Hel Land van Heusden eo Altena, de
en de BommeSerwaard
TI1YR4.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 2702. Woensdag IS Januari. 19QS.
Lessen der ervaring.
FEUILLETON.
LAND VAN ALTENA->
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00,
franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 77s ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Een winter, zoo treurig als deze, heb
ben wij in langen tijd niet beleefd. Tot
nogtoe zwaait hij zijn schepter met af
wisselende gestrengheid. Indien het er
ger ware, dan zou, vreezen wij, de ramp
niet te overzien zijn, die het spook der
werkloosheid over ons heeft gebracht
Immers, de eene plaats moge wat zwaar
der getroffen worden dan de andere,
hier en daar moge men zelfs reden van
tevredenheid hebben, wij gevoelen ons
te v«el broeders en zusters, dan dat wij
algemeene rampen anders zouden opvat
ten dan als rakende de algemeene be
langen.
Niet al te veel waarde meenen wij
te moeten hechten aan de meening, dat
hier slechts van een tijdelijk en buiten
gewoon verschijnsel sprake is, dat zich
wellicht eerst na verloop van vele jaren
op nieuw zal voordoen. Zeker, de oor
zaken die wij kennen zijn van zeer
buitengewonen aard. Een groot deel van
het nationaal vermogen is verslonden,
door het monster van den speculatie
geest en waar geen geld is en weinig
geld verdiend wordt, daar kan men niet
laten werken en dAdr ontbreekt de ziel
van alle ondernemingen.
Maar het kan voor hem, die de maat
schappelijke verschijnselen gestadig na
gaat, toch geen geheim wezen, dat ook
dooreengenomen het spooksel van den
arbeidsnood in omvang toeneemt; een
bewijs dat de altijd bestaande wanver-
"houding tusschen een hoeveelheid aan
wezig werk en de beschikbare arbeids
krachten, in plaats vau af te nemen,
grooter wordt. Men kan over de oor
zaken hiervan veel redeneerea en zelfs
redetwisten; men kan, als het eenmaal
vaststaat welke die oorzaken zijn, zeer
veel doen om ze weg te nemenmaar
gesteld dat men de juiste middelen weet
aan te wenden en toe te passen, dan
zullen er in het gunstigste geval toch
vele jaren moeten veMoopen eer de
wanverhouding, waarvan wij zoo even
spraken, sterk is verminderd of geheel
weggenomen. Een toestand zcoals dezen
winter bestaat, waarin duizenden van
menschen, veelal gezinshoofden, geheel
of nagenoeg geheel, en gedurende zeer
geruimen tijd, van alle middelen van
bestaan verstoken zijn en slechts door
philantropische hulp met moeite kunnen
voortkomen, zulk een toestand mag niet
blijven voortbestaan en het mag ook
niet worden afgewacht of hij zich an
dermaal zal voordoen.
Enkele uitzonderingen daargelaten,
(19.
Hij kroop snel in de boschjes weg, want
het meisje verroerde zich. De verzoeking
om te blijven staan en haar hare bloemen
bijeen te zien zoeken, was groot en hij
blijft staan. De bloemen worden zoo on
eerbiedig bijeengeraapt alsof het louter on
kruid was, en in een woeste vaart worden
bloemen en krans naar haar kleine boot
gebracht en er onbarmhartig in gegooid.
En het ia een gespring heen en terug;
want ze heeft slechts twee hauden en alles
moet meede kra as is nog maar half klaar.
Welk een heftigheid 1 Brr! Hij mag dat
well Leven moet er zijn. Nu is de heele
bloemengeschiedenis in de boot, die losge
maakt wordt. Weer een knorrig gezicht en
een ongeduldige uitroep; want de boot is
aan een andere boot vastgebonden en die
domme kerels hebben een knoop gemaakt,
die niet meer is los te krijgen. Michael
wil niet naar die kleine, ongeduldige han
den zien, maar toch volgen zijne gloeiende
oogen iedere beweging. Hij begrijpt niet,
dat hij den geheelen zomer blind is ge
weest voor al die heerlijkheid. Hij heeft
niets anders gezien, dan een opgeschoten
kind met mooi haar, dat hij teekende zoo
als hij alles teekende, menschen, dieren en
voorwerpen. Al zijne gedachten waren hij
eene andeie, bij het muzikale genie, zijn
zus tergenie, zyn ander ik, en nu
staat het vast dat de schromelyke werk
loosheid ons overvallen heeft, en juist
d&t is het groote kwaad, want, de of
fervaardigheid en liefdadigheid mogen
groot wezen, zij kunnen eerst ingry pen
nadat reeds betrekkelijk veel geleden
is, en men kan er niet voortdurend op
bouwen, ook omdat men put uit bron
nen, die voor een groot deel niet duur
zaam kunnen blijven vloeien.
