Het
Land van lieusden en Altena. de Langstraat en de Üunarnelerwaard.
De vrouw van den Banneling,
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No3442. Zaterdag 27 Februari
FEUILLETON.
VOOK
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
1913.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Dezer dagen waren we in de ge
legenheid te Amsterdam een redevoe
ring van prof. Steinmetz, hoogleera r
aan de Amsterdamsche Universiteit
bij te wonen, en 't is naar aanleiding
düürvan van die rede dat we
een paar opmerkingen in het midden
wenschen te brengen.
We kregen van professor Steinmetz
alras den indruk dat hy een man is
van temperament, wien het niet veel
moeite kost de aandacht van zijn audi
torium te trekken en wien het een
lust en genoegen is zich van kern
achtige uitdrukkingen te bedienen. Zoo
teekenden wij o.m. op: snoezige men-
schen, beminnaars van kletsfrazen,
vrede door smoesjes (Vrede door Recht),
enz. enz.
't Spreekt, dunkt ons vanzelf, dat
de voorstanders van „Vrede door
Recht" zich door dergelijke kracht
termen de professor houde ons deze
uitdrukking ten goede niet van de
wijs laten brengen of zich er boos over
zullen maken.
Laten we 't nu maar dadelijk zeggen
dat de redevoering van den Hoogge
leerde voor ons een groote teleurstel
ling was.
Dit toch was de kern van zijn be
toog: dat waarlijk krachtige staten den
oorlog noodig hebben; dat de oorlog
volstrekt niet enkel een kwaad isen
dat hij een gevolg is een onuit
roeibaar gevolg van de menschelijke
natuur.
Wij, die toch ook een klein beetje
aan de geschiedenis der menschheid
hebben gedaan en de jongelingsjaren
ook achter den rug hebben, evenals
de Hooggeleerde spreker van dien
avond, we konden onze ooren haast
niet gelooven en knepen ons even in
den arm om te weten of we waakten
of droomden.
Hoe nu, professor! Durft U dus de
meening onderschrijven dat de men
schelijke natuur door verdere bescha
ving en ontwikkeling niet aan banden
kan worden gelegd, niet kan worden
veredeld, niet kan worden onderworpen
aan als 't moet aan hoogstaande
zedelijke beginselen U zult toch even
86)
Ik zal niet schrijven, zeide Helena
ernstig.
Wat zegt gij
Ik zal gaar.
Hoe? gij zoudt Parijs, baron Raynaud,
uw positie willen verlaten?
It wil alles opgeven.
En gij zoudt uw leven willen ver
binden aan een ongelukkige, die u in ruil
voor uw schitterend bestaan slechts een
onzekere toekomst kan aanbieden?
Het is mijn plicht.
En baron Raynaud?
Ik dacht, dat graaf Jan dood was,
toen ik mijn tweeden echtgenoot huwde.
Nu hij leeft, behoor ik hem en niemand
anders toe!
Gy zijt niet vrij!
Maar dat zal ik worden, ik zal met
mijn kind het huis van den baron verlaten,
zonder iets mede te nemen, en dan den
markies d'Anguilas opzoeken. Jan is in zijn
dienst en hij zal niet weigeren om mij het
geld voor den overtocht voor mij en voor
mijn kind voor te schieten. Ik zal niet
aarzelen
-Ge moet ernstig bedenken
Dat heb ik gedaan 1
Gij hebt dus baron Raynaud niet lief?
Ik ben niemand rekenschap van mijn
gevoelens verschuldigdal wat ik kan zeg
gen is, dat ik graaf Jan De Marcilles nog
altijd liefheb.
Maar hoe dan?
Gij wilt zeker vragen, hoe ik er in
toe kon stemmen, barones Raynaud te
worden?
goed als wij gehoord hebben van de
bloedwraak (om maar niet te ver in
de geschiedenis terug te gaan), van
menscheneters op Bali, van de koppen
snellende Dajaks op Borneo, enz. enz.
