Door Schade en Schande. J. c. Misna. Comb. Peek Cloppenburg, Mag popend van 9 lol 12 nor. Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No. 3308. Zaterdag 8 November. FEUILLETON. 's Bosch. GROOTE KEOZE in 1913. Het onderwijs hier te lande. In prijzen van 10 - 12 -14 -16 18 - 20 - 22 - 24 - 26 tot 45 gld. VOOR Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 m&aaden f 0.75, franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertent.ën van 16 regels 50 ct. Elke regtl meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag middag 12 uur ingewacht. 't Is een Teel geuite en tevens reeds oude klacht dat het volksonderwijs hier te lande, het gewone lager ouderwijs dus, zoo goed niet is als elders in an dere landen van Europa, hoowel hier toch, zoo niet méér, dan toch minstens evenveel geld als déAr aan het onder- wys wordt ten koste gelegd. Dezer dagen is die klacht weer ge hoord. In den Amsterdamschen Raad. 't Was de heer Matthysen, die de klacht ter tafel bracht. De heer Matthysen zeide dat het on derwijs per leerling te Weenen f 70.74 kost, te Chemnitz f 57.04, te Dresden f 58.70, te Leipzig f 58.95, te Zurich (met Europeesche vermaardheid) f 73.95 en te Amsterdam. f 72.77, en voor dit bedrag, zoo meende hij, kon méér worden verlangd dan wat Amsterdam door het onderwijs geleverd wordt. Waaraan het geweten moet worden dat het onderwijs, in evenredigheid tot de kosten, daaraan besteed, zoo slecht is Volgens de heer Matthijsen is het stelsel der ambulante hoofden de oor zaak van dien toestand, omdat do hoof den het leerplan bepalen, de methodiek in handen hebben, terwijl de invloed der schoolvergaderingen zeer gering is. Er wordt, zoo zeide hij, veel gedaan om onze lagere school naar het uiter lijk in orde te maken, zoodat ze wel eens, en terecht, een paradeschool wordt genoemd, maar in werkelijkheid wordt e*1 op schoolgebied veel verbeuzeld, doordas esn massa tijd verloren gaat door het den kinderen aanleeren van dingen, waaraan ze niets hebben. En dit alles vindt zijn oorzaak hierin, volgens den heer Matthijsen, dat de school in handen is van hen, die de dagelijksche schoolpraktyk niet kennen, laten we duidelijker zijn van de am bulante hoofden. Het ambulantisme is de oorzaak er van dat het onderwijs, trots de hooge kosten er aan besteed, zoo slecht is Wij willen ons hierover niet uit spreken. Is het echter waar dat er den kin Een ambulant Hoofd eener school heeft o. m. geen eigen klas, alléén toezicht op de verschillende klassen en het personeel. ALICE es CLAUDE ASKEW. 13) Met een kwaadaardigen tik van zijn stok sloeg Launcelot een onschuldig madeliefje van den stengel, en bleef toen staan bij een hek, waar hij uitzicht had over een groot stuk van den omtrek. Fenwick End was slechts van Ch&lton Coombe gescheiden door eenige akkers en een stuk park. Het hek was vlak bij den ingang van het park, en Launcelot was een oogenblik blijven staan, omdat hij liefst geen voet had willen zetten op het gebied van zijn vader, dat eenmaal het zijne zou wezen. In zijn gedachte stond dat gelijk met een gevangenis een mooie, ruime gevangenis, wel is waar, maar toch een gevangenis. Een hommel vloog brommend rond om honig te zoeken bij de geurige bloemen van de haag. Zij vloog tegen Launcelot's gezicht aan, en deed hem uit zijn gepeins ontwaken. „Ja, jij hebt het goed," mompelde hij. „Je kunt nemen wat je aanstaat en dan verder gaan. En dat kan ik juist niet. Ik behoor even goed tot de vaste bezittingen, als de oude boomen in het park, die met hun wortels