et Land van Heusden en Allena, de Langstraat en de Bommeierwaard. MUZIEK. Teruggeroepen. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 3109. W oensdag ÏO Juli. FEUILLETON. 1912. LA ij 8 VAM ALTtK^ VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 77j ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. Men heeft de muziek genoemd: een zonderling en wonder ding, dat men wel hoort maar niet zieteen hart- betooverend samenspel. Een spel van toonen dus, van klan ken, van geluiden. Wij gelooven dat het hier op het gebruik van het woordje spel aankomt en dat niemand er aan denken zou om aan eenige klanken of geluiden den naam van muziek te geven, wanneer ze niet in zekere regelmatige orde elkander opvolgden, zoodat er een onmiskenbaar onderling verband bestaat, die het oor streelt en op de eene of andere wijze het gemoed treft. Dat streelen der zintuigen noemen wij wel luidendheid en het staat vast dat wel luidendheid voor den een vrij wat meer is dan voor den andermaar toch mogen wij bij normaal ontwikkelde menschen van gewone beschaving gevoel voor muziek onderstellen. Zij vernemen zulke welluidende tonen gaarne en zullen zeker den naam van muziek niet schen ken aan eenig geluid waaraan de boven omschreven kenmerken ontbreken. Wij schenken ook niet den naam van muziek aan bloot natuurlijke geluiden, al zijn die geluiden ook nog zoo krach tig ot verheven. Hoe men de muziek ook opvatte of beschouwe, hoe zij ook worde voortgebracht, in het wezen der zaak is zij gegrond op de menschelijke stem, die, als ze min of meer volmaakt is, het schoonste van alle geluiden vormt. Iets welluidends, daarop gegrond, op de eene of andere wijze voort te bren gen, schijnt altijd een aantrekkelijke zaak te zjjn geweest. Vermoedelijk heeft het toeval de mogelijkheid daarvan aan het licht gebracht. Als men een los op twee voorwerpen liggend stuk glas met een klein houten voorwerp aanraakt, dan ontstaat er een geluid, dat, als de omstandigheden medewer ken, bijzonder welluidend kan wezen. Als men met den mond een geluid voortbrengt aan het einde van een papie ren rol of metalen voorwerp van dien aard, doet men dezelfde ervaring op en het is zoo goed als zeker, dat het eigenlijke snarenspel op geen andere wijze kan ontdekt zijn. Toen deze ont dekkingen gedaan waren kwam men op de gedachten om voorwerpen of in strumenten te vervaardigen, die het HUGH CONWAY. (24 Zelfs in dit oogenblik, waarom ik zoo lang gebeden, waarnaar ik zoo vurig ver langd had, nu mijn arme lieveling haar verstand, haar volle verstand teruggekregen had, werd ik overrompeld en terneer ge smakt door een vurigen leugen, die mis schien toch waarheid kon zijn. Wij zijn vreemdelingen voor elkaar, zij kent mij niet, zei ik bij mijzelf, welnu, ik zal bewijzen dat deze leugen een leugen is en anders blijven wij vreemden Maar hoe kon ik dat bewijzen9 Ik kon het Pauline toch niet vragen? En als ik het haar vroeg, dan kon ik toch niet ver wachten, dat zij op die vraag antwoord zou geven. En al deed zij het, zou haar woord mij dan tevreden stellen? O, kon ik toch Ceneri maar ontmoeten I Hij mocht dan een schurk zijn, ik voelde dat hij toch niet zoo'n schurk was als Macari. Zoo redeneeren- de nam ik een wanhopig besluit. Een mensch doet vreemde en wanhopige dingen als zijn leven op het spel staat en bij mij stond méér op het spel dan dat: de eer en het geluk van twee menschen! Ja, dét wilde ik doen 1 Hoe dol het plan ook leek, ik zou naar Siberië gaan en, als geld, volharding, gunst of geweld mij in tegenwoordigheid van Ceneri konden bren gen,- dan zou ik hem de waarheid ont wringen, de heele waarheid l X. Dwars door Europa, dwars door de helft wan Azië en dat om een uur te kunnen vermogen hadden om voortdurend wel luidende tonen op eene bepaalde van den menschelijken wil afhankelijke wijze voort te brengen, waarbij