Hierbij komt dat het leven van de
publieke offervaardigheid altijd min of
meer stuitend is voor het gevoel, ook
omdat hetgeen gegeven wordt, niet al
tijd op even kiesche wijze wordt ver
strekt. Met het zedelijk gevoel van den
werklooze wordt niet altijd behoorlijk
rekening gehouden, evenmin als men
het doet met het gevoel van den bedeelde.
Wij vermoeden dat deze treurige win
ter in zooverre heilzaam zal werken,
dat hij een beduidenden stoot zal geven
aan de uitbreiding der werkloozenver-
zekering in en door de gemeenten. Of
hier ooit van een Rijksverzekering sprake
zal kunnen wezen moet de tijd leeren,
maar het staat vast, dat van zoo iets
toch eerst in de verre toekomst sprake
zou kunnen zyn.
Hel moet echter erkend worden, dat
het verschijnsel der werkeloosheid al te
zeer van plaatselijken aard is, om niet
naar plaatselijke omstandigheden en toe
standen te worden beoordeeld en be
streden. Het is een onderwerp speciaal
voor den plaatselijken wetgever, waar
uit echter niet volgt dat het volkomen
aan den plaatselijken wetgever behoort
te worden overgelaten; want, indien dit
geschiedt, zooals thans het geval is,
dan lijdt het geen twijfel of slechts en
kele gemeentebesturen zullen zich met
het vraagstuk bezighouden, terwijl er
velen zullen zyn die het, uit een finan
cieel oogpunt, ook niet zouden kun
nen doen.
Maar dan is de weg ook aangewezen,
die gevolgd behoort te worden en waar
om zich gelukkig alle partijen od alle
richtingen kunnen groepeeren.
Er moet eene wet komen tot rege
ling der verplichting, welke aan ge
meenten kan worden opgelegd, om de
tot haar kring behoorende werklieden
in bepaaldelijk aangewezen bedrijven,
te verzekeren tegen de geldelijke ge
volgen van werkeloosheid.
Die wet zal dan tevens de gevallen
in en de voorwaarden waarop aan de
gemeenten tot dat einde subsidie van
Rijkswege kan worden verstrekt, moe
ten regelen.
Bij de verordening, bij welke de ge
meente hare werkloozenverzekering re-
gèlt, zal zij, krachtens de bevoegd
heid, haar bij de rijkswet gegeven, de
werklieden moeten kunnen verplichten,
om een deel der kosten van verzeke
ring voor hunne rekening te nemen.
Ziedaar een stelsel, naar onze mee
ning in alle opzichten uitvoerbaar en
met de toepassing waarvan niet langer
meer mag worden gedraald. Na de er
varingen van dezen winter, zou het on
verantwoordelijk wezen, dit belang, zoo
overwegend voor duizenden en nog eens
duizenden, nog langer te verwaarloozen.
Wanneer in de pers in dezen eenstem
migheid mocht heerschen, indien alom
eene beweging in dezen geest mocht
worden aangevangen, dan vertrouwen
wij dat de naaste toekomst ons het be
geerde goed brengen zal.
Geen edeler arbeid dan deze zal de
wetgever ooit ter hand kunnen nemen.
Buitenland.
Ha! dat was het kwade weer! maar hij
zal het er onder krijgen! Hij heeft zich
nooit voor zich zelf behoeven te schamen
en is niet van plan het vandaag te beginnen.
Terwijl Magdalena weg wil roeien, want
de boot is eindelijk los gemaakt, komt hij
te voorschijn en vraagt, of zulke jonge
dames hier in het land heel alléén op zee
mogen
Het korte antwoord luidde, dat het haar
eigen boot was en dat ze met haar eigen
boot kon doen wat ze wilde. Hij lachte.
Dat was ten minste een duidelijk antwoord,
en hij riep haar na: Veel pleizier op zee,
juffrouw Narrifas-Malene!
Bij dien naam maakte zij zulk een hef
tige beweging, dat de boot op de andere
zijde kantelde, maar toen zij hem lachend
in huis zag gaan, bedacht zij zich; zij
wilde niet op die domme zee, en ging weer
uit de boot.
