Het Land van Heusden en LI ten a, de Langstraat en de Bommeierwaard. Door Schade en Schande. l n h - 1 SI Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 330S. Woensdag 29 October. Kennis en Macht. FEUILLETON. tw 1913. rfy. uiB tl ■f-, UND VAN All** VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maamden f 0.75, tra ico per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. Het spraakgebruik verbindt beide woorden op een andere wijze, dan wij hierboven schreven. Kennis wordt als verbonden met macht beschouwd, en de eerste heet gelijk te zijn aan de tweede: kennis is macht luidt het dan. Ten onrechte evenwel; kennis zon der meer leidt niet tot, noch geeft ook macht. Kennis hebben, begrip, verstand hebben, van veel en velerlei, ervaren zijn in wetenschap en kunde en geleerdheid, hoevelen zijn er niet, die zich dat At het hunne noemen mogen, en wien niet temin de werkelijke macht, om hetgeen zy bezitten aan te wenden, ten eenen- male ontbreekt. Het leven der vol wassen menschen, zegt men, is als een voortzetting van het leven der kleineren op de schoolbanken. Ongetwijfeld is het dagelijksch leven der anderen ook een leerschool, voor allen, tot het einde hunner dagen toe; maar toch de ver houding onder de „leerlingen" en vooral die tot hun „meester", is zulk een gansch andere. Want de knaap, die op de schoolbanken uitmunt door een juist uitzicht in de reeds geleerde en nog te leeren stof, die de meesten zijner medescholieren den baas is in het ont houden van zijn lessen, diens bekwaam heid stelt hem, onder normale omstandig heden, ongetwijfeld op de eerste plaats in de schoolbanken. Daar zorgt zijn leermeester voor, die over hem als over alle anderen waakt en de knapen rang schikt naar hun getoonde vlugheid van begrip en het kennen van de leerstof, die gekend moet worden. Maar eenmaal de schoolbanken verlaten hebbend, en de rechtvaardige maar beschermende hand zijns meesters ontberend in het wijde leven, zien we vaak dien primus van de school, een o zoo hoogst be scheiden plaatsje innemen op de breede banken der menschen-maatschappij. Zeker, hij is niet minder vlug van be grip geworden; ook nu nog stelt zijn inzicht, zijn helder verstand hem in staat van veel en velerlei zaken kennis te nemen, die zooveel anderen ontgaan van veie markten is hij thuis, over veel weet hij mede te spreken, in veel kan men hem tot vraagbaak kiezen. En toch zijn maatschappelijke positie is allerminst die, welke men hem in zijn jonge jaren voorspelde, dat eenmaal de zijne zou zijn; en van macht is nage noeg heelemaal geen sprake, noch in ALICE EN CLAUDE ASKEW. 10) „Ga nu bedaard naar huis, James," zeide de Squire, „anders moet ik Odin laten losmaken, en Odin is vandaag niet erg in zijn humeur." Odin was een groote Duitsche dog, een bijzonder vreedzaam dier, doch door zijn voorkomen berekend om allen, die zijn werkelijken aard niet kenden, schrik aan te jagen. Dit had de verlangde uitwerking. Na een laatst dreigend gebaar keerde James zich om en sloeg het pad in, dat naar de mooie olmenlaan voerde, waardoor Chalton Coombe beroemd was. Langs het pad liep een dubbele rij van goudgele tijgerlelies, en die schenen den man zóó te ergeren, dat hij een paar van de mooiste afrukte en ze onder zijn voeten vertrapte. Veronica wist dit alles, doch Launcelot had er in Oxford niets van vernomen. Den dag na zijn thuiskomst was hij toevallig Ida James, de dochter van Peter, tegen gekomen, en het was inderdaad haar ver haal van de ruwheid van zijn vader, dat zijn verontwaardiging had opgewekt. Hij had de eerste gelegenheid aangegrepen, om I'eter James en Deep Acres zoo heette de bedreigde hoeve te gaan opzoeken, en bij zijn terugkeer had hij Veronica ont moet. Hij was reeds lang op een goeden voet geweest met den soei&list, en nog meer met den engeren zin van heerschappij over zich zeiven, noch in de meer uitgebreide