Het Land van Hensden en illena, de Langstraat en de Bommelerwaard
Door Schade en Schande.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3343. Zaterdag 14 Maart.
1914.
De pest op Java.
FEUILLETON.
>cT UNB VAN ALT&N'
VOOB
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
De pest breidt zich langzaam maar
gestadig uit, dat is de alarmkreet, die
van Midden-Java tot ons komt.
Het laatste telegram van den gou
verneur-generaal van Nederlandsch In-
dië aan het departement van Koloniën
te 's Gravenhage maakt melding vhu
341 nieuwe pestgevallen en 318 dooden
in de afdeeling Malang, 14 nieuwe ge
vallen, in de afdeeling Toeloenggagoeng
Bangil 30, Pasoeroean 4 doodelijke
gevallen, Madioen 146 nieuwe gevallen
en 39 dooden, Kediri 33 nieuwe ge
vallen en 32 dooden, Soerabaja 26
nieuwe gevallen en 17 dooden, Paree
55 nieuwe gevallen en 51 dooden enz.
En zoo ongeveer luiden alle veer-
tien-daagsche berichten van den gou
verneur generaal aan bet departement
in Den Haag
De toestand ziet er niet rooskleurig
uit, en weiuig bemoedigend is het door
sommigen aangeprezen systeem, om de
bestrijding der ziekte geheel te laten
varen en de ziekte te laten uitwoeden.
Want tot nog toe was de aandacht
het meest op de bestrijding der ziekte
gericht, werd aan de behandeling der
zieken nog maar weinig gedacht, waar
aan dan ook het schrikbarende sterfte
cijfer van 98 pCt. der aangetasten ge
weten moet worden.
Dat gaat nu wat anders worden.
Zoo schrijft de Malangsche corres
pondent van het „Soerabayasch Han
delsblad" dat de afdeeling Malang in
een zeker aantal arrondissementen zal
worden verdeeld, die ieder een hospi
taal zullen krijgen met een dokter aan
het hoofd, wiens taak het zal zijn zich
uitsluitend met de genezing der binnen
gebrachte patiënten bezig te houden.
En vanwege het ministerie van kolo
niën is een oproep gedaan naar een
twintigtal jonge artsen, om in het be
lang van de pestbestrijding op Java
derwaarts te worden uitgezonden, op
een salaris van f 400 per maaBd.
De heer F. de Hartogh komt in de
„Telegraaf betoogen dat de voorwaar
den, aan de uitzending verbonden, niet
gunstig genoeg zijn, waarom hij vreest
dat de toeloop van geneeskundigen, die
voor uitzending in aanmerking wen-
schen te komen, niet bijzonder groot
zal wezen en de vraag het aanbod
verre zal blijken te overtreffen.
Den volgenden dag kwam een andere
inzender, de officier van gezondheid
ALICE EN CLAUDE ASKEW.
48)
Dit alles dacht Veronica, doch zij zeide
niets, en op dit oogenblik kwam Jessica,
mevrouw Douglas Merridew, het vertrek
binnen en begroette haar met een harte-
lijken kus.
Zij vertelde dat zij juist uit de kamer van
Launcelot kwam. Hij had gehoord dat Vero
nica gekomen was, en wilde haar dadelijk
bij zich hebben. Mevrouw Holt was bij
haar man.
„Ik heb j« bagage naar je kamer laten
brengen, Vero," zeide Jessica. „Het is dezelfde
kamer, waar je vroeger ook altijd logeerde.
Ik heb mij niet zoo erg gehaast, want ik
dacht, datje wel eerst eens met Sir Frederick
Koudt willen praten. Maar nu ga je toch
met mij mee naar Launcelot?"
Veronica knikte eu volgde haar vriendin
laar de sterfkamer van den man dien zij
iefhad.
XXI.
Traag kropen de lange uren voort en het
pegon donker te worden. De schaduw van
len dood en van de folterende onzekerheid
ling nog steeds over Chalton Coombe. De
jauwen schreeuwden op het terras, en hun
,eschreeuw vond een echo in het hart van
ïen die waakten, en hen, die te vergeefs
rachtten een uurtje te slapen.
