Hel
eo iitcna, de
Langstraat en de fiommeierwaard.
Land van Heusden
Door Schade en Schande.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3327. Zaterdag 17 Januari.
FEUILLETON.
1914.
De Recherche hier te Lande
en Elders.
land van alten/s»
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer Y1/* ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
VOOR
De laatste weken klaagt men hier
te lande steen en been over onze po
litie, speciaal over de recherche, dien
het maar niet mag gelukken de dader(s)
op te sporen van de den laatsten tijd
en eerder gepleegde moorden.
En dan wordt gewezen op de politie
in het buitenland, die, volgens beweren,
zooveel meer succes zou hebben bij haar
noeporingen naar zware misdadigers,
als moordenaars, dieven en inbrekers.
Dezer dagen was in een onzer groote
dagbladen een oud-politieman aan het
woord, die van meening was dat niet
de beambten er schuldig aan waren
dat hier in ons land zooveel misdaden
ongestraft bleven, doch dat het aan de
inrichting onzer politie geweten moest
worden dat van de vele misdaden zoo
menigmaal de bedrijver niet werd ge
vonden. Wel is, zoo zeide hij, elke po
litiebeambte, belast met de opsporing
van strafbare feiten, volgens zijn af-
gelegden eed verplicht het onderzoek
voort te zetten totdat de dader gevon
den is, de superieuren zijn het, die den
beambten dit beletten, wijl ze de be
ambten niet zelfstandig willen laten
optreden. Opsporen op bevel in een
afgebakende richting leidt tot niets,
zegt hij. Volgens den oud-politieman
moest „op onderzoek" wezeneen week
vrijaf, met gevulde beurs en geen ge
dwongen dagelijksch rapport, dus vrij
held van handelen. En hij meent dat,
er wel mannen zijn, die men deze vrij
heid kan toevertrouwen. De eenige weg,
dien we uitmoeten, om te voorkomen
dat zooveel misdaden ongestraft blijven
is, zoo eindigt hijreorganisatie en een
korps rechercheurs, vrij van dwang,
mannen die hun eigen wil kunnen
volgen.
Dat reorganisatie van de politie
noodig is, stemmen wij toe.
En dat een geheel vrij onderzoek,
zooals de oud-politieman dat wenscht,
vaak betere resultaten zou afwerpen
dan een bevolen onderzoek in een af
gebakende richting, stemmen wij ook
toe.
En ook gelooven wij wel met hem
dat er wel politiemannen zijn, die men
die vrijheid van handelen zou kunnen
toevertrouwen.
Als aan alles, hapert er dus ook aan
ALICE EN CLAUDE ASKEW.
32)
Veronica kleurde en ondanks haar zucht
voor eensgezindheid kon zij dit toch niet
onbeantwoord laten.
„&ilk een gelegenheid zal zich waarschijn
lijk nooit in mijn leven voordoen," zeide
zij. „De hemel geve dat het nooit gebeurt
want ik zou mijzelf laf vinden, als ik niet
volgens mijn overtuiging handelde."
Met een lichten uitroep van afschuw
maakte mevrouw Halt nu een eind aan het
gesprek.
Launcelot had geen woord gezegd, doch
zijn bewondering voor Veronica was sterk
toegenomen. Hij voelde sympathie voor alle
ongewone opvattingen, en terwijl zij sprak,
zag hij haar in den geest op een tribune
staaD en tegen het volk spreken zooals
Ida gewoon was te doen. Hij dacht dat zij
het er even goed zou afbrengen als Ida
en zeker had Veronica iets wat, wist hij
niet te zeggen dat Ida miste.
„Nu, vergelijkingen maken was onzin.
Hij had zijn keus gedaan. Hij had Ida lief
en wilde met haar trouwen. Het eenige wat
hij zeggen kon, was dat hij Veronica vroeger
verkeerd beoordeeld had of liever, dat
hij haar niet op de rechte waarde had ge
schat. Dat wilde hij haar gaarne zeggen.
„Zeg, Vero," fluisterde Launcelot, de ge
legenheid waarnemend, dat mevrouw Holt
aan Jessica vroeg, of zij Douglas Merridew
had ontmoet op een namiddagvisite. „Zeg,
Vero, ik vind dat je heel goed gesproken
de inrichting onzer politie nog al veel.
De „Telegraaf" geeft een overzicht
van hoe de politie in bet buitenland,
te Berlijn en Parijs, werkt, om de mis
dadigers op te sporen.
