el Land van llensdei en Ailena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Moderne Vroawenkleeding
STIJFKOPJE
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 2894* Zaterdag 20 November.
1909.
FEUILLETON.
UWö VAM ALT^'
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Wij leven snel! Nog slechts eenige
jaren is het geleden dat prof. dr. Hector
Treub met snijdende ironie geeselde de
aller-onelegaotst6„hobbelzakken",waar
in de vrouwen die gaarne voor modern
doorgingen zich pleegden te kleeden, en
reeds valt er een duidelijk waarneembare
verbetering in de richting van goeden
smaak en gezond verstand te constatee
ren. En hierbij bleef het niet. Want de
voormannen, wij bedoelen de voorvrou
wen der beweging wat kliukt da
woord nog zonderling gevoelden da
het bij de erkenning van het juiste be
grip, d.w.z. bij het goede inzicht, niet
blijven kon, maar dat zij nu allereers
hadden te verbeteren de opleiding van
de vervaardigers der vrouwenkleeding
Want wij rennen zoo gaarne in he
oude spoor voort. Soms, zoo'n enkel*
maal, als men op eene vergadering heef
gezien en gehoord op welke wijze he
vrouwenlichaam het schoonst en hei
meest practisch is te omkleeden, gaai
men met goede voornemens naar huis
Maar den volgenden dag is de indruk
al voor een deel uitgewischt, en over
een week wordt de laatste moderne ge
dachte in de vrouw door de naaister
die zegt dat zij die zonderlinge gedach
ten niet in japonstof kan verwezenlijken.
Dan moeten de dames naar een lady-
tailor of naar een costumier gaan, heet
het dan.
Inderdaad, zoo was het en zoo is het.
En dubbel mogen daarom de pogingen
worden toegejuicht welke thans hier en
daar worden ondernomen om de kleer
makers in de nieuwe ideën op te leiden.
De vorige maand hebben wij de ope
ning van zoo'n school in Amsterdam
bijgewoond, en zeer heeft het ons ge
troffen wat de presidente der organi-
seerende vereeniging bij die gelegenheid
zeidde.
Het geven van afbeeldingen, het be
schikbaar stellen van patronen, het ten
toonstellen onzer kleeding, aldus ver
klaarde de spreekter, is onvoldoende
gebleken om ze waarlijk goed en mooi
te doen vervaardigen,
Oorzaak hiervan is dat het de kleer
maakster ontbreekt aan de meest ele
mentaire kennis van het menschelijk
lichaam.
Wij zijn tot de overtuiging gekomen,
dat alleen dan de kleermaakster zelf
standig goede en mooie kleeding zal
kunnen maken, als zij allereerst heeft
geleerd, hoe het menschelijk lichaam
bedekt wil zijn tegen de invloeden van
W. HEIMBURG.
(6
Het sluwe ding had al die verklaringen
op verschillende toonaarden gezegd, klaar
blijkelijk om de betreffende personen met
de meeste natuurlijkheid na te bootsen.
Op niet bizonder bitsen toon haar
boosheid was tegen al die complimentjes
uit de tweede hand niet bestand ant
woordde mevrouw Wendenburg:
„Och, de menschen zeggen zooveel
Dat zijn altemaal praatjes waaraan men
niet de minste waarde moet hechten en die
waarlijk de moeite niet loonen om er naar
te luisteren Maar dit alles heeft met
de zaak niets te maken Wanneer mijn
heer de rentmeester Bartenstein naar boven
kijkt als wij voor het raam zitten en be
leefd groet, dan dien jij dien groet te be
antwoorden Begrepen, wijsneus?"
„Ja, mama."
