Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Oommeiertvaard.
EKI1SIK KL li).
Verplichte Winkelsluitiog.
Ken arm Meisje
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No, 2934, Zaterdag 9 April,
FEUILLETON.
191Ü,
Uf]3 VAN ALTEN^
VOOE
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Ziehier een onderwerp waarover men
het in middenstandskringen lang niet
eens is. Verplichte winkelsluiting! In
sommige steden staan de meest vreed
zame winkeliers als kemphanen tegen
over elkander wanneer de kwestie der
winkelsluiting in hun byzijn ter sprake
wordt gebracht, en zelfs is zij oorzaak
geweest dat een deel der broederen
zich heeft algescheiden in eene afzon
derlijke vereeniging, nadat in de oude
vereeniging een sterke strooming vóór
verplichte winkelsluiting was ontstaan.
Verplichte winkelsluiting: dat is het
meest brutale en onrechtvaardige in
grijpen van overheidswege in het par
ticuliere leven der burgers, meenen
velen, maar wij betwijfelen het of hun
tegenstand veel zal baten, nu, blijkens
het verschenen rapport van de Staats
commissie voor den Middenstand, ook
deze commissie welke bestaat uit
mannen van allerlei politieke en gods
dienstige richting zich veiklaard
heelt vóór een wettelijk sluitingsuur.
Het is de stellige overtuiging der
commissie dat eene verplichte regeling
van een vervroegd sluitingsuur van
winkels wenschelijk en noodig is, en
wel in het belang van de patroons en
van het personeel.
Ongetwijfeld zou h. i. het personeel
reeds zeer gebaat zijn door eene wet
telijke regeling van den arbeidsduur
voor mannen, vrouwen, jongens en
meisjes, zooals voorgesteld werd bij het
ontwerp-arbeidswet-Kuijper. Doch met
eene regeling der vervroegde winkel
sluiting wordt meer beoogd.
Immers worden h. i. met die ont-
werparbeidswet de middenstanders, de
patroons en vooral de kleine patroons
niet geholpen.
Daarbij komt, dat de commissie meent
dat een eendrachtige samenwerking van
middenstanders om tot eene niet-wette-
lijkgeregelde, maar geheel op onder
linge afspraak berustende winkelslui
ting te komen, niet mogelijk is.
Ware een minnelijke oplossing buiten
dwang van de wet mogelijk, dan zou
de commissie naar zij verklaart
aaD haar de voorkeur geven boven een
wettelijke regeling.
Men heeft echter slechts de practijk
WILHELMINA HEIMBURG.
23)
VIII.
Veertien dagen waren ongeveer na de in
het vorige hoofdstuk beschreven gebeurte
nissen verloopen, toen tante Lotte, 's mor
gens de trap afkomend, naar Moritz vroeg.
Hij was in mevrouw's salon, zeide de be
diende.
De oude dame lichtte de portière op en
vroeg
„Stoor ik u niet kinderen?"
„Kom maar binnen tante," riep Moritz.
Frieda zat aan haar schrijftafel. „Een
oogenblik tante," verzocht zij, en las nog
even een met een wapen versierd briefje
over:
Liefste zuster Lili 1
„In vliegende haast slechts een paar woor
den, opdat gij op de hoogte zult zijn van
mijn baltoilet voor Berlijn, daar wij immers
veel samen zullen uitgaan. Ik heb bij Ger-
son een costuum besteld van wit atlas met
zilver borduursel, het corsage van drap
d'argent en ik denk in plaats van bloemen
mijn brillanten daarbij te dragen, mij dunkt,
dat zal gedistingeerd staan. Mama en Moritz
staan er op, dat Elze, die sedert kort meer
dan vervelend geworden is, cause de
monseur Bernardi) meegaat.
te raadplegen, zegt ze terecht, om tot
de overtuiging te komen, dat een der
gelijk eendrachtig sameDgaan te dezer
zake een utopie is.
De Staatscommissie heeft zich de
vraag gesteld, of met wettelijke win
kelsluiting werkelijk een algemeen be
lang gebaat is, en zij wijst er in haar
antwoord op, dat de meeste winkels,
vooral in de groote steden, zeer laat
sluiten. Bij dit te lang gebonden zijn
van het personeel staat h. i. een sociaal
belang op het spel. Vrije tijd geeft ge
legenheid tot het zich eigen maken van
betere ontwikkeling, terwijl ook het
gezinsleven er door bevorderd wordt.
(Lees: kan worden).
