Bet Laud vau Beusden en Altena, de Langstraat en de Bontmelerwaard. II ii (1 e r s 11' o o in, Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 3105. Woensdag 29 November De Arbeidswet in hare nieuwe gedaante. FEUILLETON. Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. 1911. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 77» ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. i De wet van 7 October van dit jaar, tot wijziging der zoogenaamde arbeids wet, komt uiterlijk begin Januari 1912 in werking en het is dus zaak dat be langhebbenden zich daarop intijds voor bereiden. Onder de arbeidswet, oorspronkelijk van 1889, verstaan wij eigenlijk de wet tot het tegengaan van overmaligen en gevaarlijken arbeid van jeugdige personen en van vrouwen. Herhaalde lijk uitgebreid, voldeed zij toch sedeit lang niet meer in de bestaande be hoefte, welke zich duidelijk in arbeids- kringen had geopenbaard. De democra tische strooming heeft haar verder voort gedreven. Wij zullen trachten een eenigszins duidelijk beeld te geven van de aan gebrachte wijzigingen, voor zoover die niet van redactioneelen aard zijn, doch inderdaad min of meer veranderingen in het bestaande brengen. Al dadelijk zien wij, dat zekere be paalde werkzaamheden voortaan als ar beid in den zin der wet zullen worden beschouwd, namelijk eikschillenteen- schillen, hoepelmaken en werkzaam heden in lokalen, waar vlas gebraakt of gezwingeld wordt. Waar de wet telkens spreekt van jeugdige personen en van vrouwen, daar verstaat zij onder jeugdige personen personen beneden zeventien jaar en onder vrouwenvrouwelijke personen van zeventien jaar of ouder, Er zal bij algemeenen maatregel van bestuur worden voorgeschreven dat be paalde soorten van arbeid of arbeid onder bepaalde omstandigheden door personen beneden achttien jaar en, in fabrieken en werkplaatsen door vrou welijke personen van 18 jaar of ouder, op grond van gevaar voor de gezond heid, de zedelijkheid en het leven, niet mogen worden verricht, of alleen onder zekere bepaalde voorwaarden. Zoodanig voorschrift kan tot personen beneden 18 jaar, tot vrouwelijke personen van 18 jaar of ouder of tot een gedeelte dier groepen van personen worden be perkt. Een jeugdig persoon en een vrouw Naar het Duitsch van ERNST ZADN. (9 Toen Flori weder 'beneden kwam vond hij de vrouw op den drempel neergehurkt. Ze had een flesch in de handen, die ze juist met een klokkend geluid aan den mond zette. Twee dienstmeiden waren giegelend naderbij gekomen, die de dronken vrouw stonden uit te lachen. Toen Tsehüli haar zoon zag aankomen, keek ze hem met tranende oogen aan en riep grienend: „Ik moet mezelf wel warmen, als jij me op de stoep laat zitten." Flori zag doodsbleek. Hij rukte de flesch uit haar handen en smeet die tegen den muur, zoodat ze in stukken vloog. Toen bond hij het geld in zijn zakdoek en hield dien haar voor. „Ga weg," stiet hij driftig uit, terwijl hij haar aanzag met een blik waarin zulk een diepe haat lag te lezen, dat de vrouw hier door als werd ontnuchterd. Ze rees dan ook terstond overeind, toen ze de harde zilveren geldstukken tusschen de vingers gevoelde. Flori gooide de deur achter haar dicht. Eerst nu ontdekte hij, dat de twee meiden waren weggeloopen, doch Leni stond achter hem met een bran dende lamp in de hand. „Heb je haar geld gegeven?" vroeg ze. „Ja," antwoordde hij en wilde verder loopen. „In elk geval heb je toch verplichtingen tegenover haar," hernam ze en hij moest wel staan blijven en haar aanhooren of hij wilde of niet. „Verplichtingen zoo'n schepsel I" Hij lachte schamper. (zie omtrent het begrip hiervan hier boven) mogen in fabrieken en werk plaatsen niet langer arbeid verrichten dan tien uur per dag en 58 uur per week en geen