el Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Uit de gevangenis houders.
Trouw als goud.
Uitgever: L. X VEERMAN, Heusden.
No. 2713. Zaterdag 22 Februari19QS.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00,
franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke rege
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Telkens en telkens weer trekt het
de aandacht, dat de rechter ten onzent
zoo ver van den aangeklaagde staat.
In ernstiger gevallen heeft men eenige
aanraking, doordat althans de rechter
commissaris den beklaagde gesproken
heeft. Doch in de meeste gevallen is
alles wat een nauwgezet rechter om
trent een voor hem gebrachten beklaag
de weet, ontleend aan een procesver
baal van een politiebeambte benevens
wat officieele staatjes en verklaringen.
De man komt, wordt ondervraagd, en
kele getuigen worden gehoord deur
waarder de volgende zaak." En toch
is in die weinige minuten dikwijls be
slist over de toekomst van een mensch,
toch krijgt deze in den regel dienten
gevolge een rechterlijk vonnis, dat hem
zijn geheele leven kan worden nage
houden.
Nü is het euvel nog niet zoo groot
in grootere steden met een goede po
litie. Daar staat tusschen den verbali
seerden beambte en den rechter nog
een inspecteur of een commissaris van
politie, die zich gemakkelijker bewegen
en intiemer informeeren kunnen dan
de rechter, maar tevens beschaafder
zijn, meer tact en meer oordeel des
onderscheids hebben dan de laagste
ambtenaren. Zij kunnen dus althans
het Openbaar Ministerie beter inlichten
dan de veldwachters van het platteland,
wien- zoo niet in ons wetboek van straf
vordering dan toch in de strafrechter
lijke praktijk een veel te groote rol
is toebedeeld. Het zou dus van groot
belang zijn, dat de rechter ten aanzien
van de bedrijvers van euveldaden op
het platte land beter werd ingelicht
dan tot nu toe geschiedt. Doch ook
in de stad kan de best ingerichte po
litie deze onderzoekingstaak maar zeer
gedeeltelijk vervullen. In de eerste plaats,
omdat zij zooveel andere dingen te doen
heeft. En dan omdat zij voor het Open
baar-ministerie onderzoekt en met den
rechter zelf slecht weinig aanraking
heeft.
De hier geconstateerde moeilijkheid
nu wordt in den Amerikaanschen staat
Massachusetts op een bizonder eigen
aardige wijze ondervangener worden
daar ambtenaren benoemd, die het con
tact tusschen rechter en beklaagde
vormen. Niet omdat ons, de invoering
van deze overigens volstrekt niet
onbekende instelling in ons land
ROBERT BUCHANAN.
(4
Terwijl Lady Bell zich geërgerd omkeerde,
om de een of andere stedelijke opmerking
toe te vertrouwen aan den notaris, ont
moetten de oogen van Arthur Lamont en
Effie elkander het duurde maar één se
conde, maar een nauwkeurig opmerker zou
in dien blik geheime verstandhouding en
wederkeerige sympathie hebben kunnen
lezen. Douglas lette er niet ophij stond
bij de haard, bezig om voor Effie's mantel
een goede plaats te zoeken, terwijl hij nu
en dan zijn oogen liet wijden over het lieve
persoontje, dat bij zijn vuur zich zat te
warmen. Achter dat masker van somber
heid, zou men bezwaarlijk hebben kunnen
vermoeden, dat een vulkaan van hartstocht
brandde, en toch begeerde Douglas op
dat oogenblik niets vuriger, dan te kunnen
neerknielen en die rozige voetjes, die blanke
handen, met vurige kussen te mogen be
dekken.
„Zijden kousjes!" riep Elspeth, terwijl
zij de doorweekte kleedingstukken uitsloeg
en gladstreek, om ze te drogen te hangen.
„Zijden kousjes en schoentjes eerder ge
maakt voor een kleine fee, dan voor een
jongedame van vleesch en bloedWel, wel 1
Heb ik van mijn levensdagen! Hoe mooi
en hoe fijn!"
onmiddellijk wenschelijk voorkomt,maar
wel omdat het voorbeeld ons in het
algemeen zeer interressant lijkt, willen
wij vertellen hoe die ambtenaren ginds
als uit de gevangenis-houders werken.
