Land van en Aliens, de Langstraat en de Bommelerwaard. Een arm Meisje. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 2949. Uoensdag 1 Juni FEUILLETON. De Commissie Kraus-De Jongh VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.75, franco per post zender prijsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. 191Q. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 7l/t ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. (Een slibzuiger voor Soerabaja). Toen in Januari van dit jaar bekend werd, dat de heeren prof. dr. J. Kraus, oud-minister van waterstaat, en G. J. de Jongh, directeur der gemeentewer ken van Rotterdam, zich naar Indië zouden begeven, om de regeering van advies te dienen in zake de havenwer ken van Soerabaja en Makasser, hebben wij de meening geuit, dat de minister van koloniën met de zending der beide deskundigen den juisten weg had ge kozen om te komen tot eene op goede gronden rustende oplossing van de reeds zoo lang hangende vraagstukken om trent de Indische havenwerken. Hetgeen wij tot nu toe van de actie der heeren Kraus en De Jongh uit de Indische bladen en uit particuliere be richten hebben vernomen, schijnt deze meening te bevestigen. Met groote voort varendheid hebben deze heeren voor Soerabaja aangegeven wat geschieden moet om deze plaats aan eene moderne haveninrichting te helpen, en zij hebben tevens met bijzondere instemming van den handel het o. i. juiste standpunt aangewezen, waarop de administratie der in- en uitvoerrechten zich in Ne- derland8ch-Indië dient te stellen. De door de commissie ontworpen havenwerken, die alshet ware eene samenvoeging zijn van de beide Indi sche plannen steigerplan Van Goor en plan C (prauwenhaven) waar over zooveel strijd is geweest, zijtr door de Indische autoriteiten en mede, in eene te Soerabaja gehouden vergadering, door de organen van handel en scheep vaart, in het algemeen met veel instem ming ontvangen. De uitvoering dier ontwerpen mag verzekerd heeten, in dien de minister van koloniën en de wetgevende macht zich daarmede kun nen vereenigen. Maar de heeren Kraus en de Jongh hebben zich niet bepaald tot het ont werpen der havenwerken, zij hebben ook hun aandacht gewijd aan een met de havenwerken nauw samenhangend onderwerp, nl. het dieper maken van de toegangen uit zee naar Soerabaja. Zooals bekend is, zijn sedert 1907 tot uitdieping van een der beide toe gangen, het Westervaarwater, proeven genomen met slibraderen en stroomvan- gers. Die proeven hadden in zooverre reeds resultaat, dat zij de verdieping van de geul door de bank voor het Westervaarwater, die reeds na het maken van den dam Oedjong Piring iDjamoèan in 1896 was ingetreden, vrij krachtig hebben geholpen, waarvan de scheepvaart de goede gevolgen heeft ondervonden. Het ging er nu maar om of met slibraden en stroomvangers al léén, dus zonder andere middelen te j bezigen, echte voldoende diepte voor de groote scheepvaart zou kunnen wor den verkregen en of die diepte blijvend znu zijn. Volgens mededeeling van den minister van koloniëa is, langs den weg van slibarbeid en stroomvangers, eene zoodanige uitdieping van het Westervaarwater van Soerabaja „air, door de belangen der steeds zich uit breidende scheepvaart wordt gevorderd" niet te verkrijgen. In overeenstemming met het door de heeren Kraus en De Jongh gegeven advies, wordt daarom de aanschaffing van een „varenden slibzuiger" van eenigszius groote ca paciteit noodzakelijk geacht en daar voor wordt, bij Nota van wijzigingen op het in behandeling zijnde wetsvoor stel tot verhooging der Indische be grooting voor 1910, een eerste termijn van f 100,000 uitgetrokken. De slib zuiger zal in het geheel f 400,000 kosten. Wij zijn overtuigd, dat de voortva