arbeid verrichten tus schen 7 uur des namiddags en 6 uur des voormiddags. Een vrouwelijk persoon, die gehuwd is, of die, ongehuwd zijnde, een gezin te verzorgen heeft en van dit laatste aan het hoofd ot den bestuurder der onderneming heeft kennis gegeven, mag des Zaterdags in fabrieken en werk plaatsen geen arbeid verrichten na 1 uur des namiddags. Dit is een alge- meene regel, waarop, als de behoefte er aan blijkt, bij bijzonder besluit uit zonderingen kunnen worden toegestaan. Bij bijzonder besluit kan zelfs, öf voor alle, óf voor bepaalde bedrijven, worden voorgeschreven dat een jeugdig persoon en een vrouw, des Zaterdags in fabrieken en werkplaatsen na 's mid dags 1 uur niet mogen arbeiden. Hierna zullen wij een regeling ont moeten van de rusttijden. Behoudens het daarvoor in bijzondere gevallen bepaalde, moet hier in 't algemeen worden opgemerkt, dat een rusttijd van minder dan een half uur, niet meetelt. Gedurende dien tijd wordt de arbeid geacht door te gaan. Een jeugdig persoon of een vrouw, die gewoon is arbeid te verrichten in een fabriek of werkplaats, mag daar buiten geen arbeid verrichten op andere uren, dan waarop zij het in de fabriek of werkplaats zouden mogen doen. Dit natuurlijk ter voorkoming van ontdui king van het verbod. Op de algemeene regelen hierboven medegedeeld kunnen, bij bijzonder be sluit, hetzij voor alle, hetzij voor be paalde gemeenten, onder bepaalde voor waarden uitzonderingen worden toe gestaan, voor jeugdige personen van 1 4 jaar of ouder en voor vrouwen mits zij niet langer werken dan 58 uren per week en niet langer dan 10 uren per dag. Andere mogelijke uitzonderingen heb ben betrekking op het haringspeten door vrouwen, op ondernemingen waarin op bepaalde tijden opeenhooping van werk pleegt voor te komen, en op zoo danige waarin dikwijls sprake is van spoedeischende gevallen. Wat de regeling der rusttijden be- „Wat voor een mensch ze ook is; ze is en blijft je moeder; daaraan kan je niets veranderen." Nauwelijks had Leni dit gezegd, of ze zou alles ter wereld hebben willen geven om die woorden te kunnen herroepen. Flori's oogen schoten vuur. „Juist, juist, je hebt gelijs; als jij het zegt, zal het wel zoo zijn, zei Flori, maar dan moet je ook niet verbaasd zijn, dat de zoon van zoo'n drinkster zijn moeder eer aandoet I Alle duivels, op een borrel meer of minder zal ik vandaag niet zienZeg aan je vader, dat ik uit ben gegaan ik heb zaken te doen h'm daarginds bij SchafliIk zal wel weer terugkomen als ik lust heb!" „Flori!" Leni had zijn naam half luid uitgesproken, doch op haar gelaat lag zulk een doodelijke angst te lezen, dat hij den voet terugtrok die reeds op den drempel stond van de huisdeur. Hij boog het hoofd en liep toen de gang door langs Leni en klom de trap op. Ze meende gehoord te hebben, dat hij tusschen de saftmgeklemde tanden had gemompeld: „God mag het je vergelden." Na dien avond had Flori nog meer spotternijen te verduren van de andere knechts en meiden. Ze noemden hem de „deftige meneer," omdat hij zich op een afstand hield en wanneer ze maar konden, wreven ze hem onder den neus, dat die „deftigheid" hem allerminst paste. Hij ging zijn eigen weg zonder een woord tegen te zeggen. Leni was de eenige die zag, hoe het in hem kookte en bruiste; somtijds maakte een vreeselijke angst zich van haar meester, dat hij van het erf zou wegloopen. „Trek het je maar niet aan als ze je plagen," zei ze eens; „ze weten niet beter en denken er niet bij na." Hij begreep haar vrees en zag haar aan met een zonderlingen blik. „Als jij maar hier blijft," zei hij, „dan zal er niets gebeuren." treft, moet de arbeid van een jeugdig persoon en van een vrouw, op eiken dag waarop zp ineer dan zes uur arbeid verrichten in fabrieken