Zoodra een strafbaar feit wordt aan
gebracht trekken deze ambtenaren erop
uit. Zij onderzoeken de zaak, informeeren
naar het leven van den pleger, naar
zijn levensomstandigheden, zijn familie
enz. en stellen zichzelf de vraag of het
denkbaar zou zijn, dat de man zich
beterde. Met al deze gegevens gaan zij
naar den rechter en stellen hem voor
den beklaagde een proeftijd te gunnen
of hem te veroordeelen. Nu koint de
zaak voor den rechter. Is het een proef
tijd-zaak dan weten zij vaak bij
vrouwen zelfs in den regel de pers
te belezen van de zaak geen melding
te maken. In den regel volgt de rech
ter hun advies; wij stellen dus dat hij
een proeftijd uitspreekt. Hij spreekt dus
vrij noch veroordeelt, maar zegt tot den
beklaagde: „Gij hebt dit gedaan, doch
wij willen u nog eens kans geven er
zonder straf af te komen. Hier zijn de
voorschriften voor uw gedrag in dien
tijd. Gij hebt dezen ambtenaar te ge
hoorzamen en u op gezette tijden aan
hem te vertoonen. Na aflooop van den
tijd spreken wij elkaar nader."
De bedoelde ambtenaar is nu dus
ofïiciëel voogd van den beklaagde. Hij
houdt hem scherp in het oog, gaat zijn
gangen na, pleegt overleg met zijn fa
milie, doet zich rapporten voorleggen
kortom, zorgt, dat hij constateert
of de betrokkene berouw heett en dat
berouw toont door zijn leven te beteren.
Is nu onzen uit de gevangenis
houder genoegzaam gebleken van het
berouw en de beterschap van den be
klaagde, dan draagt hij hem bij den
rechter voor tot ontslag van rechtsver
volging; is dit niet het geval dan kan
hij öf verlenging van den proeftijd vragen
öf den rechter rapporteeren dat naar
zijn meening de gerechtigheid haar loop
moet hebben.
Dezelfde ambtenaar heeft een derge
lijke taak ten aanzien van de gevange
nen, die vóór affoop van hun straltijd
op hun eerewoord zijn vrij gelaten. Ook
hier moet hij nagaan of de gevangene
werkelijk niet de kracht heeft om weer
als goed burger in de maatschappij te
leven en dus zijn tijd moet uitzitten.
Intu8schen dit gedeelte van de
taak dezer ambtenaren kunnen wij voor
heden buiten beschouwing laten, ook en
vooral, omdat op dit gebied nog niet
Er volgde een algemeen gelach, waaraan
Effie zelf hartelijk meedeed.
„Ja, wie kon nu ook weten, dat het zoo
vreeselijk zou gaan regenen? Och, Mr. Dou
glas, wees zoo vriendelijk en doe uw best,
om Lady Bell te bewegen mijn voorbeeld
te volgen, anders vat ze stellig kou."
Maar Lady Bell wilde niet naar goeden
raad luisterenzy weigerde zelfs hardnek
kig om haar mantel af te doen en toen
Elspeth glazen met whiskeygrog gevuld
had, die dampende op de tafel stonden,
verkoos zij niet een druppel er van te
proeven. Mr. Aird en de jonge gentlemen
namen ieder een glas en Douglas bracht
er een aan Effie. Het meisje lachte eerst
een beetje, om het komische van het ge
val, en schudde haar mooie kopje; maar
ten laatste, toen Douglas haar met zachten
drang bleef uitnoodigen om er van te proe
ven, bracht zij het glas naar haar lippen.
„O, wat sterk 1" riep zij vroolijk uit, met
een aardig grimasje, dat haar woorden moest
bevestigen. „Maar het smaakt heerlijk 1
Doe nw best, Mr. Arthur, om Lady Bell
te bewegen ook een glas te nemen, wil
u dat doen
Terwijl zij daar zat, bij het flikkerende
turfvuur, dat lustig opvlamde en aardige
lichtglimpen wierp op haar fijn gezichtje,
haar groote oogen glinsterende van vroo-
lijkheid en levenslust, zag Effie He-
therington er liever uit dan ooit. Gezond
heid en levensblij heid zij was pas negen
tien spraken uit elke lijn van haar fraai
gevormd lichaam, en vervulden eiken blik
en elk woord met een bijzondere gratie.
Zij bezat al het bekoorlijke der onschuld,
maar verhoogd door de pikante maniertjes
van natuurlijke behaagzucht; want zij was
een coquette van nature en daarom meer
bewonderd door de mannen, dan in trek
voldoende ervaring is verkregen en om
dat naar het schijnt de vrijlating op
eerewoord nog niet aan goede en vaste
regels is gebonden.