En dit geldt, naar haar oordeel, niet
alleen voor het personeel, doch speciaal
voor de kleine winkeliers, die thans
zonder personeel werkend, den geheelen
dag tot laat in den avond gebonden
zijn, zonder ook maar even vrij te zijn.
Daaronder moeten h. i. de gezondheid
en tevens de arbeidslust lijden. En
hierbij komt nog, dat in den laatsten
tijd de middenstander tot het bewust
zijn is gekomen, dat hij er zich op
moet toeleggen om zijn vak beter te
beheerschen, en ook bij hem het besef
is levendig geworden dat vakorganisa
tie dringend noodig is.
De Staat, wiens roeping het is om het
belang zijner burgers, hun geestelijken
materieel welzijn te bevorderen moet naar
de meening der commissie, ingrijpen,
wanneer blijkt dat een groot deel van
de burgers gebukt gaat onder een last,
waarvan zij zich zonder inmenging van
den Staat niet kunnen bevrijden.
Daarom stelt zij als eerste artikel van
het ontwerpwet voor, dat in winkels
tusschen 's avonds 9 en 's morgens 5
uur geen klanten mogen worden bediend.
Een uitzondering wordt slechts gemaakt
voor apotheken en inrichtingen, waar
spijzen en dranken voor het gebruik
ter plaatse worden bereid en verkocht,
café's enz., op Zaterdagen en op een
twintigtal andere dagen.
Bovendien is er nog een artikel in
het ontwerp opgenomen wij noemen
nu maar de twee voornaamste waar
door het sluitingsuur vervroegd wordt,
als twee derde der winkeliers, behoorend
tot één vak, bij een uit te schrijven
stemming zich daarvoor heeft verklaard.
Het gemeentebestuur is dan verplicht
eene verordening vast te stellen waarbij
het sluitingsuur, door die bepaalde groe
pen van bedrijven gewenscht, wordt
voorgeschreven, met de bepaling dat het
„Mama wil haar volstrekt in een rose-
zijden kleedje steken; ik word langzamer
hand deze Elizabeth-vereering hartelijk
moede, en zal Moritz mijne meening daar
omtrent eens ronduit aan het verstand
brengen. Ik raad je aan, Lili, neem nooit
een meisje in huis, dat quasi familierechten
heeft; het is meer dan ergerlijk, vooral als
de heer des huizes zich verplicht gevoelt
de vaderlijke voorzienigheid en soms den
redder te spelen, gelijk Moritz. Lang duurt
mijn geduld niet meer.
„Groet onze ouders. Tot weerziens.
Uw zuster Frieda."
„N.B. De Bennewitzer komt tegenwoor
dig heel dikwijls bier; ik vertrouw mijn
schoonmoeder niet op dit punt; zij zegt
om Elze's vader. Er bestaat een oud spreek
woord, maar dat ik hier niet wil neerschrij-
ven.
„Zie zoo, taDte. Wat is er van uw dienst
vroeg zij, nadat zij den brief dichtgemaakt
en het adres geschreven had.
„Och, Heere, Moritz," wendde tante Lotte
zich nu tot haar neef, die bij den haard
zat in zijn duffelsche jas en de kaplaarzen
aan, juist zooals hij van het veld gekomen
was, „ach, Moritz, het gaat mij zoo aan
het hart. Elze zij klaagt niet, zij zegt niets,
maar zij slaapt geen enkelen nachtzij ge
bruikt niets en zij wordt zoo vreeselijk
mager; wilt gij den dokter niet eens laten
komen Ik vrees dat zij wegkwijnt om dien
Bernardi."
„Is die komedie dan nog niet uit vroeg
de jonge vrouw. „Wat wilt gij toch? Elze
schijnt heel vergenoegd te zijn. Dat zij er
eenigszins tegen op ziet om uit te gaaD,
is nogal natuurlijk, acht dagen lang was
zij 't onderwerp van alle stadspraatjes."
„Ja, zij toont veel geestkracht, Frieda,"
drie maanden na de gehouden stemming
in werking zal treden.
Ziehier een kort overzicht. Wat de
pers zegt (vooral de middenstandsorga
nen) hebben wy nog niet gelezen, maar
wij vreezen dat het ontwerp heel wat
beroering en verdeeldheid zal brengen in
de middenstandsbeweging. Vooral de
kleinere winkeliers zullen er bezwaren
tegeu hebben. En het lijkt ons dan ook
gewenecht dat er speciaal op hunne be
langen gelet wordt. Zij hebben toch al
een zwaren strijd te voeren tegen de
moderne magazijnen, werkend met groot
kapitaal.