Zoowel te Berlijn als te Parijs houdt
de politie de pers niet, zooals hier te
lande wèl het geval is, angstvallig
buiten haar nasporingen en ontdek
kingen. Wanneer te Berlijn een zwaar
misdrijf gepleegd is, geeft de recherche
door middel van de pers een zoo uit
gebreid mogelijk verslag van alle met
de misdaad in verband staande voor
vallen, opsomming van bij een slacht
offer gevonden voorwerpen, vaak met
foto's. Verder wordt onmiddellijk na
de misdaad een aanzienlijke som uit
geloofd aan dengene, die inlichtingen
kan verschaffen, welke leiden tot ar
restatie van den dader, of die op an
dere wijze den schuldige doet vatten.
Met dezen maatregel is de politie zóó
vlug, dat reeds enkele uren na de ont
dekking overal in de stad bulletins zyn
verspreid, waarin het misdrijf in het
kort wordt medegedeeld en de uitge
loofde premie op de aanhouding van
den dader wordt genoemd.
De eerstvolgende editing der dagbladen
bevatten deze mededeeliDg eveneens.
Men zal zich herinneren, zoo zegt de
„Telegraaf" dat omstreeks een jaar ge
leden op verschillende plekken in de
Duitsche rijkshoofdstad gedeelten van
een vrouwenlijk, in papier gewikkeld,
werden ontdekt, bet eerst een rompstuk
en een been, later andere ledematen.
En wat ging de politie toen doen
Wat er nog van de kleederen aan deze
overblyfselen van het vermoorde slacht
offer zat, werd, met het pakpapier en
zelfs het bindtouw, waarmede de afschu
welijke pakken waren dichtgehouden,
in het daarvoor bestemde, met glas en
ijzerdraad bedekte kastje naast den
ingang van het Polizei-praesidium voor
het publiek tentoongesteld, met ver
klarende bijschriften en verzoek om
inlichtingen. Ook de pers gaf zeer uitvoe
rige beschrijvingen van de voorwerpen.
Een dag later reeds kwam zich de
winkelier aanmelden, die zich heel
goed herinnerde papier van het ten
toongestelde soort te hebben verkocht,
een dag vóór de moord moest zijn
gepleegd. Weer een dag later was het
lijk, dank zij verschillende winkeliers
in vrouwenconfectie en andere aan wij
zingen geïdentificeerd. En een week
hebt, en ik ben het in alle opzichten met
je eens. En ik moet je nog iets anders
zeggen ook," ging hij haastig voort, „ik heb
mij vroeger heel leelijk tegenover je gedragen,
en als ik maar een greintje fatsoen in mij
had gehad, zou ik je dat ook geschreven
hebben. Van jouw standpunt had je vol
komen gelijk, dat je mij niet hielp om mijn
vader te braveeren. Maar dat kon ik toen
niet inzien. Ik voelde dat ik gelijk had, en
dat iedereen tegen mij was. Zoo ben ik nu
eenmaal. Ik heb een koppigen duivel in mij,
en dien duivel hebben zij voet gegeven toen
ik een jongen was zij hebben geen moeite
gedaan om te zien of er niet wat beters aan
te kweeken was. Ik vermoed dat zij het den
geest van de Farfexes zouden noemen. Nu,
zie je, die heeft mij beet gekregen, de geest
van de dolle Farfexes, en hij haat de Holts
evenzeer als zij hem haten; en wat moet
iemand er nu aan doen, als de vader een
Holt is en de zoon een Farfex?"
Haar antwoord verwachtend zweeg hij,
doch Veronica kon niets zeggen, want me
vrouw Holt vroeg haar stiefzoon iets, zoodat
deze zich wel met haar moest bemoeien.
Nooit had hij met iemand zoo openhartig
over zichzelf gesproken doch Veronica
scheen hem moed te geven. De woorden
kwamen vanzelf over zijn lippen. En Ve
ronica luisterde met een zucht van dank
baarheid, want een man die zulk een juist
begrip van zijn eigen karakter had, kon
niet onherroepelijk verloren zijn. Zij had
immers altijd beweerd, dat het goede bij
hem onder de oppervlakte lag heel diep
begraven misscnien en nu nog dieper
door al de dwaasheden van die jaren
maar dat het er toch nog te vinden was!
Nadat Launcelot het huis verlaten had,
was zijn Daam zelden over haar lippen
gekomen. Zij mochten gerust denken, dat
zij hem vergeten had. Zelfs Jessica ver
moedde niet, dat de lichtzinnige nog altijd
later zaten de moordenaar en zijn min
nares achter slot. De Fransche recherche
gaat eenigzins anders te werk, maar
ook zij schrijft grooten spoed en de
meest magelijke openbaarheid boven
aan haar program van actie. Bovendien
heeft zij het Bertillon-stelsel ingevoerd,
omvattend de aanteekeningen der karak
teristieke maten van alle, ook de kleinste
misdadigers, die zij in handen krijgt,
met hun foto's en face en profil en de
bekende duimafdrukken.