en werkplaatsen, door rustpoozen worden afgewisseld, namelijk van tenminste een uur voor hen wier arbeidstijd eindigt te 6 uur des namiddags of vroeger, en van ten minste anderhalf uur voor hen, wier werktijd later eindigt, behoudens bij zondere voorschriften (waartegen echter beroep openstaat) van het districtshoofd der arbeidsinspectie, omtrent het ver- leenen van nog een extra-rusttijd en van de uren waarop de rusttijden moeten worden gehouden. In elk geval mogen jeugdige personen en vrouwen, gedu rende de hierboven bedoelde rusttijden, niet verblijven op een besloten plaats, waar alsdan de bedrijfsarbeid wordt verricht. Ook de bepalingen omtrent den Zon- dagsarbeid hebben eenige wijziging ondergaan. In 't algemeen mogen een jeugdig persoon en een vrouw op Zondag geen arbeid verrichten in fabrieken of werk plaatsen. Een uitzondering geldt voor den arbeid in boter- en kaasfabrieken, die bij bijzonder besluit zal worden toegelaten onder bepialde voorwaarden en in 't algemeen of voor sommige ge meenten. De bestaande bepaling omtrent per sonen, behoorende tot een kerkgenoot schap dat den wekelijkschen rustdag niet op Zondag viert, blijft natuurlijk behouden. Alleen wanneer in een fabriek of werkplaats de arbeid van een jeugdig persoon van het mannelijk geslacht onontbeerlijk mocht zijn tot herstel of reiniging van een aldaar in gebruik zijnden stoomketel, kan het districts hoofd der arbeidsinspectie schriftelijk voor een bepaalden Zondag en al of niet onvoorwaardelijk vergunning ver- leenen. Ook hier geldt de bepaling dat een jeugdig persoon en een vrouw, die ge woon zijn arbeid te verrichten in een fabriek of werkplaats, in of voor de zelfde onderneming, op Zondag, of in het etmaal dat er voor in de plaats treedt (bij hen die den kerkelijken rust dag niet op Zondag vieren) geen arbeid mag verrichten buiten die fabriek of werkplaats. Die kreet welde op uit het diepst zijner ziel; die enkele woorden zeiden onnoeme lijk veel. De Paaschtijd naderde, de mallooten-tijd, zooals Zwyer zei als hij slecht gehumeurd was, omdat ze dan volgens hem half gek waren in het dorp. Knechts en meiden trokken er op uit als het werk amper was gedaan. Schafli, de herbergier, en zijn collega's maakten dan goede zaken. Van Zwyer's volk had alleen Bennet nog aan geen enkel dansfeest deel genomen. En toch had men reeds verschei den malen beproefd hem mee te tronen. Zelfs Xander was zijn broer komen'ophalen. Doch tevergeefs! De groote en laatste dag van den feesttijd was nu aangebroken. Dit was Paasch-Dinsdag; op dien avond zou in de Schafli-herberg een bal masqué worden gehouden. Zelfs Zwyer moest eraan gelooven en met zijn vrouw een uurtje bij zijn vriend en buurman doorbrengen om de „krapfen" te proeven, daar de man zich anders beleedigd zou gevoelen. Leni had bezoek gekregen van een nichtje uit een van de omliggende dorpenze zouden samen gemaskeerd naar het dansfeest gaan. Het middagmaal was bijna afgeloopen, toen Flori dit ter oore kwam. Leni naar het bal! Het was of hij een steek kreeg door zijn hart. Gelaat en hals werden bloed rood gekleurd; hij boog het hoofd diep over zijn bord. „Vanavond zal wel niemand thuis blij ven", sprak Zwyer, met luide stem om door ieder te worden verstaan. „Wie het laatst gaat moet de deur afsluiten en den sleutel op de gewone plaats leggen." Deze regeling werd zwijgend aangehoord. „Ik blijf thuis", klonk plotseling de stem van Flori. Hij was zelf verbaasd dat die woorden hem waren ontvallen, doch hij begreep dat het verkeerd zou afloopen als hij ging. De boer keek zijn vrouw aan, die even Ook mag een vrouwelijk persoon in fabrieken en werkplaatsen geen arbeid verrichten binnen vier weken na hare bevalling en, indien zij gehuwd is, vóórdat de datum daarvan