Het Land van Beusden en Altena, de Langstraat en de ilicnaielerwaaii Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No, 3252. Zaterdag 20 April, FEUILLETON. De Geheimen eener kleine stad. J. C. JANSSEN, Comb. PEEK CLOPPENBURG, PANTALONS 1913, UM0 van alt^; VCX)B Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijs verbooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. Vroeger gebruikte men ook hier ten lande de pijnbank, om iemand, die van een misdrijf verdacht werd, tot bekentenis te brengen. De verdachte werd dan net zoo lang gepijnigd en gefolterd, dat hij bekende schuldig te zijn. Was de bekentenis er uit, dan had de justitie haar doel bereikt en dan konden de pijnigingen gestaakt worden. Niet zelden gebeurde het echter dat verdachten, hoewel onschuldig zijnde, eindelijk maar bekenden dat ze schuldig waren, omdat ze de folterin gen niet langer konden uitstaan, weten de dat ze dón niet langer meer die gruwelijke pijnen zouden hebben te verdragen. Zoo gebeurde het dat onschul- digen tot zware of minder zware straf werden veroordeeld. Gelukkig zag men later in dat de pijnbank een onge- wenschte uitwerking had, dat ze niet langer gehandhaafd mócht blijven, en zoo verdween dan eindelijk dat vreese- lijke folter-werktuig, dat aan, naast zoo vele werkelijk schuldigen, óók aan zoo vele ónschuldigen den dood aan galg en valbijl had bezorgd. Denkt ge, lezer, dat de pijnbank wer kelijk en voor goed verdwenen is Dan hebt ge het mis 't Is waar, de pijnbank van vroeger bestaat niet meer, maar we hebben een andere, een moderner er voor in de plaats gekregeD. In het „Weekblad voor het Recht" is een pennenstrijd gevoerd over het scherpe eerste verhoor van verdachten door de politie. En merkwaardig is, wat in dit ver band mr. P. J. M. Aalberse schrijft in het „Kath. Soc. Weekblad", welk stuk ons doet zeggen dat voor de pijnbank van vroeger een andere, een moderner pijnbank in de plaats is gekomen. We later hier volgen wat mr. Aal berse schrijftUit eigen ervaring als advocaat zijn ons de ergerlijkste staaltjes bekend van het „scherpe verhoor", dat de politie den gevatten personen af neemt. Twee voorbeelden. Een vrouw, moeder van acht kinde ren, had in haar groentehandel een valsche rijksdaalder ontvangen en on middellijk daarna weer uitgegeveB. Ze moest op 't politiebureau komen, tegen 6 uur 's avonds. Bij 't „scherpe verhoor", aan den straatkant afgenomen, werd haar afgeperst te bekeunen, dat (14 „Nu, als u een liefhebber bent van een degelijk avondmaal, daar is hier wel aan te komen." „Waar? Waar?" Des dokters hoop was opnieuw ontwaakt. „Hier tegenover in de burger-societeit," zei de huisknecht, terwijl hij den dokter meevoerde naar het venster. „Kijk, in het gele huis met de drie pilaren. De kruidenier Zieme heeft het buffet gepacht, 'n Handige kerel; hij heeft ook de gemeentewaag De dokter smoorde de welbespraaktheid van den huisknecht in de kiem. „Hoe laat begint de soos?" vroeg hij haastig. „Precies om zeven uur." „Dank je. Dan blijf ik tot zes uur slapen. Roep Guusje maar even, dan kan ze mijn bed opmaken." De huisknecht maakte 'n knipoogje. „Guus komt niet meer naar boven als u er bent; u bent te gevaarlijk, zeit ze." „Ook goed!" antwoordde de dokter lachen de. „Ik verwonder mij in Posemuckel over niets meer en ben al tevreden als de lui mij niet bijten of hun waterkruiken op mijn hoofd stuk slaan Ik ga naar bed Te zes uur kom je naar boven om mij te wekken." „In