m
1/
Hel Land van lleusden en Allena, de Langstraat en de Bommeierwaard.
Dfi Tamil! Tan liet Mtnni
OOM BEftNAC
l itgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
Ao. 2782. ff oensdag 21 October1Q08.
FEUILLETON.
-f -
e/-*. -••-
SiNgrg^.?
UN3^N ALT-^
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden l.OO,
franco per post sender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiên van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiên worden tot Dinsdag- en Vrijdag
avond ingewacht.
Na het eerste enthousiasme, gewekt
door sensationeels vliegtocht beschrijvin
gen, die men na het ongeluk van de
Zeppelin IV bijna dag aan dag in de
dagbladen heeft kannen lezen, na de
bewondering voor de intereestnte vlieg-
daden van de gebroeders Wright, van
Farman en Delagrange zijn we waarlijk
geneigd, het vliegen als een wel is
waar nienwen, maar dan toch meer en
meer gebruikelijken vorm van sport
te gaan beschouwen.
We hebben er al epns meer op ge
wezen, dat het verwonderingsv< rmogen
van den modernen menech blijkbaar
verstompt is. We zijn er thans zóó ver
aan toe, dat we de plotselinge verwe
zenlijking van een sinds eeuwen onbe
reikbaar gebleven illusie aanvaarden
iils de eeovoudigste zaak ter wereld
De mensch vliegt, scheert door de
lucht als een vogel, beschryft cirkels
en ellipsen, rijst en daalt in een snel
heid, die weinig onderdoet voor die
van de snelste vogels en we berede
neeren het wonder, alsof we er al van
onze prille jengd af mee vertrouwd
waren.
We hebben ons eigen ik al betrapt
op de stellige begeerte om met Wilbur
Wright eens zoo'n paar vliegtochten
mee te kunnen maken. En we zijn er
van overtuigd dat wc zonder een zweem
van aarzeling of angst naast den groo-
ten vliegkunstenaar zouden plaats ne
men,.om met hem door de ijle ruimte
te zweven.
Als Wilbur ons een kansje bood,
voorwaar we zouden er de spoorreis
naar Le Mans graag voor over hebb -n.
Want hoewel de prachtige vluchteo,
die Wübur Wright de laatste weken
boven het terrein te Le Mans te aan
schouwen heeft gegeven, feitelijk nog
niets anders zijn dan goedgeslaagde
vliegpogingen in het eerste stadium der
vliegtechniek, schijnt de „halsbrekrnd-
heid" der vliegmenschen al niet zoo heel
groot meer te zijn.
Wright heeft dan ook in den laat-
sten tijd meermalen tochten met passa
giers gemaakt. In 't geheel voerde hij
al een vijf en twintig personen mee
door het luchtruim, onder wio zelfs
enkele dames. Met twee liefhebbei s.
(3.
Gij, die nu in een rustiger tijd leeft,
kunt u niet vooretellen, welk een schok
mij bij dexe woorden door de leden voer.