op de arbeids kaart is aangeteekend. Men merke vooral op, dat in al de boven omschreven gevallen het tot dus ver verboden was om den niet toege laten arbeid te doen_ verrichten, zoodat de zaak neerkwam op het hoofd of den bestuurder der onderneming; terwijl thans het verbod den jeugdigen per soon of de vrouw zelve treft, die ten gevolge daarvan, ingeval van overtre ding, mede strafbaar wordt. De verplichtingen van hoofden of bestuurders van ondernemingen komen thans in de tweede plaats. Buitenland. De Koningin van België heeft be sloten voor den bouw van een sanatorium tegen de slaapziekte te Leopoldville (Kongo) de som van 210.000 francs te besteden, die verkregen was door den verkoop van den ter harer eere gedra gen edelweissbloem, en welk bedrag haar door de ontwerpers van den ver koop ter beschikking was gesteld. Het Fransche socialistische oud-Ka merlid Lafargue, een schoonzoon van Karl Marx, die bijna zeventig jaar oud en gefortuneerd was, heeft zich met zijne vrouw van het leven beroofd, om aan de lichamelijke en geestelijke verzwak king, die de oude dag meebrengt, te ontkomen. De dubbele zelfmoord is Zondagmorgen 10 uur ontdekt door Doucet, den tuin man van de kleine bezitting, die La fargue te Draveil aan de Seine bewoonde en in eigendom had. De tuinman had zich ongerust gemaakt, dat hij de beide oudjes, die altijd vroeg uit de veereu waren, nog niet had gezien. Hij ging daarom naar hun vertrekken, klopte, riep, en geen antwoord krijgende, opende hij de kamerdeur van Lafargue, dien hij gekleed zal liggen, en dood. In de kamer daarnaast, van de eerste gescheiden door een kleine kleedkamer, was Laura La fargue, eveneens dood, in een leunstoel gezeten. In de 3 vertrekken bevond zich niets in wanorde, en op een tafel lagen, behalve een afscheidsbrief, het testa ment der overledenen en een te be zorgen telegram voor een neef van Lafargue, waarin het overlijdensbericht met het hoofd knikte en glimlachte. Lang zamerhand begon ze den jongen te mogen lijden, die zoo dapper aan elke verleiding weerstand bood. Doch de meiden naast Flori zaten te ginnegappen. Leni had geen acht geslagen op zijn woorden; ze had het te druk met haar vriendin, want het was de eerste maal dat ze een dansfeest mocht bijwonen. Flori stond van tafel op en toog met ver woeden ijver aan het werk. Voor het huis begon hij hout te kloven. Twee uur lang had hij reeds gewerkt, zonder zich te storen aan het paasch-gejoel op straat, dat hem luid genoeg in de ooren klonk, toen een hossende troep kwam aan zetten: een stuk of wat kerels uit Welsch en een paar uit het dorp, die aan het nieuwe huis van den waard uit Sternen werkten. Voorop ging Xander. „Allo, daar hebben we 'm netschreeuw de hij al uit de verte, waarop de bende naar Flori toestormde. Deze wierp een blik op de beschonken kerels, waarop hij de bijl nog krachtiger op de houtblokken liet neerkomen, zoodat de splinters in het rond vlogen. „Gunt die bloedzuiger je dan nooit rust?" merkte Xander hatelijk op. „Ik doe waarin ik lust heb!" 'k Hoef volstrekt niet te werken," antwoordde Flori, die hun den rug toekeerde om te toonen, dat ze weg konden trekken. Twee van de andere knechts, Peter en Töni, waren door het lawaai uit den stal komen loopen, en de oude venijnige Regine, die nog bij den vader van Zwyer had gediend, was voor een der ramen van de woonkamer versche nen en vroeg wat er toch aan de hand was. „Allo dan, ga mee en gooi die bijl weg!" riep Xander die zijn broer naderde en den arm van Flori met zijn sterke hand stuitte, toen die wederom de bijl met een krach- tigen zwaai wilde doen neerkomen. Flori klemde de tanden opeen. Zijn gelaat verschoot van kleur. „Laat me met rust," en een verzoek om onmiddellijke over komst, verder