et Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard. SCHOOLZIEKTE!* Trouw als goud. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 2728. Woensdag IS April. FEUILLETON. 1908. LAND VAM ALTEN* VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO, franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 77s ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag avond ingewacht. In een vorig artikel is aangetoond, dat deskundig toezicht bij de toelating tot de school noodzakelijk is, opdat de kinderen, die om gezondheidsredenen daar niet thuis behooren, worden ge weerd. Heden wil ik trachten te bewijzen, dat ook in de verschillende schooljaren de hulp van deskundigen zeer gewenscht is, door te bespreken, welke ziekten door het sshoolbezoek veroorzaakt, ver spreid of verergerd worden. Deze ziek ten kunnen het gevolg zijn van onhy gienische toestanden der schoolgebou wen, van verkeerde inrichting van het onderwijs, of wel van besmetting der kinderen onderling. De meest bekende aandoening is de zijdelingsche ruggegraatsverkromming, bij het publiek bekend als scheef ge groeid" of „booge schouder". Zeer ver spreid is ze bij kinderen, die van huis uit zwak zijn en gering ontwikkelde spieren hebben. Door het gauw moe zyn tracht het kind een gemakkelijke houding aan te nemen, opdat de spie ren zoo weinig mDgelijk werk hebben te verrichten. Komt het nu in een slecht verlicht lokaal, of in eene niet passende bank, waarin het lang stil en rechtop moet zitten, dan worden de spieren tot overmatigen arbeid ged won gen, waarvan het noodwendig gevolg moeheid is. Nu wordt getracht een positie aan te nemen, waarbij die spieren buiten werking worden gestelddit is gewoonlijk de scheeve houding. Gebeurt deze handeling dikwijls, dan zal ten slotte de slechte positie een blijvende worden. Hieruit komt nu aller lei ellende voortstoornis in de functie der longen en het hart, bleekheid, pijn lijkheid van den rug, geestelijke ach teruitgang. Eene dergelijke misvorming zal op lateren leeftijd de beroepskeuze zeer beperken, het is dus voor het kind van het uiterste gewicht, dat deze ver kromming zoo spoedig mogelijk worde ontdekt en behandeld. Aangezien ech ter het begin van het kwaad voor den leek onmerkbaar is, en juist de beste kans voor genezing biedt, terwijl de blijvende positie niet meer te verande ren valt, blijkt ook hier weer het nut van deskundig toezicht. Als een bewijs, dat deze misvorming een echte school ziekte is, moge gelden, dat zij het meest geconstateerd wordt bij kinderen die eenigen tijd hebben schoolgegaan. De Du'tsche onderzoeker Eulenberg vond, dat van 1000 scheve kinderen ROBERT BUCHANAN. (19 Stellig zou zij een dag of wat getreurd hebben, wanneer zij in vijandschap van elkander waren gegaan want dan zou iets uit haar leven zijn weggegaan, dat verloren mocht, heeten en dat haar emoties schonk. Zij zag helder genoeg, om te zien, dat het haar hart was, oi althans datgene, wat hij als zoodanig beschouwde, wat hij vereerde en aanbad, en dat haar persoon eerst in de tweede plaats kwamdat een „Ik heb je lief 1" van haar lippen bijna voldoende zou zijn geweest, om zijn ver langen te bevredigen dat hij tevreden zou kunnen zijn, als het noodig was, om stil aan hnar zijde te gaan en haar aan te zien, wanneer hi) maar overtuigd kon wezen van haar genegenheid voor hem. Haar afkeer van zijn persoon had hem een oogenblik het hoofd doen verliezen en den bruut bij hem doen bovenkomen. Dat begreep zij zeer goed. Een enkel woord van genegenheid zou van hem een lam kunnen maken, tam en goedaardig. Maar met de verfijnde wreedheid, die het meeren- deel der mooie vrouwen eigen is, en die in de harten van alle lichtzinnige Eva'sdoch- ters woont, hield zij er