De twee pleegzusters, die den dagdienst
le klasse K. M. de heer L. Rüller,
naar aanleiding van die woorden in
hetzelfde blad uitroepen „Hoe is het
mogelijk dat men zoo sterk de finan-
ciëele zijde van dit vraagstuk op den
voorgrond laat treden
De heer Hartogh meent dat een
salaris van f 400 per maand, waarvoor
25- d 30-jarige artsen zich tot een
werkkring van 2 jaren in een afmattend
klimaat en een omgeving, waarin zij
ook zeiven aan besmetting bloot staan,
te verbinden hebben, niet voldoende
te achten is voor de opoffering, die ze
zich getroosten moeten door als wel
doeners der menschheid hun gezond
vaderland voor een tijdelijke vestiging
in door pest bezochte oorden te ver
laten.
Dat er vele jonge artsen zijn, die
ouder deze voorwaarden niet voor uit
zending naar Java in aanmerking wen
schen te komen, gelooven wij onmid
dellijk gaarne.
Mét deu heer De Hartogh zeggeo
wij dat een jong geneesheer door ver
schillende redenen er toe genoopt kan
worden zyn werkzaamheid als weldoe
ner der menschlieid in de tropische
peststreken eenigermate te verbinden
aan stoffelijke belangen, welke door
een geneesheer in het algemeen, al is
hij ook filantroop in den waren zin
des woords, evenmin weggecijferd kun
nen worden als bijvoorbeeld door een
rechtgeaard koopman van beroep.
De heer Büiler haalt in zijn schrijven
aan een geval van een drietal edele
lieden, een Duitsche dame, een Ame
rikaan8ch officier van gezondheid en
een Engelsche predikant, die allen diep
begaan waren met het lot der onge
lukkige lijders aan pest, gedurende den
Balkan-oorlog, en zich, voorzien van
levensmiddelen en geneesmiddelen, in
het afsluitcordon bij San Stefano op
sloten, overal hulp verleenden aan de
ongelukkige lijders, waardoor bet hun
mocht gelukken nog velen te redden
en zeer velen in den doodstrijd bij te
staan en het laatste lijden te verzachten,
waarna hij vraagtZijn er in Holland
dan ook niet vaD dezulken
We hopen het
We hopen het dat er voldoende jonge
geneeskundigen zijn, die zich voor de
pestbestrijding op Java zullen aan
melden
Want de ziekte neemt met den dag
ernstiger vormen aan, zoodat honderden
menschenlevens er aan ten gronde gaan.
hadden gehad, sliepen, de derde was bij
Launcelot, en aan Veronica was de zorg
voor den Squire opgedragen.
Het was op Launcelot's verzoek, dat zij
niet bij hem vertoefde. Haar aan zijn bed
te zien, tegelijk met zijn vrouw, was meer
dan hij kon verdragen.
Even na haar komst op Chalton was zij
een uurtje bij hem geweest en dat uur
zou voor Veronica heilig blijven zoolang
zij leefde. Want nu, in het aangezicht van
den dood, mocht het jarenlange stilzwij
gen verbroken, de terughouding opgeheven
worden.
„Veronica, o Veronica, wat heb ik ver
loren wat heb ik weggeworpen!"
Zoo klonk de klacht van den man.
„Stil, lieveling, stil," troostte zij hem.
„Mijn liefde heb je nooit verloren. Die
heeft je altijd toebehoord."
Hij wist dat het waar was, hij wist nu
waarom zij nimmer getrouwd was dat
het uit liefde voor hem was. Dit was bal
sem voor zijn ziel. En toch hoe droevig
was het!
„Och, wat wordt er van verloren liefde?"
treurde hij.
„Liefde is nooit verloren," antwoordde zij
met haar zachte stem, die hem als muziek
in de ooren klonk. „Onze liefde was niet
verloren, Launcelot. Als je mij niet hadt
liefgehad, wat was er dan de laatste zeven
jaren van je leven geworden? Als je niet
geweten hadt, dat ik je liefhad, zou je het
dan de moeite waard gevonden hebben om
te strijden en te overwinnen? Je hebt
dapper je strijd gestreden, Launcelot, en
je moogt trotsch zijn op de overwinning
die je behaald hebt. Maar de liefde heeft
je geholpen."
„Dat is waar," fluisterde hij. „Ik ben
vrijgekocht door de liefde. En toch moet ik
En mochten er zich niet voldoende
geneeskundigen voor uitzending aan
melden, omdat de voorwaarden voor
uitzending zoo ongunstig zpn, dat men
dan die voorwaarden gunstiger make
Buitenland.
Dinsdagnacht is te Wilna, in de pro
vincie Littauen, (Rusland) een houten
huis door brand vernield. Zeven perso
nen kwamen in de vlammen om.
