el Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard
Trouw als goud
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 2733.. Zaterdag 2 Ittei.
1908.
FEUILLETON.
LAND VAN ALTEN/
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f l.OO,
franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7Y2 ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Tegenover menschen, die zich aan
een zwaar misdrijf schuldig gemaakt
hebbende, voor altijd uit de maatschappij
werden verwijderd, heeft men, ook nog
wel in onzen tijd, aan de vrijheidsstraf
de bepaling verbonden, dat zij hun tijd
in ledigheid zouden moeten doorbrengen.
Wij willen hier nu niet wijzen op
het ziekelijke van het beginsel, dat
tamelijk uitgediend heeft, dat men een
misdadiger niet alleen m het belang
der samenleving straffen moet, maar j
hem ook persoonlijk kwaad moet doen,
vaar hij het op zijn beurt anderen deed. j
Wij wijzen er alleen op dat zij, die
deze bijkomende straf oplegden, moeten
hebben begrepen, dat de hoofdstraf daar
door buitenmate werd verzwaard en
daardoor erkenden den zogen van den
arbeid, den vloek der ledigheid.
Nu is het zeker, dat tusschen ledig
heid en ledigheid eea ontzaglijk groot
verschil bestaat. Een kind, dat nog niet
leert, dus nog niet geregeld en op be
paalde wijze in de richting van ver
standelijke ontwikkeling werkt, tracht
/zich op alle mogelijke wijzen bezig te
Jhouden en goede opvoeders zorgen er
/voor, dat de gelegenheid daartoe niet
1 ontbreekt en zien de noodzakelijkheid
i in om het kind zelf ook nu en dan
\bezig te houden.
j Het kind heeft dringend behoefte
Ta an afleiding en bezigheid en de rich
ting waarin het zich daarbij beweegt
wordt bepaald door de mate zijner ge
zondheid en krachten. Een zwak of
ziekelijk kind houdt zich met een stil
spelletje of een knutselwerkje bezig.
Flinke beweging nemen kan het niet;
maar het gevoelt zich daarom niet on
gelukkig. Ongelukkig zal het kind zich
eerst gevoelen wanneer het zich ver
veelt en daar het zich niet kan en niet
wil vervelen, is zijn ledigheid de bron
van ongehoorzaamheid en kattekwaad.
Bij den gezonden mensch neemt die
behoefte aan bezigheid steeds toe. Be
zigheid wil ieder, ook die door zijn
maatschappelijke stelling er niet toe
verplicht is. Iets doeu is een behoefte,
door de natuur zelve geschapen. Vandaar
dat zeer langen tijd, in onze hoogere
en middelklassen vooral, de vrouw zich
gruwelijk verveeld heeft. Veel was haar
verbodenveel werd geacht in strijd te
zijn met de eischen harer sexe. Natuur
lijk kwam de zwaarte der verveling
vooral neer op de ongehuwde vrouw,
die zich vaak diep ongelukkig gevoelde.
Zij vooral heett den diepen ernst en de
eeuwige waarheid ondervonden van de
spreuk, dat arbeid de hoogste zedelijk
heid iswant zij gevoelde, dat zij mis
plaatst was, dat zij geen wezenlijke
roeping had, niet nuttig kon zijn. Op
hare wereld- en levensbeschouwing, op
hare wijze van denken en handelen,
kon dat niet van gunstigen invloed
wezen. Zij kon zich zelf niet aan de
wereld ten voorbeeld stellen, had een
gevoel van onvoldaanheid over zichzelf
en anderen en was machteloos om tot
eentge lotsverbetering te komen.
Het is aan onzen tijd voorbehouden,
dat beter in te zien. Wij houden nog
altijd vast aan het beginsel dat het na
tuurlijk arbeidsveld der vrouw is ge
legen in het gezinmaar daarom wil
len wij de ongehuwde vrouw niet doe
men tot werkeloosheid en daardoor tot
afhankelijkheid. Wij achten den eerlij
ken arbeid geen schande meer voor
haar; wij zijn integendeel overtuigd dat
de maatschappij haar in staat moet
stellen waar het noodig mocht zijn,
in het eigen onderhoud te voorzien. In
ieder geval zijn wij overtuigd, en ook
de vrouw zelve heeft dat beter leeren
begrijpen, dat zij haar tijd niet in ledig
heid of in beuzelingen mag doorbren
gen, maar ook hare krachten en ta
lenten op menig gebied ten zegen kun
nen zijneen zegen waarin zij zelve
in de eerste plaats zal deelen.