men rekening had te houden met dezelfde eigenaardig heden en verschijnselen die de men schelijke slem vertoont enhet is ons allen bekend tot welk een hoogte men het in den loop der eeuwen daarin gebracht heeft. Een dichter heeft van de taal der noten en de muziek is immers ook een taal, een voertuig der gedachte gezegd dat zij iedere weelde en iedere smart van 't diep gevoelend menschen- hart in haar tooverkring besloten houdt. Even als dat verheven spreken, dat wij den menschelijken zang noemen, verzachtend en veredelend op het men- schelijk gemoed werkt, zoo werkt daarop ook de op de menschelijke stem ge gronde muziek. Muziek schoon te vinden, er zich in te verlustigen, er naar te verlangen, is dan ook gelukkig geen kunst, maar een louter gevolg van onzen aanleg, onze ontwikkeling en van de zedelijke hoogte waarop wij staan. Yan daar dat bijna ieder mensch het genot der muziek kan smaken; want eenig ver mogen daartoe heeft ieder en 't ligt maar aan ons zelf, of het zich ontwik kelen zal, zooals het veel ligt aan onze ouders, of het zich bij onze kinderen zal ontwikkelen. De muziek persoonlijk te beoefenen, met dat gelukkig gevolg, dat men het doel der muziek bij anderen bereikt, is echter wel degelijk een kunst. Zooals er menschen zijn die nimmer goed een vreemde taal leeren, zoo zijn er ook menschen die nimmer iets wezenlijks van de muziek maken. Hier geldt het uitsluitend een quaestie van aanleg en ontwikkeling en wanneer ouders, hetzij uit eigen ervaring, hetzij uit voorlich ting door anderen, weten dat hun kin deren die gaaf missen, dan doen zij zeer onverstandig, door hen te nood zaken of te overreden om muziek te leeren of toe te geven aan den wensch der kinderen daaromtrent. De begaafde mensch, de kunstenaar van aanleg, brengt het niet eens ver zonder veel moeite en vooral zonder veel opoffering van tijd, die de niet begaafde oneindig beter op andere wijze kan besteden. De muziek is niet overal in eere. Bovendien is zij in enkele opzichten spreken met een Russisch politiek gevan genel Het was een dolle onderneming, doch ik was besloten haar te volvoeren. Geld, het voornaamste van alles, had ik in overvloed en ik was van plan het niet te sparen; doch daar waren andere onontbeerlijke dingen en mijn eerste daad zou zijn mij die te verschaffen. Ik kon rustig en syste matisch te werk gaan, want het zou nog dagen duren, eer ik Pauline zou durven verlaten. Ik zou dat niet doen voor alle gevaar verdwenen was. Dus zag ik gedurende deze dagen, waarin zij geleidelijk, maar langzaam, weer op krachten kwam, om naar de vrienden^ die ik had in de groote wereld, totdat ik ten slotte iemand vond, wiens positie van dien aard was dat hij een gunst kon vragen aan een nóg hooger geplaatste dan hij zelf was en, wat meer is, kon verwachten dat die gunst ook zonder uitstel verleend zou wor den. Hij vroeg er om mijnentwil om met dit gevolg, dat ik een aanbevelingsbrief kreeg voor den Engelschen gezant te St. Petersburg en ook de copie van een brief, welke hem vooruitgezonden was en die instructies bevatte te mijnen aanz'en. Beide brieven droegen een onderteekening, welke een waarborg was, dat mij alle mogelijke hulp zou verleend worden. In het bezit van deze stukken en van een credietbrief tot een aanzienlijk bedrag op de St.