En hoe staat het nü, in ónze dagen,
met al die schoone dingen? Zijn ze
niet geheel, of zoo goed als geheet,
verdwenen door een krachtig inlandsch
bestuur? En, nietwaar, professor, U
zult toch ook wel eens gehoord hebben
van veeten, dagteekenend van jaren
her, tusschen dorpen van het platteland
onzer noordelijke provincies? Schrijver
dezes zou U daarvan merkwaardige
en eigenaardige s,aaltjes kunnen mee-
deelen. En nü men hoort er niet
meer van. Is dat dus geen bewijs van
vooruitgang En worden niet de oor
logen al meer en meer beperkt Zijn
we den tijd van het onbeperkte „vuist
recht" al niet lang voorbij Kom, kom,
professor het zij met alle beschei
denheid gezegd ge weet beter. De
kolossale vlucht, die handel en verkeer
in de laatste jaren genomen hebben,
en de snelle en prachtige vervoermid
delen, die de afstanden doen verdwij
nen, zijn alle machtige factoren, die
er aan zullen medewerken den oorlog
uit te baunen en den oorlog tegen den
oorlog nog veel heviger te voeren. Hoe
cosmopolitischer men wordt, hoe meer
men de wereldburgers met al hun
eigenaardigheden zal leeren kennen,
en des te meer zal men inzien dat de
oorlog een geesel is, die zoo gauw
mogelijk in een hoekje moet worden
opgeborgen van de musea's. Het ge
vleugeld woord„Gaat heen, en pre
dikt het Evangelie aan alle creaturen",
dit woord, overal en onophoudelijk
herhaald, dit evangelie, het evan
gelie van menschenmin en broeder
liefde, steeds en zonder ophouden door
de besten onzer verkondigd en toe
gepast, zal de tijd doen aanbreken
dat „de geesel der volkeren" zal worden
opgeborgen. Zooals schand- en worg
paal, enz., zijn ze niet alle, gelukkig,
nog maar alleen in onze musea te zien
En toen het ging om die foltertuigen
naar den rommelzolder te doen ver
huizen de pynbank hield het zelfs
uit tot 1798 toen waren er ook
menschen, Hooggeleerden zelfsdie de
onmisbaarheid van die schoone uit
vindingen bepleittenNeen, professor
Steinmetz, laat ons vertrouwen hebben
in de menschheid. Laten we ons niet
Dat is zoo.
Dat kan ik alleen aan mijn echtge
noot verklaren; hij zal mij vrijspreken.
Hij deed een schrede achteruit, de blinde
had zich plotseling opgericht en de oogen
geopend; met moeite weerhield hij zich
om naar de bleeke vrouw toe te snellen en
haar in de armen te sluiten.
Spreek dan vrij uit, zeide hij. Ik ben
Jan de Marcilles. ilelena, herkent gij mij
niet?
Een sluier kwam voor haar oogendoods
bleek, op 't punt van in zwijm te vallen,
viel zij voor hem op de knieën.
Genade! smeekte zij met opgeheven
handen.
Spreek eerst, waarom hebt gij u aan
dien ellendigen schurk verbonden?
Luister, Jan, steunde zij, ik zal u alles
zeggen. Ik haat den man, misschien nog
meer dan gij
Toen ik alleen achterbleef, had ik maar
één gedachte, één wensch, den bewerker
van ons ongeluk te leeren kennenIk leefde
in afzondering te Parijs, zag niemand, en
voelde mij ongesteld en zwak met het vurig
verlangen naar u, mijn eenig geliefde. Toen
kwam de baron, en hij alleen bracht mij
nu en dan tijding van u; totdat hij mij
eindelijk het bericht van uw dood over
bracht. Als gij gezien hadt hoeveel moeite
het hem kostte om zijn vreugde te verber
gen, zoudt gij, evenals ik, begrepen hebben,
dat hij nu |zijn doel bereikt, en eindelijk
verkregen had wat hij verlangde; nooit
stond het mij zoo helder voor den geest,
dat hij, hij alleen de bewerker van al ons
ongeluk was. Terstondj daarop vroeg hij
mijne hand Wat moest ik nu zeggen, gij
zult misschien denken, dat ik mij veront
schuldigen en u wat voorliegen wil, maar
neen, gij kent mij, en weet, dat nog nim
mer een leugen over mijn lippen gekomen
is, dat rijkdom mij onverschillig laat, en
in sla tp laten wiegen door de malle
redeneering dat cü en dóór den oorlog
de menschelyke energie en werkkracht
wordt opgewekt om te herstellen wat
vernield en verwoest is! Wantheuscn,
professordie energie opwekken, dat
kan ook zonder oorlog. We doen 't
immers eiken dag, in vollen vrede?