aan den grond van de Holts gekluisterd zijn. Als ik maar een paar honderd pond rijk was, dan maakte ik mij onafhankelijk maar ik bezit geen penny, die niet van mijn vader moet komen. Al weer net als de boomen de grond van de Holts moet mij van het noodige voor zien." Hij stak een sigaret op en leunde al deren op school veel geleerd wordt, waaraan ze niets hebben, danwy stem men dit toe dan is dat niet alleen nutteloos gedoe, maar het doet ook veel tijd verloren gaan, die anders, nuttiger besteed kon worden. En is het eveneens waar dat de school hoofden de oorzaak van dezen niet langer te dulden toestand van het onder wijs zijn, dan, zouden wij zeggen, moeten ze verdwijnen en moet een andere ge schapen worden. En volgens den heer Matthijsen is het ambulantisme wel degelijk de oor- taak er van dat de resultaten van het onderwijs zoo bedroevend zijn, want, «oo redeneert hij, de tegenwoordige klasse onderwijzer is wel tot beter in zicht gekomen, hij begrijpt zeer goed lat de tegenwoordige toestand niet deugt, doch hij kan de verandering niet bren gen, omdat de hoofden de leiding in het onderwijs hebben, en zoo wordt de sterke scheppende kracht, die er onder de tegenwoordige onderwijzers schuilt, verstikt. Zooals eerder gezegd: wij willen ons hierover niet uitspreken. Over iets anders Men vindt dat den kinderen op school veel te veel wordt ingepompt, wat tot niets nut is, omdat ze er later niets aan hebben. Daarover wenschen we wel iets te zeggen. We weten het zelf nog heel goed vanuit onze eigen schooljaren dat is te zeggen van de j tren op de banken der lagere school doorgebracht met hoeveel moeite „meester" eindelijk al die verbuigingen en het „ontleden" enz. er by ons in kreeg. We moeten het hier even zeggenwe konden een en ander later ook zonder mankeeren, zon der missen, als we dan eens z.g. repe titie hadden. We waren, om zoo maar te zeggen, heele bollen op dit gebied. Maar en nu willen we weer eerlijk wezen toen we ten leste van school af kwamen, waren we nog niet in staat een behoorlijken brief, in goeden stijl, te schrijven, want dbt was ons niet geleerd. En moest het onderwijs in „stellen" juist niet een der vakken zijn geweest, die het meest en het best onderwezen werden En zoo ging het met rekenen, aard rookend tegen het hek. Op dit oogenblik kwam de tegenstelling tusschen hem en zijn vader en broeder nog sterker uit dan anders. De Squire minachtte sigarettenhij rookte weinig en dan slechts zware sigaren. Mark was nog niet begonnen te rooken. Launcelot, ofschoon hij slechts een wande ling over de akkers maakte, droeg een keurig blauw serge pak naar de laatste mode, met een stijven boord, iets te hoog. Zijn bruine schoenen waren smal en puntig een beetje nauw, ofschoon Launcelot's voeten, zoowel als zijn handen, voor een man bijzonder klein en slank waren. De Squire zag er altijd uit als een gezeten paehter. Zijn kleeren dienden meer tot ge bruik dan tot versiering. Hij hield van zware slobkousen en dikke schoenen, en hij droeg enkel een stijven boord, wanneer hij zich kleedde voor tafel en dan nog niet eens altijd. Mark richtte zich in zijn kleeding naar zijn vader, en beiden bespotten Laun celot dikwijls om zijn overdreven netheid wat hem natuurlijk tot nog grooter over drijving bracht. Launcelot's blik volgde de hommel, die zich telkens op de bloemen nederliet. „Gelukkig dier!" peinsde hij, „dat zou ik ook zoo graag willen doen erop uit gaan en de zoetheden van het leven ge nieten mij ermede bedwelmen van bloem tot bloem fladderen honig