-Petersburg- bank, had ik kans op slagen. Vóór ik vertrok, moest gezorgd worden voor Pauline's veiligheid en welzijn gedu rende al die maanden. De moeielijkheid, welke dit medebracht, hadden er mij bijna toegebracht mijn plan op te geven of althans uit te stellen. Toch besefte ik dat het letter lijk uitgevoerd zou moeten worden, ofMa- cari'8 leugen zou altoos tusschen mij en mijn vrouw staan. Het was beter dat ik nu dadelijk ging, terwijl wij nog vreemdelingen voor elkaar waren; beter dat wij elkaar nooit weer ontmoeten, wanneer Ceneri's ontaard. Met welke kunst is dat trou wens niet het geval? De menschelijke winzucht heeft er zich van meester ge maakt om minderwaardige instrumenten aan te wenden; de menschelijke harts tocht gebruikt die instrumenten weer, ja soms zelfs ook de goede, om minder edele hartstochten op te wekken. Onze j kermissen en andere volksfeesten, onze danslokalen enz. weten daarvan te ver-1 halen. Het straatorgel wekt lang niet altijd edele gedachten op, ontwikkelt zelden het gevoel voor de kunst, ja is soms niet eens in staat om ons wat af te leidener zijn wanklanken genoeg in bet leven. Maar wij weten niet waarom het groote publiek niet even goed als an deren van de heerlijke gaven der kunst zou mogen genieten en daartoe is heel weinig noodig. Daarom werken goede volksconcerten zoo uitstekend. Toen onlangs het bekende lied van de „Titanic" eensklaps op alle straat-1 orgels weerklonk, keurden sommigen dat af. Waarom toch? Velen uit het volk luisterden er toch naar met groote aandacht en belangstelling. Zulk een j plechtig lied behoeft dan toch ook niet onmiddellijk te worden voorafgegaan of gevolgd door een droDkemanspolka Wanneer wij er ons op toelegden onze straatorgels zoo zuiver mogelijk te houden en er alleen ernstige, althans welluidende stukken op te doen hooren, zooals vaderlandsche en volksliederen, waarvan wij een schoone collectie be zitten, de beste aria's uit de bekende werken der groote toonkunstenaars, enz., i dan zou dat op den smaak en het ge- voel van het volk zeer zeker hoogst veredelend werken. Wij hebben boven gezegd, dat de muziek gegrond is op de schoone, men schelijke stem. Laat ons echter goed bedenken, dat ze niet is een naboot sing daarvan. Kunst is niet een naboot sing der natuur. De slaafsche naboot sing der natuur, heeft Bulwer eens gezegd, heeft altijd iets stuitends in zichde man die het gesnater van een gans nabootst of het geknor van een zwijn, al is het zoo nauwkeurig dat hij ons misleidt, ontvangt slechts een lof dien hem vernedert en ook de groote wijsgeer Kant meent, dat zelfs de nauw keurige nabootsing van een nachtegaal door een man mishaagt, als wij ontdek ken dat het naaperij is en niet de nach tegaal. Neen, de hand bootst de natuur niet na, maar grondt zich op de studie der natuur, kiest uit de natuur wat het best overeenkomt met hare eigen be doeling en legt er in wat de natuur niet bezit, namelijk de ziel van den mensch. In dien zin beschouwd is muziek zeker de zuiverste, de meest onmiddel lijke, de meest werkelijke kunst. Buitenland. Ambtelijk wordt bekend gemaakt, dat in het Noorden van Portugal troebelen zijn uitgebroken. De telegraaflijnen zijn doorgesneden. De regeering neemt krach tige maatregelen. Dat de monarchisten het land zijn binnengedrongen is inder daad juist. In Tafe, Mercira de Rey en Vinhoz zijn tegelijkertijd troebelen uit gebroken, die van hoogst ernstigen aard moeten zijn. Men bevecht de opstande lingen met machinegeweren, die uit Oporto naar het gebied des oproers zijn gebracht. Te Barcellos zijn de bij de grondwet gewaarborgde rechten opgeheven. Er zijn troepen naar Mairos en Travancos vertrokken, waar ook samenzweerders zijn. Te Chaves zijn acht aanhoudingen gedaan. Volgens een telegram uit Lagardia hebben Portugeesche koningsgezinden getracht bij het station Camina een spoorwegbrug in de lucht te laten vlie gen. Hun pogingen zijn mislukt. De veroorzaakte schade beteekent niet veel. Telegrammen uit Orense melden, dat twee monarchistische colonnes, elk 300 man sterk, in de Portugeesche bergen kampeeren. In enkele streken van Minho zijn moordaanslagen gepleegd van meer of minder ernstigen aard. De troepen zet ten daar hun bewegingen voort. In de brandpunten van de oproerige bewe ging heeft de militaire overheid het bestuur op zich genomen. In eenige plaatsen helpen gewapende burger wachten de militaire overheid om