In zooverre is de man er altoos beter
aan toe geweest, dat de maatschappij
hem, in den regel altoos, den arbeid
tot plicht maakt. Nu is het zeker dat
hij, wien een plicht is opgelegd, da
vervulling van dien plicht vaak als een
last beschouwtmaar er is slechts wei
nig toe noodig om in to zien, dat zon
der den dagelijkschen maatschappelijken
arbeid, het leven oneindig zwaarder zou
vallen dan thans vaak het geval is.
Vooreerst zou het niet mogelijk wezen
in ons onderhoud behoorlijk te voor
zienmaar bovendien zou, waar de
mogelijkheid bestond van allen om
zouder geregelden arbeid te bestaan,
dit het gehalte van het leven verlageD.
Een Fransch schrijver heeft dan ook
naar waarheid gezegd dat de arbeid
zelf zijn belooning met zich brengt;
want hij zondert ons af van de wereld
en van ons zei ven. Al ware men hem
alleen de opgewektheid schuldig, die
eiken welbesteden dag kroont, dan nog
zou men hem moeten zegenen.
Een lichte taak wordt zwaar wanneer
men haar onwillig verricht; maar het
omgekeerde is eveneens het geval. Wij
ROBERT BUCHANAN.
(24
Zij gingen zij aan zij naar de voordeur
en stonden zij aan zij in het volle zonlicht.
Haar wangen gloeiden van jeugd en ge
zondheid zijn grimmige, donkere trekken
schenen de schaduw der jaren te torschen.
iZij keek hem peinzend na, toen hij haar
-verliet, om naar den stal te gaan, en zuchtte,
toen hij uit het gezicht was verdwenen.
Schouderophalend keerde zij zich af; haar
droefheid was op eenmaal weggevaagd, als
•*en zomerwolkje aan het uitspansel.
Op dit oogenblik verscheen Douglas weer.
Hij leidde haar pony en zijn eigen paard
^ian de hand. Zij glimlachte in stilte, maar
—veinsde niettemin een blijde verwondering.
„WatGaat u mee, Laird I
„Ik wil u met mijn eigen oogen veilig
-*n wel op den grooten weg zien," ant-
woordde hij, terwijl hij haar behulpzaam
-was bij het opstijgentoen sprong hij op
=zijn eigen paard en zij reden weg.
Het voetpad was nauw en Douglas was
-"verplicht vooruit te rijden. Een vreemde
—verschijning, die forsche man, op dat ruige
nmaar krachtige paard. Zijn slappe hoed
Zhad hij vast op het hoofd gedruktzijn
Zkleeren waren oud en van eenvoudig maak
sel hii zat in het zadel, in gebukte hou-
als een oud man.
en ons werk, als we het liefhebben, als
I we er in opgaan, als we er de noodza
kelijkheid en de nuttigheid van inzien,
worden ten slotte één de arbeid wordt
ons een vriend dien wij niet meer
zouden willen missen. Hoe ouder wij
worden, hoe minder wij dien vriend
kunnen ontberen en ten slotte vergoedt
hij ons al de illusiën, die het leven ons
stuk voor stuk heeft doen verliezen.
De arbeid is dus een zedelijke en
maatschappelij'ke plicht; maar wij weten
dat niet alle plichten even getrouw
worden nagekomen. Er zijn ook luiaards,
die veel meer konden verrichten, dan
zij in werkelijkheid doen.
Hoogst vermoedelijk zullen zij er
zelf den meesten last van hebben, en
in zooverre kunnen wij er wel het
zwijgen toe doen. Zijn er anderen, in
wier onderhoud zij verplicht zijn te
voorzien, dan is hun luiheid echter
eenvoudig een misdaad. Onverantwoor
delijk is luiheid trouwens altijd tegen
over de maatschappij want zij is de
grootst mogelijke verkwisting van de
duurste stof die er op de wereld be
staat: tijd. Daarom werpt de luiaard
weg wat onschatbare waarde heeft voor
het tegenwoordige en bovendien, als
men er geen gebruik van maakt, on
herroepelijk verloren gaat.
Maar wij moeten niet werken, om
er maar af te komen; omdat er nu
eenmaal geen ontkomen aan is wij
moeten er, om er al den zegeuenden
invloed van te ondervinden, heelemaal
bij zijn, met hart en ziel; want het is
alleen door arbeid dat wij gezond kun
nen denken, en, omgekeerd, is 't het den
ken, waardoor de arbeid den mensch
tot een geluk wordt en tot een leer
school het gansche leven door.