Het was slechts tien jaar geleden, dat wij
voor 't eerst van dezen man met den vreem
den, Italiaanschen naam gehoord hadden
denk eens aan, tien jaar, de tijd, dien
een gewoon soldaat noodig heeft om offi
cier te worden, of een klerk om vijfhonderd
vroegen
achen elkaar, wie hij was, de volgende brak
hij als een wervelwind in het noorden van
Italië'los; Venetië en Genua gingen te
gronde, toen zij met dezen donkeren, alecht-
gevoeden knaap in botsing kwamen. Hg
boezemde den soldaten vrees in op het
slagveld en in de Raadkamer was hij den
staatslieden te slim af. Met woeste energie
rukte hij naar het oosten, entoendemen-
schen rich nog verbaasden over de wijze,
waarop hij Egypte tot een Franseh depar
tement had gemaakt, was hg alweer terug
in Italië e.i had hij Oostenrijk voor de
tweede maal totaal verslagen. Zoo hoorde
men, dat hij in aantocht was en zoo was
hg er; en waar hij kwam, daar waren
nieuwe overwinningen, nieuwe inlijvingen,
het ineenstorten van rijken en het verleg
gen van oude grenslijnen aan de orde van
den dag; Holland, Savoye, Zwitserland
het waren niets meer dan namen op de
kaart. Frankrijk strekte-, zich naar alle
kanten over Europa uit. Zij hadden hem
tot keizer gemaakt, dezen baardeloozen
artillerie-officier, en zonder moeite had hg
die Republikeinen vernietigd, tegenover
wie de oudste koning en de derate adel
een redactielid van de Figaro" en
een lid van het „Institut" vloog hij
langer dan een nnr achtereen rond in
een snelheid van bijna zeventig kilo
meter per nar. En allen, die hem op
zijn uitstapjes door het luchtruim moch
ten vergezellen, waren opgetogen over
de heerlijke indruk, die het vfiügm
g?eft. Op het zitbankje tussc'ien de
twee wgdgespreide vlerken, waaronder
zich niets bevindt dan de ijle ruimte
en een afgrond, die geheel naar den
wil van deu bestuurder wisselde van
twee tot twintig meter diepte, voelden
deze eerste vliegpassagiers zich eenige
seconden na de indruk wkkende afvaart
al zoo rustig en zoo veilig als in de
kassen* van een zachtveerende auto
mobiel.
Toch is er iets in het eerste lucht-
vaartsladium dat nog lang niet pluis
is. En dat zijn de motoren, waarmee
deze vli gmachines zijn uitgerust. Eigen
lijk kan dit geen verwondering wek
ken, als met zien, hoe uitermate onzeker
deze motoren samengesteld zijn. Op
het gewicht is door de constructeurs
zooveel mogelijk bezuinigd. Er bestaan
zelfs bezinemotoren voorvliegdoeleinden,
die iets minder dan 1 kilogram per
paardekracht wegen, 't Is mogelijk, dat
deze gewichtsgrens in latere jaren door
toepassing van bizondere staalsoorten
en aluminuma!looi*n veilig nog wat
lager kan komen, doch voor 't oogen-
blik kan ronduit worden gezegd, dat
dergelijke motoren in hooge mate on
betrouwbaar zijn. Door overbitting, door
't onklaar worden van allerlei fijne
onderdeelen, door 't lostrilien van kleine
pijpjes en peuterige spietjes en moortjes
door slordige afwerking van smeer- en
afkoelingsapparaten, door toepassing
van licht blikslagerswerk op plaatsen
waar massief metaal geen overdaad
zou wezen, door allerlei constructieve
narigheid waarmee de allereerste mo
torfietsers ook al in voldoende mate
hebb>n kennis gemaakt, is de bestuur
der van het vliegapparaat nog lang
niet zeker van zijn zaak. Dit is dan
waarschijnlijk ook do reden, waarom
Farman, Delagrange en zelfs de eerste
ander lien, Wilbur Wright, zich nog
stiptelyk onthouden van het onderne
men van vlieg-e x c n r s i e s. Tot nog
toe heeft geen hanner een poging ge
daan om eens wat anders te laten zien
dan het gebruikelijke rondcirkelen bo
ven een groot, vlak terrein.
Hoewel het Wright, blijkens zyn
jongste records, niet moeilijk zon go-
vallen zyn, in rechte lijn een afstand
van meer dan 70 K.M. achtereen met
een passagier af te leggen, gaf ook hij
er nog steeds de voorkeur aan, in de
buurt van het opstijg-apparaat te blij
ven. Dit kan geen andere reden hebben,
dan dat de vliegkunstenaars nog maar
bitter weinig yertrouwen hebben in
hnn motoren.