Hier, op deze plek' had hij gestaan en
haar in haar gezicht voor den gek gehou
den 1 Wat had zij dien man gedaan, dat
hij het waagde haar zoo te plagen Zij
had hem nooit kwaad gedaannu wilde
zij het wel, maar wat? Zij kon hem geen
Narrifas noemen, en iets zoo onaangenaams
en dat zóó'n pijn deed bestond er niet.
Daar op de bank lag zijn schetsboek; dat
had hij vergeten. Daar had hij haar in
geteekendhij had haar goddank niet klaar
gekregen! Maar wat was dat? Daar stond
zij en het vogeltje en ze waren heelemaal
klaar I En datl En datl Daar ligt ze op
den heuvel met „Caro" den hond tot hoofd
kussen 1 En daar staat ze met de handen
in de zijde en zingt:
„Wy zeelui maken niet veel praats!"
Te Barnsley (Yorkshire) is een ver
schrikkelijk ongeluk gebeurd bij een
cinematograafvoorstelling in de Public
Hall. Een groot aantal kinderen stormde
de trap af om betere plaatsen te krij
gen velen werden daarbij omverge
worpen; 16 kinderen werden doodge
drukt, terwijl velen, waarvan eenige
doodelijk, gekwetst raakten.
Een later bericht luidt:
Op de gaanderij bad men toegang
voor een stuiver; daarheen was de aan
drang dus het grootst. Naar schatting
waren er reeds een zeshonderd kinderen
samengedrongen, macr toch bleef de
stroom aanhouden. In het portaal boven,
op de trap en beneden aan de trap
was het een vaste volte van kinderen
Toen werd er boven aangezegd, dat
wie op de gaanderij geen plaats konden
krijgen, beneden in het ruim konden
gaan zitten. Dadelijk vlogen de kin
deren boven op het portaal naar de
trap, maar van beneden, waar men
niets van de boodschap gehoord had,
drong men steeds de trap op. En toen
gebeurde het vreeselijke. Op de trap
en beneden aan de trap werd het een
wriemelende hoop kinderen, er raakten
er onder den voet, daar vielen anderen
op, en weer anderen op hen. 't Werd
een hevige worsteling om uit de be
klemming te komen. En dat van
kleine kinderen.
Buiten en ook in de zaal wist men
eerst niet, dat er iets ernstigs voorviel
Dat merkte men pas, toen er doktoren
en draagbaren verschenen. Zestien
kinderen bleken er dood te zijn. Het
jongste was vier, het oudste negen
jaar, de meeste zes jaar oud. Boven
dien waren er in de dertig gewond,
sommige zoo erg met schedelbreuken
En hier neen, dat is atschuwelijk,
daar jaagt ze de ganzen! Zij herkende
zich aan hare vlechten, geen van de gan-
zenmeisjes droeg vlechten. Negenmaal had
hij haar geteekend! Negen maal. En
Thyra?
Zij zocht het geh<,ele boek na, blad voor
blad, of hij Thyra ook had geteekend, maar
neen, zij was er geen enkelen keer; alleen
haar hield hij voor den gek. Wat zoude
zij hem toch terug kunnen doen? Zij
wenschte, dat zij met hem naar zee kon
roeien en hem verdrinken. Het zou zijn
verdiende loon zijn! Haar voor den gek
houden, haar uitschelden voor Narrifas en
nog bovendien uitteekenen, haar tot een
ganzenraeid maken! Zij had maar eens
de ganzen gejaagd en dat hoefde hij niet
te teekenen, die gek, de ganzen waren niet
van hem, en zij deed ze geen kwaadhij
deed ze kwaad met ze uit te teekenen,
daar bedankte zij voor! Ze wilde hem liefst
in 't geheel niet meer zien. Ze zeide im
mers, dat hij met de „Magdalena" mee
zou gaan. Hij zou het zeirer doen, hij had
immers hier niets meer te maken; als hij
bet deed had zij zijn afscheid nietnoodig.
Maar hem zien als hij wegging, zou zij
toch. Zij zou naar het eiland roeien; daar
kon ze het schip zien voorbijgaan; stond
hij op het dek, zooals ieder doet die voor-
bijzeilt, dan kon zij hem zien, zonder dat
hij haar zag. Als hij nu maar niet weer
buiten kwam! Want hij liep altijd den
godganschelijken .dag rond, maar haar zou
hij niet te zien krijgen! Negenmaal haar
geteekendEd haar Narrifas-Malene te
noemen! Maar als: hij wegging, kwam hij
eerst terug als ze allemaal oud waren, zei
Thyra. Als ze allemaal oud waren! Dat
b.v. dat zij 't wel niet te boven
zullen komen. De verslagenheid in de
stad is groot.