beteekenis van gezag over zijn mede- menschen, noch ook ten leste in het beheerschen der omstandigheden, waarin het leven hem plaatste. Yan waar dan, dat in zoovele ge vallen, kennis niet tot macht leidt? Omdat tusschen beide een onmisbare schakel ligt, die hen verbindt, aanvult en eerst door hare aanwezigheid beide tot volle waarde doet komen. Die on misbare schalm is het individueel ka rakter, dat kennis tot bruikbaarheid en zege maakt voor die haar bezitten en dat tot sterkte, kracht en macht voert dengeen, die er ook bekwaam toe is deze te hanteeren. Kennis is het instrument, dat men bezitten kan, en toch dikwerf niet te bespelen weet. Wat baat het dengeen, al kan hij de schoonste en duurste viool ter wereld zijn eigendom noemen, zoo hij aan de snaren geen welluidende tonen weet te ontlokken, zoo hem de gave, zijn instrument te gebruiken, ont zegd bleef! Wat baat den timmerman de best voorziene gereedschapskist, zoo hij het gereedschap niet stuk voor stuk weet aan te wenden en bruikbaar te makenWat baat den geleerde de we tenschap der boeken, zoo hij haar niet tot eigen en anderer geluk weet toe te passen Ziedaar dan een gave, nog kostbaar der, dan die der kennis zelf: de aan wending der kunde. Wie deze laatste de zijne noemen kan, zal het, desnoods met een dosis minder kennis oi geleerd heid, verder kunnen brengen, verder op de maatschappelijke ladder, verder in het verspreiden van geluk rondom zich, verder ook in het verwerven van wel verdiende macht, dan hij die slechts kennis zonder meer heeft opgedaan, en haar overigens voor zich en de zijnen waardeloos laat blijven. Nochtans, ook het verwerven van macht kan slechts vruchten afwerpen, wanneer de uitoefening daarvan door het karakter gelouterd en in toom ge houden wordt. De wereld is zoomin gebaat bij kennis die onbruikbaar blijkt, als bij macht die, in den goeden zin, onuitgeoefend rusten blijft in de handen van hen, die geroepen waren, voor gangers, voorsten, vorsten onder ons te zijn. De wereldgeschiedenis wijst ontel bare voorbeelden aan van kennis en van macht, die samengaande, en in één Natuurlijk had hij zeer goed ingezien dat zij geen dame was in den eigenlijken zin van het woord. Er was niets wat John Holt meer in zijn zoon ergerde, dan diens neiging om zich op te houden met zijn minderen in maatschappelijken zin, en als knaap had Launcelot daar menig pak slaag voor gehad. Ida James was evenzeer overtuigd dat zij een zending te vervullen had als haar vader. Haar hoogste verlangen was, door het ge- heele land een machtige vereeniging van werkende vrouwen op te richten ten gunste van het vrouwenkiesrecht en het socialisme. Zij was volkomen oprecht en stond haar vader trouw terzijde, doch tevens was zij een echte vrouw gebleven. Zij won aanhangers door haar uiterlijk. Dit wist zij zeer goed, en beschouwde haar mooi gezichtje als een van haar grootste schatten. Zij was slank en bevallig, en haar doordringende zwarte oogen konden vlam men van geestdrift; haar wangen waren meestal bleek, doch als zij opgewonden was, kleurden zij zich rood, wat haar bizonder goed stondzij had volle, roode lippen, en haar stem kon in de grootste bijeenkomsten verstaan worden, al deed de ontroering haar tot een fluisteren dalen. Tot dusver was zij slechts weinig in het openbaar opgetreden, want haar grootmoe der had haar hulp op de hoeve noodig. Doch Launcelot voorspelde haar een mooie toekomst, en beloofde, half in scherts, half in ernst, dat hij zich onder haar banier zou scharen wanneer die tijd was aangebroken. persoon vereenigd, niettemin geen zegen medebrachten, noch voor den drager zeiven van beide, noch voor hen, die van hem hun welvaart, maatschappe lijken voorspoed of wel hun persoonlijk geluk meenden te mogen verwachten. Door tydgenooten is naar de redenen van zulk een mislukking gezochtdoor de nakomelingschap is daarnaar verder