el Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard. De Geldduivel. VeraMii van levensidiÉii. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 2823. Woensdag 17 Haart. 19Q9. FEUILLETON. land van alten* voor Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.00, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag avond ingewacht. Dr. A. van Raalte te Dordrecht heeft dezer dagen merkwaardige mededeelin- gen gedaan over de vervalsching van levensmiddelen in Nederland. In dit opzicht zijn wij er al heel slecht aan toe. Onze wetgeving is verouderd en niet afdoende, en zoo zijn wij dus over geleverd aan de gratie van de knoeiers. Veel van het minderwaardige dat te genwoordig in het buitenland niet meer mag verkocht worden stroomt de gast vrije poorten van Nederland binnen. Wij worden, om met dr. van Raalte te spreken, steeds meer de aschbak van Europa. In de eerste plaats kennen wij ver valsching van melk, door vermenging met water. Zij is al zoo oud als de geschiedenis het bedrog is sinds onheugelijke tijden verboden maar nog steeds wordt het lustig toegepast. Door gebruikmaking van den areo meter meende men deze vervalsching die het soortelijk gewicht der melk verlaagt, steeds te kunnen constateeren. Maar sommige boeren zijn snugger; door water en afgeroomde (d.i. dus zwaardere) melk te voegen bij dezelfde versche melk, behoudt die dubbel-ver- valschte melk het goede soortelijk ge wicht van valsche melk. Dit is dus een soort van wetenschappelijke ver valsching, die dit tusschen twee haak jes ook al een grooten omvang heeft aangenomen. Dan heeft men bij melk dikwijls te doen met toevoeging van boorzuur of salicylzuur ter conserveering(dit kan kwaad, als er te veel van die stoffen worden toegevoegd) Toevoeging van dubbelkoolzure soda kan met rosolzuur betrekkelijk zeer eenvoudig worden aan getoond. De omvang van de melkver- valsching beliep te Rotterdam vóór de invoering van den gemeentelijken keu ringsdienst, volgens berekening van dr. Lam f 300000 'sjaars (dat werd be taald voor het bijgevoegde water) Nu de thee. De thee die wij drin ken is soms wel eens theemaar men vervalscht veelvuldig, zoowel in China als in Europa. Allerlei soorten bladeren (met thee hebben ze niets te maken) worden kunstmatig als thee toebereid. De kleuring wordt zelfs met „kacbelpoets" bewerkstelligd. Yoor den geur is nog altijd menging met wat stofthee noodig; maar daar zullen de vervalschers ook wel wat op weten te vinden. Meel wordt vervalscht met van alles en allerlei, bijv. met aluin. Gelukkig is de laatste vervalsching met cam- pèchehoutoplossing in alcohol gemakke lijk aan te toonen. Meel wordt ook dik wijls vervalscht met gips. Yan dat goed worden dan bijv. poffertjes gebakken Eu een derde soort van vervalsching geschiedt met krijt, zwaarspaath enz. „Wie nooit zijn brood met zwaarspaath at," heeft de Duitsche chemicus Jacob- son pariodeerend gespot. („Wie nooit zijn brood in tranen at", aldus luidt de oorspronkelijke tekst van Goethe's lied). Boter, die te veel water bevat, kan op twee wijzen in dien toestand zijn gekomendoor menging of ook door bij de bereiding het reeds aanwezige water er in te laten. Kaasvervalsching wordt hier te lande nog niet op groote schaal in practijk gebracht; nog nietmaar het is te vreezen dat wij eerlang ook margarine kaas zullen krijgen. „Fabriekmatige" eieren komen niet meer in den handel. Toch is er te Londen een fabriek van dergelijke producten geweest, maar het bleek dat de kip ten slotte toch nog goedkooper werkte. Kunst-koffieboonen werden vroeger te Weenen en te Praag gefabriceerd uit eikels en nog allerlei andere zonderlinge bestanddeelen. Dank zij het ingrijpen van de overheid is dit kwaad in zijn geboorte