't Is waar, ook in Duitschland en
Frankrijk blijven sommige misdaden
ongestraft, maar toch betrekkelijk hoogst
zelden, en in ieder geval heeft dan de
recherche gedaan wat ze doen kón.
Zou onze politie niet een en ander
kunnen overnemen uit genoemde buiten-
landsche stelsels
Misschien zou het wel goed zijn
Buitenland.
Generaal Smits, de minister van ver
dediging, heeft te Johannesburg in een
toespraak tot het comité voor de open
bare orde gezegd, dat hij eerst in het
uiterste geval de burgermacht in Johan
nesburg zou gebruiken. De burgers,
vreesde hij, zouden niet dulden wat de
rijkstroepen in Juli duldden zonder te
schieten. Doe dus alles wat gij kunt,
zeide hij, om het binnenhalen van de
burgers te b sletten.
Op het oogenblik worden de burgers
gebruikt om spoorwegen en bruggen
te bewaken. Te Johannesburg werden
alle openbare gebouwen, mijnkantoren,
banken, krantenbureaux, de Rand Club,
enz. bewaakt, meestal door Engelsch
sprekende vrijwilligers.
De regeering heeft van de Engelsche
regeering bericht gekregen, dat zij zoo
noodig over de rijkstroepen kan be
schikken.
Donderdag werd uit Kaapstad ge
meld: De secrstaris en het geheele be
stuur van de vakvereeniging van spoor
wegpersoneel zijn in de in 't midden
der stad gelegen Standard Arcade ge
vangen genomen.
Naar de correspondenten van Reuter
seinen is in alle deelen van het sta-
kingsgebied de staking aan het ver-
loopen en hervatten stakers het werk.
Het spoorwegpersoneel te Kimberley
heeft zich bij stemming tegen staking
verklaard. Deze beslissing is van ge
wicht, daar Kimberley een belangrijk
centrum van spoorwegen is met groote
spoorwegwerkplaatsen.
En uit Johannesburg De Tradeshall
in haar hart leefde. Dat wist alleen haar
moeder.
Soms werd er in haar bijzijn over Laun
celot gesproken. Mark had gespot met de
eerzucht van zijn broeder, die geld wilde
verdienen met teekenen en daar niet in
geslaagd was. De eerwaarde George Frazer
had slechte berichten gezonden omtrent zijn
kweekeling, en Veronica had de opmerkin
gen van de geheele familie moeten aan-
hooren. Later had zij gevoeld, dat zij Laun
celot geheel loslieten, dat hij „op zijn eigen
manier naar den duivel mocht loopen"
zooals hij zelf gezegd had, al wist zij dit
niet en zij had zich diep geërgerd over
de zelfgenoegzaamheid, waarmede Mark de
positie innam, die zijn broeder had moeten
bekleeden 1
Eens had zij er met Jessica over gesproken.
„Het is alleen Launcelot's eigenschuld,"
had haar vriendin geantwoord. „Er is hem
gezegd, dat hij mag thuiskomen, wanneer
hij verkiest. Maar hij heeft er eenvoudig geen
lust in."
Hierop viel niets te antwoorden, doch
Veronica voelde onwillekeurig, dat, hoeveel
schuld Launcelot zelf mocht hebben, er ook
nog andere invloeden bij in het spel waren.
Want wie kan gelukkig en tevreden leven
wanneer hem wordt te verstaan gegeven,
dat zijn tegenwoordigheid een ander ergert?
Doch Veronica kon niets doen. Launce
lot zelf had haar vriendschap geweigerd.
Zij kon slechts wachten totdat schade en
schande hun uitwerking gedaad hadden.
Een paar jongelieden hadden aanzoek om
haar hand gedaan en een derde scheen er
ingelijks plan op te hebben. Over de eerste
twee had zij zelfs niet gedacht, doch de
derde was werkelijk een vriend van haar.
Het was dokter Hornby, die langzamer
hand een persoon van veel invloed geworden
was. Hij had een nieuwe, doeltreffende
behandeling voor sommige zenuwkwalen
(vereenigingsgebouw van de werklieden)
heeft zich onvoorwaardelijk overgegeven.
Bain en meer dan twaalf leiders der
staking, onder wie Watson, de president
van het Verbond van vakvereenigingen,
zijn gevangen genomen. Zij zijn, voor-
loopig voor 3 weken, naar de gevangenis
verwezen.