Het is een maatschappelyk belang dat
zij hunne economische zelfstandigheid
blijven bewaren.
BnUe
Het is in Spanje gewoonte, dat de
koning op Goeden Vrijdag genade
schenkt aan ter dood veroordeelden. Dit
jaar is koning Alphons bijzonder genadig
geweest: van drieëntwintig ter dood
veroordeelden is het vonnis gewijzigd
en uit het feit, dat er onder deze drie
en twintig misdadigers waren, die zich
aan de zwaarste misdaden hhdden schul
dig gemaakt, als dubbelen en driedub-
belen moord," vadermoord, enz., maken
de Spaansche bladen de gevolgtrekking,
dat Canalejas langzamerhand tot alge-
heele afschaffing van de doodstraf wil
geraken.
Te Kopenhagen heeft dezer dagen
een 19-jarig schildersgezel een revolver
op zijn vader leeggeschoten. Aan de
politie zei hij, dat zijn vader eep dronk
aard is en sedert jaren zijn moeder
mishandelt; in den laatsten tijd zoo erg
dat zijn moeder met gedachte aan zelf
moord omgirg. Dat kon de zoon niet
langer verdragen. De vader, die niet
gevaarlijk gewond is, pleit voor zijn zoon
en cok de openbare meening hoopt op
ontslag van rechtsvervolging.
In de Oostelijke Pyreneën blijft het
winter en het koude weer heeft zeer
groote schade aan den wijnbouw en de
groenten- en vruchtenteelt aangericht.
In de Cévennis ligt de sneeuw 30 a
50 cM. hoog. Alle veldarbeid is er ge
staakt en de Kamer candidaten in het
district hebben hun rondreis af moeten
breken, omdat de wegen onbegaanbaar
zijn. Men herinnert er zich niet zulk
ruw en koud weer in dezen tijd van het
jaar.
Uit Barcelona wordt gemeld, dat de
sneeuwval en de koude der laatste weken
in de provincie Tarragona groote schade
zeide de oude dame en knikte ernstig met
bet hoofd, „maar"
„Nu, gij doet ook al wat mogelijk is om
haar te troosten," vervolgde Frieda op wre-
veligen toon. „Of mij dit of dat scheelt,
daar vraagt niemand naar, het is altijd
Elze, Elze voor en Elze na. Zoo doet mama,
zoo doen de kinderen en zoo doet Moritz.
Ik mag niet eens meer spreken zooals ik
wil en wat ik wil; binnenkort spreek ik
geen woord aan tafel meer, als dat zoo
voortgaat."
Ontsteld keek tante Lotte Moritz aan,
die onverschillig in zijn stoel leunde.
„Kijk eens aan, tante; Frieda weet dat
het haar erg goed staat, wanneer zij een
beetje pruilt. Maar gij moogt mij niet het
verdriet aan doen kind, dat ergerlijk humeur
mede naar Berlijn te nemen, want
„Als gij er bij blijft volharden dat Elze
mede moet, dan bl$f ik met wat gij mijn
„ergerlijk humeur" gelieft te noemen, hier
en ga niet", viel zij hem in de rede.
„Dat moet gij maar met mama uitmaken",
antwoordde hij bedaard„zij heeft verlangd,
dat Elze met ons mede zou gaan."
„Maar dan kan ik niet mede gaan, terwille
van de kinderen," hield de jonge vrouw vol.
„Ik begrijp niet waartoe ik een gouvernante
heb, wanneer ik niet eens gerust van hier
zou kunnen gaan."
„Tot nu toe was u het toezicht der oude
kindermeid voldoende. Maar gelijk gij ver
kiest, Frieda; ik heb nog nooit met u
getwist, wanneer gij voornemens waart uw
hoofdje te toonen, dat weet gij wel. Vandaag
is het de laatste dag dat Elze hier als gou
vernante werkzaam isik zal aanstonds
moeite doen, om een andere dame te
engageeren."
Frieda zweeg en sloot buitengewoon lang-
hebben toegebracht aan den landbouw.
Hagels!ag heeft de oogsten voor een deel
bedorven; de oogst van olijven en aman
delen is verloren en ook de wijnbergen
hebben veel geleden.