Volgens de Daily Telegraph is dezer
dagen van een Engelsch slagschip, te
Sheerness gestationeerd, een geheime
code van signalen gestolen. Er was een
boek, uiterlijk op het gestolene veel
gelijkend, voor in de plaats gelegd. Het
onderzoek heeft geen aanwijzingen om
trent den dader opgeleverd, die naar
men gelooft, de code, welke vooral in
oorlogstijd van groote beteekenis was,
aan een spion heeft verkocht.
Kiesrechtvrouwen hebben Donderdag
nacht te Stewarton in Ayrshire een villa
in brand gestoken als protest tegen de
aanhouding van mevrouw Pankhurst.
Uit Petersburg wordt gemeld: De
buitengewone begrooting voor 1914 be
draagt 150 millioen gulden meer dan
die voor 1913, hetgeen een vermeerde
ring is van 30 pCt.
Noeri bei, die op zijn vliegtocht van
Konstantinopel naar Kairo Maandag te
Jaffa was aangekomen, is niet ver daar
vandaan in zee gevallen. Hij zwom naar
de kust, maar is in het hospitaal over-
ledsn.
Te Parijs is een hoteldief, die jaren
lang de politie op een dwaalspoor heeft
gebracht, tot vijf jaar gevangenisstraf
veroordeeld. Urbain Thaust, Duitscher
van afkomst, was steeds voor een eerlijk
en welgesteld man doorgegaan. Hij
leefde kalm en ingetogen te Bois Co-
lombes, een voorstad van Parijs en was
er om zijn mildadigheid zeer gezien.
Soms was hij enkele weken van huis
voor „zaken". Hij logeerde dan te Pa
rijs in eerste-rangshotels, waar hij de
kamers der gasten plunderde.
Op den langen duur trok het toch
de aandacht, dat de diefstallen altijd
gebeurden, als deze fatsoenlijke man
in een hotel verbleef. Daarom hadden
twee speurders eens kamers naast de
zijne genomen en rekenden hem in
toen hij daar met een valschen sleutel
binnendrong.
In New-York wordt niet alleen ver-
er steeds aan denken, hoe blind ik was
jaren en jaren geleden! Weet je nog wel,
Veronica, toen ik juist van de universiteit
kwam, hoe ik je toen ontmoette, en ik je
vroeg mij te helpen, mijn vader te braveeren?
Weet je wel, dat ik toen van plan was, je
te vragen, of je mijn vrouw wilde worden?
Ik had je al uit Oxford zoo iets geschreven.
Maar ik werd boos, omdat je raad niet
strookte met wat ik gaarne wilde. Men zegt,
dat iedereen de kans op geluk heeft, als hij
de fortuin op het juiste oogenblik weet te
grijpen nu, toen ging het geluk mij
voorbij maar ik wendde mij af met
leege handen en een leeg hoofd."
Hij sprak met bittere ironie, en het was
droevig hem daar te zien hijgen. Hij scheen
nog bijna een knaap, en zijn oogen waren
zacht als fluweel; geen pijn verwrong zijn
mooi gelaat en wie niet wist, hoe het ge
broken, nuttelooze lichaam door de dekens
werd verborgen, had zich kunnen voor
stellen, dat hij slechts een weinig lag te
rusten.
„Neen, lieveling," zeide zij nogmaals. „Het
zijn dingen, die wij niet begrijpen, maar
wie zal zeggen, of wij gelukkig waren ge
weest, als je mij tot vrouw hadt gevraagd,
en ik je aanzoek had aangenomen? Want
toen hadt je mij niet werkelijk lief, Laun
celot je waart heel jong, en de liefde
had nog geen beteekenis voor je. Je moest
nog wachten totdat de dageraad van de
liefde doorbrak. Je moest leeren door schade
en schande."
Zoo sprak zij met hem, en de klank van
haar stem bracht vrede in zijn ziel. Hij
sprak met haar over zijn kind en zijn
vrouw de „straatmeid", die zoo hulp
vaardig en trouw was geweest, en die,
wetende hoe lief hij Veronica had, nooit
jaloersch of wraakzuchtig was geweest zij
teld, doch openlijk in geneeskundige
tijdschriften gepubliceerd, dat de be
roemde medici zich niet ontzien hebben,
duizend onschuldige kindertjes om der
wille van de wetenschap met tubercu-
lose-bacillen en kiemen van andere be
smettelijke ziekten in te enten. Mr.