rende en doortastende wijze, waarop de minister van koloniën dit groote onder deel der Soerabajasche havenplannen aanpakt, in Indië voldoening zal geven en de erkenning dat de slibarbeid „eene niet onbelangrijke verbetering" heeft gebracht, doet ons genoegen. Men ver- gete niet, dat tot voor korten tijd de waterbouwkundigen, vrij algemeen, tot verbetering van het Westervaarwater een tweeden (westelijken) dam noodig achtten, gepaard met een verlenging van den in 1893 gemaakten Oostelijken dam, en dat de kosten dier werken op 20 4 30 millioen werden geraamd. De arbeid van hen, die getracht hebben, met aanzienlijk minder kosten het be oogde resultaat te bereiken, verdient daarom alle waardeering en deze be hoeft er niet minder om te zijn nu de beide Nederlandsche deskundigen van de beproefde werkwijze geen afdoend resultaat verwachten. Wij zouden zelfs meenen, dat de tot nu toe bereikte resultaten aanleiding moeten geven om met slibraderen en stroomvangers door te gaan, zoolang de ontworpen slibzui ger nog niet gereed en beproefd is. Elke decimeter grooter diepte is toch voor het bevaren van het Westervaar water van veel belang en er is in de WILHELMINA HEIMBURG. 38) „Het diner bij den handelsraad Cramm was uitmuntend, trouwens i3 hij een man van smaak, maar wat is de bruidegom of nu liever de jonge echtgenoot een zonderling man; aan het dessert liet hij plotseling zijn wederhelft in den steek en kwam naast mij zitten, zei de Bennewitzer. Zeer vreemd, inderdaad!" stemde mevr. Van Ratenow toe. „Niet waar Intusschen, hij spreekt niet slecht, heeft een juist oor deel en schijnt mij erg praktisch toe." „Dat heeft hij vandaag zeker bewezen," merkte de oude dame droogjes op. „Hoe? o, zoo enfin ieder zijn smaak hij sprak ook over Elze." Eindelijk kwam dan haar naam over zijn lippen, waaraan de oude dame met gespan nen aandacht met hare blikken hing. „Ik weet niet, of gij u wel verplaatsen kunt in mijn toestand," vervolgde hij, terwijl hij bedaard bleef doorrooken. „Ik geloof het niet of wel? De vrouwen hebben iets op ons mannen vooruit, zij zijn mede- lijdender. Ik gevoel mij zoo onuitsprekelijk eenzaam; ik weet niet voor wie ik leef of werk, het is of het geheele landgoed mij verdrietig aanstaart, of iedere ledige vuur haard mij aangaapt en geeuwt, waarvoor zijn wij toch eigenlijk hier? Zoo kan het niet langer duren, want het maakt iemand geestelijk en lichamelijk ziek." Een oogen- blik zweeg hij. „Bennewitz heb ik nu toch eenmaal aan mijn hals en nu dacht ik, nog eens Hij zweeg opnieuw. „Te trouwen" vulde de dame aan. „O, neen," zeide hij kortaf en leunde in zijn stoel achterover. Mevrouw Van Ratenow keerde zich om en keek hem aan; het was reeds tamelijk donker. „Neen?" „Zeker niet, waarde mevrouw, ik dewk geheel iets anders te doen, iets waarbij mijn persoon niet in zulk een innige betrekking behoeft te treden en geen harde afwijzing heeft te vreezen want dat doet zeer Gij weet wel, niemand is geheel vrij van ijdelheid en hoe verstandig men ook moge redeneeren, toch altijd blijft er wel een doorntje achter." De oude dame zat in ademlooze spanning. „Nog eenmaal wil ik probeeren een jeugdig leven aan het mijne te verbinden, maar op een andere wijze ik wil een kind aannemen." Het was alsof voor de voeten der oude dame een bliksemstraal insloeg. „Hegebach, gij wilt, gij kunt riep zij verheugd, toen zweeg zij. „Maar mjjn God, volgens de testamentaire bepalingen hebben meisjes immers geen recht op de erfopvolging?" vroeg zij aarzelend. „Meisjes? Wie spreekt er van een meisje vroeg hij. Er volgde geen antwoord; men hoorde slechts de gejaagde ademhaling der oude dame. Zeker, de man was volkomen in zijn recht, waarom had Elze zich toch ook zoo onverantwoordelijk