Ituitenlanil.
De aandacht van beide huizen der
Vereenigde Staten is gevraagd voor on
derwerpen van militairen aard.
liet Congres en de Senaat hebben
beraadslaagd over een amendement van
de Vlootwet, waarbij wordt voorzien in
den aanbouw van 95 duikbooten. Gard
ner kritiseerde fel den onvoldoenden
toestand van de Amerikaansche kust
verdediging.
Taft, de gewezen president, heeft op
een vergadering te Morristown, in New-
Yersey, gesproken over de ernstige crisis
in de betrekkingen der Vereenigde Sta
ten tot de oorlogvoerende mogendhe
den. Hij verklaarde dat, als de presi
dent tot handelen overging, allen hem
tot het einde toe ter zijde moesten
staan. „In dit besluit moeten wij ons
allen vereenigen, afgezien van onze
Europeeeche afkomst. Wij moeten allen
in zelfopofferende loyaliteit voor de
gemeenschappelijk® vlag en gemeen
schappelijk vaderland onze verschillen
vergeten."
De bemanning van de Zweedsche
loodsboot Iris heeft meegedeeld dat zij
Zondagavond twee mijlen buiten Man
dal in Noorwegen een duikboot heeft
gezien, die noodseinen gaf. De kapitein
van de loodsboot weigerde hulp te
verleenen, omdat de duikboot zich op
een plaats bevond waar veel mijnen
waren gezien. Plotseling verdween de
duikboot onder water, zij was blijkbaar
gezonken.
Volgens een telegram uit Rome aan
de Köln. Ztg. heeft Duitschland aan
Italië verklaard, dat de Duitsche vloot
in den oorlog tegen de Eugelsche
koopvaardij haar uiterste best zal doen
om de onzijdige Italiaansche vlag te
ontzien.
Volgens de Lokal-Anzeiger bedragen
de Russische verliezen sedert eind Ja
nuari in de gevechten in de Karpa-
then 100.000 man aan dooden en ge
vangenen.
dat, na al wat ik leed, het leven mij walgde!
Hoop ea wraak alleen, gaf mij mijn ant
woord in; ik wilde mij in de geheimen van
den baron dringen, en hoopte dat ik, door
zijn huis als echtgenoote binnen te treden,
eindelijk de draden in handen zou krijgen
van de tegen ons go mede samenzwering.
Ik was tot alles bereid om uwe herinnering
en den naam van Gabrielle, ons dochtertje,
in eer en aanzien te herstellen 1 Maar ik was
niet sterk genoeg voor de vrijwillig opge
nomen taak; de moed ontzonk mij, en ik
stootte het hoofd tegen onoverkomelijke
moeilijkheden. De baron is niet te door
gronden, hij zegt niet meer dan hij kwijt
wil zijn, en na eenigen tijd gaf ik mijn
vruchtelooze pogingen op.
Nergens vond ik steun, gij waart niet
meer in 't land der levenden en ik begreep
dat, al kreeg ik ook zelf de overtuiging
aan zijn misdaad, het mij nooit zou geluk
ken die aan een ander op te dringen. O,
als ik geweten had, dat gij nog leefdet, gij,
de eenige man, die ooit mijn hart sneller
deed kloppen, ik zweer u, dat ik eerder
uw beul ten doode toe gefolterd zou heb
ben, dan te verdragen, dat gij in verban
ning en schande leefdet, zonder dat ik po
gingen aanwendde om uw eer te wreken!
Wat kan ik nu doen om dat te bewijzen?
Spreeken ik zweer bij het hoofd onzer
dierbare Gabrielle, dat ik gehoorzamen zal...
Ik was laf, maar gij zult mij moed geven
ik was overwonnen maar samen kunnen
wij den strijd opnieuw beginnen en gesteund
door u, zweer ik u, dat ik zal slagen, en
zal weten
En heftig bewogen voegde zij er bij
Ja, ik beloof het u ik zal alles
te weten komen! Beveel slechts; niets zal
mij te zwaar vallen!
En zult gij mij dan volgen?
Waarheen gij wilt.