gestuit. Maar toch drinken wij nog veel minderwaardigs, omdat echte koffieboonen, die bedorven zijn of verkleurd, met meestal vergiftige stoffen, als: kopervitriool, chroomver- bindingen enz., weer kunnen worden opgekleurd. Gemalen koffie wordt met letterlijk alles vervalscht, o.a. met gemalen steen, zand e.d. Met chichorei is het, zoo mogelijk, nog erger. Zelfs oker wordt hierbij gevoegd. Suiker is, in grof gekristalliseerden toestand, vrij zuiver. Maar alle niet grove kristal kan weer met de gewone witte vervalschingsingrediënten bewerkt worden. Wat de suiker daarbij inboet aan zoetheid wordt vergoed door toe voeging van sacharii e, welke op haar S. UöRIilIöFFEII. (4- Met die woorden trok hij den andere in een zijvertrek en eenige minuter later klon ken de glazen tegen elkaar. „Wees geluk kig, Willebald, jij en die u lief zijn! Ben je al getrouwd?" De jonge bankdirecteur schudde lachend 't hoofd. „Noch niet, Hans, maar mijn Mies en ik maken alles voor de bruiloft klaar. Als je ons geluk eens zag, onze altijd nieuwe rijke vreugde 1 Tien jaar verloofd, en nu eindelijk ons doel bereikt! Denk eens! Ik krijg twee duizend daalders honorarium 1" „Wat een schriele dividendenslikkers I Hoe wil je daarmee rondkomen, arme kerel?" „Met twee duizend daalders We kun nen toch niet allen riddergoed-bezitters zijn en als millionaire door de wereld gaan, Hans. Ik zeg je, Mies en ik bouwen ons nestje in een vreugderoes; we dragen ieder stukje huisraad, ieder stuk linnengoed als veldratten bijeen. Eerst mijn oude moe der! Die arme! Ze heeft in een dak kamertje in de groote stad gezeten en voor een hongerloon gewerkt; nu zal ze daar voor de mooiste kamer hebben en op velden en tuinen zien; ze zal nu niets te doen hebben dan wandelen en slapen. Hans, Hans! en al dat geluk dank ik jou!" „En heb je de woning al gehuurd?" „Ja, moeder en Mies zjjn hier om alles gereed te maken. We zijn als kinderende een nog gelukkiger dan de andere, moeder wil groentebedden aanleggenMies doet het niet zonder bloementuintje; en wat me zelf betreft: ik neem een hond; zoo'n grooten en liefst twee." De slotheer lachte luid. „Je kan jonge Ulmerdoggen van me krijgen, Willebald, een heel nest vol. Alles, wat je vrouw later wil zaaien en planten staat je, met mijn tuinman, ten dienste. Maar waar ligt je woning?" „In de Tannhauser-straat. Dat kleine nestje, met klimop en roode rozen." „Aha, ik weet het. Als je mijn vrouw „Een oogenblik," viel de Directeur in de rede. „Laat me je, voor ik 't vergeet, een vraag doen. De barones is een geborene Aszmann, niet waar?" „Ja." „Heeft ze in Frankfort a.d. Main bloed verwanten De slotheer werd eensklaps oplettend. „Zeker, riep hij. Daar leeft een broeder van haar overleden vader, Leopold Aszmann; hij is bankier en moet heel rijk zijn." Willibald had zijn brieventasch voor den dag gehaald. „Die is 't, zei hijwij stonden tot de firma in voortdurende betrekking; nu echter kan ik u mededeelen dat de oude heer alle zaken heeft van kant gedaan en dat hij doodziek is. Een hartkwaal, zoo ik hoor." Op 't gezicht van den baron kwam en ging de kleur. „Dus zwaar ziek?" zei hij alsin zich zelf. „Willibald, mijn oude jongen, kan je gissen, hoeveel vermogen hij heeft?" De Directeur trok de schouders op. „Daar van weet ik helaas niets, Hans. De baro nes en mejuffrouw Ruth zullen waarschijn lijk alles erven." „Ja, juist daarom." „Ken je den ouden heer, Hans?" „Ik heb hem ééns gezien. Leopold Asz mann leefde sinds menschenheugenis in Kalifornië; hij was met zijn broer, den vader van mijn vrouw, van jongs af on- eenig natuurlijk om een meisje en nam ook, toen hem de dood van mijn beurt ook weer schandalig vervalscht wordt. Olijfolie wordt vervalscht met se samolie, katoenpitolie, enz.azijn