dwaas gedragen; maar hard was het toch, bitter hard! O, dat on gelukkige kind! beide laatste jaren reeds menig decime ter in diepte gewonnen. Volgens hetgeen prof. Krans in een vergadering, te Soerabaja den 18den Maart jl. gehouden, heeft medegedeeld, zou met den aan te schaffen slibzuiger getracht worden in de bank voor het Westervaarwater gelegen eene geul van circa 600 meter breedte te maken, met een diepte van 8.30 M. onder S. H. V. P. (Soerabaja haven vloedpeil). Hij schatte den duur van het werk op 4 tot 6 jaar. Wy hopen, dat deze eerste stap om Soerabaja aan een diepen haventoegang te helpen, spoedig moge gevolgd worden door voorstellen tot het uitvoeren van de havenplannen met inbegrip van alles wat daartoe behoort. (N. R. Ct.) ItHitcnlaiiiI. In de Kamer van Turkije zijn Zater dag telegrammen uit de provincie voor gelezen waarin verzet wordt aangetee- kend tegen bet optreden der Kretenzer volksvertegenwoordiging. In een dier telegrammen werd verklaard dat alle Mohammedanen het als hun heiligen plicht beschouwen hun bloed te ver gieten tot behoud van Turkije's souve- reine rechten op Kreta. De grootvizier verklaarde dat over de kwestie beraadslaagd wordt met de mogendheden en niet met Griekenland of Kreta. Als Griekenland zich er in mocht mengen, zou Turkije naar het zwaard grijpen. In den Senaat zeide de Kretenzer afgevaardigde Noerider dat de mogend heden aan Turkije het hun indertijd toevertrouwde onderpand (d. w. z. Kre ta) moesten teruggeven, dat de marine het eiland moest bezetten en dat te genover Griekenland een krachtige houding moest worden aangenomen. De grootvizier verklaarde in den Se naat hetzelfde als in de Kamer. De Senaat keurde die verklaringen goed. Rifaat pasja heeft te Parijs met Pi- chon een langdurig onderhoud gehad. Tot een medewerker der Petit Parisien heeft Rifaat gezegd dat de Porte een definitieve oplossing der Kretenzer kwestie wenscht, waarbij twee hoofd zaken worden gewaarborgdde souve- reine rechten van Turkije en het zelf bestuur van Kreta. Naar de bladen melden, is in de havens van de Zwarte Zee een anti Grieksch boycot begonnen. De Porte heeft den Griekschen gezant beloofd maatregelen er tegen te zullen nemen. „Nu, mevrouw, wat zegt gij van mijn voornemen?" „Uitmuntend," bracht zij met moeite uit en mededoogen met het arme meisje, dat zich nu inderdaad geheel alleen een weg door het leven moest slaan verdreef bijna allen toorn jegens haar uit haar hart. „Maar nu is het zaak iemand te zoeken om dezen als zoon aan te nemen", zeide hij. „Mij dunkt, sollicitanten genoeg." „O, zeker," hij lachte luid. „Dat beetje geld en goed van mij lokt hen te voorschijn als regen de paddestoelen. Het zou anders iemand eens goed doen een mensch te vin den, die weigerde. Niet waar? In ieder geval onderwerp ik mijn keuze aan uw goedkeuring, en ik, ik zal binnenkort eens gaan zoeken naar iemand. Apropos, hoe gaat het toch met mijn nicht?" „Ik ik weet het niet, ik denk goed," antwoordde de oude dame. De houding van den Bennewitzer scheen haar hoe langer hoe zonderlinger toe en bracht haar geheel van streek. „Goede hemel, genadige vrouw, maar zijt gij dan nog steeds boos op haar? Maar dat is dan toch waarlijk verkeerd van u! Wilt gij wel gelooven, dat ik het kind in mijn gedachten duizendmaal om vergeving ge vraagd heb voor hetgeen wij aan haar misdeden. Ja, dat zeg ik. Gij, mijn neef en ik. Onze eenigste verontschuldiging is, dat wij het allen goed meenden." „Ja, maar wat heeft zij daaraan," dacht de oude vrouw. „Kom, ik moet gaan. Niet waar, mevrouw, gij vindt immers ook, dat ik er goed aan doe? Men moet toch iets hebben waaraan men zijn hart hecht." „Ja, ja, beste Hegebach, en moogt gij er nimmer spijt van hebben." Wij hebben