nog drie getuigschriften voor den tuiman en twee vrouwelijke dienstboden, alles met een vaste hand geschreven. Zaterdagavond waren beiden, vroolijk van Parijs komende, nog te midden van hun kennissen te Draveil gezien. Volgens een bericht uit Innsbruck is Zuid-Tirol geteisterd door zeer zware regens. Hier en daar was het een waar noodweer. Alle rivieren zijn sterk ge zwollen. Volgens een te Konstantinopel ont vangen telegram van het Armeensche patriarchaat is het te Djarbekr tot een groote betooging tegen de Armeniërs gekomen. Ook geweerschoten zijn afge geven, waarbij een Armeniër gedood werd. Te Mardin heerscht groote op winding. De Fransche consul te Djar bekr heeft zich naar Mardin begeven, om voor de veiligheid der katholieke zending te waken. Vrijdagavond is van een postkar, die van de Rijksbank te Berlijn naar een postkantoor reed, een postzak met 100,000 mark geroofd. Een agent zag 's nachts in de Weserstrasse in de voorstad Rixdorf een man, die een lin nen zak met een roode bies er langs droeg. Toen hij hem wilde aanhouden, wierp hij den zak over een schutting en nam de wijk. Hij werd echter in hechtenis genomen en herkend als de 33-jarige handelsreiziger Cavello. Aan den inhoud ontbraken twee zakjes met 1200 mark. - Volgens een nader bericht hebben de handelreiziger Covelle en den wagen bestuurder Wendt bekend, dat zij den diefstal samen hadden beraamd. Cavello stond voor den ingang van het bijpost kantoor no. 41, toen de postwagen met Wendt op den bok voor de deur stil hield en de begeleider het kantoor bin nen ging. Wendt sprong toen snel van den bok, opende met een van te voren vervaardigden sleutel de deur van den postwagen, haalde den zwaren postzak er uit en gaf dien aan Cavello, die er mee in een auto stapte en wegreed. Toen de diefstal gepleegd was, ging Wendt weer oj) den bok zitten alsof er niets gebeurd was. In Noord-Oostelijk Portugal, nabij Guarda, op het vulcanische Estrella- gebergte moet een niewe radiumlaag zijn ontdekt. Uranium in bijna zuiveren toestand zou daar op geringe diepte in groote hoeveelheid zijn gevonden, zoodat mompelde hij nijdig, terwijl hij zich uit den greep van zijn broeder trachtte te be vrijden. „Dacht je, dat die zou meegaan!" klonk nu plotseling de stem van Regine uit de hoogte. „Jullie bent 'm lang niet voornaam genoeg!" „Dat zullen we toch 's zien, baasje", riep Xander met een boosaardigen lach. „Vooruit, Gusti, pak 'm mee," hitste hij een van zijn kameraden op, „straks zal ie blij zijn, dat ie bij ons is. In zoo lang zijn we niet samen geweest, broertje! 'k Heb heusch naar je verlangd Hij pakte Flori wederom bij den arm en gaf de anderen een wenk om hem bij te staan. Flori rukte zich los en klemde de bijl nog steviger vast. „Scheid uit met je grappen, Xander. Ik moet niks van jullie hebben! Ruk uit met z'n allen en laat me met rust!" „Hij denkt, dat een ander hem mee zal vragenHij hoopt zefcer, dat Leni hem zal meenemen De knechts bij den stal schaterden het uit over hun eigen geestigheden. Xander vond echter een middel om den weder- spannige gedwee te maken. Hij drong door de anderen heen, die nu allemaal om Flori stonden en hem trachtten over te halen. Xander trok zijn broeder op zijde. „Begrijp je dan niet, hoe ze je op de boerderij uit lachen? Aan je malle braafheid gelooft geen schepsel. Hang nou maar niet de brave Hendrik uit! Ga mee met ons, bij wie je hoort!" „Hij is zeker bang dat Zwyer 'm wegjaagt, als ie een paar borrels drinkt!" riep er een uit de bende. Waarop een van de knechts antwoordde: „Ja, hij is als de dood voor den baas en zijn vrouw! Hij durft het erf niet af, al wou ie nog zoo graag!" (Slot volgt). (Wordt vervolgd).

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1911 | | pagina 1