Onwillekeurig zuchtte Effie en wendde
den blik af.
Douglas was geen man, die door beval
lig doen, door fraaie vormen in staat wa«
het hart van een jong meisje in vlam te
zettenhij was ruw, door weer en wind
verhard, als een oude verweerde eik.
Toen het pad zich verbreedde zette zij
haar paard aan en kwam hem op zijde.
Het breken van 'de golven op het strand
der Zie was duidelijk verneembaar, ofschoon
de ruiters zich minstens twee mijlen van
de kust Ievonden.
„O, ik houd zooveel van de zeel" liet
Effie hooren. „Als men dat bruischen en
koken hoort is men nooit alleen."
Hij keek haar aan en zag, dat een blij
glimlachje haar gezicht verhelderde.
Zij stelde voor, om in galop te rijden,
en voort ging het, over het mossige pad,
zij vooraan, hij volgende, tot zij ten
laatste de teugels inhield, om tot adem te
kunnen komen. Haar levenslust scheen
weer den boventoon te voeren in haar ge
moed en vergeten was het tooneel van
misverstand en de plechtige belofte, zooeven
afgespeeld in het oude huis bij de Pirth.
Het heideveld was ten eindede breede
heirweg lag voor hen, maar niet vóór
dat Castle Lindsay in zicht was gekomen
hield Douglas de teugels in en nam hij
afscheid van zijn gezellin.
„Wat een heerlijk ritje is dat geweest 1"
meende Effie. „Mag ik nog eens gauw
terugkomen
Zijn gezicht klaarde niet op; zijn oogen
glansden niet van blijde toestemming.
„Wanneer u er lust in hebt ant
woordde hij. En toen zichzelf in de rede
vallende„Alles wat ik van u vraag is
ditkom wanneer ge in nood of gevaar
iIwiU«»ïi)ïa*sd.
Te Kiel is Dinsdagavond aan boord
van een stoombarkas, die als mijnen-
boot dienst deed, een dynamietpatroon
ontijdig ontploft. Twee man werden
gedood, vier zwaar en twee licht ge
wond.
Te Dresden liet een heer zich Dins
dag scheren. De barbier zag hem, on
der het inzeepen, van kleur verschieten.
Toen hij hem wat nauwkeuriger opnam,
bleek de klant dood in zijn stoel te
zitten.
Te Lazareth, in Pennsylvania, is de
leider van een sekte, bekend onder den
naam van duivelsjagers, in hechtenis
genomen, omdat het uit was gekomen,
zijt, kom dan tot mij 1"
„Ik hoop niet, dat u veronderstelt, dat
er kwade dagen voor mij in aantocht zijn
„Ik hoop het nietmaar als het mocht
gebeuren, denk dan aan hetgeen ik gezegd
heb. Altijd zal er één deur zijn, die voor
je openblijft; altijd één man, die niet ver
andert."
En met een handgebaar tot afscheid
keelde hij om en reed weg.
Zij bleef hem nakijken, totdat hij uit
het gezicht verdwenen was. Toen liet zij
haar pony stapvoets zijn weg vervolgen.
„Wat zou hij meenen dacht zij„Toen
hij zooeven sprak van kwade dagen, die
mij konden wachten in de toekomst, scheen
het, of zijn oogen in mijn hart lazen. Een
verschrikkelijk mensch, maar toch, de
eenige in de heele wereld, die mij werke
lijk liefheeft 1"
X.
„Laird 1 Laird 1" riep de oude Elspeth.
Verscheidene malen had zij al op de
deur geklopt, maar geen antwoord be
komen. Douglas zat gedachtenloos te
staren in het vuur Van den haard, dat
langzaam uitstierf; een pijp, die lang ge
leden was uitgegaan, hield hij tusschen de
lippen. Hij hoorde noch zag blijkbaar iets
van hetgeen in zijn omgeving gebeurde.
Toen de oude vrouw ten laatste op hem
toetrad en haar hand op zijn schouder
legde schrikte hij op en staarde haar ver
wilderd aan.
„Hè! Wat is er? Wie is er?"
„Wat zou het zijn? Wie zou het zijn?"
vroeg de oude vrouw droogjes. „Ik ben
het maar. Ik moet even naar de stad,
want we hebben geen kruimel brood meer
in huis en die luie bakkersjongen heeft
dat op zijn drijven een zes-jarig meisje,
dat van een duivel bezeten heette te
zijn, dood was geranseld. Ook de ouders
van het kind, leden derzelfde sekte,
zijn opgesloten.