Joseph Whittys schrijft in „American
Institute of Social Service", dat de hoofd
verpleegsters van bewaarscholen, wees
huizen, vondelingenhuizen en hospitaals
zich er toe geleend hebben, hun pleeg
kinderen aan mannen van de weten
schap af te stann om proeven op hen
te laten nemen. Niemand minder daD
de beroemde Japansche professor No-
guchi, verbonden aan het Rockefeller-
Institute te New-York, heeft deze ex
perimenten genomen. We lezen b.v., dat
kinderen van nog geen twee jaar tuber-
culose-bacillen in de oogjes zijn ge
spoten, en dat men hun bovendien nog
de handjes vastbond, zoodat de kleinen
niet met wrijven hun pijn konden ver
zachten. Het is begrijpelijk, dat dit
bericht in New-York een storm van
verontwaardiging heeft doen ontstaan.
Het medisch schandaal is daar het
onderwerp van den dag. Het gebeurde
werpt een schandvlek op de geheele
Amerikaansche artsenwereld. Dat pro
fessor Holt, professor voor kinderziekten
aan de Columbia-universiteit en zoovele
anderen, wier namen alle bekend zijn,
ook mee hebben gedaan, acht het New-
Yorksche publiek op zijn zachtst ge
nomen onbegrijpelijk. De openbare mee
ning eischt de strengste bestraffing voor
deze geneesheeren.
De Engelsche minister van oorlog liet
zich Dinsdag in het Lagerhuis bij de
bespreking der militaire begrooting al
dus uit: „Buiten Engeland houden wij
117.000 man voortdurend op voet van
oorlog en in het moederland 121.000
man benevens 116.000 reservisten. In
geval van plotselinge mobilisatie kun
nen we binnen zeer korten tijd een
macht van 162.000 man op de been
hebben, volledig uitgerust, dus man
schappen met paarden, geschut en mu
nitie. In geval van een plotselingen
noodtoestand in vredestijd, zullen we
globaal 50.000 man van alle wapenen
in- eenige uren gereed hebben, om ze
waar ook heen te zenden.
De vliegerofficier Eisner, die op het
vliegveld te Aspern, met zijn passagier,
den korporaal Serva, van een hoogte
van 150 meter is doodgevallen, was,
naar de Weensche correspondent van de
N. R. Ct. schrijft, een van de knapste
Oostenrijksche vliegers. Hij was belast
met het beproeven van de vliegwerk
tuigen alvorens ze door de militaire
wist, dat het een heilige zaak was, en
over 't kind, dat zijn vrouw hem geschonken
had, den kleinen jongen, die, als slles goed
was gegaan, eenmaal meester op Chalton
zou geworden zijn, en een meester, voor
zijn taak geschikt, naar het uiterlijk te
oordeelen, maar die nu zonder een stuiver
de wereld zou intreden.
„Zal je goed voor beiden zijn, Veronica
Madge is een flinke vrouw, en kan genoeg
verdienen om geen armoede te lijden, en ik
zou niet willen, dat zij schulden maakte bij
iemand anders neen, zelfs niet ter wille
van Johnnie. Maar ik zal gelukkig zijn, als
ik weet, dat zij op jouw vriendschap mag
rekenen, en Johnnie houdt nu reeds bijna
evenveel van je als van zijn eigen moeder.
Zul je een oogje op hem houden zorgen
dat hij het rechte pad blijft bewandelen
Hij is een lief kereltje niet zoo weer
spannig en koppig als ik op zijn leeftijd
was. Hij zal gemakkelijk te leiden zijn.
Bewaar hem voor schade en schande,
Veronica."
Zij beloofde het. Zij sprak vol moed over
de toekomst van den knaap, en één voor
één verdwenen de wolken van Launcelot'»
voorhoofd. Hij was niet bang om te ster
ven het leven was nooit zoo heerlijk
voor hem geweest, om er met moeite van
te scheiden hij had moed genoeg om de
onbekende toekomst tegemoet te gaan.
„Je hebt mij je liefde geschonken, Vero
nica," fluisterde hij, en een gulle glimlach
zweefde om zijn lippen. „Ik denk niet, dat
God erg toornig op mij kan zijn, want dan
had Hij mij dit voorrecht nooit kunnen
schenken."
Ten laatste verzocht hij haar, zijn vrouw
bij hem te sturen. Madge's plaats was aan
zijn zijde, en hij wilde haar nu niet
krenken.
autoriteit werden overgenomen. Bij den
eersten proeftocht ging alles goed. Bij
den tweeden proeftocht brak een vleugel.