Daarom lijkt ons bet jongste sensatie-
werk van het sportdagblad ,1'Aato";
om een prijs van twaalfduizend franc*
uit te loven voor den eersten lucht
vaarder, dn binnen efn jaar met een
vliegtoestel, zwaarder dan de lucht,
een tocht over Parijs maakt, van de
vlakte van Issy naar de Place de la
Concorde, over de rue Royile, de Ma
deleine, de groote boulevards en de
Bastille, en van daar terug mar Isay,
een daad van onverantwoordelijke toe-
kelooshei 1, en zulks te meer, daar ge
noemd blad die roekeloosheid ten volle
blijkt te beseffen, waar zij in haar
reglement" alle verantwoordelijkheid
voor eventueels kwade gevolgen vaa
een dergelijke vlucht bij voorbaat vau
de hand wijst.
Dat wil dus zeggen, dat „l'Auto"
er de Paryzenaars goedsmoeds aan waagt,
in de altijd met voertuigen overkropte
rue Royale of op de drukke boulevards
te worden getorpedeerd door een om-
laagscherend vliegtoestel, waarvan door
de een of andere omstandigheid de motor
onklaar go worden is (De K.)
maar even twee jaar burgemeester van
Antwerpen. Op 31 Juli 1906 werd hij
tot opvolger vau deu ouvergetelijken
Jan van Rvswvck benoemd.
Zondagochtend beeft te Praag een
botsing plaats gehad tusechen sociaal
nationalisten en Duitsche studenten.
Er werd een ware slag geleverd, waar
bij met stokken en vnisten geranseld
werd. De politie moest tusschenbeide
komen. De nationaal-socialisten wierpen
in verscheidene huizen van Duitschers
de ruiten in. 's Middags kwam het tot
nieuwe onlusten en de politie moest
vau de sabel gebruik maken. Ten slotte
zag Me politie zich genoodzaakt de hulp
der militairen in te roepen. Verschei
dene straten werden daarop door de
soldaten afgezet. Te 10 uur 's avonds
was de rust eindelijk hersteld. Er zyn
76 personen in hechtenis genomen.
van Europa hulpeloos hadden gestaan. Zoo
kwam het, dat wij, die hem als het weer
licht van plaats tot plaats zagen rennen,
en die zyn naam slechts hoorden in ver
band met nieuwe heldendaden en nieuwe
overwinningen, hem op het laatst begonnen
te beschouwen als iets bovenmenscnelijks,
iets Verschrikkelijks, dat geheel Frankrijk
overschaduwde en Europa bedreigde. Zijn
reuzen-verschijning hing als een wolk over
het vasteland en zoo diep was de indruk,
dien zijn roem op mijn geest had gemaakt,
dat, toen de Engelsche raatroos zoo vol
vertrouwen over ae duistere wateren wees
en riep..daar is Nappie," ik één oogen-
blik opkeek in de dwaze hoop de een of
andere reusachtige gedaante te zien, som
ber starend over de golven van het Kanaal.
Zelfs nu, nu er zooveel jaren zijn verloopen
en gij weet van zijn val, houdt die groote
man u onder zijn betoovering, maar wat
gij ook leest en hoort, het kan u geen
denkbeeld geven van wat rijn naam be toe
kende in de dagen, toen hg op het glans
punt van zijn loopbaan stond.
Wat ik werkelyk zag, was niets dan een
lichtende streep op de kaap vóór ons.
„Wat is het toch?" vroeg ik.
„Precies wat ik zeg, mijnheer" zei hij.
„Het is een van Nap's legere en het is heel
goed mogelijk, dat Nappie zelf er bij is.
Dat zijn de kampvurenu kunt er zoo
ongeveer een dozijn zien van hier tot Oa-
tende."
Het land doemde duidelijker uit de duis
ternis op en met ieder oogenblik klonk
het slaan der golven op het zand luider
in mijn oor. Ik kon reeds de glinsterende,
dansende toppen der branding voor mg uit
zien. Terwijl ik met mijn blik de steeds
donkerder wordende schaduwen doorboorde,
schoot een lange donkere boot uit de duis
ternis te voorschijn, en roeide recht op
ons aan.