gevorscht, en steeds is de uitkomst ge weest, dat eerst het karakter kennis en macht louteren moet, willen zij ten zegen zijn. Zoo is het bij degenen, wier namen zijn neergeschreven op de geschiedrol- lenmaar zoo is het ook bij die mil- lioenen, wier nameD nimmer buiten den engen kring hunner naaste omgeving bekend raken. Want voor allen geldt de regel, dat kennis zonder meer geen macht is, maar dat kennis en macht slechts dan samengaan en tot heil van hen, die beide verwierf kunnen strekken, wanneer een zielskracht, sterker dan die twee, de eerste tot vruchtbaarheid, de tweede tot een gehoorzaam volgeling vermag op te wekken. Buitenland. Berlijnsche bladen deelen mede, dat binnen enkele weken de Duitsche lucht vloot vier nieuwe luchtschepen rijker zal zijn, ni. een Parseval, een Zeppelin, een Schütte Lanz en een Gross. Vóór het legerbestuur de bodems overneemt, zal het onderzoek naar de oorzaken van de ramp der L 2 zijn af- geloopen. Indien het ongeluk aan fouten bij de constructie is toe te schrijven, zullen in den bouw der nieuwe schepen nog wijzigingen worden aangebracht. De kapitein van den Amerikaanschen schoener Lizzie Griffin heeft in den Atlantischen Oceaan een nieuw eiland van aanmerkelijken omvang waarge nomen. Het ligt pl.m. 25 K.M. Oost- Noord-Oost van den vuurtoren op Sable Island (Nova Scotia) en steekt wel 3 Meter boven den zeespiegel uit. De jodenvervolging schijnt in Rus land weer op te leven. Zondag is te Lodz, wegens de beroering, veroorzaakt door het rituëele moordproces te Kief, een bloedig gevecht tusschen dronken rekruten en de joodsche bevolking voor gevallen. Boeren kozen de zijde der sol daten, van wie twee met messteken zijn gedood. De bevolking stormde daarop naar de jodenwijk en vernielde er deuren en vensters der huizen. Een al- Hij hield van haar, en op haar manier trok zij hem meer aan dan Veronica. In haar gezelschap behoefde hij zich niet in bedwang te houden; Ida gaf niet om vor men, en dit beviel natuurlijk Launcelot met zijn zigeuneraard. Er werd reeds ge praat over de intieme verhouding tusschen den jongen Squire en de dochter van den socialist. Launcelot had zich nooit de moeite gegeven, om over zijn gevoelens na te denken, en evenmin zich afgevraagd, hoe Ida zijn opmerkzaamheden zou opnemen. Maar nu had hij in allen ernst haar partij gekozen. „Het is niet eerlijkhet is niet eerlijk," verklaarde hij met nadruk. „Peter James is zoo kwaad niet, als hij behoorlijk be handeld wordt. Hij is ruw en woest, maar niet zoo'n schurk als vader beweert. En die arme oude vrouw ik verzeker je, Veronica, het is schande, haar op straat te zetten. En Ida, die zoo dol is op haar grootmoeder schreiend, ja, werkelijk schreiend hing zij mij om den hals." Dit had hij eigenlijk niet willen vertellen bij beter overleg had hij het zeker niet gedaan en hij kon niet beletten, dat 't bloed hem naar het hoofd steeg, toen hij begreep wat hij eigenlijk gezegd had. Veronich scheen het niet op te merken. Zij had haar theekopje weggeschoven, ter wijl zij luisterde naar Launcelot's ijverige verdediging van zijn vrienden, en hij ver telde, wat zij reeds wist, en nu en dan had zij een enkel verzoenend woordje er tusschen gesproken. Alleen de kleine rimpeltjes op haar voorhoofd getuigden van haar bezorgd heid. Zij wist inderdaad niet, wat zij moest aanraden. Zij kende den lichtbewogen aard van Launcelot evengoed als de opvliegendheid van den Squire; een hevige twist tusschen vader en zoon zon ongetwijfeld het gevolg gemeene slachting van joden is slechts, voorkomen door krachtig optreden der politie, die veertig rekruten inrekende. Ten gevolge van mist zijn Zaterdag ochtend aan het Waterloo-station te Londen twee treinen met elkaar in bot sing gekomen. Er zijn drie dooden en vierentwintig gewonden. Volgens een later bericht heeft dit spoorwegongeluk met die onlangs te Liverpool en te