van, om den leeuw 91.5 pet behoorden tot de leerplichti gen, terwijl bij 7 pet. de ziekte bestond vóór het 6e jaar. Een ander Guillaume, vond onder 731 schoolgaande kinderen 218 gevallen, Harewski onder 756 ge vallen 563, etc. Hier kan veel voorkomen worden. Wanneer het blijkt, dat de kinderen zwak zyn, geringontwikkelde spieren hebben, te snel groeien, is het wensche- lijk, ze gymnastische oefeningen tegeven, flinke wandelingen te laten maken. Gewichtig is het op te letten, hoe de schooltas8chen gedragen wordenhet dragen aan één arm dient streng ver boden te worden. Een andere, eveneens veel verspreide afwijking, veroorzaakt door het school bezoek, is de bijziendheid. Over deze aandoening zijn tal van onderzoekingen gedaan, ook in ons land, en het resultaat van allen is zonder onderscheid, dat de school werkelijk hoofdoorzaak is. Pro fessor Straub te Amsterdam heeft met zijn assistenten een zeer uitgebreid onderzoek ingesteld. 5226 leerlingen der lagere scholen werden onderzocht en het aantal bijzienden bedroeg: 67 jaar 0.9 pet., 89 jaar 2.3 pet 1011 jaar 4.3 pet. en 1213 jaar 6.7 pet. Yan de middelbare scholen werden onderzocht 1673 leerlingen: In leklasse 15.09 pet., 2e 14.79 pet., 3e 20.82 pet., 4e 28,09 pet. en in de 5e klasse 36.63 pet. Dr. Rijkens en dr. Kremer vonden voor het Noorden van ons land het zelfde, dr. Schouten vond 8 pet. Ook buitenlandsche onderzoekers als Steiger, Adler, Motais, Cohn kwamen tot dezelfde conclusie. Tevens bleek ook, dat in de hoogere klassen het percent van bijzien den steeds naar boven gingen. De oorzaak wordt door sommigen toegeschreven aan overmatigen arbeid van het oog, door anderen aan de ver lichting, de houding, het schoolmateri aal. Daar ook de bijziendheid onge schiktheid voor sommige beroepen met zich brengt, is het voor het kind van groot belang, om het ie voorkomen. Als oogaandoeningen, die door hunne besmettelijkheid veel gevaar opleveren, dienen genoemd te worden de ontstoking van het oogslijmvlies en het zoogen. trachoom, een aandoeniuar, die geheele of gedeeltelijke blindheid kan veroor zaken. De besmettelijkheid ervan is zeer groot, en de gevolgen zeer ernstig. Yan veel belang zijn ook sommige parasitaire ziekten, die door overplanting lastig kunnen zijn. In de eerste plaats mag hier genoemd de hoofdluis. Geluk kig komt deze aandoening tegenwoordig minder veelvuldig voor bij vroeger vergeleken (in Amsterdam 25 pCt. van de kinderen der volksscholen). Dat zij echter nog zeer verspreid is, blijkt wel hieruit, dat vele moeders zoo gauw haar kinderen naar school moeten, al bij voorbaat een fleschje „jachtpoeder" ge reed maken. Een andere, minder ver spreide, doch meer te duchten ziekte is de Farus, bij 't volk bekend onder den naam „kletskop". Het hoofd ziet er zeer vies door uit, en dikwijls treedt later kaalheid op Daarnevens is de besmette lijkheid zeer groot, zoodat een kind op school met vrij groote zekerheid meer dere zal aansteken. Yoor 't kind zelf is het ook uiterst onaangenaam, daar de behandeling pijnlijk en langdurig is. Yan groot belang dus, kinderen met dergelijke aandoeningen zoo spoedig mogelijk op te sporen en te verwijderen. Het onderwijs zelve kan ook oorzaak zijn van het ontstaan of toenemen van ziekte, door dat het niet geschikt is voor 't kind, of doordat te veel wordt gevergd van het kind. Yooral op zenuw- gebied treden dan diverse stoornissen op. Het spreekt vanzelf, dat bij „min derwaardige" kinderen goed onderwijs dezelfde gevolgen zal hebben. Door tal van onderzoekers is 't voorkomen van hoofdpijn, St. Vitusdans, stottereD, ze nuwachtigheid, schrijfkramp, hysterie, veelvuldig geconstateerd. De hygiënist Baginsky nam waar aandoeningen van maag en darmkanaal en verminderden