zoeken waar ik die» kon vinden elke seconde van mijn bestaan voelen, dat ik leef. Dat is natuurlijk het bloed van de Farfexes in mij," ging hij vol bitterheid voort, „maar kan ik helpen, dat het door mijn aderen stroomt Hij voelde sympathie voor de bloedver wanten van zijn moeder, vooral voor hen, die zich een naam hadden gemaakt door hun woeste onbeteugelde buitensporigheden. Vaak werden zij hem tot afschrikkend voor beeld gesteld en werd gezegd, dat hij hun aanleg voor het kwade had, en dat die eruit geranseld moest worden. En zoo had rijkskunde, aatuurkunde en wat dies nog meer zij, net eender. Dat het gewone lager onderwijs, zoo als wij dat genoten hebben, zich niet aanpaste aan de praktijk, is zeker. En dat is nu, tegenwoordig, in zekeren deele nog evenzeer bet geval. Dhkrin moet verandering komen. Yoor velen onzer toch is het gewone lager onderwijs het eenige onderwijs dat ze ontvangen, en dat dient dus noodig zoo goed mogelijk te zijn, ont daan van alle overbodige poespas, ge richt op de praktijk. En is het hiervoor noodig dat het ambulantisme over boord moet worden gegooid, welnu dan: vort er mee! IBiiitenland. Het St. Petersburgsche telegraafagent- schap is gemachtigd om 't bericht tegen te spreken, dat Rusland heeft besloten van het condominium op het voorge bergte Athos af te zien en de inlijving bij Griekenland toe te staan. Het reeds lang hangende geschil tus schen de Zuid-Afrikaansche regeering en de ingevoerde Indische werklieden, ontstaan tengevolge van het verzet van laatstgenoemden tegen de hen rakende uitzonderingswetten, die o. a. verbieden dat zij hun vrouwen naar Z.-Afrika meenemen, heeft de laatste dagen geleid tot gevangenzetting van ongeveer 1000 Indische werklieden. Donderdag zijn ongeveer 3000 Indiërs uit Natal de grens van Transvaal over getrokken, met 't doel gevangenneming uit te lokken in verband met de be weging tot 't plegen van lijdelijk verzet. Ondanks den hevigen wind is Woens dagochtend te Versailles de vlieger Chevillard met zijn tweedekker opge stegen. Hij heeft een reeks gevaarlijke toeren uitgehaald. Na eerst langzaam te zijn gestegen bracht hij zijn toestel plotseling in verticale richting om ver volgens op één vleugel te zweven. Daarna steeg hij weer op en begon allerhande kunsten te vertoonen, wat bij den heerschen stormwind des te meer indruk maakte. Het toestel bleef echter als het ware in de lucht hangen. Met een plot selinge zwenking scheen het toestel te vallen, doch de pnnt van het toestel werd opgeheven en snel steeg de vlieger weer. Daarna daalde hij in vol planê. Twintig minuten later werd het toestel weer bestegen en ging het recht de lucht hij hen langzamerhand leeren beschouwen als helden, en heimelijk gejubeld over hun lichtzinnige handelingen. Nooit was er een Farfex geweest, die op de gewone wijze geleefd had of gestorven was. Dit was algemeen bekend. De een was, na een speelschandaal, in een duel gedood de ander in dronkenschap bij een vechtpartij op straat omgekomen; een derde had zelf moord gepleegd om niet in hechtenis ge nomen te worden. „Een dolle troep, die Farfexes 1" Dit kon naar waarheid gezegd worden. En allen bezaten de betoovering van schoonheid en aantrekkelijke manieren, die de maatschap pij toegevend over hen deed oordeelen. Zij konden het niet helpen. Het zat in hun bloed. „Als ik vader maar had kunnen overhalen, om mij in de stad te laten wonen," meende Launcelot. Hij had het herhaaldelijk beproefd, ook voordat hij Oxford verliet, doch zonder goed gevolg. Gilbert Hawthorne