orde, dokter. Wel te rusten." „Dank je well" ze wist, dat die rijksdaalder valsch was. Ze bleef echter ontkennen. Na een half uur in het cachot gezeten te heb ben, werd ze weer voorgevoerd. Beken je Neen dan weer 't cachot in, net zoolang tot je bekend hebt. Zoo ging 't door tot 's avonds negen uur. Zij hoorde haar kinderen op straat staan huilen. En eindelijk om los te komen, bekende ze dan maar. Toen mocht ze naar huis. En dan wordt beweerd, dat de pijn bank is afgeschaft Gelukkig nam de rechtbank, toen zij in de openbare zitting op haar be kentenis terugkwam, daar genoegen mee en requiroeren het O. M. vrij spraak. De rechtbank, hoewel de bui tengerechtelijke bekentenis verwerpende, nam toch het feit als bewezen aan en veroordeelde haar tot f 10 boete. Met geen mogelijkheid was de vrouw te bewegen, in booger beroep te gaan, hoewel vrijspraak vrij zeker ware ge weest. De schrik voor „het gerecht" zat er nu eenmaal in Enn ander geval. Er was brand geweest. Een dronken jongen was in de buurt gezien. De veldwachter dacht, dat hij dien brand gesticht had. „Scherp verhoor" door den veld wachter. Beken maar, vriendje, we weten er alles van, zelf gezien, dat jij 't deedt, en als je bekent, krijg je veel minder stiaf. Het verhoor werd al scherper en de bekentenis volgde. De jongen dacht: als hij 't gezien heeft, heb ik 't misschien toch ook wel ge daan. Toen werd hij, na een nacht in 't cachot gezeten te hebben, voor den burgemeester gevoerd. Weer „scherp verhoor". Hij trok zijn bekentenis in. Wel hier en gin der, wil je me voor den gek houden Het verhoor werd scherper. En nieuwe bekentenis volgde. Hetzelfde spel voor den rechtercom missaris. Had hij niet al tweemaal be kend? Na nieuwe ontkentenis volgde de derde bekentenis. Weer hetzelfde spel voor de recht bank. Wat, wil je ontkennen? Maar je hebt al driemaal bekendEn de vierde bekentenis kwam er uit, en hij werd veroordeeld, ik meen tot 2 jaar gevangenisstraf. Toen kwam zyn vader bij me. Ik bezocht den jongen. Hij bezwoer me, dat hij 't niet gedaan had. Precies gaf hij op, waar hij dien avond geweest Nadat de knecht zich verwijderd had, trok Gosse snel zijn gekleede jas met toe- behooren uit en sprong in het bed, dat kraakte onder den last. Laten wij hem rusten en krachten ver zamelen; hij is nog niet aan het einde van zijn lijden Het was avond gewordende doordringen de westewind gierde klagend boven 't stadje en rukte en schudde aan de oude lantaarn op de Markt, zoodat het schamele olievlam metje in zijn glazen kooi angstig en machte loos flakkerde en men vreesde, dat het nooit weer zou oplaaien. In zware, moede klanken slaat het zevende uur van den stadhuistorende burgers ver heffen zich uit den zwarten zorgstoel bij de kachel, trekken een dikke jas aan, zetten den oudsten hoed op en gaan de deur uit. Dan halen vrouw en dochter verlicht adem en beginnen te babbelen. Voor hen zijn het de gezelligste uren van den dag. En bij den eersten klokslag van 't zevende uur gaat de deur van „De Zachte Duif' knarsend open en zien wij dokter Gosse met haastige schreden de straat oversteken naar het gele huis met de pilaren. Mismoedig mompelde hij Had ik maar eerst de deur! Er is een niet onbelangrijke locale kennis toe noodig om in deze duisternis den weg te vinden Ha, daar voel ik iets kouds, zeker den knop van de deur Neen, dat is 'n ketting, een haak alle duivels, dat is de gemeente weegschaal. Als die mij op het hoofd was gevallen had ik