Den mandemaker Koch uit Apolda
(Pruisen), die zijn vrouw vermoord heeft,
wordt thans ook verdacht nog andere
vrouwen van het leven te hebben be
roofd. Reeds heeft hij bekend, ook zijn
huishoudster Seise gedood, in stukken
gesneden en toen verbrand te hebben,
zooals hij dat ook met zijn vrouw deed.
In October 1907 verdween ook de koop
vrouw Fusz, met wie Koch leefde, op
dezelfde geheimzinnige wijze als een
andere, ook met hem in relatie staande
koopvrouw Schmidt. Nadere onderzoe
kingen hebben geleid tot het vinden
van menschelijke beenderen in den tuin
van het huis, dat Koch te Oberndorff
bewoonde. De beenderen waren ten deele
verkoold toen men nog dieper groef,
vond met 't volledige lijk van een
vrouw.
Naar gemeld wordt, heeft de bankiers
firma Coster Knap Co., te New-York
hare betalingen gestaakt. Charles Cos-
ter heeft zich in den afgeloopen nacht
van kant gemaakt.
Tijdens de manoeuvres is een Japan-
sche kruiser ter hoogte van de Pechi-
dores-eilanden, door ontploffing van een
projectiel gezonken.
De sloepen van andere kruisers kon
den 141 man, waaronder enkele offi
cieren, redden. De geheele bemanning
bestond uit 300 koppen, waaronder 58
adelborsten.
Het meerendeel van de bemanning
zoowel als offici ren blijft vermist.
De schijndoode vrouw uit Tonbridge,
vlak voor de begrafenis door haar man
nog levend bevonden, is, nadat zij eerst
bijna geheel weer tot haar zelf was
gekomen, in het gasthuis toch gestor
ven.
In België duiken nog altijd valsche
bankbiljetten van duizend francs op.
Het Handelsblad van Antwerpen meldt
Enkele dagen geleden ontving de Na
tionale Bank van Mechelen twee brief
jes vau 1000 fr., die bij onderzoek valsch
bleken te zijn, en tevens werd bewezen,
dat zij deel uitmaakten van eene reeks,
waarvan men hetbestaan niet vermoedde.
De persoon, die het briefje bij de Bank
indiende, staat boven alle verdenking.
Hij werd ondervraagd over de herkomst
van het briefje en in die richting zoekt
men de uitgifte ervan op.
Een telegram uit Battambang (Cochin-
china) aan de Temps meldt, dat er piot
oudergewoonte weer vergeten te brengen.
Maar wat ik zeggen wil, Laird, wat be
zielt je toch, om hier te zitten soezen bij
een vuur dat bijna uit is, en terwijl het
buiten zoo bitter koud is Je zult je nog
een ziekte op den hals halen, op die
manier."
Zij knielde neer en begon de sprankjes
vuur met haar half verkleumde vingers
bijeen te rakelen, waarna zij, blazende en
proestende, voorzichtig kleine stukjes molm
en doof kool op het langzaam aanwakke
rende vuurtje strooide. Een oogenblik later
lekten vlammetongen langs den turfstapel,
die de oude vrouw op het vuur gebouwd had.
Douglas had, na zijn eersten verwonder
den blik, een oogenblik naar het doen en
laten van het oudje gekeken en was toen
weer in zijn stille overpeinzingen verzon
ken. Toen zij hoestend en hijgend opstond
haalde hij zijn tabakszak uit zijn zak en
begon werktuigelijk zijn pijp te stoppen,
terwijl hij droomerig staarde naar de krin
kelende vlammetjes en de blauwe rook. die
nu krachtig begonnen op te stijgen. Toen
hij zijn pijp gestopt had, stak hij het
mondstuk van de niet brandende pijp in
den mond en verviel opnieuw in gepeins.
De oude vrouw schudde meewarig, maar
ook afkeurend, het hoofd.
„Is er ook iets, dat ik voor u kan mee
brengen. Laird vroeg zij op den natuur
lij ksten toon van de wereld.
Hij gaf geen antwoord.
„Hij is gekriep het oudje gebelgd
uit, „stapelgekEen mensch kan even
goed spreken tegen een steen als tegen hem.
Het is een schande, dat is het, dat hij niet
eens een woord over heeft voor een arm.
oud mensch, dat hem gezoogd en verzorgd
heeft, een en dertig jaren lang I"
seling een opstand is uitgebroken. De
stad staat bloot aan een overrompeling
daar er te weinig troepen zijn.