lichaamsgroei. Echter moet hierbij op gemerkt worden, dat het onderwijs in dezen niet alleen aansprakelijk is, ook het leven buiten de school, zoo vaak in strijd met alle regelen van hygiene en opvoedkunde, draagt het zijne er toe bij. Ten slotte wil ik nog opmerkzaam maken op eene aandoening, die nu wel niet direct onder de schoolziekten is te rangschikken, doch onder de school jeugd zoo vaak voorkomt, dat 't van belang is, haar te kennen, nl. de ade noïde vegetaties in de keel, klierachtige gezwelletjes, welke allerlei stoornissen bij het kind verwekken, zoowel licha melijk als geestelijk. Deze gezwellen woekeren langzamer hand voort en worden ten slotte lastig. Doordat zij de achteruitgang van den neus vernauwen of afsluiten, verhinderen zij de regelmatige normale neusademhaling. Het kind moet door den mond ademen en krijgt daardoor groeistoornis aan den schedel, aan de mond- en keelorganen en verder aan de borst. Het verhemelte welft zich sterk, het gezicht, schijnt te hooren brullen, ook al mocht zijn woede haar gevaarlijk kunnen worden. „Maar nu moet ik werkelijk heengaan," zeide zij haperend. „Zij zullen op het kas teel niet weten, wat er van mij gewor den is." Douglas gaf geen antwoord. Zijn oogen hield hij afgewend peinzend staarde hij in het donkere loof der heesters. „Adieu 1" zeide zij zacht. Nog altijd voor zich uitziende herhaalde hij „Adieu 1" Haar oogen werden vochtigzij naderde hem en stak hem haar hand toe. Hij greep die en klemde die in zijn machtigen knuist, terwijl hij haar aankeek met een wereld van wanhoop in de oogen. Op dit oogen blik had zij innig medelijden met hem en zich voorover buigend kuste zij hem haas tig eerst op de eene wang en toen op de andere. „Ziedaar!" zeide zij gejaagd. „Nu zultu mij toch wel vergiffenis willen schenken en inzien, dat ik spijt heb over. alles." De aanraking harer lippen, opende de sluizen van zijn hart en een stroom van tranen bi''gelde hem langs de wangen. Snikkend drukte hij haar handen tegen zijn lippen en kuste die stormachtig. Zij bood geen tegenstand, maar wachtte tot hij zijn zelfbeheersching had teruggewonnen. Eindelij k stond hij op, streek met de han den over de oogen en scheen zichzelf weder volkomen meester te zijn geworden. „Het is voorbij," zeide hij. „O, mijn engel, mijn lieveling, geloof toch niet, dat ik een lafaard ben, veracht mij niet, omdat ik mijn gevoel niet heb kunnen beheerschen." „Ik acht u in het geheel geen lafaard, Mr. Douglas," antwoordde zij vriendelijk, „en natuurlijk veracht ik u evenmin. Ik mag u graag, heel graag lijden." „Ik weet het, ik weet het," riep hij met een zweem van zijn oude woestheid in zijn toon. „Maar laat ons er niet meer van spreken* Ieder man moet zijn kruis dragen." „Zeker," meende zij, terwijl zij naast el kander gaande, den terugweg aannamen, „en iedere vrouw evenzoo. Het leven daar ginds is ook een van die kruizen, die ge dragen moeten worden Maar wat ik zeggen wil, Mr. Douglas, ik heb u allang iets wil len Vragen. Waart u het, die mij laatst zoo gefopt heeft, toen ik op Halloween in het bosch was, om de oude bezwering te beproeven Douglas knikte. „Dat was heel leelijk van u, vindt u zelf ook niet Ik ben vreeselijk geschrokken. In het begin geloofde ik, dat het uw geest was geweest, en ik stelde mij erg dwaas aan voor Lady Bell en voor de anderen, toen ik op het kasteel terugkwam. Waarom hebt u dat gedaan? Hoe kwam n op de gedachte „Het was een onzinnige inval." „U wilde mij zeker laten schrikken „Neen 1 maar laten wij er niet meer over spreken. Het is geen aangename her innering, noch voor mij, noch voor u." Zwijgend wandelden zij voort. Werk tuigelijk legde Douglas haar arm in den zijne, terwijl zij liepen. Maar zij trok dien aanstonds