Aisgili zijn voorgevallen dit gemeen, dat er een trein inreed op een slilstaanden trein. Volgens een Lon- densch blad is dit in de laatste drie maanden nu de zesde maal dat zoo iets geschiedt. Sedert 1 Januari is dit nu het tiende ernstige spoorwegongeluk in het land, waarbij in het geheel 36 men schen omgekomen en 208 gewond zijn. Bij het onderzoek, dat Zaterdagmid dag vanwege de regeering is geopend, bleek alvast, dat het ongeluk het ge volg is van een misverstand tusschen seinwachters. Wegens verspieding zijn twee broers, Paul en Charles Biesalski te Leipzig veroordeeld, de eerste tot twee jaar dwangarbeid en verlies van burger rechten gedurende 5 jaar, de tweede tot 3 jaar gevangenisstraf. Hun was ten laste gelegd uitlevering aan Frankrijk van militaire geheimen uit de constructiewerkplaats van .Metz en van kaarten over de versterkingen van Straatsburg en omgeving. Volgens het Neue Wiener Tageblatt heeft de Saksische regeering besloten het volgende jaar prinses Louise haar jaargeld van f 25,000 niet meer uit te betalen. Oorzaak van dat besluit zou zijn de door haar gemaakte operette „De grillige prinses", waarin het Sak sische hof aan de kaak gesteld wordt. De strafkamer te Duisburg heeft den 21-jarigen handelsbediende vom Hoevel, die een jonge winkeldochter ontvoerd en naar het buitenland gebracht had, wegens handel in meisjes tot vier jaar tuchthuisstraf veroordeeld. Zaterdagavond is de sneltrein van New York naar Boston, die om zijn groote snelheid „de vlieger" wordt ge noemd, bij Westerly door onbekende oorzaak ontspoord. Vijf waggons werden van den spoordijk 10 M. naar beneden geslingerd en vijf passagiers zijn zwaar gewond, enkelen doodelijk. Aan de Etoile Beige wordt uit Ant werpen gemeld, dat er Zaterdag door den mist in de buurt van Antwerpen twee trams op elkaar geloopen zijn. Er is een persoon gedoodverscheidene reizigers zijn gekwetst, waarvan som mige ernstig. Telegrammen uit Dawson in Nieuw Mexico, berichten, dat er thans weinig hoop meer bestaat op de redding van de 247 mijnwerkers welke nog bedolven zijn in de Stag Canon mijn. Er is brand in de mijn uitgebroken, Zaterdag is te San Francisco een aard schok waargenomen, die geen noemens waardige schade heeft aangericht, doch onder de bevolking, die de vroegere ramp nog niet vergeten is, een paniek veroorzaakte. Bij het station Stepnaja van den Wla- dikawkasspoorweg, 71 werst van Ro="tof a/d. Don verwijderd, is een sneltrein ontspoord, doordien misdadige handen de rails hadden losgeschroefd. Drie wa gens zijn geheel verbrand. De reizigers werden gered. Een conducteur is ver brand. De machinist, de stoker en ver scheiden andere personen zijn licht gi- wond. De boerenschrik in Stiermarken, welks spoor, naar het heette, zou bevonden zijn dat van een hond te wezen, is ge zien. Toen Zondagochtend de menschen van Voirtsberg ter kerke gingen, kwam een groot katachtig roofdier uit het bosch te voorschijn en naderde een boer, die met zijn vrouw vooruit liep, tot op 30 schreden. Pas toen men op het hulpgeschreeuw kwam toeschieten, sloeg het dier een andere richting in. De bevolking geraakte in groote op winding. 's Middags werd een drijfjacht op touw gezet. Maar het dier schoot plotseling uit het struikgewas te voor schijn en vluchtte door de drijvers heen het bosch in. Het mond- en klauwzeer breidt zich in België meer en meer uit. In de eerste helft van deze maand kwam de ziekte voor in 90 verschillende gemeenten en waren besmet verklaard 301 stallen. Aangetast waren 2822 runderen en 683 stuks klein vee. Het ergste woedt de ziekte in de provinciën Henegouwen (193 stallen) Luxemburg en Namen. In de provinciën Limburg en Luik komt ze in het geheel niet voor, in Brabant, West- en Oost-Vlaandoren in zeer ge ringe mate. Te Kaieresch bij Kochem aan den Moesel is bij een danspartij tusschen jonge lieden twist ontstaan. Vier van de