Het blijft winter in een gedeelte van
zuidelijk Frankrijk. Uit Yssingeauv in
Haute-Loire wordt gemeld, dat de ge-
heele streek onder een dik pak sneeuw
bedekt ligt en uit Privas in Ardèche
wordt eveneens zware sneeuwval gemeld.
Zoo dikwijls hebben de bladen reeds
gemeld, dat mevrouw Toselli.de geschei
den echtgenoote van den koning van
Saksen, weer echtscheiding wenschte,
dat wij geneigd zijn dergelijke berichteD
maar weg te laten. Nu echter schijnt
het ernst te zijn. Althans komt van meer
dan eene zijde het bericht, dat mevr.
Toselli met haar zoon en een paar gou-
veruanten de echtelijke woning ontvlo
den is en te Montreux in een hotel haar
intrek heeft genomen. In Zwitserland
zal zij trachten echtscheiding te verkrij
gen. Men zal zich herinneren, dat haar
huwelijk met den pianist Toselli te Lon
den gesloten is.
In Französisch-Bucholz bij Berlijn
heeft zich gisterenochtend een jongen
van vijftien jaar doodgeschoten. Hij
heeft de daad gepleegd uit vrees voor
straf. Den vorigen dag had hij namelijk
al spelende, een anderen jongen met
zijn revolver gewond.
Te Praag liggen zes personen ziek r an
pokken. O.a. heeft een dokter de pokken
gekregen, die een door die ziekte aan
getasten Russischen banneling had be
handeld.
De berichten omtrent de heviger wer
king van den vulkaan worden bevestigd.
Een der lavastroomen beweegt zich voort
met een snelheid van 10 meter per uur.
Andere lava-stroomen vloeienlangzamer.
In den middelsten krater heeft een
instorting plaats gehad. Groote spleten
vertoonen zich allerwegen.
Te Busdongr, in Spanje, is een huisje,
bewoond door een wegwachter met vrouw
en zes kinderen, door een sneeuwlawine
bedolven. De ouders werden zwaar ge
wond van onder de massa te voorschijn
gehaald; de kinderen zijn omgekomen.
Spaansche bladen maken een statis
tiek openbaar, waaruit blijkt, dat er
in het vorig jaar 120,000 menschen uit
Spanje naar den vreemde verhuisd zijn.
De meesten dezer lieden kwamen uit
Galicië, Catalonië en Almeria.
Woensdag is te Pittsburg een bank-
aanslag gepleegd van zóó verbluffende
zaam de eene lade na de andere van haar
kleinodieën-kastje, waarin zij naar iets ge-
gezocht had.
„Een ding verzoek ik u slechts, Frieda,
laat het meisje niet vermoeden, waarom
deze schikking wordt gemaakt. Het overige
zal wel gevonden worden."
Hij was opgestaan, had muts en rijzweep
vaa den stoel genomen en was heengegaan.
Toen hij de deur achter zich dicht getrokken
had, sloeg de jonge vrouw de handen voor
het gelaat en barstte in tranen uit.
„O, tante Lotte, wat ben ik diep onge
lukkig!"
De goede oude dame was geheel de kluts
kwijt bij dit tooneel.
„In 's hemelsnaam Frieda, wat scheelt u?"
„Hij houdt niet meer van mij 1" snikte
het mooie vrouwtje en wierp zich in een
fauteuil, „ik weet het maar al te goed
hij houdt niet meer van mij
„Wat, gij zijt toch niet jaloersch
„En nu gaat hij naar mama, naar
mama, die mij altijd berispt als een dom
kind!"
Schielijk sprong zij op, de blauwe
portières werden opengeschoven en mevrouw
van Ratenow trad statig het salon harer
schoondochter binnen.
„Wel, Frieda? Ik verneem daar juist van
Moritz, dat gij niet recht wel zijt," zeide
zij en nam plaats naast het schreiende
vrouwtje.
Frieda stamelde iets van hoofdpijn.
„Natuurlijk!" De oude dame vatte hare
hand. ,,'tls ook al te vermoeiend voor u,
den godganschehjken dag met die drukte
van de kinderen, ik kan dat wel, daar
kunnen uw zenuwen niet tegen. Maar ik
wil u een voorstel doengij zendt de kleine
1 meisjes naar school, dan heerscht er rust
brutaliteit, dat hij wel vermelding ver
dient. De bank in quaestie is gelegen
in Kee Rocks, een der buitenwijken
van Pittsburg. Vier gemaskerden tra
den het gebouw binnen, en twee hun
ner eischten, met een revolver in de
hand, alle aanwezige specie van den
kassier. Deze weigerde en werd dood
geschoten, en desgelijks de directeur.