terug. „O, neen, doe dat niet 1 U weet niet hoe onaangenaam mij dit is," riep zij uit. Tot haar verbazing nam Douglas dit verzoek niet kalm op, maar uitte een grove abnormaal lang en heeft geen uitdruk king, de tanden worden ziek, de keel organen worden dikwijls aangetast door katarrhen. Onreine lucht, die anders door den Deus gezuiverd werd, komt nu ongehinderd in de longen. De slaap is onrustig, daar de mond normaal in den slaap gesloten en hiermee de adem haling onderbroken wordt. De ontwikkeling van de borst wordt gebrekkig, de schouders komen meer naar voren, de borst ineengedron gen. Daarnevens komen nog storingen in het gehoor. De woekeringen nl. ver nauwen dik wij Is de verbindingsbuis tusschen neus en oor. Ook de spraak lijdt er door, zij wordt toonloos, terwijl bepaalde klanken niet meer kunnen worden uitgesproken. Zelfs het reukvermogen gaat terug onder den invloed dezer woekeringen. Begrijpelijk is het, dat de geestelijke ontwikkeling van het kind eveneens zal lijden. Het kind wordt suf, onattent, lui. Dikwijls staan bedwateren, kramp aanvallen, hoofdpijnen met deze afwij kingen in verband. Men ziet hieruit van hoe ver dra gende beteekenis deze abnormaliteit voor de geheele ontwikkeling is en boe gewichtig het herkennen. Helaas is de aandoening niet zelden. Prof. Burger vond bij 4000 schoolkin deren 33 pCt. er aan lijdende en van 2304 van dergelijke patiënten 58 pCt. doof. Eindelijk dient nog gememoreerd te worden, dat het schoolbezoek uit den aard der zaak schadelijk is voor bloedar moedige, scrophuleuse en tuberculeuze kinderen. Door de opsomming van het hier be schrevene mag dunkt mij, wel als be wezen beschouwd worden, dat in vele gevallen tijdeus en door het schoolbe zoek de kinderen aan gevaren bloot staan, welke tijdelijke of blijvende scha de kunnen met zich slepen. Dat des kundig toezicht op de scholen gewenscht of liever noodzakelijk is, behoeft na de vorige regelen, geen verder betoog. Unite ii la iid. Dr. Robb, geneesheer aan het gast huis voor besmettelijke ziekten te Bel fast, heeft aan de gezonds-commissie daar medegedeeld, dat het nieuwe serum ter behandeling van hersenvlies-rugge- merg-ontsteking zeer voldoet. Sedert het te Belfast is toegepast, is het sterftecij fer van 75 pCt. op 30 pCt. gedaald. In de vorige week zijn drie nieuwe gevallen te Belfast aangegeven en Zaterdag waren vloek en plantte zich vóór haar op het pad. „Tracht u te gedragen als een gentleman, Sir," zeide zij. „Dat kan ik niet, dat wil ik niet," antwoordde hij met een ruwen lach. „Ik ben Richard Douglas o' Douglas, op wien, van zijn wieg af reeds, een vloek heeft gerust. Weet je, wat ik doen ga, Effie, als ik van je weg ben „Neen wat dan „Dan rijd ik naar Dumfries en drink mij dronken, zooals mijn vader placht te doen. Misschien valt mij dan, evenals hem het geluk ten deel, om op den terug weg mijn hals te breken. „Maar dat is verschrikkelijk 1" „Ik ben ook verschrikkelijk, zooals je dat noemt, Effie. Ik begin te gelooven, dat je alle menschelijke ge'voel uit mijn borst gerukt hebt. Ik voel mij nu als een beest, van top tot teen I" „Dan spijt het mij, dat ik u gekust heb, want ik bant al wat leelijk is en ruw." „Bravo 1 Je moet mij haten, Effie, fel haten, dat is de eenige manier om mij te redden." „Zoo 1 Maar ik bedank voor de eer, Sir, om de oorzaak genoemd te worden van uw moreelen achteruitgang. Op 't laatst zult u nog gaan beweren, dat ik u heb leeren vloeken. Neen, maar weet u, wó.t ik gedaan heb, ik heb u gepolijst, Sir, dat is het, wat ik gedaan heb. Door uw afgezonderd leven in dat afschuwe lijke huis, alleen met die oude too verkol, hadt u bijna vergeten, dat er plichten op u rusten, plichten als gentleman, als man van rang, plichten jegens de