..Een wachtboot!" riep één der matroren.
„Bill, jongen, het is met ons gedaan,'1
zei de andere, en begon iets in zijn zee
manslaarzen te stoppen.
IKull«*iiland.
Hertogs, de burgemeester van Ant
werpen, is plotseling overleden. De bur
gemeester woonde Zondagmiddag een
feest by ter eere van het vijftienja
rig bestaan der gymnastiekvereeuiging
Volkskring in de Harmonie. Het was
vier uur, toen de burgemeester op eens
angstwekkend bleek werd. Hg zeeg
neer in zijn stoel. Men bracht hem in
eeu zijkamer, eenige minuten later was
hij overleden.
Alphona Hertogs was 6 Februari 1843
te Antwerpen geboren. Hij was nog
Maar zoodra de boot ons in 't oog kreeg,
maakte zij rechtsomkeert en nam een an
dere richting, zoo snel als acht razende
riemen haar konden voortbewegen. De ma
trozen keken haar na en veegden zich het
zweet van het voorhoofd. Hun geweten
schijnt niet veel zuiverder te zijn dan het
onze," zei een hunner. „Ik dacht zeker,
dat het de kommiezen waren."
„Het lijkt me toe, dat u vannacht niet
het eenige vreemde vrachtje zijt op de kust,
mijnheer," merkte zijn kameraad op. „Wat
zou het bunnen zgn?"
„Ik ben een boon, als ik het weet. Toen
ik de boot zag. stopte ik gauw een stuk
goede Trinidadsche tabak in mijn laars. Ik
heb al eens kennis gemaakt met een Fran-
sche gevangenis. Haal op, Bill, dan zijn
we er gauw af.1'
Een oogenblik later streek onze boot
knareend over het kiezelachtige strand. Mijn
bundeltje werd aan wal gegooid, ik stapte
ook uit ea een der zeelieden stiet de boot
weer af en sprong er in, terwijl zijn kame
raad haar naar dieper water terugroeide.
En zoo gebeurde het, dat op een onstni-
migen nacht in het vroege voorjaar van
het jaar 1805, ik, Lonia de Laval, een en
twintig jaar oud, na een ballingschap van
dertien jaren terugkeerde naar het land,
waarvan mijn familie vele eeuwen lang een
sieraad en steun had uitgemaakt. Het had
ons slecht behandeld, dit landhet had
onze diensten vergolden met smaad, ver
banning en verbeurdverklaring onzer goe
deren. Maar dat alles was vergeten, toen
ik, de eenige Laval van het jongere ge
slacht, op zijn heiligen grond neerknielde
en, terwijl mijn neus den sterken geur
van het zeegras opsnoof, mijn lippen drukte
op het natte, knerpende kiezel.
n.
Toen ik daarna opstond, was het eerste,
wat ik deed, mijn beure in den binnenzak
van mijn jas bergen. Ik had haar er uit
genomen, om een goudstuk aan den ma
troos te geven, dis mij aan wal zette, of-
In vele plaatsen van Europa is het
in zekere klassen der bevolking de ge
woonte, in ziekenkamers suiker te bran
den als middel tot ontsmetting. In de
kringen der medici heeft men over
het algemeen deze gewoonte beschouwd
als de uiting van een ietwat kinderlijk,
maar ongevaarlijk bijgeloof. Er schynt
echter in deze desinfectie-methode meer
te schuilen dan tot dusver hevrosd
werd. Prof. Trilbert, van het Instituut
Pasteur te Pargs, heeft nl. door proe
ven aangetoond, dat bij 't branden van
suiker gassen worden gevormd, die zeer
krachtig anti-septisch werken en zelfs
het vermogen hebben, de bacillen te
dooden van typhus,tuberculose, cholera,
pokken enz.