Men zag hoe de officier het ongeluk door
manoeuvreeren trachtte te verhoeden,
maar het was te vergeefs. Hij kwam met
een vreeselijke smak naar beneden en
men vond niets dan een misvormd lijk.
Eisner behoorde tot de beste vliegers,
was door en door sportsman en een
voortreffelijk skilooper, die met een
skisprong van 30 meters het kampioen
schap van Oostenrijk heeft behaald.
Verleden jaar had hij in 3 uur dwars
over de Alpen van Weenen naar Görz
aan de Adriatische Zee gevlogen en den
volgenden dag weer terug. De afstand
in de lucht is 400 kilometer. Eisner is
de vijfde vliegerofficier, dien het Oosten
rijksche leger door een ongeluk verliest.
Het Turksche ministerie van oorlog
maakt de volgende mededeeling open
baar:
Eenige buitenlandsche bladen hebben
onjuiste en overdreven berichten over
hetgeen de dochter van maarschalk
Liman vóh Sanders is wedervaren. Het
officieels onderzoek heeft uitgemaakt,
dat men hier met een gewoon geval van
diefstal te doen heeft. Toen de twee
dochters van Liman, in gezelschap met
den eersten luitenant Perrinet vonThau-
venay, den 27sten Februari te Beikos
aan het wandelen waren, werden zij
door drie arbeiders van de militaire
schoenfabriek, die zich /oor ambtenaren
uitgaven, gesommeerd te blijven staan.
De eerste luitenant, die geen Turksch
verstaat, meende, dat men hen verdacht,
fotografieën te willen makeD van de
versterkingen aan den Bosporus, en
wilde den gewaanden ambtenaren den
inhoud van zijn zakken en die van de
taschjes der dames toonen, toen dezen er
met de portemonnaies vandoor gingen.
Zij werden achterna gezet en gearres
teerd. Natuurlijk zullen zij naar ver
houding van hun misdrijf worden ge
straft. Het bericht, dat zij doodgeschoten
zijn, is onjuist.
Woensdag gaf in de Belgische Kamer
bij de debatten over de begrooting voor
koloniën de minister een uiteenzetting
van den financieelen toestand. Het ge
raamde te kort bedraagt 21 millioen,
voornamelijk ontstaan door de opheffing
van het dominial stelsel en de rubber
crisis.
In den nacht van 2 op 3 Maart werd
het noordoostelijk gedeelte van Mada
gaskar door een cycloon geteisterd. Er
werd belangrijke schade aangericht. Een
groot aantal gebouwen werden vernield
of beschadigd. Zestien inlanders ver
dronken bij de catastrophe.
„Maar als het einde daar is, kom je toch
bij mij, Vero?"
Tot dusverre had zij uitstekend haar zelf
beheersching bewaard, doch de bekende af
korting van haar naam ontlokte haar een
snik.
„En wil je mij een kus geven? Dat heb
je niet meer gedaan, sinds wij een jongen
en een meisje waren."
Zij boog zich over hem heen en drukte
een kus op zijn lippen. En Veronica's kus
nam de laatste schaduw weg.
„Nu kan ik gelukkig sterven!" zeide hij.
Én zóó verliet zij hem, en daar zij eerst
tegen den nacht baar plaats bij den Squire
zou innemen, ging zij kleinen Johnnie op
zoeken, en nam hem door het park mee
naar haar moeder op Fenwicfc End. Zij
vertrouwde het kind voor een poosje aan
'naai zuster toe, en stortte haar geheele hart
uit voor haar moeder.
Toen zij op Chalton Coombe terugkeerde,
waren haar oogen droog, en was zij geheel
gereed voor de eischen van haar beroep.
Vóór dien tijd sprak zij even met Hornby.
„Launcelot zal den nacht niet doorkomen",
zeide hij, „maar wat den Squire betreft, die
zou het best nog een dag kunnen uithouden.
Het is hard voor hem, want hij lijdt veel
pijn, en wij mogen niets doen om die té
verzachten."
„Er i» zeker geen hoop meer?" vroeg
Veronica volkomen kalm, zonder den min
sten schijn van diepere aandoening.
„Niet de minste," antwoordde hij beslist.
Hij deelde haar eenige bijzonderheden
mede, waarnaar Veronica luisterde, nu en
dan knikkend, ten teeken dat zij het be
greep. Toen gaf hij zijn aanwijzingen voor
den nacht.
Wordt vervolgd.)
DOOR