Schrikken armoede en ontberingen u
De Parijsche correspondent van de
„Tel." meldt
Op verzoek van de Fransche regee
ring heeft generaal Joffre een onder
zoek ingesteld om vast te stellen of
het een Fransche vlieger geweest is,
die den llden Februari een bom te
Vlissingen heeft laten vallen. Het is
gebleken dat dien dag geen enkele
Fransche en Engelsche vlieger zich
bevonden heeft in de streek ten Noor
den van Vlaanderen. Het is dus vol
strekt zeker dat het geen Fransche
vlieger geweest is die dien dag over
Vlissingen gevlogen heeft.
Te Parijs is men van meeniug, dat
men in dit geval te doen heeft met
een Duitsche intrige om verwikkelin
gen tusschen Nederland en Frankrijk
in het leven te roepen. Waarschijnlijk
heeft een Duitsche vlieger, gebruik
makend van een Fransche vliegma
chine, die zich in Duitsche handen
bevindt, zich boven Vlissingen ge
waagd, om in Nederland het vermoe
den te verwekken, dat een Fransche
vliegmachine de Nederlandsche neu
traliteit schond.
Sinds den aanval van vliegers op
Ostende worden drie Engelsche vlie
gers vermist.
Het stoomschip Deptfort uit Londen
is bij Scarbouro op een mijn geloopen
of getorpodeerd en gezonken. De op
varenden zijn op 1 na gered.
Dinsdagmiddag is het Engelsche
troepentransportschip 192 bij Beachy
Head door een Duitsche duikboot in
den grond geboord.
De Engelsche admiraliteit bericht,
dat de mailboot, welke tusschen Fol
kestone en Boulogne vaart, Dinsdag
avond door een duikboot is aangeval
len, kort nadat het schip de haven
van Boulogne had verlaten. De torpe
do ging op een afstand van 30 yards
voor het scnip heen. Er waren 92 pas
sagiers aan boord, uitsluitend burger
lijke personen, o.a. onderdanen van
neutrale staten.
De brief is bekend gemaakt, dien
Grey geschoven heoft aan Hoover, den
voorzitter van de Amerikaansche com
missie tot ondersteuning van Belgie,
naar aanleiding van het verzoek der
commissie, dat de Engelsche regeeriug
haar een maandelijksche tegemoetko
ming in haar uitgaven, die tusschen
4 8 en 6 millioen gulden bedragen en
geheel en al voor liefdadige doeleinden
dienen, zou toestaan.
niet af?
Ik vrees niets!
Gij zult baron Raynaud verlaten, wat
ook de uitslag van onze uiterste pogingen
moge zijn?
Ik verafschuw hem, even innig als ik
u lief heb.
Zult gij nooit naar Parijs, en uw schit
terende omgeving terugverlangen?
Nooit, nimmer!
De blinde strekte de armen uit, en met
een vreugdekreet wierp Helena zich aan
zijn borst, en in een innige omhelzing fluis
terde hij haar toe:
Gij hebt mij dus nog altijd lief, He
lena?
U, u alleen, en voor altijd, dierbare
Jan
Een zucht van voldoening ontsnapte aan
de borst van den graaf en met luide stem
riep hij
Cesar!
De officier verscheen op den drempel
van een aangrenzend vertrek.
Twijfelt gij nog langer? vroeg de graaf.
De aangesprokene bracht eerbiedig de
hand van Helena aan zijn lippen en fluis
terde: Vergeving.
De barones zeide:
Mijn hart heeft mij niet bedrogen.
Van 't eerste oogenblik af aan, werd ik
getroffen door den klank uwer stem, Jan,
en had ik geen oogenblik rust meer. Spreek,
wat wilt ge dat ik doen zal?
Hij dwong haar zachtkens plaats te ne
men, en zoo gezeten tusschen de beide
broeders, vernam zij alle3. Het tooneel, dat
daare 'en afgespeeld was, had slechts ge
diend om haar op de proef te stellen, en
hij wilde haar hart doorgronden door zich
als behoeftig voor te doen. Eens had hij
aan haar verraad, aan een harer onwaar
dige zwakheid geloofd, en die twijfel met
jaren van zielesmart betaald; markies d'An-
Uit dien brief blijkt, dat de Engel
sche regeering een subsidie heeft be
loofd, onder voorwaarde, dat de Duit
sche regeering alle opvorderingen van
levensmiddelen en de heffing van alle
belastingen zou staken, behalve «lie,
welke zijn toegestaan bij de conventie
van den Haag. Anders zou, wanneer
de Engelsche regeering door bemidde
ling van de commissie geld of voed
sel verschaft aan de Belgische bevol
king, het eenig resultaat zijn, dat de
voedingsmiddelen en andere voorraden
die reeds in Belgie aanwezig zijn, in
gelijke mate vermindoren, zoodat En
geland in werkelijkheid de voeding en
betaling van het Duitsche leger zou
vergemakkelijken.