Voor ons is de merkwaardige zaak
van uit-de-gevangenis-houders^ vóórdat
de rechter gevonnisd heeft, hier aan de
orde. En wij zouden als het aantrek
kelijke in deze instelling naast de ver
betering van het rechterlijk onderzoek
willen noemen de gelegenheid voor
minder-slechte wanbedrijf-plegers om
tot beterschap te komen zonder straf
maar ook zonder dat de maatschappij
gevaar loopt allerlei ongewenschte ele
menten in baar midden te houden. En
eindelijk is voor de practische Ameri
kanen deze methode een middel tot
bezuiniging. Zij berekenen hoeveel ge-
vangenisverpleging deze hervorming hun
bespaart. En als zij van het bedrag dier
besparing aftrekken de salarissen der
bedoelde ambtenaren, (die vrij hoog zijn,
f 3700 tot f 4500) en hun toelagen
en verschotten voor onderhoud (die ook
niet onaanzienlijk zijn,) dan komen zij
nog altijd tot een zoet winstje, dat zij
gaarne in den zak steken met de over
tuiging, dat hun stelsel beter en goed-
kooper is dan het ouderwetsche.
Dat deze overtuiging juist is, zouden
wij zonder meer zeker niet durven vol
houden. Maar wel gelooven wij, dat
deze hervorming in hooge mate de aan
dacht van onze criminalieten en wet
gevers verdient, zeer zeker niet in min
dere mate dan net veel genoemde El-
mira-8telsel. Wantgevangeni tsenafschaf-
fen is toch altijd in ieder opzicht mooier
dan gevangenissen volmaken en vol
houden. A. C.
Ituilenland.
Bij Ostican in het district Kastoria
zijn twee Grieksche meisjes door een
Bulgaarsche bende gesteenigd.
Volgens particuliere berichten keerscht
in Finland groote opwinding over net
ontslag van den gouverneur-generaal
Gerhard. Overal worden vergaderingen
gehouden, waarop de zaak besproken
wordt. Te Helsingfors en in verschil
lende andere steden is de politie ver
sterkt.
De staking der machinewerkers aan
de Noordoost-kust van Engeland, als
gevolg van het besluit der lieden
tegen de vermindering der loonen, is
Woensdag begonnen.
Het gezamenlijke aantal menschen,
werkzaam bij de scheepswerven,
bij de leden van haar eigene sexe. Ervaren
in zulke dingen, had zij aanstonds opge
merkt, dat haar gastheer haar meer dan
gewone belangstelling betoonde maar dit
belette niet, dat haar oogen telkens weer
die van Arthur Lamont zochten, alsof zij
wist dat van dien kant nog meer en nog
meer gewaardeerde bewondering door haar
kon worden ingeoogst.
„Vrouwen zijn onbegrijpelijk," zegt het
spreekwoord.
Effie begreep zeer goed, dat zij haar vrien
din en tochtgenoote in hooge mate ergerde;
maar het scheen, dat die opmerking haar
veeleer aanleiding gaf, om met verdubbelde
kracht voort te gaan, dan om haar plage
rijen te staken. Zij genoot van haar zege
praal, hetzij dan uit een gevoel van be
vredigde vrouwelijke ijdelheid, of door een
andere, dieper liggende oorzaak. Ofschoon
het duidelijk bleek uit haar manier van
doen, dat zij de mindere in rang en maat
schappelijke positie was van de donker-
oogige jonge Lady, in uiterlijke behoor
lijkheden en in de kunst, om mannen te
behagen was zij ver haar meerdere! Volgens
de gewone orde van zaken dat wist zij
zou Lady Bell het middelpunt geweest
hebben moeten zijn van het avontuur, en
degene, die de meeste belangstelling op zich
had behooren te vereenigen, maar zij
had zich krachtens haar recht van de mooiste
en aardigste van de twee, meester gemaakt
van de positie en in het geheim genoot zij
van haar kleinen triomf zooals mooie
vrouwen dit plegen te doen.
Terwijl Mr. Aird, de Lamonts en Lady
Bell om de tafel stonden en met elkander
spraken en de oude Elspeth zich onledig
hield bij het vuur scheen Douglas onaf-
8cheidelijk van Effie. Hij verslond haar
als het ware met zijn donkere oogen en
machinefabrieken en de dokken, die
allen met algeheele stilzetting van den
arbeid worden bedreigd, is 83.000.
