Hel Land van Hensden en Allena. de Langstraat en de iommelerwaari J. C. JANSSEN Comb, PEEK CLOPPEHBURG, NORFOLK-PAKJES, Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 3200Zaterdag 24 Iflei. Hersenarbeid en wil. FEUILLETON. De Geheimen eener kleine stad. 's-HERTOGENBOSCH. 1913. LAW VAM ALT^ VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. Dezer dagen is te Amsterdam het Nederlandsch Congres voor Kinderstudie gehouden, waar verschillende sprekers van naam het woord hebben gevoerd, alle over onderwerpen, de opvoeding en de vorming van het kind betreffende. De voorzitter van het congres, prof. C. Winkler, hield een rede over „Her senarbeid en Wil", en in die rede werd zóóveel belangrijks gezegd, dat we daar uit hier een en ander willen overnemen. Prof. Winkler zeide dat men bij de vorming van het kind vooral beoogt het kind berekend te maken voor den, hem als volwassene wachtenden levensstrijd. En gedachtig aan het spreekwoord Ken nis is macht", wil men het kind vóór alles nuttige kennis meegeven tot hulp op zijn lateren levensweg. Prof. Winkler vindt dit uitstekend, zegt dat er al heel weiuig zijn, die ontkennen durven dat kennis de macht heeft, die men haar toedenkt, maar hij zegt dat er nog een èindere, veel gróötere macht is, die, als zij maar eenmaal aanwezig is, inder daad grooter wordt, naarmate de ken nis van hem, die haar bezit, omvang rijker is. Dat grootere, dat in de aller eerste plaats aanwezig moet zijn, wil de hooggeprezen nuttige kennis iets te beteekenen hebben, kan met verschil lende namen aangeduid worden. Men kan van karaktervastheid spreken, van zelfbedwang, en ook van wil, en dit laatste was het, waarover prof. Winkler het wilde hebben. Hij betwijfelt dat men zonder hulp der psychologie er ooit in zal slagen om bij den hersen arbeid, die heden ten dage in ons school- schema is neergelegd, voldoende oefe ningen te geven voor de wilseigenschap- pen, welke ons die vastheid in handen moeten bp brengen, zonder welke de meest omvangrijke kenois toch niet meer is dan een versiersel, dat ons wel maakt tot mooie, maar ook tot wassen poppen, zonder ruggegraat, die ineen zinken onder 't eerste beteekenende go- wicht, dat hun door het leven te dragen wordt gegeven. Na hierover in den breede te hebben uitgewijd, eindigde hg met den eisch uit te spreken dat de spychologie niet alleen waarde zal toekennen aan hetgeen de mensch van buiten door de zintuigen ontvangt, maar ook aan datgene, wat daaraan door de eigen lichaamsveranderingen, door de spierbeweging in de eerste plaats, wordt toegevoegd. Wordt er bij de vorming vaB de ziel der kinderen wel reke (23 Zoodra de burgemeester het gezang zijner dochter had gehoord, gleed een glimlachje over zijn gelaat. Toen wendde hij zich tot Gosse: „U hebt hier als geneesheer nog een taak te vervullen Tot ziens, dokterik moet naar het raadhuis." Met een waardige buiging teg*n Gosse begaf hij zich naar de deur, gevolgd door Lawendel, die haast niet loopen kon, zoo knikten hem de knieën onder het lijf. XV. Op een minzaam handgebaar van me vrouw Zipfel volgde dokter Gosse haar naar het aangrenzende vertrek, v Daar fluisterde de burgemeesters-ega den jongen dokter in het oor: „Ik laat u thans met mijn dochter al leen Doe wat in uw vermogen is, dok ter Dit zeggende verliet zij de kamer. De dokter was alleen in het bijna donkere vertrek, daar de neergelaten jaloezieën angst vallig elk lichtstraaltje verbanden. Hij waagde geen voet te verzetten, uit vrees iets omver te gooien of tegen een meubelstuk aan te loopen. Maar daar de patiënte thans geen geluid liet hooren, bleef den dokter na een vrij lange pauze niets anders over dan de vraag ning gehouden met die voor haar uiterst belangrijke bewegingsfuncties, en is het wel mógelijk daarmee bij die vorming rekening te houden Prof. Winkler zeide hiermee niet te bedoelen een lans te breken voor de z.g. lichamelijke op voeding op school, hoewel hij toegaf dikwijls genoeg er voor te hebben ge pleit dat gymnastiek, geregeld spel en de van overdrijving ontdane sport een der noodzakelijkste grondslagen van elk onderwijs-program moeten zijn. Wat hij niet wenschte was, dat men hem be