met zwavelzuurpeper met kunstpeperkor rels, bereid uit peperafval en allerlei andere rare zaken gemalen glaspoeder enz. Het kaneel van den „handel" bestaat in vele gevallen uit gemalen hout van sigarenkistjes. "Wat jam betreft, worden er soorten verkocht waarin geen schijntje vrucht voorkomt. Meestal koopen hiertoe de fabrieken van den tweeden rang den afval van vruchten de schillen enz. op en verwerken dezen zeer smakelijk. Jenever „die geen kennis heeft aan de jeneverbes" is volstrekt niet zeldzaam. Reuzel wordt met allerlei vetten vervalscht en zoo zou de zwarte lijst in het oneindige voort te zetten zijn. Maar waar zou het einde zijn, en waar is het einde als de overheid niet ingrijpt. Overtuigend is gebleken, dat de deste'reffende artikelen van het Wetboek van Strafrecht niets uitrichten. Ze zijn wel heel barsch en streng, maar inen kan ze eigenlijk niet toe passen, althans houdt er niet de hand aan. De verkoop is strafbaar gesteld, maar niet het ten verkoop in voorraad hebben. Dien weg moet bet heen, niet alleen om het bedrog te straffen, maar ook ter bescherming van onze volks gezondheid. We steken nu, zonder het te weten, allerlei onzindelijks en scha delijks in den mond. „Z .N. en Ad." zijn van den schrik onwel geworden en moesten naar het ziekenhuis worden gebracht. Drie honderd en vijftig post-beamb- ten van den spoorpienst, die Maandag avond en Dinsdagmorgen moesten ver trekken, hadden zich formeel verbonden niette gaan. De Engelsche postbeambten hebben 25,000 frs. gezonden. Kultesiiand. Volgens een bericht uit Charleroi is in de mijnputten van de kolenmijnen Marcinilli nord le Couillet een on geluk gebeurd. Vijf werklieden waren bezig met het boren van een gat in de gang op 1000 M. diepte, toen een groote hoeveelheid water hen overwel digde. Allen zijn verdronken. Te Compiègne liggen 15 soldaten ziek aan hersenvlies-ruggemergontsteking. De beambten der posterijen en der telegrafie te Parijs hebben de algemeene staking afgekondigd. Maandag hebben vrij ernstige standjes plaats gehad bij het hoofd-telegraaf- kantoor. Er zou eene opgewonden be tooging zijn geweest; de ruiten zouden zijn ingeworden. Verscheidene vrouwen schoonvader bericht werd, van den brief geen notitie; evenmin bemoeide hij zich met de weduwe, die in behoeftige omstan digheden achterbleef; maar toen ook deze stierf, ontwaakte toch zijn geweten. Hij kwam over, en heeft een testament gemaakt ten voordeele van zijn twee nichten. Ik zelf was een der getuigen." „En vernam je niets aangaande 't bedrag der nalatenschap?" „Volstrekt niets? Het testament had maar drie regels, en bepaalde alleen dat het ge- heele vermogen in gelijke deelen aan mijn vrouw en mijn schoonzuster zou komen verder niets." Willibald haalde de schouders op. „In den grond is dat genoeg, niet waar Hans Jij zelf bent een rijk man, wien het niet erg interesseert hoeveel duizenden hij er bij krijgt." „O, beste jongen Wat een verbeelding Als er op 't oogenblik eens iemand was, die me aan honderd-tachtig-duizend Mark kon helpen, wat zou ik blij zijn De bankdirecteur verschrok. „Maar ik bid je, Hans! wat een onnoemelijke som riep hij uit. Hans Adam lachte. „Van jouw standpunt gezien, Willibald. Maar bedenk dat Moldt met al zijn landerijen een waarde van over de twee millioen heeft. Daarbij zinkt dat sommetje in 't niet." „Ja, maar," „Je meent, waarvoor ik dat geld gebrui ken zou Nu, vooreerst om een dringend schuldeischer te voldoen, en dan om een lievelingsplan te verwezenlijken. Ik heb een denkbeeld, dat me al jaren bezig houdt, en niet weg wil, en van welks verwezen lijking ik me enorme winst beloof. Maar om die zaak te beginnen, heb ik groote sommen noodig en die ontbreken me." „Mag ik