De Times-correspondent te Lissabon
seint het eenigszins vreemdklinkende
bericht, dat ten paleize in de Portu-
geesche hoofdstad, d. w. z. in hofkrin
gen, wel gunstig wordt gedacht over
het plan om door een volksstemming
te laten beslissen of de monarchie zal
aanblijven of niet.
Het eerste Berlijnsche Landgericht
heeft den journalist Rudolf Oesterreich,
wegens ophitsing tot gewelddadigheden,
opwekking tot ongehoorzaamheid jegens
verordeningen van de overheid en tot
strafbare handelingen, anderhalf jaar
en zijn mede-beklaagde Richard Gehl
twee weken gevangenisstraf opgelegd.
De andere beklaagden zijn bij gebrek
aan bewijs vrijgesproken.
Aan allen was ten laste gelegd, dat
zij een vlugschrift van Domela Nieu-
wenhuis, getiteld: Oorlog aan de oor
logen, uitgegeven of verspreid hadden.
De zaak werd, in het belang van de
veiligheid van den staat, van het be
gin tot het eind met gesloten deuren
behandeld.
Donderdag is te Petersburg vonnis
gewezen in het geding wegens de over
gaaf van Port-Arthur. Generaal Stoes-
sel werd ter dood veroordeeld zonder
verlies van eer. Generaal Fock kreeg
een berisping, de generaals Reiss en
Smirnof werden vrijgesproken.
Het gerechtshof zal den Keizer ver
zoeken de straf voor Stoessel te ver
anderen in 10 jaar vestingstraf en zulks
met het oog op de heldhaftige verde
diging van de onder zijn opperbevel
staande bezetting, zoomede met het
oog op zijn persoonlijke dapperheid.
Woensdag heeft Stoessel voor het
laatst het woord gevoerd. Hij verklaar
de, dat hij, en hij alleen, voor de over
gaaf verantwoordelijk was geweest. „In
dien men dit met bloed wil vergelden,
laat het dan met mijn bloed zijn. Port
Arthur had het nog maar een klein
aantal uren kunnen uithouden en daar
toe had men 20,000 menschen moeten
opofferen". Generaal Reiss heeft ge
zegd, „dat hij er zich toe bepaald heeft,
aan de hem gegeven bevelen te ge
hoorzamen. Indien dat strafbaar is, dan
moet men mij veroordeelen. Ik vraag
geen genade."
De openbare galerij van de New
Yorksche effectenbeurs is sedert Dins
dag gesloten, omdat vele voorname
beursmannen dreigbrieven hadden ont
vangen. Men zegt, dat een groep anar
chisten plan had op een bomaanslag.
scheen geen aandacht over te hebben voor
iets of voor iemand.
„Logeert u op Lindsay?" vroeg hij.
Effie, die nog altijd het glas met whis
keygrog in haar hand hield, hield dit tegen
het licht en knikte glimlachend, terwijl zij
antwoordde
„O, jaik heb den heelen zomer op het
kasteel gelogeerd en denk er nog tot Nieuw
jaar te blijven. Dan ga ik waarschijnlijk
terug naar Edinburgh, maar," zij liet haar
stem dalen, „binnenkort zal ik toch
wel weer op Lindsay genoodigd worden,
- voor het trouwfeest!"
„Welk trouwfeest!"
„Van Mr. Arthur en Lady Belli"
Terwijl zij sprak, schenen plotseling
wolken voor de zon van haar vroolijkheid
te zijn gekomen, een vreemd licht Bcheen
uit haar oogen en haar mooi belijnde mond
werd hard, bijna wreed.
„O, jagaf Douglas terug. „Ik heb
er iets van gehoord. Zij zijn al lang
geëngageerd geweest, niet waar?"
Effie lachte, maar haar lach was ditmaal
niet zoo aardig als anders, min of meer
bitter, misschien wel wat boosaardig.
„SstI" fluisterde zij vertrouwelijk. „Ze
mogen u niet hooren. Maar het is waar,
ze zijn heel lang geëngageerd geweest.
Vindt u lange engagementen goed De
menschen zien te veel van elkander, dunkt
me, en krijgen al genoeg van elkaar, nog
vóór dat de wittebroodsweken er zijn.
Gelooft u dat ook niet?"
„Ik ik weet het niet," antwoordde
de Laird. „Ik heb van die soort van zaken
geen verstand."