genoeg voor heel mijn levenEn nu heb ik 'n honger als een wolfMaar ddór heb ik den deurknop Goddank was. Toen hij den brand zag, was hij er nog tien minuten gaans van ver wijderd. Ik was zoo gelukkig, om door tal van getuigen zyn alibi absoluut overtuigend te kunnen bewijzen. Zoo duidelijk, dat bij onmiddellijk in vrij heid werd gesteld, terwijl vrijspraak volgde. Hier was 't een geluk, dat die ge tuigen nog te vinden waren, en dat de tijd precies vast stond, doordat hij uit een tram was gestapt, die 20 minuten te laat was aangekomen. Ware dit niet zoo gewe?st, deze jon gen had jaren lang onschuldig in de gevangenis gezeten, alleen door 't „scherpe verhoor" van den veld wachter Nu kwam hij er met vier of vijf maanden preventieve hechtenis af, dank zij „'t scherpe verhoor" van veld wachter en burgemeester. Mr. Aalberse vindt, dat uit deze twee I staaltjes overduidelijk blijkt hoe af keurenswaardig het „scherpe verhoor" door de politie is. Wie zal bet tegenspreken, vooral waar het züik scherp verhoor betreft als in de door mr. Aalberse gegeven voorbeelden Is het wel het recht van de politie om te doen als in de door mr. Aal berse gegeven gévallen? We gelooven het niet. Naar wij meenen, is de po litie alléén belast met het opsporen van strafbare feiten, het aanhouden van verdachten, het in beslag nemen van bewijsmateriaal enz. De taak der justitie is 't te onderzoeken of de verdachten al of niet schuldig zijn. Niet de politie heeft dat te onderzoeken. 'fit Hertogen boseh. Wij houden steeds in voorraad, een zeer uitgebreide sorteering van de goedkoopste tot de fijnste kwaliteiten. In fantasie Bukskin, als ook gestreept Kamgaren; donkere en lichte dessins vanaf fl,50 1,75 2 2,25 2,50 2,75 3 —3,50 4 4,50 5 5,50 6 6,50 tot f 14. ONBERISPELIJKE PASVORM. Buitenland. Een huzaar van het 83ste regiment te Paderborn, die het vorige jaar als vrijwilliger dienst had .genomen, had zich Zondag zonder verlof uit zijn garni zoen verwijderd en vertoefde sedert dien dag bij zijn ouders te Bielefeld. Toen Dinsdagmiddag een patroelje van bet bataljon te Bielefeld den man kwam halen, sprong hij uit het raam van de tweede verdieping in een tuin. Daar bleef hij met zware kwetsuren liggen. De huzaar had zijn garnizoen verlaten, omdat hij naar zijn meening onrecht vaardig straf had gekregen. Om dezelfde reden had hij reeds 's morgens een po ging tot zelfmoord gedaan, die zijn moeder had kunnen verijdelen. Uit Vickburg (Mississippi) wordt ge meld, dat bij Maverville, ongeveer 110 K.M. verder de rivier op een dijk is doorgebroken en dat thans ongeveer 1130 vierk. Eng. mijl onderwater staan. Het zijn rijke katoenlandenen de stof felijke schade loopt in de millioenen dollars. Naar het heet zijn er in de Cincinnati- mijn te Finley-ville, in den staat Penn- sylvanië, 120 mijnwerkers omgekomen. De ramp is het gevolg van een ont ploffing, die brand veroorzaakte. Tegen middernacht was men den brand meester. Reeds zijn 70 lijken ge borgen. Al de dooden werden dicht bij de mijnuitgangen gevonden. Waarschijn lijk zijn zij aan de ontploffing ontsnapt, maar door het mijngas verstikt. Het socialistisch congres heeft Don derdag te Brussel met een meerderheid van ®/4 der uitgebrachte stemmen de motie van orde, voorgesteld door het comité voor algemeen kiesrecht en al- gemeene werkstaking, goedgekeurd, en besloten tot onmiddellijke hervatting van den arbeid. Over dit congres, hetwelk ruim vijf uren heeft geduurd, wordt