Hel Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Strijd èii Strijd.
De DiereDtemster.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3198. Zaterdag 19 October,
FEUILLETON.
1912.
ci Uïjö VAN AU^
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Er is eens gezegd dat er strijd móét
wezen, omdat er zonder strijd geen
overwinning kan zijn, omdat strijd tot
verbetering leidt van veel, wat niet
goed en verkeerd is, omdat strijd tot
verbetering leidt van den mensch, der
maatschappij en alles. Alzoo: strijd
móét er zijn.
Wij gaan met die stelling volkomen
accoord.
Nu zijn er ook, die van meening
zijn, dat alle strijd goed is en tot ver
betering leidt van datgene, wat ver
betering behoeft.
Met die meening gaan wij niet ac
coord.
De strijd om het bestaan is een strijd,
dien alle menschen hebben te voeren.
Voor den een is die strijd een gemak
kelijke, voor den ander een zware,
maar voor allen is het een strijd. Voor
hèn zal de strijd om het bestaan een
gemakkelijke zijn, die met goede wape
nen uitgerust, dien strijd kunnen be
ginnen. Onder die wapenen kan veel
en velerlei gerekend worden. Een zaken
man bijvoorbeeld zal, als hij goed met
zakenkennis bedeeld is, hieraan een
flink wapen hebben in den strijd om
het bestaan. Ook geld is voor hem een
wapen, waarmede hij den strijd om het
bestaan voor zich een gemakkelijke kan
doen zijn. Zoo staan ons allen, koop
man, landbouwer, kleermaker, smid enz.,
wapenen ten dienste, waarmede we ons
den strijd om het bestaan kunnen ver
gemakkelijken. Ons recht is het om in
dien strijd van die wapenen op een
eerlijke manier gebruik te maken. An
ders wordt het als we dien strijd op
een andere, oneerlijke manier gaan
strijden, als we wapenen gebruiken, die
niet geoorloofd zijn. En zulke wapenen
zijn er zooveleEn van die wapenen
wordt zoo veelvuldig gebruik gemaakt
Om ons maar bij den zakenman te
houden is het goed van hem dat
hij zijn waren vervalscht, dat hij den
koopers hun maat of gewicht niet geeft?
Neen, nietwaar? En toch, als de koopers
niet weten dat zij vervalschte waren
ontvangen of hun maat of gewicht niet
krijgen, dan zijn dat middelen voor
den koopman, die hem den stryd om
het bestaan heel wat gemakkelijker
doen voeren. Maar, zijn strijd om het
bestaan is dan niet een eerlijke.
FEDOR VON ZOBELTITZ.
X.
(14
De commandant had geweldig gevloekt
en gescholden, toen Dusmenil terugkwam,
om te melden, dat er van den deserteur
geen spoor te ontdekken was. Hij had daarna
bevolen, dat twee soldaten op de plaats
zouden achterblijven, om den vluchteling
aan te houden, zoodra hij zich vertoonde.
Luitenant Dusmenil hield zich nog uren
lang in de nabijheid van het circus op,
nadat de grimmige overste reeds lang in
zijn huis was teruggekeerd. De jonge officier
keek uit naar Nila, aan wie hem meer ge
legen was dan aan den deserteur, dien hij
slechts haatte, omdat hij een medeminnaar
in hem zag. Een vermoeden zeide hem, dat
zij waarschijnlijk Andrea tegemoet geloopen
zou zijn om hem te waarschuwen maar
hij durfde Anatole niet goed te vragen waar
zij was. Eindelijk begon de tijd hem lang
te vallen, hij ging in een café over het
circus zitten, hield dat goed in het oog en
ergerde zich voortdurend over de vliegen,
die om zijn glas absint vlogen.
De oude overste was nauwelijks weg, of
Giuliana kwam uit den slaapwagen en ging
naar de menagerie.
„Waar is de maëstro?" vroeg zij Cecco
en Pi-Wi, die nog altijd met de handen in
de zakken en hunnesteenen pijpen rookende,
heen en weer liepen op de plaats.
Od8 volk is in verschillende partijen
verdeelt. Deze schaart zich onder de
vaan der sociaal-democraten, gene re
kent zich tot een der vrijzinnige par
tijen en weer een ander noemt zich een
anti-revolutionair of een Christelijk-
historische of een Roomsch-katholiek.