Te York is de vrouw van een pro-
kureur, die een paar kinderen aan has r
zorgen toevertrouwd, jaren lang mishan
deld had, ze zelfs wonden met een gloei
ende pook had toegebracht, ze liet ver
vuilen, uit een varkensbak eten, enz
veroordeeld tot slechts negen maanden
gevangenisstraf. Haar man, die dat alles
toegelaten had, kwam vrij met een be
risping en de betaling van de kosten
van 't geding, eenige honderden gul
dens.
Te Boyertown (Pennsylvanië) zijn bij
een brand in een schouwburg, welke
was ontstaan door een ontploffing in
een kinematograaf-toestel, tusschen de
50 en 75 personen (o. w. de meesten
kinderen waren) hetzij verbrand, hetzij
onder den voet geloopen en vertrapt.
In de geweldige paniek werden de
petroleumlampen omvergestootenen
binnen de vijf minuten was het hoofd
gebouw van den schouwburg één, met
vlammen gevulde ruimte.
De politie te Buenos-Ayres beeft Zon
dag drie arnarchisten verrast, die bom
men maakten, welke volgens de
bladen bestemd waren om er het
reservoir van de waterleiding, de elec-
trische centrale en verscheiden groote
fabrieken mee te laten in de lucht
vliegen.
Het bestuur van de arbeiders-federatie
heeft de algemeene staking afgekondigd.
In alle gemeentebedrijven werken
de arbeiders onder versterkte politie
bewaking.
Maandagmorgen zijn te Rosario twee
bommen ontploft bij de school van het
Heilige Hart. De aanslag maakte geen
slachtoffers.
650,000. In de laatste week zijn er 31
gestorven.
Schmitz, de vorige burgemeester van
San Francisco, die wegens oneerlijkheid
en machtsmisbruik in de uitoefening
van zijn ambt tot gevangenisstraf was
veroordeeld, is weer op vrije voeten
gesteld. Hij was van het veroordeelend
vonnis in hooger beroep gegaan bij
het hof van appèl en dat lichaam ge
laste zijn invrijheidstelling.
Dit is wel een zeer zonderling geval.
Schmitz had n.l. bekend, en mede op
die bekentenis was hij in eerste instan
tie veroordeeld.
Uit Lissabon wordt gemeld, dat het
daar in de Opera tijdens een voorstol
ling van Hernani tot een groot tumult
is gekomen. De Koning en de Kroon
prins waren in den schouwburg. Van
de bovenste galerijen werden een me
nigte vliegende blaadjes met een pro
clamatie van den troonpretendent Dom
Miguel en zijn vrijzinnig regeerings-
program in de zaal geworpen. De poli
tie nam de papieren in beslag en vele
menschen, onder hevig verzet in hech
tenis. De Koning werd uitgejouwd en
er werd gejuicht voor Dom Miguel.
De Koning en de Kroonprins gin
gen, voor het einde van de voorstelling,
heen.
De koude neemt in Rusland toe,
vooral in het oosten. Op vele plaatsen
vriest het dertig graden. Verscheidene
menschen zijn doodgevroren.
Bij Manvel, in de Californiache pro
vincie San-Bernardino, zijn rijke goud
velden ontdekt. Duizenden delvers trek
ken er naar toe. De vindplaatsen wer
den ontdekt op Kerstdag. De plaats
ligt zeer afgelegen en er zijn nog geen
verkeerswegen, zoodat de del vers heel
wat ellende en ontberingen moeten
verduren. Bij Manvel is reeds een uit
gestrekte tentenstad vei rezen.
Te Brest bracht in October een schip
uit Oran een lijder aan zwarte pest aan.
Hij werd naar het gasthuis gebracht en
stierf er. Waarschijnlijk zijn er pest
bacillen in 't gasthuis achtergebleven,
want nu zijn er vijf gevallen voorgeko
men, waarvan een reeds met doodelij-
ken affoop.
Te New York schat men het aantal
menschen, die influenza hebben, oj>
zou twee- of misschien vier jaar duren.
Hoe zou ze het kunnen uithouden twee-
of vier jaar te leven zonder hem te zien?