had hem aangeboden, hem zoolang bij zich te laten inwonen. „Mijn familie verkoopt haar huis in de stad," verklaarde hij, „maar ik heb gezorgd, dat ik kamers heb. Ik denk dat ik eerst daags aan een van de groote Londensche bladen zal geplaatst worden, want ik heb beol veel voorspraak, maar eerst ga ik hier en daar eens kij ken. Ik ga logeeren bij een alleraardigste oude dame in Blooms bury, die gewend is aan zigeunermanieren," voegde hij er met een veeloeteekenenden wenk bij. „Mijn vriend, Pierce Farraday," ging hij voort, „heeft hier een atelier. Hij is teeke naar, zooals je weet. Apropos, Lance, waarom ga jij niet voor de pers werken? Die aardige schetsjes van jou zouden best gebruikt kunnen worden en je carricaturen ook. Maar och, je bent nu eenmaal miilionnair en behoeft niet te werken voor je brood; het is dus onzin, je zooiets aan te raden." Launcelot schreef aan zijn vader, of hg model 1 Rij en 2 Rij Knoopen, van donkergrijze, blauwe en zwarte stoffen. in. Op nieuw begonnen de kunsten, hij deed daarbij de machine duiken en vloog alzoo met het hoofd naar den grond gekeerd, waarbij het opmerkelijke was, dat hij zich niet eerst had vastgebonden. Daarna daalde hij en kwam veilig en wel weer op den beganen grond. De uitslag der Ktmer-verkiezingen heeft in verschillende steden van Italië groote ontevredenheid verwekt. De ge meenteraden van Bologna en Napels zijn reeds afgetreden die van Turijn en Genua zullen dat voorbeeld waar schijnlijk volgen. Te Rome moeten de leden van het vrijzinnige „bloc" nabe spreking van den toestand met burge meester Nathan besloten hebben hun ontslag in te dienen. Te Napels is Dinsdagavond tijdens de redevoering van een nieuwgekozen afgevaardigde een bom ontploft, waardoor 12 personen gewond werden. De Echo de Paris zegt te weten dat Engeland, Frankrijk en Rusland voor nemens zijn te Weenen en Rome een nota in te dienen ten betooge dat het Europeesch concert met afzonderlijke stappen van een of van enkele mogend heden onvereenigbaar is. Wanneer Oostenrijk en Italië doordrongen waren van de overtuiging dat de samenwsr- king van alle mogendheden waarborgen geeft tegen verwikkelingen over de grenzen van Albanië, dan zouden zij niet een paar dagen langer niet bij zijn vriend in Looden mocht logeeren, doch kreeg een weigerend antwoord. „Wat moet je vader een oude dwingeland zijn!" meende Hawthorne. „Als ik in jouw plaats was, Launcelot, dan zou ik lust krij gen om van mij af tb bijten. Het is onzin dat je als een schoolmeisje behandeld wordt. Begrijpt je oude heer niet, dat de jeugd haar vrijheid eens moet genieten?" De jeugd moet haar vrijheid genieten! In die woorden lag het heimelijk verlangen van Launcelot's hart opgesloten. Maar hoe moest hij zich vrijmaken? Door een huwelijk? Nu hij er ernstig over nadacht, was hij blij, dat hij hiervan af gezien had. Hij zou er alleen op een andere wijze door geboeid zijn en hoe veel hij van Veronica hield, hij was overtuigd, dat zijn liefde voor haar geen van beiden gelukkig zou gemaakt hebben. Bovendien was hij nu boos op haar, en speet het hem, dat hij in de brieven uit Oxford over die din gen had geschreven, omdat zij daardoor zeer gemakkelijk een verkeerd denkbeeld over zijn bedoelingen had kunnen krijgen. Heel ernstig kon zij ze echter niet opgevat hebben, want dan had zij hedenmiddag anders gehandeld. Eindelijk, nog steeds tegen het hek ge leund, en verstrooid kijkend naar een jongen die een half dozijn onwillige koeien door een poortje moest drijven, kwam hij tot een soort