Het volgend jaar zullen weer de alge-
meene verkiezingen voor de Tweede
Kamer moeten plaats hebben. Dan zal
er weer strijd zijn in ons land. Dan
zullen in vele districten de kiezers van
verschillende richtingen weer tegen el
kander optrekken, er om strijdend wiens
candidaat naar 's lands vergaderzaal zal
worden afgevaardigd. Vergaderingen
worden gehouden, waarin de candidaten
den kiezers zeggen wat ze willen en
wat ze voor hen zullen doen, als ze
als gekozene naar Den Haag worden
gezonden. Het eene uit hün mond klinkt
vaak nog mooier dan het andere, en
ze kunnen zeker zijn dat, al vereenigen
ze niet de meeste stemmen op zich, toch
verscheidene kiezers hun stem op hen
zullen uitbrengen, verleid en bedwelmd
als ze zijn door die schoone voorspie
gelingen. We zouden haast zeggen dat
bijna alle candidaten aldus handelen:
schoone voorspiegelingen aan de kiezers
doen, om hun stemmen te winnen.
Misschien dat er ook onder de candi
daten wel zijn misschien? die
weten, die er voor zichzelf van over
tuigd zijn dat, van wat ze den kiezers
beloven, weinig of zoo goed als niets
ten uitvoer zal worden gebracht en niet
kén worden gebracht. Is het een eer
lijke strijd dan, dien deze candidaten
voeren? O. i. niet, en hierom niet: om
dat de middelen, die ze in den strijd
gebruiken, niet eerlijk zijnen bijgevolg
dus ook hun strijd niet. Een andere
candidaat geeft in een vergadering van
kiezers af op zijn tegen-candidaat, on
derwerpt geheel diens doen aan uit
voerige beschouwingen, wat men zijn
recht mag rekenen, als hij zich hierby
tenminste binnen de grenzen der waar
heid weet te houden. Maar wat zijn
recht niet is, dat is dit: de candidaat
in diens afwezigheid bij de kiezers
„zwart" to maken, hem te beschuldigen
dat hij in den afgeloopen zittingstijd
tot niets goeds heeft medegeholpen of
dit goede zooveel mogelijk te verkleinen,
alleen maar om stemmen van kiezers
te winnen. Als zoo gestreden wordt, dan
is het geen eerlijke strijd, die men voert.
Wij zouden zoo kunnen doorgaan en
meer voorbeelden van oneerlijken strijd
kunnen opsommen, maar we zullen het
bij deze enkele laten, overtuigd als we
zijn dat den lezer zelf wel meer zulke
voorbeelden bekend zijn.
Strijd is goed, is noodzakelijk zélfs,
want zonder strijd geen overwinning
en geen verbetering van veel, wat niet
goed en verkeerd is, maar er is ver
schil tusschen strijd en strijd, en als
men zich nu alleen tot den strijd met
eerlijke middelen weet te bepalen, dan
zal die strijd ons aangenaam zijn, om
dat ze nuttig in haar gevolgen zal zijn,
maar er is strijd én strijd.
vroeger o. a. attaché aan het Duitsche
gezantschap te Londen geweest, later
was hij aan het departement buiten-
landsche zaken te Berlijn verbonden.
In 1904 heeft hij zijn ontslag genomen
uit den rijksdienst. Hij werd reeds on
middellijk na den dood van von Mar-
jschall onder de candidaten voor diens
post genoemd. Hij heeft de aandacht
getrokken door eenige belangrijke arti
kelen, waarin hij met nadruk heeft ge
pleit voor een betere verstandhouding
met Engeland.
Ook in het Pruisische Heerenhuis,
waarvan hij erfelijk lid is, is hij meer
malen bij debatten op den voorgrond
getreden.
JBuitenland.
„Binnen!" antwoordde de clown en hij
wees op de menagerie. Giuliana ging bin
nen. Men kon het haar aanzien, dat zij
moeite had om haar aandoeningen te be-
heerschen. Haar groete, schoone oogen gloei
den, haar boezem bewoog zich onder de
snelle ademhaling.
Anatole liep een beetje rond en praatte
zacht en tevreden in zich zelf. Hij was blij,
dat hij Andrea had weggeholpen.
„Toddol" riep Giuliana.
„He?I" en Anatole bleef, zich omkeerende,
staan.
„Is Andrea in veiligheid?"
„Ik hoop het. Ik heb hem stil Nila ach
terop gestuurd, die den weg wist, welken
hij gegaan is.
Giuliana werd plotseling vuurrood. Ze
wilde niet dat Anatole het zien zou en keerde
zich daarom met het gezicht naar de leeu-
wenkooi.