De overgave geschiedde na een in
drukwekkende machtsontwikkeling der
overheid. Een burgercommandant was
ter plaatse en gewapende politie had
het gebouw geheel ingesloten. Nadat
een stuk veldgeschut op het gebouw
was gericht begon een bespreking tus-
schen Bain en den bevelvoerenden offi
cier. Bain protesteerde tegen het gebruik
van geweld, doeh de officier antwoordde
dat het noodig was geweld te gebruiken
als de Tradeshall zich niet overgaf.
Bain repliceerde: „Vandaag is de macht
nog aan uw kant" en gaf 't gebouw over.
Woensdagochtend kwam te Parijs een
onbekende ten huize van Sjerif-pasja en
verzocht diens kamerdienaar een schrif
telijk verzoek om een onderhoud aan
den generaal over te brengen. De kamer
dienaar antwoordde, dat de generaal zoo
vroeg geen bezoek ontving. Dadelijk
loste toen de onbekende een revolver
schot op den kamerdienaar, die ineen
zakte. Verschillende bedienden kwamen
cp het geluid toe en losten revolver
schoten op den indringer.
Door het schieten gewekt, kwam Salil
bei, de schoonzoon van Sjerif pasja, aan-
loopen en schoot den aanvaller dood.
Sjerif pasja was een der leiders van
de radicale partij in Turkije; vroeger
is hij Turksch gezant te Stockholm ge
weest.
In Turkije is hij ter dood veroordeeld
en daarna naar Parijs gevlucht, waar
hij het radicale orgaan Mècheroutiette
is gaan uitgeven.
Generaal Sjerif pasja, op wien te Parijs
een aanslag is beproefd, heeft aan ver
slaggevers meegedeeld, dat de Turksche
regeering moordenaars tegen hem heeft
uitgezonden. Dat blijkt uit de twee re
volvers, op het lijk van den neerge
schoten Turk gevonden. Het zijn wa
pens die bij de Turksche politie in ge
bruik zijn. Sjerif pasja twijfelt er niet
aan of de poging zal worden herhaald,
vooral nu hij onlangs geweigerd heeft
zijn oppositie tegen de comité-regeering
te staken.
Uit het noorden van Spanje wordt
gemeld
In Catalonië is het vinnig koud. Te
Girona vriest het 14 graden. Te Mataro
zijn drie menschen doodgevroren, te
Villafranca is een autobus door de
ontdekt, en was in Londen benoemd tot
een gewichtigen post aan een der groote
hospitalen. Men beweerde dat hij op weg
was om rijk te worden. Zijn praktijk te
Chalton had hij aan een nieuwen dokter
overgedragen, maar hij had daar in de buurt
een groot huis gekocht, waar hij den tijd
doorbracht, dien zijn arbeid in de stad hem
liet. Misschien had hij dat wel gedaan om
de vriendschap die tUBSchen Veronica en
hem waa ontstaan.
De voorspoed had hem in verschillende
opzichten veranderd. Van een vrij zorge-
loozen knaap, nog half en half medisch
student, was hij een ernstig man van de
wereld geworden. Ook zijn gevoelens en
opvattingon hadden zich gewijzigd Vero
nica vond dat die verwonderlijk in over
eenstemming waren met de hare. Zij mocht
hem graag lijden, en zij lachte hartelijk,
toen mevrouw Holt ontdekte dat dokter
Hornby uit een goede, oude familie stamde,
en dus zeer goed kon geplaatst worden op
de lijst der bezoekers van Chalton Coombe.
Door Dokter Hornby had zij nu en dan
gehoord hoe het Launcelot in Londen ging,
ofschoon de beide mannen elkander weinig
zagen. Bij zijn vestiging in Londen had Horn
by zyn ouden vriend onmiddellijk een
bezoek gebracht, doch Launcelot had dit
slechts onwillig beantwoord. Hornby be
hoorde, evenals Veronica, tot het „oude
leven", en was bovendien getuige, en meer
dan getuige, geweest van het tooneel voor
de „Korenschoof," waar Launcelot zoo on
gaarne aan herinnerd werd. Beleefdheids
halve hadden zij elkander een paar maal
opgezocht en toen had de maalstroom
van Londen hen weer gescheiden.
Hornby had nog geen aanzoek om Vero
nica's hand gedaan, doch zij vermoedde,
dat hij er binnenkort wel toe zou komen.
Zij had haar best gedaan om hem aan het
verstand te brengen, dat zij geen plan had,
gladheid geslipt en omgeslagen. Er zijn
elf gekwetsten.