twistenden werden doodgeschoten, een vijfde is gevaarlijk gewond. Vijf van de daders zijn in hechtenis genomen, onder hen is een vader met drie zoons. zijn, indien de laatste ten gunste van de familie James zou tusschen beiden komen, en hoe kon zij dit beletten? Er waren reeds moeilijkheden geweest op Chalton wegens Launcelot's drukken om gang met Ida James, doch dit verminderde Veronica's genegenheid niet, omdat zij, beter dan iemand anders, Launcelot's zorgeloos heid en onbetrouwbaarheid begreep. Hij zocht naar wat hij nooit gekend had moederzorg, en hoe jong Veronica ook was, zij voelde alle moederlijke neigingen in zich. Zij beschouwde Launcelot als een groot kind, wiens gebreken, ijdelheid, zelfzucht, onstuimigheid, alle aan de oppervlakte lagen. Zij wist ook, dat hij op een moeilijken leeftijd was, en haar hoogste verlangen was, dat het haar gegeven mocht zijn, evenwicht in zijn gemoed te brengen. Zij begreep dat er van haar houding in dit oogenblik ontzaglijk veel afhing. Zij zag duidelijk dat Launcelot haar sympathie zocht en verwachtte, en als zij hem die zonder voorbehoud schonk, zou hij misschien de hare zijn. Iets van dien aard bleek ook uit den laatsten brief, dien zij van hem had ontvangen. „Jij begrijpt mij, Vero," had hij geschre ven, en dat kan ik van niemand thuis zeggen. En daar heb ik behoefte aan begrepen te worden." Dit had hij geschreven, toen hij tot het inzicht was gekomen, dat een huwelijk hem de meeste kansen bood, om aan het gehate leven thuis te ontkomen. Toch kende hij de liefde niet. En Veronica had een vaag ver moeden hiervan, doch vertrouwde op haar macht, die liefde in het leven te roepen, indien Launcelot haar daartoe gelegenheid wilde geven. En nu was hij gekomen en maakte aan spraak op haar sympathie en haar hulp. Toch kon zij zich niet eerlijk aan zijn zijde scharen. Zij kon hem niet bijstaan in zijn verdediging van een man als Peter James, die zich beroemde op zijn zucht om twee dracht te zaaien in een omgeving, waar vóór zijn komst alles gelukkig en tevreden was geweest. En hoe zou Launcelot haar weige ring opvatten? Zij wist dat er nergens in het graafschap een beter landheer te vinden was dan Squire Holt. De meesten van zijn pachters hielden van hem en voelden achting voor hem, en voor één die op hem schold, waren er min stens een dozijn die hem zegenden. Hij stelde persoonlijk belang zelfs indegering- stën, die op zijn bezittingen woonden, en als hij hard was voor degenen, die zich tegen zijn grondstellingen verzetten, dan wa* er althans in de tegenwoordige omstandig heden geen enkele reden, om daartegen in opstand te komen. Peter James had zich die moeilijkheden zelf op den hals gehaald. Ida was even gevaarlijk als haar vader. De zoon op de Landbouwschool was een lastig fatje, die zich gaarne als een heer voordeed, en be weerde, allen te haten die boven hem ston den. Men moest medelijden hebben met de oude moeder, maar toch kon men niet ver wachten, dat de Squire om harentwille voor Peter het hoofd zou buigen. Dit was Veronica's beschouwing van de zaak. Ondanks de groote verzoeking om aan Launcelot haar sympathie en haar steun ts beloven ondanks de liefde, in haar hart opgesloten, die haar daartoe aanspoorde zij kon niet getuigen, waar zij niet geloofde. Dat was de hoofdtrek van Veronica's karak ter. Zij handelde altijd, zooals haar geweten haar voorscheeef, wat het haar ook mocht kosten. En nu wist zij, wat het haar zou kunnen kosten. (Wordt vervolgd.) DOOR dieDS dochter. Ida James zag er niet onaar dig uit; zij was van den leeftijd van Laun celot, en was met haar vader in Amerika geweest, zoodat zij iets van de wereld gezien had. Zij was in socialistische beschouwingen grootgebracht en welkespraakt en overredend in haar manieren. Zij had wel degelijk invloed op Launcelot.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1913 | | pagina 1