de orde te bewaren. De soldaten, die met verlof waren, zijn teruggeroepen. Zondag is te Lissabon een bom ont ploft in de woning van zekeren Castello, waar zekere Cunha woont, die als samen zweerder vervolgd, maar onlangs vrij gesproken werd. Cunha is gevonden met afgeslagen handen en voetenmen denkt dat hij zich bezig hield met het woorden of zwijgen Macari's schandelijke aantijging zou bevestigen. Pauline zou in goede handen achterblijven. Priscilla zou getrouwelijk doen wat ik van haar vroeg. Mijn instructies had ik haar zeer uitvoerig gegeven. Zoodra zij genoeg zaam hersteld was, moest zij met Pauline naar een badplaats gaan. Alles moest gedaan worden om het haar zoo aangenaam mogelijk te maken en al haar wenschen te vervullen. Indien zij nieuwsgierig werd, moest Priscilla haar vertellen, dat een bloedverwant, die nu in het buitenland op reis was, haar aan haar zorg had toevertrouwd, tot hij terug zou komen. Maar, tenzij zij de herinnering terugkreeg aan de pas verstreken maanden, moest haar niets verteld worden omtrent haar ware positie als mijn vrouw. Ik twij felde er trouwens aan of zij wettelijk mijn vrouw wel was of zij niet, indien zij dat wenschte, haar huwelijk kon laten vernie tigen, door te doen aan toonen dat zij, toen het plaats had, niet haar volle verstand had. Wanneer ik van mijn expeditie terug keerde en alles in orde was, gelijk ik mijzelf telkens weer zeide, dat het geval moest zijn, dan zou alles weer van het begin af begonnen moeten worden. Den volgenden ochtend zou ik vertrekken. Mijn paspoort was behoorlijk geteekend; mijn koffers waren gepakt, alles was gereed. Maar nog eens moest ik haar zien vóór ik heen ging, misschien voor het laatst. Zij sliep vast, had Priscilla mij verteld. Nog eens moest ik staren op dat schoone gelaat, opdat ik haar beeltenis getrouw kon mee nemen op die reis van zoovele duizende mijlen Ik sloop de trappen op en haar kamer binnen, trad naast haar bed en staarde met tranen in de oogen naar mijn vrouw, die nog niet mijn vrouw was. Ik had een gevoel als een misdadiger, als een heilig schenner; ik had immers het recht niet, déér te zijn! Haar bleek gelaat rustte op de peluw voor mij het schoonste gelaat dat er in de wereld bestond. Haar boezem ging op en neer met haar zachte geregelde ademhaling. Zij was schoon en wit als een engel en toen ik naar haar keek, deed ik bij mij zelf een eed, dat geen verzekeringen, van wien dan ook, mij aan haar zouden doen twijfelen. Toch wilde ik naar Siberië gaan. Ik had schatten willen geven om het recht te hebben mijn lippen op de hare te drukken, om haar wakker te maken met een kus, om haar lange, donkere wimpers te zien opslaan en haar blik vol liefde op mij te zien vestigen. En zelfs nu kon ik mij niet weerhouden zacht een kus te druk ken op haar slaap. Zij schrikte, haar oog leden trilden en ik vluchtte als een, die betrapt wordt bij het ondernemen van een misdaad. Den volgenden dag was ik reeds honderden mijlen van haar vandaan en ernstige dingen hielden mijn geest bezig. Indien ik, wanneer ik Ceneri vond, tot de ontdekking moest komen dat Macari niet gelogen had en ik voor den gek gehouden, misleid en tot een werktuig gebruikt was geworden, dan zou ik althans de treurige genoegdoening hebben, gewroken te zijn. Ik zou in staat zijn te lachen om de ellende van den man, die mij bedrogen en gebruikt had voor zijn doeleinden. Ik zou hem zijn ellendig leven zien voortslepen in ketenen en ^schande. Ik zou hem zien als een slaaf, die geslagen en mishandeld wordt. En al was dit dan het eenige, wat ik zou oogsten voor mijn moeite, het zou mij voor een lange reis wel schade- I loos stellen. I Eindelijk kwam ik te St. Petersburg! De brief, dien ik medebracht en die welke reeds vooruit gezonden was, verzekerden mij een vriendelijke ontvangst bij Harer Majesteits vertegenwoordiger