greep alsof hij onder oefening der sensu- motorische functies uitsluitend motili- teits-oefening zou verstaan. Stellig zijn motiliteit8-oefeningen noodig, zeide hij, evengoed als de oefening der zintuige- lijke waarnemingen, maar wat ik door een sensu-motorische oefening versta, reikt toch verder dan gymnastiek. Wie het kind spreken en lezen leert, oefent gehoor of gezicht te zamen met de mu8culatuur, die uit het verlengde merg wordt beheerscht en heeft zorg te dragen, dat de ingeschreven sehor- sen-grammen correct zijn, niet te meenen, dat correct verstaan voldoende is en correcte uitdrukking bijzaak. Correcte engramvorming wordt vereischt, niet één, die de eene componente boven de andere beoordeelt, bereikt wordt als men, zonder zoeken, schoolsch in ge oefende wegen gaat. Het kind moet zelf die wegen vinden; inzien waarom zij de kortste en beste weg zijn, schaadt den leerling. Niemand zal er aan denken, het normale kind te oefenen in het leeren spreken, eer het genoegzaam loopen kan. Vaste stelsels ontwikkelen zich in het zenuwstelsel op wettelijke wijze, na elkander, nadat het kind geboren is. Evenmin zal oefening van datgene, wat volledig is, nog baten. Men leert iemand op volwassen leeftijd een abnormalen gang of houding, slechts met ontzag gelijke moeite af. Veel zal er nog onderzocht moeten worden, eer wij weten zooals wij het thans bijv. voor het leeren loopen weten op welken tijd na de ge boorte een bepaalde functie het best voor oefening geschikt is. Yandaar, dat de studie van de wor dende functies bij het kind, en vooral van de meer gecompliceerde der functies, welke, naar mijn meening, van de mo torische componente der engrammen af leidbaar zijn, van zoo zeer groote be- teekenis is. Ook daar staan wij nog slechts aan het begin, ondanks allen reeds verrich ten arbeid. De volgorde der leervakken, die de ervaring der onderwijzers als de juiste leerde kennen, zal zeer zeker daarin een leiddraad zijn. Boven alles moet echter vaststaan, dat goed ver staan, de correcte uitdrukkingsbeweging precies even noodzakelijk is als een correcte optische of acustische impuls. Degaen die slecht leert loopen, eten, spreken, schrgven, zal, al wordt hem het keurigst optische of acustische waarnemingsmateriaal geboden, met verwrongen motorische componenten der engrammen staan, dat als defect in zijn psychische functies spreekt. Yerwaarloos nooit, aldus besloot prof. Winkler, bij de opvoeding den motili- teitsfactor in welken vorm zij zich ook moge voordoen. In gymnastiek en geregeld spel, ia zang en dans, in het correct weergeven van wat begrepen is, in het zelfstandig, zonder hulp zoeken naar nieuwe combinaties uit reeds be kende voorstellingen, in het nimmer haasten en altijd tot regelmaat aan sporen, zijn reeds een tal van oefe ningen der instellingsfuncties van ons centraal orgaan gegeven. Zij bouwen iets op, wat nog grooter waarde dan kennis bezit: de karaktervastheid der komende generatie. Wij verlangen mannen en vrouwen, die weten wat zij willen. Nuttige ken nis brengen ons alleen menschen, die weten. Dat allen, die ons onderwijs lief hebben, samen werken om bet dienst baar te maken aan do vorming van onzen wil. Buitenland. Iemand die zeide Lancien te heeten, vervoegde zich in een magazijn van au to's op de groote boulevard te Parijs en informeerde naar den prijs van een auto. Hij vroeger een proeftocht mee te mogen doen, 'tgeen werd toegestaan. Met den in genieur Dardenne reed de man daarop in de richting van Pontoise weg. In de gemeente Louvres schoot hij vijfmaal met een revolver op den inge nieur, die uit de auto op den wegviel. De misdadiger is vervolgens in de richting van Parijs teruggekeerd. Uit het onderzoek is gebleken, dat hij een kamer had gehuurd op den Boule vard de Strasbourg. Men heeft daar pa pieren gevonden, die aantoonen dat hij een Belgisch deserteur is, Davignon ge naamd. De toestand van den ingenieur is zorgelijk. „Mag ik zoo vrij zijn te vragen, mejuf frouw, waar ge u ongeveer bevindt?" Nu klonk het piep-stemmetje weer: „Hier, dokter." „Waar „Aan den muur, tegenover de vensters, staat mijn ledekant." Behoedzaam trad de dokter zij waarts links, totdat