„Och, neen, dat is waar ook," gaf de
jonge dame terug, nu weer op haar vori-
rigen, luchtigen toon. „U is niet getrouwd,
yp. Douglas. De menschen beweren, dat
In de stad was een plakkaat aange
slagen, onder het opschrift: Werklui,
helpt u zeivenwaarin een slachting
op groote schaal onder de geldmannen
werd aangeprezen. In woedende termen
werden de werkloozen aangemaand, naar
Wallstraat te gaan en af te rekenen
met de geldmannen, wier misdadig
beursspel ellende over het proletariaat
heeft gebracht. Laten wij, zoo eindigt
het stuk, wanneer wij om moeten komen,
er ten minste eenigen meenemen, die
voor ons lijden verantwoordelijk zijn.
De Daily Express verzekert dat er
te Londen en in de voorsteden, naar
schatting, 200,000 menschen de griep
hebben. Zij kenmerkt zich daar vooral
door aandoeningen van de ademhalings
organen.
Volgens een telegram uit Weenen is
daar Woensdagavond te tien uur een
sterke aardschok gevoeld, die zoo hevig
was, dat bijna alle schrijfstiften van de
seismografische werktuigen aan deaard-
bevingswacht afvielen.
Aan den Oostkant van den Etna is
dien ochtend een schok waargenomen.
De overstrooming te Pittsburg neemt
af: maar de noodlottige gevolgen blij
ven. In tal van fabrieken en pakhuizen
is de toegebrachte schade van dien aard,
dat voorloopig moest worden gedaan
gegeven aan een zeer aanzienlijk getal
arbeiders.
In de Amerikaansche couranten wordt
gewaagd van 20.000 nieuwe gedwongen
werkloozen te Pittsburg alleen. En de
werkeloosheid in die plaats was toch
reeds aanzienlijk. Overigens levert de
overstrooming weer een nieuw bewijs
voor de onverbeterlijke zorgeloosheid
van de Amerikanen. De overstroomin
gen te Pittsburg komen vrij geregeld
elk jaar terug, zonder dat er ernstige
pogingen worden gedaan om daartegen
tijdige en afdoende maatregelen te
nemen.
Volgens een bericht uit Toulon zijn
er verscheidene bescheiden betreffende
de beschuldiging en stukken, die ver
band houden met de kwestie der ge
heime documenten, aan Aubin, den
advocaat van den verrader Ullmo, in
zijn hotel ontstolen.
Het voorval verwekt nog al wat be
roering.
Te Parijs zijn in hechtenis genomen
een zestigjarige Oostenrijker met name
Krumholz en zijn vriendin, beschuldigd
van verspieding. Er schijnen brieven
van Krumholz onderschept te zijn,
waarin hij aan agenten van buiten-
landsche regeeringen geheimen van de
samenstelling van het Frausche militaire
u aan ons, vrouwen, een hekel hebtmaar
dat geloof ik niet. Waarom is u toch
nooit getrouwd? U moet het hier, dunkt
mij, erg eenzaam hebben I"
Douglas beefde, maar gaf geen antwoord.
Als zij alleen geweest waren, zou hij zijn
bekoorlijke ondervraagster ongetwijfeld m
zijn sterke armen gevat hebben, haar aan
zijn borst gedrukt en haar de betuiging
zijner wilde passie in het oor gefluinterd
hebben. Nog nooit in zijn leven had hij
zich zoo gelukkig gevoeld als op dit oogen
blik, Effie's natuurlijkheid, haar ver-
trouwlijke toon, de vrijmoedigheid waar
mede zij tot hem sprak, als tot een oud
en vertrouwd vriend, weren verrukkelijk
boveu matewant hij, de onervaren man,
zag daarin geen behaagzucht, maar
Bympathie, aanmoediging zelfs. Hij
zou tevreden geweest zijn, als hij haar bij
zich had mogen honden, zooals zij daar
nu zat, voor altijd. En in de koorts
van zijn afgodisehe vereering zou hij er
niet aan gedacht hebben, om meer te vra
gen dan een glimlach en een goed woord.
„Woont u hier heel alleen?" vroeg zij
een oogenblik later.
„Ja, met de oude Elspeth, mijn dienst
bode en mijn voedstermoeder tevens."
„En verveelt ge u dan niet?"
„Somtijds wel."
„Hoe brengt ge uw tijd toch wel door
vroeg zij belangstellend.
„Met lezen en met denken. En nu
en dan, wanneer het alleen zijn mij te
zwaar drukt, spring ik te paara en zwerf
dagen lang door Dumtries en langs dezee
kant."
Naar het Engelsch
VAN
Wordt vervolgd).