Mevrouw Wendenburg ging vol ijver
voort
„Ik vind mijnheer Bartenstein een zeer
net, beleefd mensch. Een door en door
flinken man is hij, daar valt niets van te zeg
gen. Alleen oppervlakkige menschen hech
ten eenig gewicht aan uiterlijken schijn
Mij is hij tenminste tienmaal weer waard
dan menigeen met een weligen haardos
„Maar lieve mama, u houdt een pleidooi
het klimaat, hoe het die kleeding kan
dragen zonder in het werk er door te
worden belemmerdhoe die kleeding
mooi kan zijn en toch gezondsierlijk
en toch eenvoudig; duurzaam en sterk
en toch niet te kostbaarvol afwisseling
en toch met inachtneming der eischen
van gezond verstand en zedelijkheid
Het is daarom, dat naast onderwij
in de kennis van het menschelijk lichaam
onderwijs in kleeding-geschiedenisophe
leerplan is gebracht, terwijl ook onder
richt in stoffenkennis moet voorafgaan
aan die lessen, die dienen om de kleeding
te versieren, in verband met haar sni
en de stof, waaruit ze is vervaardigd
Ook het afvormen der kleeding op he
lichaam en het pasklaar maken moeten
steunen op de verkregen kennis in
anatomie, want de dameskleed maakster
heeft ook dat gedeelte van het lichaam
te bekleeden, dat in de modekleeding
de taak der corsetière is. Eindelijk moe
onderwijs in de gymnastiek haar doen
gevoelsn het verband tusschen kleeding
en houding. Dat de behoefte aan vak
onderwijs voor kleermaaksters allerwege
sterk wordt gevoeld, blijkt uit het fei
dat van verschillende lichamen op on
derscheiden plaatsen in ons land een
onderzoek werd ingesteld naar de toe
standen in het kleedingsbedrijf; over
het geheele land door 't Bureau voor
Vrouwenarbeid; te Amsterdam van
gemeentewege, en verder plaatselijk te
Zutfen en te Groningen.
Waar aldus de toestanden in het be>
drijf zelve heendringen naar degelijke
vakopleiding, brengen van den anderen
kant de veranderde opvattingen over
kleeding, het doordringen van het be
grip „stijl" in onze meubelen, in ons
huisraad, in alles wat ons omringt, ons
tot het besef, hoe stijlloos onze kleeding
in den loop der 19e eeuw geworden
is. Met het nabootsen van vormen uit
een vroeger tijdperk is de heden ten
dage zich ontwikkelende schoonheidszin
niet meer te bevredigen. In een huis
kamer van Berlage, van den Bosch,
Nieuwenhuis of Penaat, laat zich geen
dame denken, gekleed in den stijl uit
den directoire-tijd.
In het buitenland is dit reeds lang
erkend. Hier te lande gaf Marie Jungius
door hare oproeping voor een hygiënisch
en practisch werk kleed, in te zenden
op de Tentoonstelling voor Vrouwen
arbeid in 1898, den stoot om zelf aan
iet zoeken te gaan naar een kleed,
dat past, dat goed staat en dat goed
zit; dat de vrouw niet belemmert in
laar werk, dat haar gezondheid niet
lenadeelt, en dat haar bekoorlijk maakt
en bate van iemand, tegen wien niet de
minste beschuldigiging wordt ingebracht
'k heb nog nooit het minste aan zijn in
nerlijke en uiterlijke waarde te kort willen
doen! Hoe zou ik dat trouwens ook
runnen. Ik ken hem ternauwernood
„Wat je toch niet verhindert den spot
met hem te drijven vanwege zijn kaalhoof
digheid En wil ik je ronduit zeggen,
lij wien je het spotten geleerd hebt
„Daar ben ik werkelijk nieuwsgierig naar,
mama!" klonk het leukweg van Roosje's
'rissche lippen.
„Zoo? Welnu, bij tante Lotje en bij nie
mand anders."
„Maar
„Val mij niet in de rede!" ging mama
voort, terwijl zij zich steeds meer opwond.
„Bij tante Lotje heb je 't geleerd en daar
mee basta."
„U bent zeer onbillijk in uw oordeel,
mama. Tante Lotje spreekt van niemand
rwaad
„Daarvan zou ik je wel eens het tegen
deel willen bewijzen."
„U hebt altijd wat tegen die arme tante
Een lange pauze ontstond.
Eindelijk vroeg Roosje, die het strenge,
van ergernis blijk gevende gelaat harer
moeder weder in een vriendelijke plooi
wilde brengen:
„Wij moeten heel spoedig met het Kerst
gebak een begin maken, mama De
suikernoten smaken het lekkerst, wanneer
zij een dag of veertien oud zijn."
Kortaf en droog, en toch vlijmscherp
klonk het antwoord:
„Wij bakken dit jaar niet."
Het meisje keek verwonderd op.
„Niet?
in het oog van den man. Maar al te
vaak wordt gedacht, dat de dames dit
uit het oog verliezen of versmaden
Zij willen alleen daartoe geen middelen
gebruiken die zij harer onwaardig
achten.