zijn vooruit-tastende voet tegen een waggelend voorwerp stiet. Na zich met de linkerhand nog nauw keuriger te hebben georiënteerd, dacht Gosse: „Da's zeker de stoel die voor het bed staatIk zal maar zitten gaandan kan me tenminste voorloopig geen ongeluk over komen." Voorzichtig liet hij zich op den stoel neer en vroeg daarna, zeer voorkomend, bezorgd zelfs „Wilt u zoo goed zijn, mejuffrouw, mij in 't kort, uw toestand uiteen te zetten? En mag ik, vóór alles even uw pols be tasten Reeds zocht de dokter, daar hij óp het bed geen lichaam voelde, onder de dekens en kreeg ook weldra iets warms, beenigs te pakken, waarop hij zijn onderzoek begon. Na verloop van eenige oogenblikken dacht hij: Hm, haar pols moet verbazend klein zijn; ik kan hem maar niet ontdekken. 'n Poosje hield Suze zich stil. Maar nu lispelde ze zuchtende: „Dokterdat is m'n been U bent aan het voeteneind' van het ledekant gaan zitten „Duizendmaal pardon I" stamelde Gosse. Rood als 'n boei schoof hij z'n stoel naar het hoofdeinde en greep de hand, die hem werd toegestoken. Toen onderzocht hij den pols en ging voort „Nu, met den polsslag ben ik zeer tevreden hij is niet te langzaam en niet snel en wijst op een zeer normalen bloedsomloop." „Maar dokter, weeklaagde het geitestem metje weer, ik voel me toch zoo mat en krachteloos, dat ik zonder steun haast geen stap door de kamer kan doen Vandaag bijvoorbeeld zou 't mij beslist onmogelijk zijn het bed te verlaten." Plichtmatig stelde de arts de vraag: „Hoe staat 't met den eetlust?" „O, die is goed 1 Ik geloof dat de oorzaak van mijn ziekte in de zenuwen schuilt... Ik heb dikwijls last van hartklopping, aan drang van het bloed naar de hersenen en van eigenaardige, benauwende droomen Ach dokter, dat kan ik u zoo niet in alle bijzonderheden vertellen." „Waarom niet? Voor zijn geneesheer mag men geen geheimen hebben." Inderdaad begon Gosse zich voor het geval te interesseeren. Nu lispelde de patiënte weer: „O neen, dokter, dat durf ik heusch niet Daarvoor ken ik u nog te weinigMaar het zijn droomen, die mij het bloed aan het koken brengen Maar mama zegt, dat het niet hindert." Gosse beet zich op de lippen./ Drommels dacht hij, wat moet die 'n verbeeldingskracht hebben 1.Maar ik moet haar toch iets aangenaams zeggen, want zonder dat kom ik hier niet vandaan, dat begrijp ik wel. Nadat hij de pols van het meer dan dertigjarige bakvischje nogmaals had onder zocht, hetgeen Suze met blijkbaar welgevallen liet begaan, schudde hij gewichtig het hoofd en zei op ernstigen toon, waarvan haar het ONTVANGEN de nieuwste modellen in Model als nevenstaande met 1 Rij en 2 Rij knoopen, voor den leeftijd van 3 tot 16 jaar. De kleuren, die we hiervan in voorraad hebben zijn Blauw, Bruin, beige GrU§ enz. In prijzen van: f 3 - 3.50 - 4 - 4.50 - 5 - 5.50 - 6 - 6.50 7 - 7.50 - 8 - 8.50 - 9 - 9.50 - 10 tot f 16. De zaak is Zondags geopend van 9—12 nar. De autobandiet, is blijkens berichten in Belgische bladen Désiré Davignon, brigadier vrijwilliger van het 2e regi ment gidsen, in garnizoen te Brussel. Hij is op 8 Mei verdwenen na zijn ouders, die te St. Gilles wonen voor f 2150 bestolen te hebben. Davignon is 19 jaar oud. Volgens een later bericht is Donder dag de deserteur met zijn bijzit bij St. Quentiu aangehouden. Hij vuurde bij zijn arrestatie enkele revolverschoten op de agenten af, die niet zijn geraakt. Een inwoner van St. Quentin schoot op Duvignon, die licht gewond werd aan een been. De gebroeders Vergouts, die, zooals onze lezers zich nog zullen herinneren, wegens den moord op den diamanthan delaar Provo door het hof van assizen te Antwerpen veroordeeld zijn, de een ter dood, de ander tot levenslangen dwangarbeid, hadden tegen hun vonnis cassatie aangeteekend. Het hof van cassatie heeft gisteren hun voorziening in cassatie verworpen. Naar de Alliance meldt, hebben te Riga weer 200 Joodsche families aan zegging gekregen, de stad te verlaten. Ongeveer 100 familiën mogen, tot re geling van hun zaken, nog twee maan den blijven; aan de overige gezinnen is een termijn van zes weken gelaten. In het district Doebno staan 1500 Joden op de nominatie voor uitzetting. Daar de termijn