Van de zijde van het Fransche depar
tement van koloniën wordt medegedeeld,
dat daar nog geenerlei bericht ontvan
gen is.
Selig Silverstein, die den 28sten Maart
te New York een bom gooide, is than»
in het gasthuis gestorven. Die bom,
voor de politie bestemd, doodde een
man en wondde er verscheiden, o. a.
Silverstein zelf, die er beide armen en
oogen door verloor.
Een Italiaansch blad, de Rom unsche
Corriere della Sera, verneemt uit New
York, dat men daar in gezaghebbende
kringen gelooft, dat, indien de anti-
Japansche boycott-beweging der Chi-
neezen niet spoedig door de Chineesche
regeering wordt onderdrukt, Japan niet
anders zal kunnen doen dan aan China
den oorlog verklaren. De boycott toch
heeft in Japan zoo'n ernstigen economi-
schen terugslag veroorzaakt, dat Japan
daaraan op de een of andere wijze een
eind moet maken.
Te Kierling, in Oostenrijk, is dezer
dagen een 58-jarige, alleen wonende
dame gestorven, die als een zonder
linge bekend stond. Toen de buren, na
haar eenige dagen niet gezien te heb
ben, haar geheel verwaarloosde woning
binnengingen, vonden zij daar het lijk
van de vrouw, liggende tusschen tien
katten. Bij testament had de zonder
linge dame bepaald, dat de katten
moesten worden toevertrouwd aan da
hoede van de Weensche vereeniging
voor dierenbescherming, die voor de
verzorging van haar lievelingen een
legaat van eenige duizenden kronen
ontvangt. Een vijfjarig meisje vaneen
molenaar, dat gaarne met de katten
speelde, kreeg 1000 kronen. Het overige,
vrij aanzienlijke vermogen yan de
vrouw erft haai zuster, die in een krank
zinnigengesticht verblijf houdt.
Het orgaan van het reaqtionnaire
Verbond in Rusland bevatte dezer da
gen een artikel, waarin het volk wórdt
opgezet tot een algemeenen jodenmoord.
Het bericht van den dood van R ii-
soeli wordt nu ook te Tandzjer beslist
tegengesproken. Het verhaal van den
moord bevat niettemin een kern van
waarheid. De lieden, die Raisoeli trouw
hebben bijgestaan in de moeilijke da
gen, dat hij Mac Loan gevangen hield,
zijn door Raisoeli verwaarloosd tóen
hij ze niet meer noodig- had. Deze lie
den, in woede ontstoken over de on
dankbaarheid van den rooverhoofdraan,
hebben' hem een hinderlaag bereid.
Do toon van verwijt, waarop dit gezegd
werd, wekte den Laird voor een oogenblik
uit zijn gemijmer.
„Neem me niet kwalijk, Elspeth, ik
was met mijn gedaohten elders."
„Ja, dat is het, denken en denken en
nog eens denken. En wat koop je voor al
dat gedenk, Laird?" mompelde de oude
vrouw. Douglas bewoog zich ongeduldig
in zijn stoel. „Ik zou een six-pence durven
verwedden, als ik er een had, dat je, met
al je gedenk en gesoes, niet eens weet,
welken dag van het jaar we van daag be
leven, Laird 1"
„Dan zou je je weddenschap verloren
hebben, Elspeth, want ik weet, dat het
Halloween is. Maar wat zou dat. dan
„Wat dat dan zou herhaalde het oudje
op steeds knorriger toon. „Wel, niemen
dal Onze Halloween's gaan voorbij f-v^n-
als alle andere dagen van het lan<?e jaar,
met een meester, die niets and»r« doet
dan zitten denken en een arme oude riel,
als ik ben, die maar tobt en zwr»o<rt,. tot
Onze Lieve Heer haar oproept. Maar. te
moeten bedenken, dat alleen in Douglas-
Castle de goede oude tijden niet in eere
worden gehouden, zie je, Laird, dat doet
me pijn. Alleen in Douglas niet, overal
elders wel. In je vaders tijd was dat an
ders. De „Duiveltarter," zooals de menschen
hem noemden, had altijd een goed g-las
wijn en een goed maal klaar voor ieder,
die op Halloween naar Douglas V-nm
en er was een lieve gastvrouw, die hsar
gasten welkom heette bij een pmth'sr vuur
tje en bij helder licht, in hots h-irt.
Én nou? Kijk nou eens aan, LairdWat
een verschil
Naar het Engelsch,
VAN
Wordt vervolgd).