Hoover is naar Berlijn gegaan en
heeft de regeering aldaar in kennis
gesteld van het aanbod van de Engel
sche regeering. De Duitsche regeering
verklaarde alle opvorderingen van voe
dingsmiddelen ten oosten van Gent te
willen stakeu, maar weigerde op te
op te houden met de heffiug van gel
delijke bedragen in het bijzonder van
de 20 millioen gulden per maand,
De inzameling, die de Times voor
het Engelsche Roode Kruis houdt, had
Zaterdag een millioen pond sterling
bereikt.
Het aantal krijgsgevangenen, door
Duitschland en Oostenrijk gemaakt, be
draagt na het gevecht in het Masoerisch
gebied meer dan een millioen, het aan
tal krijgsgevangen Russen in Duitsch
land is volgens de Frankfurter Ztg. tot
462,000 gestegen. Ook in Oostenrijk-
Hongarije moet op zijn minst 2-30.000
Russen gevangen houden. Tot nu toe
hebben volgens genoemd blad de Rus
sen aan gevangenen verloren 692 000
man, de Franschen 237.000 man, de
Belgen 37.000 man, de Engelschen
19.000 en de Serviërs 50.000 man. Van
deze 1.043.000 krijgsgevangenen zijn
ongeveer drievierden in Duitschland
ondergebracht en ongeveer een vierde
in Oostenrijk-Hongarije.
De St. Petersburgsche correspondent
van de Daily News seint dat er Zon
dag op het Oost-Pruisische front een
wending ten gunste van de Russen is
ingetreden. Dien dag is de Duitsche
kolonne, die het verst naar het oosten
was opgedrongen, teruggeslagen door
Russische troepen, die Donderdag te
voren in het bosch van Augustowo aan
een poging tot omsingeling waren ont
komen, versterkt door versche divisies
uit Grodno.
De Duitschers werden aangevallen in
guilas was Jan de Marcilles! En nu vertelde
hij haar zijn geschiedenis; de grootmoedig
heid van José Cavero, den oorsprong van
zijn fortuin, zijn ontmoeting met zijn broe
der Cesar in de pampas van Los Florès en
zijn terugkeer naar Parijs, waar zijn vurige
wensch om haar terug te zien, nu vervuld
was Hij behoefde haar niet uiteen te zetten
wat nu verder het doel van zijn streven
was. Hij wilde haar meenemen, en zichzelf
in zijn eer herstellen; zijn vijanden van
hun misdaad overtuigen, hun de bewijzen
daarvan ontwringen en dan treffen in wat
hun het liefst was, in hun eer en hun leven
Zijn broeder had zich met hem verbonden,
om dit werk der gerechtigheid te helpen
volbrengen, dat nu spoedig voltooid zou
zijn. Nog maar weinige dagen, en het doel
zou bereikt zijn, want hij was hen, die zijn
ongeluk bewerkt hadden, op 't spoor. Allen
zouden getroffen worden, maar 't eerst hij,
de machtigste en grootste, de bewerker van
alles.
En dat is? vroeg Helena.
Begrijpt gij dat niet?
Baron Maxime Raynaud
Dezelfde!
En vastbesloten en streng voegde hij er bij
Maar voor ik straf, moeten de schul
digen bekennen; voor de anderen sta ik
in, gij moet den baron tot bekentenis bren
gen.
Dat zal gebeuren! zeide zij.
Als de baron mij slechts mijn geliefde
ontstolen heeft, zal ik hem als een fatsoen
lijk man straffen, maar als hij mij naar de
galeien heeft doen verdwijnen, zal ik mij
als zijn beul wreken.
Gij zult alles weten.
Wanneer?
Haart
Wordt vervolgd)