uit Brussel gemeld: De medeslepende welsprekendheid van Anseele, de humor en het sarcasme aan het adres van Woeste, die het ken merk waren der rede van Vandervelde, konden een goed deel der dertienhon derd aanwezigen niet overtuigen weer aan het werk te gaan. Afgevaardigden uit het Walenland wezen op het dub belzinnige der motie, waar de Kamer het eens op geworden was. Anderen oordeelden, dat men zich niet gewonnen mocht geven zoolang men niet waarlijk verslagen was en dat men niet rusten moet voor den eindzegepraal. Tegenover bovengenoemde dagorde, werd eene andere gesteld, die tot voort zetting der staking besloot. Gelukkig kwam de eerste voor de andere ter stemming en bekwam vier vijfden der stemmen, terwijl de leiders blijkbaar Nu opende hij de zware deur en betrad een groot, zwak verlicht portaal. Waar zou de soos toch wezen? vervolgde hij. Ik zal maar op goed geluk voortstrom pelen Hier is een deur Neen, dat kan de soos niet zijndat is de kruideaiers- winkel. Maar anders is hier toch geen in gang Of zou het achter op de plaats wezen? In Posemuckel is alles mogelijk. Terwijl de dokter nog op het portaal rondtastte, ging de straatdeur open en kwam een heer van ruim veertig jaar binnen, wiens breed gelaat zich het aanzien gaf van ontzettende geleerdheid en zoo gewichtig voor zich heenkeek, dat men onwillekeurig geneigd was om den hoed af te nemen. Toen deze den dokter voorbijging, zag hij hem van het hoofd tot de voeten aan met een blik van onuitsprekelijke minachting. Toen floot hij even, om zijn lippen speelde een verpletterende hoon en toen liep hij, langs den geneesheer heen, de trap op. Nu steeg ook Gosse de breede maar donkere trap op, bereikte een tweede, even eens slechts zwak verlicht portaal en be merkte daar een deur, waarachter hij een geroezemoes van stemmen vernam. Ha, hier zal 't zijn Laten we binnen gaan. Vastberaden legde hij de rechterhand op den knop van de deur, die hij opende, waarna hij den drempel betrad. XI. De societeitslokalen bestonden uit een zeer groote voorkamer en een kleiner achter vertrek. In het midden van de voorkamer stond een oud biljart, waarvan het groene laken een aantal donkere vlekken vertoonde, waar schijnlijk veroorzaakt door de vrij onzin- gerekend hadden op algemeene stem men. Deze lang niet makke en weinig geestdriftige vergadering wijst op eene ernstige kentering der gemoederen. De staking heeft ongetwijfeld een nieuw en fel bewustzijn gewekt in het Bel gisch proletariaat en dat bewustzijn kon zich op een gegeven oogenblik wel eens tegen de parlementaire wetgeving keeren zoodat wij dan in deze den weg van Frankrijk zouden opgaan. In elk geval bewijst deze meeting hoe gevaarlijk het is het volk op te ruien en het van an dere zijde te tarten en tevens dat de Belgische politiek voortaan zal hebben te rekenen met een nieuw, helaas demagogisch, element. Te Bergen willen de mijnwerkers niets weten van 't opgeven der staking vóór 't algemeen kiesrecht verkregen is. Zij zijn bereid zes maanden te staken. In de Borinage verklaren de mijn werkers dat zij loonsverhooging zullen eischen. Dan hebben zij tenminste niet voor niets gestaakt. In het bekken van Seraing is de toestand onveranderd. De mijnwerkers zijn met het besluit van 't socialistisch congres volstrekt niet ingenomen. Er zijn oneenigheden uitgebroken tu8schen de werklieden en de leiders der vakvereenigingen, die hervatting van den arbeid aanrieden. De vergade ringen waren zeer