in de hoofdstad van Rusland. Ik ging naar mijn hotel en zocht in de vervaardigen van bommen, want 's och tends had men hem met een pak zien thuiskomen. Andere personen werden gewond. In de woning werden ook ledige bommen gevonden en glazen buizen met scheikundige vloeistoffen, kisten met kruit en dynamiet en gereed schappen. Het Army and Navy journal meldt dat men bezig is kanonnen van 405 mM. te gieten, die met eene lading van 63 kilo een projectiel van 1080 kilo een 26 kilometer ver zullen kunnen schieten. Op dien grooten afstand zullen die bommen gemakkelijk het pantser der grootste Dreadnoughts doorboren. De gelddrager Max Haase van de American Express Company te Berlijn die eenige weken geleden met 100,000 mk. aan den haal was gegaan, heeft zich Zaterdag bij de politie daar aan gemeld. Hij verklaarde, dat hij zich eerst veer tien dagen lang te Teirpitz had opge houden, nadat een meisje hem reeds in den eersten nacht 94.000 mk. van het gestolen geld afhandig had gemaakt. De politie wantrouwt deze bewering en is geneigd, om aan te nemen, dat die som ergens veilig is weggeborgen voor later. Haase was Vrijdag uit Keulen te Berlijn aangekomen en kwam met een auto voor het bureau van politie voor gereden. De laatste 30 mk., die hij bezat, zou hij aan den bestuurder van den auto ten geschenke hebben gegeven. De Daily Chronicle meldt, dat Case- ment, dien de Engelsche minister Grey naar Peru gezonden heeft om een on derzoek in te stellen naar de gerucht makende schandalen op rubber-onder nemingen in het Amazone-gebied, aan den minister een breedvoerig rapport gezonden heeft. Casement bevestigt de gruwelijke mishandeling der rubber- slaven in de Peruaansche rubber-wouden. In Noordelijk Syrië breidt zich de cholera onrustbarend uit. In Aleppo maakt de ziekte dagelijks veel slacht offers. Ook Antiochië is besmet. Men kan den negeropstand op Cuba als feitelijk geëindigd beschouwen. Es- tenos, de voornaamste aanvoerder, is gedood. De meeste opstandelingen heb ben zich onderworpen. Slechts in de provincie Santiago di Cuba zijn nog eenige kleine troepen van oproerlingen, wier onderwerping aanstaande is. De Vereenigde Staten hebben be sloten de oorlogsschepen terug te roepen. eerstvolgende dagen den tijd zoo goed mo gelijk te verdrijven. Niet dat dit onder ge wone omstandigheden zooveel inspanning gekost zou hebben. St. Petersburg was een van de steden, die ik altoos verlangd had eens te bezoeken. De stad was nieuw en vreemd voor mijde gewoonten en gebruiken waren waard bestudeerd te worden; doch ik stelde weinig belang in de dingen, die ik er zag. Ik verlangde ernaar mijn reis ter opsporing van Ceneri te vervolgen. Ik was niet zoo dwaas den gezant lastig te vallen en me op te dringen. Wetende dat hij zou doen wat hij kon, wachtte ik geduldig en stil tot ik een brief ontving met een uitnoodiging om aan het gezant schap te komen. Lord X. ontving mij vrien delijk. „Alles is in orde, zei hij. „U zult naar Siberië gaan met zulk een volmacht, dat zelfs de onwetendste cipier of soldaat die zal erkennen. Ik heb natuurlijk mijn woord verpand dat u op geenerlei wijze zult mede werken om gevangenen te helpen ontsnap pen, daar uw aangelegenheid er een is van zuiver particulieren aard. Ik bedankte hem en vroeg om verdere aanwijzingen. „In de eerste plaats," zei hij, „moet ik u meenemen naar het paleis. De Tsaar is nieuwsgierig den excentrieken Engelscbman te zien, die zulk een lange reis onderneemt om een paar vragen te stellen." Ik zou gaarne voor die eer bedankt hebben, doch daar er geen kans was eraan te ont komen, raapte ik al mijn moed samen om een zoo gowl mogelijk figuur te maken bij den alleenheerscher. Het rijtuig vaD den gezant was vóór en in een paar minuten reden wij naar het Keizerlijk Paleis. DOOR Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1912 | | pagina 1