Mc llalkan-crlNls.
Het Petit Journal verneemt uit Sofia,
dat meu ernstig gaat vreezen vooreen
botsing tussshen Bulgarije en Turkije,
nu de mobilisatie van bet Bulgaarsche
leger bedektelgk voortduurt.
Ook andere correspondenten zijn van
meening, dat de toestand ernstiger
wordt, nu de onderhandelingen over
den Oosterschen spoorweg niet willen
vlotten.
De Weensche correspondent van de
Times verneemt, dat keizer Wilhelm
in zyn brief zyn bondgenoot warm ge-
lukwenscht met de inlgving van de
twee gewesten en hem in hartelgke
woorden van zyue vriendschap verze
kert. Men zegt, dat er ook dtrze zin
snede iD voorkomt:
„Duitschland stuit vastberaden aan
de zijde van Oostenrijk-Hongarije, niet
'alleen wegens het bondgenootschap,
maar ook omdat de belangen van de
twee landen dezelfde zgn."
Verder verluidt, dat Wilhelm II niet
alleen diplomatieken, maar ook mili
tairen steun heeft aangeboden.
De Bulgaarsche Ministerraad heeft
besloten te weigeren met de Porte in
onderhandeling te treden tot regeling
van de spoorwegkwestie. Dit besluit
wekt ojtzien. De militaire voorzorgs
maatregelen schijnen met klacht te
worden voortgezet.
De Petit Temps verneemt uit Kon-
stantiuopel
Naar aanleiding van Bulgarije's ant
woord is besloten tot Mobilisatie van
het Turksche leger. Vijftig locomotieven
van de Klein-Aziatische spoorwegen
staan gereed om treinen met troepen
te vervoeren. Het geldt hier een mo
bilisatie van de Klein-Aziatische troe
pen. De troepen in Macedonië zijn
reeds gedeeltelijk gemobiliseerd. Een
oorlog tusschen Turkije en Bulgarije
wordt w&arschijnlgk.
De Turksche gezant te Parijs noemt
bovenstaand echter volkomen ongegrond.
Zondagavond hebben te Belgrado op
nieuw betoogingen plaats gehad. Een
talrijke menigte rukte de uithangbor
den van de Oostenrijksche winkels af
en vernielde ze. De politie trachtte
vergeefs de betoogers te verstrooien.
Telkens slaagden dezen er in zich op
nieuw te verzamelen. Te 9 uur wer
den twee compagnieën infanterie op
geroepen om de orde te herstellen. Te
10 uur was de orde overal hersteld.
In den loop van Jen avond werden
vele menschen in hechtenis genomen.
De minister van buitenlandsche zaken,
Milowanowits, die een rondreis gaat
doen naar verschillende Europeeeche
hoofdsteden, heeft aan een persman
verklaard, dat de Servische regiering
er vast op rekent dat de mogendheden
haar eischen zullen steunen en aan
Servië een flinke schadeloosstelling zul
len geven. Mocht dat niet het geval
zgn, dan zou hg, Milowanowits, aftreden.
De Servische Kroonprins heeft zich
natuurlijk ook weder op de hem eigen
manier met deze reis van Milowanowits
bemoeid. Ge gaat op reis meteen zeer
kiesche opdracht zoo heeft de Kroon
prins tot den minister gezegd en go
moet niet vergeten, dat ge kunt spre
ken in naam van 250,000 bajonetten.