Ze hield het niet uit, zij wilde het niet
uithouden. En zij stampte op den grond,
met het kleine, ongeduldige voetje. Zij
had zijn schetsboek nog in de hand en nu
wendde zich hare woede daartegen; daarin
had hij immers zijne slechtheid bewezen,
en zij gooide het verachtelijk op den grond.
Daar kon het liggen en daar mocht men
het vinden. Ze zou dadelijk naar de „Mag
dalena" roeien. Ze kon er haar krans af
maken en er den heelen dag blijven; zij
behoefde geen ontbijt en geen middageten
ook. Als ze maar niet was waar hij was,
die gek, die poëet.
Het begon te waaien, maar ze was vsel
meer met storm op zee geweest. Ze zou
hem bewijzen, dat zij geen ganzen meid
was, geen een van die domme schepsels
durfde in een storm op zee te gaan. Ze
keek naar de lucht, die langzamerhand
donker was geworden. De kleine had ver
stand van het weer als een zeeman, maar
de onmiskenbare teekenen aan den hemel
versterkten haar slechts in haar voornemen
om naar het schip te roeien. Hij durfde
misschien zelf niet eens met de boot uit
gaan, als het een beetje hard waaide; wie
iemand voor den gek kan houden die hem
nooit het minste kwaad deed, kan niet
anders dan een flauwerd zijn.
Ze hoopte maar, dat het een erge storm
zou worden, en als ze dan allen naar haar
vroegen en zagen, dat haar boot weg was,
zouden zij begrijpen, dat zij op zee was.
En dan zou hij misschien bang worden,
dat de boot zou omslaan en berouw krijgen
over al het kwaad, dat hy haar gedaan
Te New York heeft een brand ge
woed in een torenhuis van 13 verdie
pingen. De brandschade, waarbij tal
van firma's betrokken zijn, wordt op
12 millioen gulden geraamd.
Vier brandweerlieden verloren bij het
blusschingswerk het leven; vele ande
ren werden gekwetst.
Op de 12e verdieping van 't branden
de gebouw bevonden zich eenige letter
zetters. Men kon deze lieden niet be
reiken met de brandladders. Toen werd
uit een huis aan de overzijde van de
straat een lijn geschoten, door het raam
waarachter zich de ongelukkigen be
vonden. Een dikker touw werd over
getrokken en toen kropen de mannen
een voor een over het touw. Allen
brachten er het leven af. Maar het was
een vreeselijke overtocht; want onder
de klimmers dreigde 12 verdiepingen
lager he' straatplaveisel.
De onlusten, waarvoor men in Napels
bang was van de zijde der huurders,
die hun huishuur niet betaald hadden
en met uitzetting bedreigd waren, zijn
achterwege gebleven. De huurders heb
ben de huur voor Januari betaald en
hebben beloofd de achterstallige huur
had. Maar het zou wel niet gebeuren, het
stormde nooit, als men het juist eens wilde,
de wind was ook al zoo'n gek! Onder die
beschouwingen had zij de boot weer los
gemaakt, maai ze had het onhandig ge
daan, of misschien was haar hand onvast
geweest; het had ten minste zoolang ge
duurd, dat de wind tijd had tot een storm
aan te groeien, maar dat was juist heerlijk!
Hoera, nu ging het er op los, adieu!
„Wij zeelui maken niet veel praats"
trilde het door de woeste lucht. En nu
kon hij van de anderen afscheid nemen
en zeggen, dat zij weg was gegaan, om
hem niet te zien, zoo'n valschaard 1
XI.
Het is tijd om te ontbijten, maar in de
eetkamer is nog niemand dan Thyra en
haar vader, die teekenen van ongeduld
geeft. Michael is toch thuisgekomen en nu
kon hij zich wel eens vertonnen. Thyra
gaat naar de hoofdtrap om naar Magdalena
te kijken, maar blijft verbaasd staan nu
ze Michael beneden aan zee ziet. Hij maafct
met vreeselijke haast een boot los. Wat
wil hij op zee? Er is duidelijk een van
die najaarsstormen in aantocht, die niet
zijn om mee te spotten. Ze vliegt naar be
neden, om hem te waarschuwen. Maar de
boot is al los en hij heeft reeds een paar
slagen gedaan. Op haar roepen antwoordt
hij haastig:
„Magdalena's boot is weg! Ze is alléén
op zee, zij is in gevaar 1"
„Wacht, tot ik je volk mee kan geven!"
roept Thyra angstig, „je bent niet gewend
op zee te gaan!"
EENE VERTELLING VAN MARIE C0LB4N.
(Wordt vervolgd.)