vragen, waaraan je bij deze woorden denkt „Natuurlijk oude jongenik heb een De bladen bevatten een telegram uit Reinosa, in de Spaansche provincie Santander, meldende dat een mijngas- ontploffing in de kolenmijn Parruelo heeft plaats gehad, toen alle werklieden waren afgedaald. Volgens een bericht uit Lissabon heeft de bevolking te Murca, in de provincie Traz os Montes, een aanval gedaan op het belastingkantoor. Men maakte zich meester van het geld, en stak het gebouw in brand, nadat het door de beambten was verlaten. De po litie herstelde de orde. Papusz, de hongerkunstenaar, die een jaar of vijf geleden in Rotterdam ont maskerd werd het bleek toen, dat hij zicli in zijn flesch onder meer knak worstjes liet toestoppen geeft op 't oogenblik weer een vertooning in het Passage-panopticum te Berlijn. Bakedi, „het land der naakte men schen", aldus heet, naar wordt meege deeld in een door het Engelsche mi nisterie van koloniën uitgegeven rap port van den gouverneur van Oeganda, in Oost-Afrika, een groote, zeer vrucht bare vlakte bij den Elgonberg. Er groei en allerlei soorten van graan, en er zijn uitstekende weilanden. Het grootste deel van het land is dicht bevolkt met eenvoudige, krijgshaftige stammen, die geen politieke organisatie bezitten en voor 't meerendeel spiernaakt rondloo- pen, zonder gevoel van schaamte. Mijn reis door het Bagishoe-land, zoo schrijft de gouverneur H. Hesketh Bell, deed mij verbaasd staan. Vier dagen larg trokken wij door een bekoorlijk landschap. Tusschen de uitloopers van den Elgonberg liggen zachtglooiende dalen, waardoor zich kristalheldere beek jes kronkelen. Al het land is verdeeld in kleine rechthoekige akkers, die door heggen van reusachtige distels van el kaar gescheiden worden, 't Geheel maakt den indruk van rustige veiligheid en stillen vrede, zoodat men zich moeilijk kan voorstellen, in 't hartje van Afrika te zijn. Bij de Bagishoe bestaat een bijzonder afkeerwekkend kanibalisme. Zij maken 1 niet om het vleesch jacht op menschen, maar achten het begraven van lijken verkwisting van voedsel. De bevolking telt ongeveer 400,000 zielen. De noordelijke Bakedi dragen heel veel zorg voor de ongetrouwde jonge mannen. Zij moeten slapen in op hooge palen gebouwde hutten, en als ze in hun hutten zijn, worden de ladders weggenomen. Bij sommige stammen wordt ook nog wel onder deze men- schentillen fijne asch op den grond gestrooid, zoodat nachtelijke uitstapjes niet spoorloos zouden blijven. De N. Y. Herald verneemt uit Hong kong het volgende: Chineeschevisschers, die bij de Pratas-eilanden (tusschen Hong kong en de Filippijnen) hun bedrijf uit oefenen, hadden den onderkoning van Kanton gemeld, dat Japanners die Chi- neesche eilanden bezet hielden. De Chineesche kruiser Fen-jing en twee torpedojagers gingen op kondschap uit en kwamen, na vier dagen bij de eilan den gebleven te zijn, Vrijdag terug. Kommandant Woe, dezelfde die in 1907 het Japaosehe stoomschip Tatsoe Maroe heeft opgebracht, meldt, dat hij de Japansche vlag op de eilanden vond waaien en honderd Japanners er bezig waren fosfaat, parelschelpen en schild padschilden te verzamelen, zonder dat zij verlof hadden van de Chineesche regeering. Zij beweerden anderhalfjaar geleden de eilanden te hebben ontdekt. Een paal, die dit vermeldde, liet Wo<- hen omverhalen, en de Japansche vlag liet hij strijken. Een oude Chineesche tempel was door de Japanners verwoest zij hadden eenige jonken laten zinken en Chineesche visschers, die wilden lan den, bedreigd. Woe verbood hun fosfaat, die gereed lag, te verzenden. Maar wat de japanners al van de eilanden weg hebben gehaald wordt op 5 millioen jen geschat. Volgens een bericht uit Parijs is de instructie in de zaak van mevrouw