Ge behoeft dns voor niemaDd uit den
schoon ik er niet aan twijfelde, of de man
was rijker en had zekerder vooruitzichten
dan ik zelf, en zoo had ik ten slotte het
tiende deel van myn vermogen aan een
vreemdeling afgestaan. De andere negen
goudstukken had ik heel zorgvuldig weg
gestopt en op een rots gezeten, die juist
boven het water nitstak, dacht ik na over
wat ik zou doen. Ik was al kond en
hongerig, de wind woei mij in het gezicht
en het spattende schuim deed mijn oogen
pijn, maar ik hing in ieder geval niet meer
af van de liefdadigheid der vijanden van
mijn land en by die gedachte sprong mijn
hart op van vreugde Maar als ik me goed
herinnerde, was bet kasteel nog een goede
tien mijl ver. Als ik er nu heenging, zou
ik bij nacht en ontij, met ongekamde haren
en nat van den regen, voor mijn onbekenden
oom moeten verschijnen. Mijn gevoelige
trots tooverde mg een beeld voor den geest
van de toornige gezichten zyner bedienden,
waarmee zij zouden neerzien op dezen on-
ooglgken zwerver uit Engeland. Neen, ik
moest een schuilplaats zoeken voor den
nacht en dan op mijn gemak en zoo netjes
mogelijk voor mijn bloedverwant verschij
nen. Waar kon ik nu een schuilplaats
vindeo voor den storm?
Gij zuil me ongetwijfeld vragen, waarom
ik niet naar Etaples of Boulogne ging. En
ik antwoord om dezelfde redenen, die mij
noodzaakten in het geheim op die verboden
kust te lauden. De naam de Laval stond
nog bovenaan op de lijst der ballingen,
want mijn vader was een getrouw en
krachtig leider geweekt der kleine maar
invloedrijke partij, die ten koets van alles
den ouden stand van zaken trouw was
gebleven.
Daarom was een bezoèk aan de kuststad,
voor ik mijn oom ontmoet had, of verno
men had, of mgn terugkomst geoorloofd
was hetzelfde als me overleveren in de
handen der agenten, die steeds loerden op
vreemdelingen uit Engeland. Het was ge
heel iets andere naar den nieuwen keizer
te gaan. dan vóór hem gesleept te worden.
Over het geheel scheen hef mij het beste
toe, verder het land in te gaan, in de hoop
daar een leege schuur of gebouwtje te vin
den, waarin ik den nacht ongezien en on
gestoord kon doorbrengen. Ik kon dan den
volgenden morgen zien, hoe ik het best
mijn oom Bernac en door hem den nieuwen
meester van Frankrijk zon bereiken.
De wind was onderwijl tot een storm
aangegroeid en het was zoo donker aan
den zeekant, dat ik slechts hier en daar
bet witte schuim van een springgolf door
de duisternis zag heen schemeren. Van den
logger, die me van Dover hier gebracht
had, was niets meer te zien. Aan de land
zijde scheen voor zoover ik zien kon, een
rij lage heuvels te liggen, maar toen ik ze
overetak merkte ik, dat ik in het half
duister hun grootte overschat had en dat
het slechts verspreide duinen waren met
hier en daar wat braamstruiken. Met mgn
bundeltje over miin schouder geworpen,
zwoegde ik door het mulle zand verder,
struikelde over braamranken, maar vergat
mgn natte kleeren en verstijfde handen,
terwijl ik mij de vele ontberingen en
avonturen te binnen riep, die mijn voor
onders hadden ondergaan.
Het scheen wel, alsof ik nooit nit de
duinen zon geraken, maar toen ik er ein
delijk uit was, wenschte ik ze van harte
terug, want in dat gedeelte der kust maakt
de zee een inham, die als het eb is in een
slikkerig stuk moeras verandert, dat er
overdag al akelig moet nitzien, maar in
een nacht al« deze een verlaten, treurige
wildernis is. Eeret was de grond maar
week, waardoor ik telkens uitgleed, maar
al heel spoedig zakie ik tot ver over mgn
enkels, tot halverwege mgn knieën in de
modder, zoodat ik er mijn voeten met een
barden flap uittrok en se er met een dof
fen plons weer inzette.
-
Een herinnering aan hei Keizerrijk van
Napoleon I.
Wordt vervolgd).