Drie employé's werden zwaar gewond
de bandieten, van wie er twee den in
gang bewaakten, maakten zich meester
van 500 dollars en kozen het hazenpad.
Inmiddels was alarm gemaakt, en de
roovers moesten zich door de menigte
en de toegesnelde politie-mannen heen
slaan om hun paarden te bereiken. Zij
slaagden daarin, na enkelen der ver
volgers te hebben neergeschoten.
Donderdag werd uit Londen gemeld
Het eerste veto-besluit, luidende dat
het Hoogerhuis wettelijk de bevoegd
heid zal worden ontnomen, financieele
wetsontwerpen te verwerpen of te wij
zigen, is in het Lagerhuis met 339 tegen
237 stemmen aangenomen.
De nationalisten hebben de regeering
gesteund.
Voor het hof van den lijkschouwer
te Letchwoith in Eugeland is een
vreemde geschiedenis aan den dag ge
komen.
Een spoorwegklerk met name Beeton,
een man en vader, had omgang gehad
met een ongetrouwde vrouw. Er werd
uit dezen omgang een kind geboren.
Beeton beloofde voor 't kind een goed
onderkomen te zoeken en haalde het
van de moeder weg. Deze verlangde
het na eenigen tijd terug te zien. Op
haar aandringen kwam Beeton ten slotte
met een kind, dat, naar zij dadelijk
zag, het hare niet was.
Beeton had het op straat uit een
kinderwagen geroofd. Voor dezen roof
werd hij gestraft met eenige maanden
gevangenisstraf, die hij op het oogen
blik ondergaat. In de gevangenis be
kende hij aan een lotgenoot, dat hij
zijn eigen kind verdronken en in deu
moestuin bij zijn woning in een kool
veld begraven had. De man, wien Bee
ton het verteld had, bracht het aan bij
de politie. Deze ging in het koolveld
graven en vond het lijk van het kind.
De berichten uit Peru en Ecuador
luiden zeer dreigend.
De correspondent van de Daily Mail
te Callao seinde Woensdag, dat het
volk daar de huizen van Ecuadorianen,
ook die van den gezant en den consul
van Ecuador, heeft opengebroken en
de meubels op straat verbrand. Ecuado
rianen doen in hun steden tegenover
Peruanen desgelijks. Te Guayaquil is
op Peruaansche ffoombootengeschoten.
in huis, kind, en gij behoeft u niet meer
te ergeren over de gouvernante. Wat zegt
gij daarvan?"
De jonge rrouw richtte zich snel uit hare
liggende houding op, maar zij had geen
tijd om een antwoord te geven.
„Elze Hegebach blijft mijn gezelschaps
juffrouw hier in huis, lieve kind," vervolgde
zij met iets beslist in de stem, „en als
zoodanig zal ik haar tegen iedere beleediging
weten te beschermen, Frieda I"
Frieda was bleek geworden. „Zoo heb ik
het niet gemeend," zeide zij schreiend.
„Waar is Elze? vroeg haar schoonmoeder.
„In de kinderkamer; zij geeft rekenles,"
antwoordde Frieda deemoedig.
„Ik hoop u hedenavond boven aan de
theetafel te zien," vervolgde mevrouw van
Ratenow. „Tante Lotte, ik verzoek u, op
tijd te komen. De Bennewitzer heeft belet
gevraagd."
„Dat is nu al de derde maal binnen
veertien dagen," zeide Frieda en stond op.
„Vroeger kwam hij nooit, of in ieder geval
maar hoogst zelden."
„Natuurlijk! Jaren lang had hij een suk
kelende vrouw, en tot nu toe droeg hij
zwaren rouw. Zal ik 't genoegen hebben
u hedenavond te zien?" vroeg zij nogmaals.
„Het spijt mij, mama, wij zijn op de
thee gevraagd bij mevrouw van Z."
„Elze ook?"
Zij was verzocht, maar bedankte."
„Nu, ik hoop niet bij mijEn de oude
dame knikte haar schoondochter vriendelijk
toe, zeggende: „Adieu, kindlief, als gij het
goedvindt zendt mij dan de kleinen een
poosje." En zij verliet het vertrek, haar
zich in al haar rechten gekrenkt meenende
schoondochter aan hare gedachten over
latende. Wordt vervolgd).
Naar het Duitsch
VAX