van besluit, ofschoon zijn hart reeds luider begon te kloppen bij de ge dachte aan hetgeen er uit voort kon komen. De bedreiging die hij tegen Veronica had uitgesproken dat hij naast James zou staan, wanneer deze uit zijn hoeve gezet werd, en dat hij openlijk zijn afkeuring sou te kennen geven feitelijk had hij aiet zoover willen gaan. Dat de erfgenaam van de Holts in tegenwoordigheid van zijn toekomstige pachters zich openlijk vóór het socialisme zou verklaren dat was een stap, die, hoe goed hij ook als bedreiging zich stellig hebben gewacht door on hoffelijk optreden resultaten te bereiken die ook met correcte middelen te ver krijgen zijn. Indien echter de kabinetten te Wee nen en Rome aan eigenmachtig han delen de voorkeur mochten geven boven geregelde samenwerking, dan zullen de mogendheden der Drievoudige Entente dat niet lijdelijk aanzien en maatregelen nemen om hunne belangen en waar digheid te beschermen. Het te Skoetari verschijnende Alba neesche blad Tarabosj wekt de Alba- neezen op, zelf een vorst te kiezen n niet te wachten tot men er een ai' Europa toegezonden krijgt. Het breek dan een lans voor prins Ach med F tea die als mohammedaan den steun v wee derde der bevolking moet hebb boven een christelijk vorst. De Tarabosj noemt prins Achroed Foead een vertieh man, die 't opvoedingswezen in Egy heeft georganiseerd en de Egyptische universiteit te Kaïro heeft gesticht Te Chenée bij Luik zijn Wb#»w, dag twee goederentreinen op elk gereden. De eene trein stond on station te wachten op het seii. vertrek toen de andere binnenreed waarschijnlijk door niet goed wevk der remmen te ver doorgleed. E«'-- stoker en twee remmers zijn gedood, een machinist is de hand verbrijzeld mocht klinken, niet zoo gemakkelijk volbrengen was. Doch nu was hij be-* te doen zooals hij gezegd had, v> zijn eigen belang als in dat van Ja of was het voor Ida? Zulk een stap moest immere onvermij delijk leiden tot een breuk tusschen hem en zijn vader. Daarna zouden zij onmoge lijk onder hetzelfde dak kunnen samen wonen. En hij, Launcelot, zou moeten ver trekken. Ongetwijfeld zou hij zonder een penny in den zak op straat gezet worden. Nu, dat hinderde niet. Launcelot vertrouwde vo komen op zijn bekwaamheid, om als h er op aankwam, zijn brood te kunnen w--. dienen. Gilbert zou hem wel werk bezor gen hij had meer dan eens te kennen gegeven dat hij dat doen kon. En zoo noo dig, zou hij geld opnemen op zijn erfenis zelfs de Squire kon niet betwisten dat hij mettertijd recht had op het landgoed van de Holts. O ja, hij zou er wel komen, Hij zou hier niet zoo gerust op geweest zijn, indien hij geweten had, aan welke voorwaarden de erfgenaam der Holts van geslacht op geslacht gebonden was voor waarden, die het hem onmogelijk maakten van zijn erfenis bij voorbaat iets te genieten. Ook Squire Mark had in zijn testament deze bepaling niet vergeten. Launcelot kon geen penny op zijn toekomstige bezitting opnemen zonder alles te verbeuren. Geheel onbewust van deze stoffelijke be lemmering, waudelde Launcelot naar huis 3ij vond het vooruitzicht op een heftig •iooneel nu zoo erg niet meer. Er was iet- oeldhattigs in, de geheele omtrek zou ervan preken. Iemand die zooveel deed terwille van zijn beginselen zelfs Veronica zou hem haar bewondering niet kunnen ont houden! Zij beweerde immers altijd dat iemand volgens zij n geweten moest handelen, wat ook de gevolgen mochten zijn, of wat anderen ervan mochten zeggen 1 DOOR (Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1913 | | pagina 1