Wij voelen maar al te goed, hoorden
wij verklaren, hoe de smaak van den
man zich heeft gevormd naar wat hi
te zien keeg, en beseffen ten volle dat
zijn oog moet leeren om te zien dat
een vrouw, die, om maar 't kleinste
euvel te noemen, haar lenigheid prijs
geeft ter wille van een mode-ideaal,
daarmede ook een deel van haar ware
bekoorlijkheid opoffert.
Ons dunkt, met die verklaring kan
zelfs Prof. Treub tevreden zijn.
Bnitenland.
Volgens een bericht uit Triest heeft
de Oostenrijksche regeering besloten,
de haven van Umago, tegenover Venetië,
tot een station voor torpedobooten te
maken. In vier uur zouden deze van
daar voor Venetië kunnen wezen. Umago
zal tevens versterkt worden en een
sterke bezetting krijgen.
De Finsche Landdag heeft met alge
meene stemmen verworpen het regee
ringsontwerp, volgens hetwelk Finland
voor de militaire begrooting van het
Russische rijk een krediet van f12,000,000
moet verleenen.
Achteraf is gebleken, dat de als rech
ters verkleede Berlijnsche oplichters,
die in deze vermomming formulieren
voor de inning van gerechtskosten stalen
en de daarop dooi hen ingevulde bedra
gen later als deurwaarders inden, be
halve te Berlijn, ook te Leipzig, Bonn,
Dusseldorp en Elberfeld aan het werk
zijn geweest.
Te Leipzig heeft een oude trouwe
bode in het gerechtsgebouw, uit wan
hoop dat hij zich door de schelmen
had laten misleiden, zelfmoord gepleegd.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat in het
Oosten en Midden van Duitschland
geweldige sneeuwstormen heerschen.
Overal zijn treinen in de sneeuw blijven
steken. De treinendienst van Berlijn
naar het Noorden isingekrompen moeten
worden en er zijn vele telefoonlijnen
gebroken.
Het heeft ook in vele streken van
rankrijkgesneeuwd. Mauriac doorstond
een waren sneeuwstorm.
De Duitsche Kabelmaatschappij seint
uit SjanghaiEen Chineesch syndicaat
zal samen met een Nederlandsche bag-
;eronderneming de afgebroken regulee
ring van de Hwangpoe voorloopig voort-
„Neen!"
.Maar
maar Frits lust onze eigen
gebakken konfituren toch zoo graag."
„Dan moet zijn moeder ze maar voor
ïem bakken!"
Het meisje bleef nu stil over haar bor
duurwerk gebogen, zoodat haar moeder,
ïoeveel moeite deze ook aanwendde, on
mogelijk kon ontdekken welk effect deze
verklaring had.
„En wat ons betreft", ging mevrouw
Wendenburg voort, met onverstoorbare
ralmte, doch haar dochter scherp in het
oog houdende enfin, dat moet een
verrassing blijven."
Roosje deed geen poging om het geheim
dezer verrassing uit te vorschen, zoodat
mama wel gedwongen was om met zwaar
geschut voor den dag te komen en de re
serve, die zij voor het laatste moment had
willen sparen, te doen aanrukken.
„Wij het is eigenlijk jou Kerstge
schenk en je moest het eigenlijk eerst op
iet laatst te weten komen, maar een der
gelijk plan kan moeilijk verborgen blijven,
aar er te veel voorbereidende maatregelen
moeten worden getroffen en jij bovendien
ook geen klein kind meer bent, dat alleen
vermaak schept in genoegens waarmede
men het als 't ware op het lijf valt
Deze lange inleiding werd met geen ander
coel afgestoken dan om de nieuwsgierig-
leid van het jongemeisje nog meer te
irikkelen en haar tot een uitbarsting te
lewegen.
Maar Stijfkopje vatte geen vuur op deze
irikkeling en bleef nog steeds bedaard
ïaar naald hanteer en.
Daar werd de granaat afgevuurd.
„Wij vertrekken aanstaanden Zaterdag
zetten. De Chineezen hebben daartoe
in Tsingtau een baggermachine en vier
schuiten gekocht en zullen daar een
tweede baggermachine huren. Inmiddels
zullen in opdracht en op kosten der
internationale kamer van koophandel
te Sjanghai drie Engelsche ingenieurs
afreizen om den stand van het werk te
onderzoeken. Van hun oordeel zal waar
schijnlijk al het verdere afhangen.