rumoerig. Toch ge looft men, dat de arbeid Maandag zal worden hervat, of anders de staking uiterlijk tot 1 Mei zal voortduren. De twee Belgische soldaten die te Forchies gedrost zijn en daarna een van hun vervolgers neerschoten, zijn bij Doornik in hechtenis genomen. Volgens het Petit Journal zou dr. Cook, die indertijd beweerde de Noord pool bereikt te hebben, in een krankzin nigen-gesticht te Panama zijn opge nomen. delijke olielamp, die er levensmoede boven hing, onder een groote vlek, die zij aan de zoldering had geblakerd. In den voorhoek links stond een oude zwarte kanapee met een tafeltje ervoor en 'n paar stoelen er omheen, en in de twee j achterhoeken bevonden zich twee speel tafeltjes, waar men ongeduldig op den derden man scheen te wachten. Behalve een kollossale zwarte kachel* eenige stoelen aan de wanden en 'n paa;r kleerhaken waren in de voorkamer geer verdere meubelen te zien. In het tweede, kleinere vertrek stond een lange, met wasdoek bekleede tafel, rondom met stoelen bezet en die tot souper-disch scheen te dienen. Aan den tegenovergestel-1 den wand stond een buffet, waarop een aantal vreemd gevormde flesschen prijkten,, "gevuld met vloeistoffen van allerhande kleur, Daarnaast waren een aantal glazen op een rij geschaard. Naast het buffet hing een pijpenrek met j de rooktoestellen van de stamgasten en in den linkerhoek voerde een glazen deur j naar de keuken. Het totnutoe aanwezige gezelschap b€»-f stond uit 'n kleine twintigtal personen, inij de beide kamers aan de verschillende tafel- tjes verdeeld. Op de oude kanapee zat reeds, gewichtig; en ernstig, do geleerde heer, met wien dfe j dokter beneden reeds oppervlakkig had ken»- nis gemaakt. Om hem heen hadden zicht eenige anderen gegroepeerdzij hingen let- terlijk aan zijn lippen alsof zij vreesden l één woord te verliezen van de wijsheid, die zijn lippen ontvlood. In de kleine kamer zaten om de lange tafel eveneens eenige personen, die met mes sen en vorken op het wasdoek trommelden en op het souper ongeduldig schenen te wachten. Met den rug naar het buffet stond een kleine dikke man met 'n groene jas aan, wiens dik gezwollen gezicht altijd glimlach te. Dat was de pachter van de soos, oude Zieme, kortweg gewoonlijk meneer Z. ge noemd. Naast hem, bij de keukendeur, stond de kellner, een verloopen individu met een mager, bleek gezicht; aan zijn buis, en zijn broek zat meer vet dan aan z'n heele lichaam. Hij staarde suf voor zich heen en maakte slechts af en toe een beweging met zijn rechterarm, alsof de servet van twijfelach tige witheid, die er over hing, hem te zwaar werd. Dokter Gosse trad binnen. Hij boog even voor het geëerde gezelschap, welke groet echter niet werd beantwoord. Toen hing hij overjas en hoed aan een der spijkers aan den wand. Hij wilde eigenlijk op de oude kanapee plaats nemen om zich voor te stellen aan de heeren, die daar zaten, maar hun starre afstootende gezichten hielden hem van dat lan terug. En zoo liep hij dan, om het iljart heen en voorbij de beide speeltafel tjes, naar de kleine kamer, waarheen zijn knorrige maag hem het meest heentrok. Toen hij de eetkamer binnentrad en even eens vriendelijk boog, werd ook hier deze groet niet beantwoord. Alleen de verloopen kellner keek even op om de nieuwe ver schijning aan te gapen en de dikke pachter glimlachte en gaf zijn eeuwig draaiende duimen een andere richting. (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1913 | | pagina 1