„Zoo?" zeide ze. „Dus Nila? Nila is
hem nageloopen, om het hem te zeggen
maar ook zóó, dat niemand haar gezien
heeft? Ja, Toddo? Heeft niemand haar ge
zien
„Ik denk het niet" zei Anatole en nam
een snuifje. Ik heb haar den revolver van
Andrea meêgegeven, dan is hij niet geheel
zonder wapen en ik heb hem laten zeggen,
dat hij de bergen ingaan en dan probeeren
moet om op Italiaanschen bodem te komen.
Daar kunnen ze hem niets maken."
„Wat? Komt hij dan niet meer terug
Komt hij in het geheel niet meer?"
Anatole keek haar verwonderd aan.
„Hij denkt er niet aan. Hij zal zijn ver
volgers toch niet in de armen loopenHet
gezonde menschenverstand moet je zeggen,
dat hij niet terugkomen kan, als hij niet
dadelijk opgepakt wil worden. Wat ben je
vandaag moeilijk van begrip 1"
Reeds geruimen tijd bestaat er een
zeer gespannen verhouding tusschen de
sardinen-vi8schers en de directies der
fabrieken aan de kust van Bretagne,
waar de visch in blik verduurzaamd
wordt. De moeilijkheden zijn hoofdza
kelijk ontstaan over den prijs, dien de
fabrikanten voor de sardinen betalen
willen. Te Douarnenez is het Woensdag
toen de visschersvloot er met een, voor
deze zeer schrale tijden groote, vangst
terugkeerde, tot ongeregeldheden ge
komen. Aan de kaden was geen enkele
kooper aanwezig, wat de ergernis der
visschers gaande maakte. Reeds gingen
er stemmen op om. de ruiten der fabrie
ken in te gaan gooien. Hoewel alle
besprekingen tusschen de fabrikanten
en de vakvereeniging der visschers reeds
dagen tevoren waren afgebroken omdat
de partijen het niet eens konden worden,
belegden nu de fabrikanten, ongerust
door de dreigende houding der visschers,
in allerijl een vergadering, waarin beslo
ten werd dat de fabrieken zouden koopen
en wel tegen een maximum-prijs van
zes frank. Toen deze beslissing aan de
visschers bekend gemaakt werd, lokte
zij hevige verontwaardiging uit en er
werd uitgemaakt liever de visch in zee
te gooien dan toe te geven. Toch wilden
enkelen hun visch naar de fabrieken
gaan brengen, maar de manden werden
hun afgenomen en de visch werd ver
trapt. Men schat, dat in de schermut
seling meer dan honderdduizend sardinen
verloren zijn gegaan. In den namiddag
echter hebben de visschers toegegeven.
De fabrieken namen hun visch voor
vijf tot zes frank.
Ook te Concarneau heerscht onder de
sardinen-visschers groote opwinding.
Er zijn troepen aangekomen.
Prins Karl Lichnowsky, de nieuwbe
noemde Duitsche gezant te Londen,
opvolger van Von Marschall, is een
bekende magnaat uit Silezië. Hij is
Zij knikte.
„Je heb gelijk" zei ze toonloos. Het was
haar plotseling zwart voor de oogen gewor
den haar hart kromp ineen. Ze stond voor
de leeuwenkooi en hield zich aan de tralies
vast. Delpha, de oude leeuwin likte aan
haar vingers, Azraël was opgestaan en keek
zijn schoone meesteres met glazige groene
oogen aan. De derde leeuw sliep rustig
verder.
Anatole stopte zich nogmaals de neus
gaten vol Mop Mop, nieste verscheiden»
malen achter elkaar zoo kolossaal luidruch
tig, dat de ganzen van Pi-Wi angstig be
gonnen te snateren en haalde zijn rooden
zakdoek uit zijn jaszak. Hij liep daarbij
rusteloos heen en weer.
„Jammer, dat we Andrea niet meer heb
ben" zei hij. „Hij trok het publiek. Hij
schoot als de duivel en en hij had zoo iets
in zijn optreden, dat voor hem innam
Ik hoop, dat ze hem niet krijgen! Als hij
eerst maar in de bergen is, dan heb ik geen
zorg Was Nila nu maar terug! Ik ben
bepaald nieuwsgierig wat hij heeft gezegd
Wat zei je, Giuliana? O, ik dacht je nu
wat vroeg!