gemeld, dat het Odel sting van Noorwegen het wetsontwerp tot invoering van algemeen gemeente lijk stemrecht voor de vrouw had aan genomen. Nu heeft ook het Lagting het aangenomen, met 24 tegen 7 stemmen. Volgens een bericht uit New-York heeft Glenn Curtissden prijs van 10.000 dollars, uitgeloofd door het blad de World, gewonnen, door van Albany naar New York te vliegen, wat een af stand is van pl.m. 245 K.M. Bepaald was, dat er slechts éénmaal mocht wor den gestopt om benzine op te nemen. Bij zijne huldiging heeft Curtiss over de vliegkunst gesproken en als zijn raeening te kennen gegeven dat in den oorlog aan het vliegtuig de toekomst is en dat de dreadnoughts, de groote slagschepen dus, hebben afgedaan. Voor het geld dat noodig is om één moderne dreadnougt te bouwen, kan een zwerm van meer dan 1000 goed- koope vliegtuigen worden gekocht. En, wordt zoo'n zwerm losgelaten op een oorlogsvloot, dan kan hij zonder veel gevaar voor zich zelf, die gansche vloot vernietigen. Glenn Curtiss denkt zich zoo'n zwerm van een paar honderd vliegtuigen, elk met een 200 300 pond bommen aan boord. Pikrinezuur-bommen van niet meer dan een pond zwaar kunnen een moordende v erking hebben. Aan boord zou ook een windkanon kunnen worden meegevoerd, met behulp waarvan de bommen met groote nauwkeurigheid op de reusachtige slagschepen zouden kun nen worden gemikt. Dat zou zijn ge bleken bij proeven, daarmee in het buitenland genomen. Overdag zouden de vliegtuigen hoog in de lucht kunnen blijven, en indien zij grijs-blauw geschilderd waren, vrij wel onzichtbaar wezen. Dan, plotseling, zou de zwerm op de vloot neerdalen en haar vernietigen, vóór nog de sche pen in de gelegenheid konden zijn ge weest, hun kanonnen te richten op den vijand van boven. Indien zoo'n overval in den nacht plaats greep, zou de vloot hulpeloos aan den vijand zijn overge leverd; 6D naar door White en Paulhan is bewezen, zouden de vliegtuigen den vijand kunnen verrassen vóór de zoek lichten der schepen hun aanwezigheid zouden hebben aangetoond. „In vast vertrouwen voorspel ik" zoo besloot Curtiss zijn mededeelingen „dat vóór een jaar zal zijn verloopen, vele naties de millioenen, die zij nu nog besteden aan den bouw van dread noughts, zullen gebruiken voor den bouw van aëroplaans. Dat is onvermij delijk". In een bosch te Bois-le-Roi bij Reims leefden een man en een vrouw met Toen de deur achter hem was dichtge vallen, bleef de oude dame midden in het vertrek staan. „Of het scheelt hem in den bol, ef hij heeft op zijn ouden dag nog de Hegebach- sche kuren gekregenkuren hebben zij allen, die Hegebachs. Nog denzelfden avond schreef zij een brief aan Elze. Zoo alles te verliezen! Dat arme kind! Maar haar eigen schuld was het! Een wonderlijke brief werd dat, half teeder, half verwijtend, met ten slotte het verzoek aan Elze om terug te komen. De oude dame deed dien nacht geen oog toe en den volgenden dag liep zij maar steeds in gedachten rond en aan tafel werd bijna over niets anders gesproken dan over het nieuwe voornemen van den Bennewitzer. „De man heeft gelijk", meende Moritz, „het is toch natuurlijk, dat hij zijn goed aan iemand wil nalaten, die hem van nabij bestaat, anders vervalt het immers aan den Staat. Dat neemt niet weg, dat hij uitzijn privaat vermogen Elze toch wel een spelde- geld had kunnen vermaken," voegde hij er aan toe. „Ja," stemde ook tante Lotte b;j, „het is geen nette wraak, Elze zoo maar aan haar lot over te latenhij is toch in ieder geval haar oom." „Alsof Elze dat zou aannemen,!" merkte Lili op en vertrok minachtend haar mondje. „Oho!" zeide mevrouw Van Ratenow, die tot hiertoe gezwegen had, „zij zal nu wel weten, wat het in de wereld beteekent, op eigen beenen te moeten staan; zij