van twee maanden voor de honderden uitgewezen Joodsche fami liën te Koersk dezer dagen afgeloopen zacht humoristisch tintje ontging: „Ja, mejuffrouw, het is 'n merkwaardig gevalZooals ik kan constateeren uit de weinige waarnemingen, die ik totnutoe bij u heb gedaan Snel viel Suze hem in de rede: „Ik veroorloof u, meer waarnemingen te doen Een dokter mag alles, Mies Met 'n lichte buiging antwoordde hij „(J bent wèl goed, mejuffrouw, en zoodra ik de noodzakelijkheid inzie zal ik van uw verlof gebruik maken. Doch voorloopig weet ik genoeg om u te zeggen, dat volgens mijn meening maar één middel in staat is om u te genezen." „En dat is?" vroeg Suze haastig. Kalm antwoordde de arts: „Trouwen, mejuffrouw 1" Nauwelijks was hem dit van de lippen, of met een luiden vreugdekreet sprong Suze half uit het bed en viel den dokter om den hals. Zij ging daarbij met zóó'n heftigheid te werk, dat het weinig scheelde of Gosse had het evenwicht verloren en was van z'n stoel getuimeld. Met bijna daverende geestdrift riep zij uit „O, wat bent u toch geleerd U hebt tegelijkertijd mijn hart en mijn natuur be grepen, reikt mij recept en artsenij in hetzelfde oogenblik Dank, voor eeuwig mijn dank!" „Alle duivels," dacht de dokter, „wat loopt die hard van stal!... Voorzichtig. Zacht poogde hij zich te bevrijden van de armen, die hem nog steeds omstrengeld hielden, drukte het meisje weer op de dekens en zeide op vaderlijken toon: „Niet zoo heftig, lieve vriendin. En gauw onder de wol; ge zoudt een verkoudheid oploopen... Bij uw toestand is rust de is, heeft de gouverneur Moratof aldaar de politie strenge orders gegeven om hun geen respijt te verleenen. Bezwaar schriften aan den Senaat zijn vruchte loos gebleven. Te Birmingham wordt een xwendel- firma strafrechtelijk vervolgd. In ver band met deze zaak is er, in het bij zijn van Engelsche politiemannen, te Monte Carlo een huiszoeking gedaan bij iemand, die in de zaak betrokken is. Daar vond men o.a. diamanten ge schat op een waarde van een f 25,000, verborgen in een grooten knop van een hoedespeld, die met een verborgen veer open ging. Aan het rapport van de New York- sche z. g. grand jury, die onder leidiDg van Rockefeller Jr. een onderzoek heeft ingesteld naar de organisatie en den omvang van den handel in blanke slavinnen in de Amerikaansche han delsmetropool, ontleenen wij de mede- deeling dat er in het stadsgedeelte Manhattan, d. i. het eigenlijke New- York (naar de grand jury) had kunnen nagaan, 1606 huizen van ontucht en 15,000 prostituées zijn. Paul Kunschak, die den 11 den Fe bruari den Oostenrijkschen afgevaardig de Scnumaver doodgeschoten heeft, is ter dood veroordeeld. Uit Innsbruck wordt gemeld, dat daar Woensdagochtend om 8 uur 28 een he vige aardbeving is waargenomen, die drie seconden aanhield. eerste vereischte. Eer die bereikt is mogen wij aan niets anders denken." „Eerder mogen wij aan niets anders den ken!" echo'de Suze bedroefd. „Neen, mejuffrouw I" herhaalde Gosse met klem. „Houd u kalm; ik kom terug, maar als u zoo onrustig bent kan ik niet voor de genezing instaan." „O, ik zal heel kalm zijn U blyft toch niet lang weg?" „O neen... Tot ziens, mejuffrouw!" „Tot ziens, beste dokter!" Toen Gosse weer op straat stond schudde hij zich als 'n pas uit het water gehaalde poedel. Zoo krijg je 'n patiënte en 'n vrouw tege lijk Drommels, ik moet werkelijk op mijn tellen passen Maar de hoofdzaak is, dat ik het burgemeesterlijk gezin tot goed vriend heb gekregenik ben er boven dien zelfs huisdokter geworden Finan- ciëele voordeelen zal het mij wel niet op leveren, maar het is een begin, dat ik zal exploiteeren tot ik heel Posemuckel in m'n zak heb De strijd is begonnen wan neer zal hij eindigen XVI. Sinds het tweede bezoek aan den burge meester waren acht maanden verstreken. 'n Heele tijd, maar in 'n nest als Pose muckel gebeurt er 'n bedroefd beetje binnen acht maanden. Er waren dezelfde verschijnselen merkbaar geweest als elk jaar, en daar zorgt de natuur voor. Wat de Posemucklers er hier en daar bij deden was zoo goed als onmerkbaar. (Wordt vervolgd.) iiKinm»

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1913 | | pagina 1