Te Kleef heeft men in de rokken
van een als armoedig bekend staande
weduwe, die in het ziekenhuis moest
worden opgenomen, 27,000 mark in
genaaid gevonden. In haar gebrekkige
woning vond men nog 1000 mark aan
contanten.
Men mag wel een rubriek Köpenick
openen. Te Munchen, zoo meldt een
telegram, is iemand als officier gekleed
aan het Beiersche ministerie van oor
log verschenen en eischte er alle schrijf
machines op: ze moesten hersteld wor
den. Men gaf ze hem en hij is er mee
verdwenen.
De N. Y. Herald en een Fransch
blad hebben bizonderheden over het
zinken van de Seyne in de Straat van
Riouw. De gezagvoerder van de Onda
zegt, dat hij Zondagochtend omtrent
vier uur het was zeer donker in
de straat rechtuit voer, de lichten der
vuurtorens volgde. Toen zag hij een
groen licht van een schip dichtbij. Het
scheen, dat zij elkaar zouden voorbij
varen, maar dat schip de Seyne
wendde eensklaps den boeg en wilde
voor de Onda heen, maar werd er dwars
scheeps door aangevaren. In een paar
minuten zonk de Seyne.
De geredden van de Seyne beweren
daarentegen, dat de Onda eerst dicht
onder den wal voer en toen naar die
per water afstak, waarop de aanvaring
volgde. De Seyne zonk zoo snel, dat
de reddingbooten niet meer uitgebracht
konden worden. De Onda streek er
drie en redde zoo een zestig menschen,
die zich aan wrakstukken boven water
hadden gehouden. Bij het zinken spron
gen de ketels van de Seyne, waardoor
nog velen verbranden. De drenkelingen
werden in het water aangevallen door
haaien; de mannen trachtten, zegt men,
de vrouwen nog tegen de ondieren te
verdedigen. Verscheiden inboorlingen,
die aan boord van de Onda werden
gebracht, waren ledematen afgescheurd.
De sterke stroom belette de drenke
lingen de kust, die 3 KM. ver weg lag,
te bereiken. De Onda heeft een groot
gat in den boeg gekregen.
Een der Spaansche republikeinsclie
leiders, Pablo Iglesias, heeft te Madrid
in eene openbare vergadering een over
zicht gegeven van den toestand des lands
naar Berlijn, bij oom Richard, en blijven
Het schot had doel getroffen. Roosje was
doodsbleek geworden en keek nu van haar
voltooide sprei op.
„En blijven? herhaalde zij stame-
end.
„Wij blijven in de residentie tot na
Nieuwjaar!" voltooide mevrouw Wenden
burg met schier sarrende gelatendheid.
„Maar, mama dan is die arme tante
moederziel alleen en dat op zulk een
heilig feest, wanneer alle familieleden bij
elkaar zijn!"
„Komt Frits dan niet bij haar?"
„Dat is waar Frits komt."
Langzaam vouwde Roosje haar borduur
werkje bijeen en stond op om de kamer
te verlaten.
„Hoe heb ik 't nu? riep mama haar na.
Het schijnt, dat het vooruitzicht op die
reis naar de hoofdstad je heelemaal niet
tot blijdschap stemt Je bedankt mij
zelfs niet eens."
„O, ik ben vreeselijk blij, en ik dank u
zeer, mama!" antwoordde Roosje met in
spanning van al haar krachten.
Daarop was zij plotseling de deur uit
en ijlde zoo snel zij kon door het groote
portaal naar haar eigen kamertje.
VII.
Nauwelijks was het beklagenswaardige
meisje alleen en had zij de kamerdeur op
slot gedaan, om zeker te zijn niet gestoord
te kunnen worden, of zij barstte in snik
ken uit als een gestraft kind.
Nadat zij een tijdlang haar tranen den
vrijen loop had gelaten nam de woede de
overhand en toonde zij zich in alle opzich
ten den eerenaam „Stijdkopje" waardig.
tijdens het bewind'van Maura, onver
klaard, dat de socialisten niet kunnen
leven onder een monarchaal bewind en
er dus een republiek moet komen. Het
eenige middel om daartoe te geraken
was een revolutie. Hij deed daarom een
beroep op de arbeiders om bij de ver
kiezingen de socialisten te steunen en
dan, zoo noodig, de monarchie met ge
weld omver te werpen. Zijne rede werd
luide toegejuicht.