Steinheil gesloten. De rechter van instructie heeft me vrouw Steinheil er mede in kennis gesteld, dat door het gehouden onder zoek voldoende bezwaren tegen haar gerezen zijn, om haar te beschuldigen, opzettelijk en met voorbedachten rade haar echtgenoot gedood te hebben en len aanzien van mevrouw Japy van moedermoord. De beschuldigde kwam hiertegen krachtig op. Uit Rome wordt aan de Temps ge meld: Petrosino, een speurder van de barnsteengraverij op 't oog in 't groot, dat begrijp je, Willibald, met verscheidene machines. De winst kan vorstelijk zijn." „Zijn er dan op 't strand in uw gebied reeds sporen van barnsteen ontdekt?" „Bij iederen storm, bij eiken springvloed, 'tls mijn vaste overtuiging dat in de diepte van de duinenreeks een groot bed verborgen ligt, honderdduizenden aan waarde, maar streng bewaakt door een vurigen draak. Zonder geld kan men daaraan niets be ginnen." „Dan moetje een vennootschap oprichten, Hans I" „En de vennooten het geld in hun zak lalen steken PrositOp de eene of andere wijs kom ik nog eens aan geld tot zoolang ligt de schat in het duinzand veilig ver borgen." „Maar, voegde hij erbij, de derde flesch op de tafel zettende, daarover wilden wij niet spreken. Op 't welzijn van uw lieve bruid, Willibald't spreekt van zelf dat uw bruiloft hier op Moldt wordt gevierd." „Hans je wilt „Natuurlijk! Mejuffrouw „Bühring," hielp hem de directeur. Mejuffrouw Bühring heeft geen oudere meer, niet waar?" „Neenze is tijdens de lange jaren van onze verloving onder vreemden geweest daarom is juist ons geluk zoo groot 1 „O Hans hoe hartelijk dank ik je. Komt liet er nog eens op aan m'n leven voor je te wagen, ik doe het." „Gekheid, Willibald. Zagje daar dien bliksem, die juist aan den hemel straalde toen je dat dwaze woord zei?" De Directeur lachte „Het bliksemt al lang, Hans! Had je 'tniet gemerkt? Hoe bleek wordt je!" De slotheer rilde, 't Leek of de glanzende pijl juist tusschen ons tweëen doorging. Misschien ben ik wat bijgelooving." En hij dronk haastig twee glazen achter een. „Fischer, laat de ramen sluiten, gauw De bediende was er reeds mee bezig en Willibald stond nu op om naar de stad terug te gaan. „Ik heb een huurpaard op stal," zei hij. „Het moet zijn, Hans, Moeder en Mies zullen zeker bang zijn." „En dat mag niet, dat weet ik. Ik hoop dat mijne arme Cilie binnenkort zoo ver hersteld zal zijn, dat je uw meisje hier kunt brengen. Tot je getrouwd bent, blijft je te Moldt en dan naar 'thuis met de rozen, naar je paradijs." „Dat jij gebouwd hebt, Hans. Adieu Mijn leven, en al wat ik heb staat tot je dienst." De baron leidde zijn afscheidnemenden gast lot de huisdeur en eerst toen de hoef slag van zijn paard op den grindweg niet meer hoorbaar was, keerde hij naar de dansenden terug. De donder rolde en de storm schudde de boomen in het park, dat wolken van verwelkte bladeren in de ronde vlogen. Terwijl de meeste gasten onbekommerd voortdansten, maakten sommigen zich ge reed om heen te gaan. De gansche hemel was met zwarte wolken bedekt en zag er uit als moest het zwaarste weer nog komen. „Jammer voor 't vuurwerk!" zei men algemeen. „Nog regent het niet!" riep overmoedig Mevrouw Bürklin. „De bliksemstralen mo gen met de vuurpijlen wedijveren! Waar is de baron? Hij moet de vuurwerkmaker zijn bevelen geven." Meer dan één stem sprak daar tegen. „Dat zou den hemel verzoeken heetenzei iemand. „Als men vuurwerk opsteekt? Een nieuw dogma!" En de schoone vrouw lachte spot achtig. „Ik zelf wil elke vuurpijl gaarne in brand steken," riep ze met bliksemende oogen; „wie van de heeren gaat er mee!" „Ik 1" klonk het van alle kanten. „En ik! en ik!" (Wordt vervolgd). ROMAN VAN

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1909 | | pagina 1