maat- schappij." ®r nog 16 lijders aan de ziekte in be handeling. Er is in Eng land weer een ontplof fing in een kolenmijn geweest, nl. te Norton Hill in Somerset Tien mijuwer- kers verloren er het leven bij. In de mijn Ste. Henriette in de Bo- rinage heeft een ontploffing drie mijn werkers gedood. De correspondent van de New York Herald te Kingston (Jamaica) seint, naar luid van een telegram uit New York, dat in Nicaragua een schrikbewind heerscht. Op bevel van president Zelaya zijn er, naar men zegt, in de laatste dagen 80 personen doodgeschoten. In Wilna heeft de politie 30 knapen en meisjes van 15 tot 17 jaar in hech tenis genomen. Ze worden alles behalve kiesch bejegend. Ze zijn opgesloten in een vuil hok, waar veel te weinig ruimte is en een bedorven lucht het verblijf bijnaonmogelijkmaakt. Ze krijgen slechts om de twee dagen eten en wie daarvoor niet betalen kan krijgt heelemaal niets. Zoo meldt althans de Petersb. Herold. Nadat eenigen tijd geen nieuwe ge vallen van inktwerpen te Amsterdam bekend werden, is er Zaterdagavond weder een bij de politie aangegeven. Het dienstmeisje van de familie v. R., uit de Van Breestraat, heeft dien avond tusschen 9 en 9V? uur boodschappen verricht en bemerkte bij hare thuiskomst, dat haar lichte japon met een zwarte vetachtige verfstof bevlekt was. Ook thans weder kon het slachtoffer niets omtrent een vermoedelijken dader mededeelen. Dezer dagen heeft een echtpaar, dat sinds eenige maanden stil leefde in de rue Thérèse te Parijs, de straat in op schudding gebral ht op een niet alle- daagsche manier. De man van ruim vijftig, en de vrouw van ruim veertig jaar, zijn op elkaar gaan schieten en hebben elkaar neergeschoten. De man is dood, de vrouw ligt in het hospitaal, zwaar gekwetst. Hij was een zekere graaf Silvain de Lanet, een tamelijk vermogend man, die nog al geld ver diende als tolk in verschillende hotels in de buurt van zijn woning een aan genaam mensch in deu omgang, die echter soms aanvallen van zenuwlijden had. De oorzaak van het drama zal men mogelijk vernemen als mevrouw de Lanet wat op krachten komt. Uit Sjanghai werd Maandag gemeld Te Hankau veroorzaakten overstroo mingen groote onheilenvolgens de berichten zijn er 2000 menschen ver dronken. Hij lachte luid en keek haar aanhaar gezichtje straalde van schalksche vroolijk- heid. Wat ben je toch een kleine kameleon, Effie," riep hij uit. „Toe, zing mij eens een liedje voor, misschien dat daardoor mijn verdriet wordt weggejaagd." Zij knikte ten teeken van toestemmine en met zachte stem neuriede zij een couplet van een oud Schotsch volksdeuntje, terwijl zij beide, zij aan zij, voortliepen. Toen de laatste noten haar over de lippen waren, zag zij tot haar verbazing tegenover zich staan Arthur Lamont en Lady Bell. VIII. Blijkbaar waren zij, toen zij langs den rijweg wandelden, door het geluid van stemmen en door Effie's gezang stil blijven staan. Lady Bell lachte en scheen uiterst verbaasd. Zij fluisterde haar medgezel iet» sarkastisch in het oor en deze was blijk baar al even verbaasd als zijn meisje. „O, hemel 1 Lady Bell 1" Het was Effie, die dit fluisterend sprak, terwijl een hooge blos haar wangen kleurdedaarop, in een oogwenk de positie overziende, snelde zij haastig op het tweetal toe, terwijl Douglas langzaam volgde, verlegen naar rechts en naar links kijkende. „O, Effie waar ben je toch geweest begon de Lady, nog altijd met een glim lachje op de lippen. „Wij stonden hier vol verbazing te luisteren naar dat gekke liedje, dat je zong, en wisten niet, dat jij het waart, die voor bosch vogel tie speel'ie. Wie heb je daar bij je, Mr. Douglas, niet waar Naar het Engelsch VAN (Wo dt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1908 | | pagina 1