Zij liet hem rustig verder praten, zonder
een woord te zeggen. Ze hoorde hem nauwe
lijks, liep langs de kooien, nam de oude
jas van Anatole, die Nila had moeten ver
stellen op, streek met de vingers over het
belegsel maar alles méchanisch, zonder
dat ze wist wat ze deed; want in haar hart
en hare zinnen leefde nog slechts de gedachte
aan hem, aan wien ze met een waanzinnigen
hartstocht hingen, dien zij voor altijd had
verloren Ze was als verdoofd.
Langzaam en met de wiegende schreden,
die haar eigen waren en die haar sterke,
geronde heupen nog meer deden uitkomen,
keerde ze in den flragen terug, ging in haar
De Daily News geeft de bepalingen
van het voorloopige vredesverdrag tus
schen Italië en Turkije als volgt op:
Italië handhaaft het besluit omtrent
de algeheele souvereiniteit over Libië
en wijst derhalve alle souvereiniteit van
Turkije, uitdrukkelijk of stilzwijgend,
in naam of werkelijk, gedeeltelijk of
geheel, van welken aard ook, van de
hand.
Ook is er geen sprake van eenige
territoriale concessie aan Turkije.
Turkije zal de souvereiniteit van Italië
over Libië noch erkennen, noch be
twisten, maar zal die geheel voorbijzien
en derhalve het grondgebied niet aan
Italë afstaan.
Ondanks het ontbreken van een for-
meele erkenning van Turksche zijde,
zal Italië de noodige stappen doen om
de erkenning van de mogendheden te
verkrijgen.
Turkije belooft, dat het al zijn troepen
en beambten uit Libië zal terugtrekken
en het grondgebied volkomen zal ont
ruimen, terwijl het zich tevens zal ont
houden van het verleenen van hulp aan
de Arabieren, door het verschaffen van
geld of contrabande.
Italië zal aan de Arabieren, die zich
vrijwillig overgeven, amnestie verleenen
en degenen die voortgaan met zich
tegen zijn gezag te verzetten, als op
standelingen behandelen.
Italië belooft verder aan Turkije de
door hem in bezit genomen eilanden
in de Egeische zee terug te zullen geven
op de volgende voorwaardenamnestie
voor de bevolking, eerbiediging van
plaatselijk zelfbestuur, waarborging van
de persoonlijke vrijheid.
De eilanden zullen eerst dan aan
Turkije worden teruggegeven, wanneer
de bepalingen van deze overeenkomst
volkomen getrouw ten uitvoer zijn ge
legd.
Italië zal dezelfde bepaling aanvaarden
als die welke voorkomt in het verdrag
van Oostenrijk-Hongarije met betrek
king tot Bosnië en Herzegowina nopens
kamertje en viel op een stoeltje neer. Met
beide banden steunde zij haar gloeiend
voorhoofd en keek voor zich uit. Ze dacht
aan niets, maar zag Andrea nog steeds voor
zich staan, met zijn door de zon gebruind
gezicht, waaruit de blauwe oogen, als een
stuk hemel, lichtten. En dikke tranen rolden
langs hare wangen
De namiddag ging voorbij. De mistral
blies met heeten adem. In het westen be
dekte een zware wolkenbank den horizont,
hagel, zeiden de buitenlieden, die bang
waren voor hunne velden. Het was zeer
zoel geworden.
Nila was nog niet terug. Anatole, die het
kind hartelijk liefhad, werd ongerust. Waar
bleef de kleine? Vier uren waren voorbij
gegaan, sedert ze wegging; ze moest Andrea
al lang hebben gevonden. Kon haar een
onheil overkomen zijn? Of was zij
De oude man verechrok bij die gedachte,
hij waagde het bijna niet er verder aan te
denken. Hij herinnerde zich een hatelijke
opmerking van Pi-Wi op dien namiddag,
toen hij met den clown en Francesco Raffo
in de manege kaart gespeeld had Kon
Andrea zoo'n schurk zijn geweest om met
dit kind een amourette aan te knoopen
Was Nila misschien met hem gevlucht?
BahOnzin, onzinNila met zich
meenemen in de bergen, in alle gevaren
van de Macchia, dat zou dwaasheid zijn,
neen, een moord zou het wezenEn Andrea
was een gentleman.
„Een gentleman" herhaalde Anatole half
luid, maar het hart was hem toch zwaar
geworden.
Hij ging naar buiten en bekeek den hemel.
Deze was donkergrijs geworden. Geen twijfel
een booze storm was in aantocht, men
moest zijn maatregelen nemen. Anatole riep
zyn personeel bijeen en men onderzocht
het godsdienstig gezag van het Ohalifaat,
er is echter geen sprake van eenigen
politieken invloed, van welken aard ook,
van Turkije in Libië.