Te Agram heeft het 48 uur gesneeuwd.
In de straten ligt de sneeuw een halve
meter dik, zoodat het tramverkeer ge
staakt is en zelfs auto's en vrachtwagens
er niet door kunnen. De toevoer van
levensmiddelen naar de stad is ten
zeerste bemoeilijkt.
Omtrent de vulkanische uitbarsting
in Japan werd Donderdag uit Tokio
gemeld
Een der eerste vluchtelingen uit Ka-
gosjima heeft omtrent de ramp het
volgende meegedeeld: De rommelingen
begonnen op den lOden't waren schrik
wekkende geluiden. Niemand sliep; men
maakte voedsel gereed en pakte alles
in om op alle gebeurlijkheden voorbe
reid te zijn. Den 12den 's morgens, toen
iedereen zich had gereed gemaakt om
t® vluchten, kwam de vulkaan op Sa-
koera sjima tot uitbarsting. De inwoners
van Kagoajima waren naar het strand
gesneld en zagen een geweldige scheur
tot op een derde van de flank van den
vulkaan, waaruit dichte rook en vlam
men opstegen tot wel duizend meters
hoog. Kort daarop werden nog drie
scheuren in den vulkaanwand waarge
nomen, waaruit groote, rood-gloeiende
blokken geslingerd werden.
Een geweldige uitbarsting volgde.
Met geen woorden kan het vreeselijke,
doch prachtige schouwspel worden weer
gegeven. Het gedonder in de lucht over
trof nog verre het geknal bij de beschie
ting van Port Arthur.
De kijkers op den vasten wal zagen
de eilandbewoners als opgejaagde ratten
naar het strand rennen om zich daar
in booten of op vlotten te redden. Zelfs
poogden sommigen van het eiland Sa~
koera naar den wal van Kioe-sjioe over
te zwemmen; maar de meesten kwamen
om. Alle beschikbare booten in Kago-
sjima werden gebruikt voor het red
dingswerk; maar deze stad zelf leek
wel een slagveld. De aardschokken ver
nielden de gebouwen, rotsblokken en
steenen verpletterden de huizen. Den
ganschen middag liepen er treinen om
de inwoners naar elders te brengen.
Velen, die in die treinen geen plaats
konden vinden, hingen er buiten aan.
De vluchteling, die in deze beschrijving
aan het woord is, was zelf buiten aan
een wagen gaan hangen, maar had niet
verder mee kunnen komen dan Hito-
gosji.
Het is nog totaal onmogelijk om een
betrouwbare lijst op te maken van het
aantal dooden. Waarschijnlijk zal het
getal wel nooit met zekerheid bekend
worden.
haar moeder te verlaten want zij wilde
hem niet kwetsen door een weigering.
Mark scheen ook al over haar te denken.
De heer en mevrouw Holt, en zelfs Jessica,
zinspeelden er altijd op, dat een huwelijk
tu8schen haar en Mark hun ideaal was.
Maar indien Mark ind-rtijd eenige aan
trekkelijkheid voor haar mocht gehad
hebben, dan was dit nu geheel voorbij.
Nooit, zelfs als schoolmeisje, had zij van
hem gehouden als van Launcelot, en nu
was hij zoo'n groote, ruwe man geworden,
lomp in zijn manieren, een echte Holt,
maar zonder de goedhartigheid die zijn
vader kenmerkte. Eens had zij hem bij toe
val één van de stalknechts een standje hoo-
ren maken, en huiverend, met de vingers
in de ooren, was zij weggeloopen, ontzet
door de grofheid en ruwheid van zijn taal.
Gelukkig scheen Mark zijn aandacht vol
strekt niet tot haar uit te strekken; hij
scheen alleen belang te stellen in zijn paar
den en honden en geweren, en des zomers
in zijn cricketspel, waarvan hij een ijverig
voorstander was. Hij speelde goed en geluk
kig en was buiten mate trotsch op zijn suc
ces. Onder deze omstandigheden maakte
Veronica zich niet zeer bezorgd over den
invloed dien Mark op haar leven zou kun
nen hebben.
Zoodra zijn stiefmoeder hem vrijliet,
wendde Launcelot zich weer tot Veronica.
„Veronica", zeide hij op nederigen toon,
„wil je mij vergeven, dat ik mij zoo lomp
tegenover je gedragen heb? Ik heb er de
schade van gehad vijf jaren lang heb ik
je niet gezien."
Onder het tafellaken vonden hun handen
elkander. Het kwam Veronica voor, dat
eindelijk de wolken verjaagd werden, en
zij bloosde van genoegen.
DOOR
Wordt vervolgd