Voor het eerst heeft een vervolging,
ingesteld tegen medeplichtigen aan
lynchschandalen, gepleegd in een der
zuidelijke staten van de Unie, tot eenig
resultaat geleid.
Het Hooggerechtshof van de Ver-
eenigde Staten heeft in hoogste instan
tie een vonnis bekrachtigd waarbij I.
F. Shipp, een voormalig vrederechter
te Chattanooga (in den staat Tenessee)
wordt veroordeeld tot 90 dagen gevan
genisstraf en Jeremiah Gibson, gevan
genbewaarder in dezelfde stad, tot zes
tig dagen, omdat zij niet hebben belet,
dat in 1906 een aan hun hoede toever
trouwde neger, over wien het dood
vonnis was uitgesproken, uit de ge
vangenis werd gehaald en gelyncht.
De plaatselijke rechtbank had de ten
uitvoerlegging van het vonnis opge
schort, hetgeen de gemoederen der in
woners van Chattenooga dermate in
opwinding bracht, dat zy den neger
lynchten. Wegens deelneming aan die
lynchpartij zijn ook nog twee personen
gestraft met 90 dagen en twee anderen
met 60 dagen gevangenisstraf.
Wat wel gevreesd werd, heeft zich
helaas bevestigdde opgeslotenen in
de brandende kolenmijn te Cherry (Ver.
Staten), zijn niet gered kunnen worden
Maandag werd de afgesloten mijn
geopend. Maar kort daarop sloegen de
vlammen uit de opening, en de mijn
moest weer v orden afgesloten om het
kolenvuur te dooven. In elk geval is
er geen sprake meer van, dat nog slacht
offers van de ramp levend uit de mijn
zullen komen. Uit een nauwkeurige
telling is gebleken, dat het aantal ver
misten in de mijn 300 bedraagt, die
nu wel allen als verongelukt zijn aan
te merken. Van de meesten zullen zelfs
de lijken niet meer kunnen worden
geborgen. Er zijn ongeveer 200 wedu
wen en 1000 weezen.
Twee Amerikanen, van wie gebleken
was dat zij dienst deden by het revo-
lutionuaire leger in Nicaragua, zijn ge
vangen genomen en door Zelaya ter
dood veroordeeld. Berichten bij het de
partement van buitenlansche zaken in
gekomen wijzen er op, dat die vonnissen
reeds ten uitvoer zijn gelegd. Twee
Amerikaansche oorlogsschepen hebben
bevel ontvangen met spoed naar Nica
ragua te vertrekken.
Zij beet het puntje van haarfijn batisten
zakdoekje aan flarden en stampte met het
kleine voetje op den vloer, totdat zij op
nieuw begon te huilen om een steenen hart
te erbarmen.
Het was dan inderdaad allerverschrikke
lijkst; haar ellende was niet te overzien.
Hoe had zij de dagen geteld tot Kerst
avond, waarop hij zou komen om het hei
lige feest in den schoot zijner familiekring
mee te vieren
Hoe had zij eiken nacht meer dan twee
uren aan haar slaap ontwoekerd, opdat de
portefeuille, die zij vervaardigde van veel
kleurige sigarenlintjes en welke zij hem in
alle stilte als Kerstgeschenk wilde aanbie
den, op tyd zou gereed komen.
En nu moest zij, of zij wilde of niet, de
stad uit; was het haar niet gegund het
feest hier Je vieren in gezelschap van tante
Lotje en van en dit was nog veel ver-
schrikkelijker van Frits!
Zouden daar niet haar geheel onverachil-
lige lui rond den Kerstboom zitten, in de
vreemde groote stad, zoo ver weg van haar
geliefd bosch, waar zulke heerlijke lanen
zijn en wandelpaden zóó smal, dat je met
je tweeën heel dicht tegen elkaar moet loo-
pen om er doorheen te kunnen wandelen.
Maar dat was om te besterven!
Zij durfde haar gedachten niet voltooien.
Want de gevolgtrekkingen, die zich thans
aan haar door ontzetting wakker geroepen
fantazie voordeden, waren allerontzettends.
VAN
Natuurlijk! Mama had lont geroken
mama voert wat in haar schild mama
heeft
(Wordt vervolgd