zou het gaarne aannemen maar hij zou een dwaas zijn, wanneer hij het haar gaf, dat zeg ik." „Dat meent gij niet, moeder," zeide Moritz en greep haar hand. twee kinderen, een van drie jaar en een van acht maanden. De man, een houthakker zonder werk, trachtte met zijne vrouw samen door het zoeken van paddenstoelen in hun onderhoud te voorzien. Maar het ging niet, en de kinderen leden gebrek. In hun rade loosheid besloten de ouders toen, de kinderen uit hun lijden te helpen, door hen ergens in het bosch achter te laten. Maar de stakkertjes waren het vasten gewend en na vier dagen en nachten leefden zij allebei nog. Daar de man hun schreien niet meer kon aanhooren, wurgde hij zijn jongste kind met een touw. Daarna zou ook het oudste er aan moeten gelooven. Maar het kind schreeuwde moord en brand, en er kwamen menschen toege- loopen. De vader en moeder zyn in hechtenis en hun oudste kind is bij barmhartige menschen in huis geno men. Nu hebben zij alle drie weer te eten. Volgens een bericht uit Kaapstad is het eerste kabinet der Unie van Zuid- Afrika gevormd. Generaal Botha is minister-president geworden. Zaterdagavond zag men te Barcelona in de Pablo straat twee verdachte pak jes met staaldraad omwonden liggen. Nadat er in wijden kring ruim baan was gemaakt, werden de pakjes in een gepantserden wagen gebracht. Onder het rijden had er in den wagen een ontploffing plaats, waardoor de wagen grootendeels vernield werd. De twee agenten van politie, die op den bok zaten, bleven ongedeerd. Verscheiden personen zijn in hechte nis genomen. Zondag nam de politie iemand gevangen, bij wien men 25 dynamietpatronen vond. Sylvain Laroclie, de man, die een jong meisje van zestien jaar misbruikte en vermoordde, is Vrijdag in de vroegte te Orleans onthoofd. De vader van het slachtoffer der misdaad woonde de te rechtstelling van den moordenaar bij. Te Scandal bij Maagdenburg zijn bij de aankomst van een wildebeestenspel drie leeuwen losgebroken. Zij wierpen zich op twee paarden en verscheurden die. Politie en soldaten werden te hulp geroepen. Ten laatste is men erin ge slaagd, de leeuwen weer te vangen. Menschen hebben gelukkig geen letsel opgeloopen. De correspondent van de Frankfurter Zeitung te Cettinje zegt thans uit be trouwbare bron te kunnen melden, dat Montenegro bij de aanstaande jubileums feesten tot een koninkrijk zal verheven worden. XV. Onmiddellijk na den maaltijd had me vrouw Van Ratenow haar rijtuig besteld. Tot groote verbazing van haar zoon hield het reeds voor de hooge stoep stil. „Wel, mama, waar wilt gij heen?" „Een wandelritje doen!" antwoordde zij kortaf. Moritz zweeg, hij kende te goed haar wijze van doen; zeker was zij van plan iets bijzonders te gaan verrichten. Het rijtuig ratelde over het voorplein. Bij de stadspoort gekomen riep zij uit het portier: „Jochem, rijd den straatweg naar Büstrow op, maar wat vlugger." Het rijtuig rolde langs den straatweg; heel in de verte verhief zich de kerktoren van Büstrow boven een eikenbosch. Het zag er buiten alles even onvriendelijk uit onder den bewolkten hemel. In de nabijheid van Büstrow liet mevrouw Van Ratenow stilhouden. „Is dat de weg naar Bennewitz, Jochem „Ja, genadige vrouw." „Rijd daarheen, Jochem." Jochem wendde en reed snel, daar juist de eerste droppels begonnen te vallen en de sombere wolkenhemel een fiksche bui voorspelde. Tien minuten later hield Jochem voor het deftige heerenhuis stil. Een be diende snelde toe en hielp de aangekomene bij het uitstappen. „Ik ben het, Seeben," knikte zij den ver wonderden ouden man toe. „Is uw heer thuis?" „Jawel, mevrouw de barones 1 Gelieve binnen te komen!" Naar het Duitsch VAN (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1910 | | pagina 1