Geen van beide partijen zal oorlogs
vergoeding betalen. De eenige financieele
verplichting, die Italië op zich neemt,
zal zijn het overnemen van dat gedeelte
der Turksche publieke schuld, dat door
de inkomsten van Libië is gewaarborgd.
De diplomatieke betrekkingen tusschen
de beide landen zullen worden hervat
en onderhouden op dezelfde wijze als
dat voor den oorlog geschiedde. Derhalve
zullen o. a. de capitulaties worden her
steld.
De oorlog op den Balkan.
Volgens een telegram uit Konstan-
tinopel h6eft Turkije de groote mogend
heden verzocht, om de Christelijke
Balkanstaten te nopen hun gemeen
schappelijke nota, die een beleediging
is voor de eer en waardigheid van Tur
kije, ongedaan te maken.
Reuter meldt uit Podgoritsa, dat de
Montenegrijnen Donderdag Berana na
een gevecht dat twee dagen heeft ge
duurd, hebben ingenomen. Er zijn 700
gevangenen gemaakt en 14 kanonnen
veroverd.
Een later bericht luidt:
Een gedeelte der Montenegrijnen be
stormde de hoogten ran Nogaie, terwijl
een andere divisie in het Oosten door
de Turksche gevechtslinie heenbrak en
de stad omsingelde. Zevenduizend man
Turksche troepen en Albaneezen hebben
zich gedurende den nacht teruggetrok
ken, doch 1200 nizams en redifs gaven
zich over; 14 Krupp-kanonnen en mond
voorraad voor twee maanden zijn in
handen der Montenegrijnen gevallen.
Donderdag werd uit Konstantinopel
geseind
De Porte heeft aan Servië en Bulgarije
den oorlog verklaard en aan de Turksche
legers aan de Bulgaarsche en aan de
Servische grens bevel gegeven, om den
opmarsch te beginnen.
Volgens een bericht uit Athene zijn
Donderdagmiddag ook de vijandelijk
heden tusschen Turkije en Griekenland
begonnen.
Twee Grieksche kanonneerbooten heb
ben zich in den nacht, ondanks het
verzet van de Turksche forten, met ge
weld toegang verschaft tot de Golf van
Arta (aan de Ionische Zee, op de grens
van Turkije en Griekenland.)
De Daily Chronicle verneemt uit Sofia,
dat daar duizenden Russische vrijwil
ligers zijn aangekomen.-
Uit Skoetari wordt aan de Vossische
Zeitung geseindDe Albaneesche hoof
den en notabelen van Zuid-, Midden
met elkaar de stevigheid van de houten be
schotten, van de palen, krammen en touwen.
Zoo'n storm kon het heele circus wegblazen,
als men niet oppaste; maar alles was in
orde de storm kon komen. Alleen Nila
waar bleef toch dat kind
Anatole ging in den wagen. Hij zocht
Giuliana en vond haar in haar kamertje.
Daar zat ze, nog altijd in wanhopig gepeins.
„Hoor eens, Giuliana" begon hij „ik word
bang voor Nila! Ze is nog altijd niet terug
en er is een verschrikkelijke lucht..."
„Ze zal wel komen," zei Giuliana dof.
Hij werd kwaad om dit antwoord.
„Wat beteekent dat nu? Ze zal wel komen
dat is gemakkelijk gezegd! Ze had al
lang hier moeten zijn Zeg eens, acht je
het mogelijk dat dat Nila met met
Andrea misschien er van door gegaan
is
Nu richtte zij het hoofd op, met een bijna
waanzinnige uitdrukking in de oogen, lachte
ze schril.
„Er van door gegaan? Welja!
Waarom niet? Zeer goed mogelijk! Nila
met Andrea 1"
Anatole werd bleek.
„Dus geloof je 't?"
„Ik geloof alleslaat me met rust
De oude man ging en sloeg de deur dreu
nend achter zich dicht. Toorn en smart
snoerden zijn keel toe. Nila weg, de vreugde
van zijn ellendig leven, het eenige wezen,
dat hij werkelijk liefhad. Heer in den
hemel het kon niet mogelijk zijn!
Misschien was haar een ongeluk overkomen
Mogelijk had ze door het snelle loopgn haar
voet verstuikt en lag zij nu ergens aan den
wegHij wilde haar nawilde zeker
heid hebben
XIIUHIIMI
Naar het Duitsch
VAN
Wordt vervolgd.)