Hd Land van Hensden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard
De goede zijde.
De vrouw van den Banneling,
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
J\o3457. Woensdag 21 April
FEUILLETON.
1915
VOOR
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.75,
franco per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag
middag 12 uur ingewacht.
Het mag in zekeren zin als een
troost worden aangemerkt, dat er wei
nig, ja bijna geen zaken ter wereld
zoo onaangenaam of zoo slecht zijn,
of er valt nog wel een goede kant
aan te bespeuren. Tegenspoed dient
ons immers vaak tot loutering vau
vele en velerlei gebreken in rampen
leert den mensch vaak eigenschappen
bij zich en anderen erkennen en waar-
deeren, omtrent welker bestaan hij
tot dusver geheel in het onwetende
voortleefde. Bij tegenslag of achteruit
gang leert men eerst zijn ware vrien
den kennen, maar ook zijn eigen ware
hoedanigheden. Dat is het leed, dat
louterend inwerkt op ons en vaak ons
en de onzen behoeden kan voor nog
grooter, nog dieper leed.
Aldus gaat het niet alieen de men-
schen afzonderlijk, doch ook de men-
schengroepen, de volken. Het leed, de
rampspoeden, gelijk deze wereldoorlog
medebrengt, treft geheele volkeren in
hun diepste kern hij slaat millioenen
wonden, gelijk sedert onheugelijke tij
den niet in dien omvang en niet in
die verstrekkende gevolgen, als wij
thans aanschouwen, zijn voorgekomen.
De bronader van het geluk is voor
ettelijke volken gedurende de eerst
volgende jaren vergiftigd, zoo niet ge
heel verdord zoowel in materieel op
zicht als in moreelen zin worden thans
der inenschheid wonden geslagen,
waarvan de volkomen heeling, naar te
vreezen staat, niet meer door dit ge
slacht, door onze tijdgenooten, zal aan
schouwd kunnen worden. Zoo lange
tijd toch zal noodig blijken om de
wreede, diepe kerven van dit oorlogs
leed te laten dichtgroeiende lidtee-
kens dier wonden, zullen zij wel ooit
geheel verdwijnen
Toch, gelijk bij alle leed, heeft ook
deze wereldramp haar goede zijde
vertoont ook zij een keerzijde die niet
zoo hopeloos droevig is, als die wij
steeds aanschouwen. Ook uit deze we
reldoorlog moet, behalve welke staat
kundige wijziging of voordeel ook, iets
goeds te voorschijn kunnen komen,
waarvoor wij niet blind mogen zijn.
In de eerste plaats zal hij, evt-nals alle
rampspoed kan medebrengen, de vol
ken aan zich zelf kunnen doen ont-
53)
De geest van den eersten echtgenoot der
barones, door bet gerechtshof voor moord
en diefstal tot de galeien veroordeeld, op
de reede van Cayenne verdronken, en door
de haaien verslonden, zweefde volgens hem
over net prachtige kasteel van La Varenne
als een dier sombere legenden ooven een
oud slot, waarin iedereen het nachtelijk
duister schuwt. Daarom had Anton den
naam van Fulgence Guillard niet aan de
barones genoemd en daarmede een schit
terend bewijs van doorzicht en kieschheid
gegeven
Toch was het Fulgence Guillard, door
den baron per telegram opgeroepen, die
veel te slim was om niet te doorzien, dat
er in zijn onmiddellijke omgeving iets bui
tengewoons voorviel; want de plotselinge
tegenkanting van Helena, nadat zij vijt
jaren een onderworpen, stille, zij 't ook
niet liefdevolle vrouw ge wee t was, gaf
reden te over tot ernstig nadenken. Haar
stoutmoedigheid om hem het hoofd te
bieden, moest zij aan hulp van anderen
voor hem onbekende invloeden of personen
te danken te hebben; zij was zwaarmoedig
en prikkelbaar geworden en somtijds was
op haar gelaat de afspiegeling van inwen
dige vreugde te ontdekken. Ook haar ge
woonten waren veranderd, want slechts
noode onttrok zij zich aan de afzondering
van haar tigen vertrekken om tegen haar
gasten de plichten der gastvrouw des huizes
waar te nemenbij voorkeur ging zfj alleen
dekken deze krijg zal aan Duitschers
en Engelschen, aan Russen en Fran-
schen, aan Oostenrijkers en Sertiërs,
an Hongaren en Turken kunnen lee-
ren, wat zij missen aan nationale
eigenschappen tegenover den vijand,
wat zij in andere opzichten weder op
hem voor hebben, kortom in welke
eigenschappen zij de meerderen, dan
wel de minderen van elkander zijn.
Menigmaal wordt in de officieele oor-
logscommuniqué's van de groote hoofd
kwartieren op de verschillende ge
vechtsfronten met eerbied gewag ge
maakt van sommige voortreffelijke
eigenschappen in den vijandher
haalde malen wordt er nu eens zijn
voortreffelijke voorbereiding, dan we
der zijn volharding en onstuimigheid
vermeld. Men mag er zich van ver
zekerd houden, dat in strategisch op
zicht de diverse generale staven thans
beurtelings als het ware elkanders
leerling eu elkanders leermeester zijn
dat zij, elkander zoekende te doorgron
den ook omtrent eigen deugden en,
waar het nog meer op aankomt, om
trent eigen gebreken, zich een duide
lijker beeld gaan vormen. En niet
alleen de legeraanvoerders, ook de
legers zeiven, de regeeringen, de di
plomaten, en ook de volken niet min
der, kunnen nu, maar vooral na den
krijg dezelfde soort ervaringen, zoo
van elkander als van zichzelf opdoen.
Zy zullen willen, ja moeten doorgron
den om welke redenen de tegenstan
der in een of ander opzicht de meer
dere in den kamp gebleken iszy
zullen bovenal willen weten aan welke
eigenschappen het bij hen-zelven ha
perde in de bange worsteling, waar
door deze of gene vurig begeerde uit
komst niet in vervulling is kunnen
gaanzij zullen, ontdaan van kort
zichtige zelfverblinding, de eigen ge
breken onder de oogen moeten zien
en, na den strijd, aan de verbetering
daarvan ernstig de hand slaan.
Deze verbetering zal, nu in mate
rieel opzicht de weerkracht der onder
scheidene groepen vrijwel gelijk tegen
elkander opweegt, in hoofdzaak in mo
reel opzicht tot undrukking moeten
komen. De moreele eigenschappen van
een volk wegen waarlijk tegen legers
open deze te bevorderen zal onge
twijfeld de groote zorg der regeeringen
in de eerstvolgende jaren uitmaken,
nevens de verdere vervolmaking der
te paard uit, om uren lang in deu omtrek
rond te dwalen, of mende '.elf haar door
twee fraaie poneys getrokken panier door
de naburige bosschen tot in de buurt van
Boissy, die een plotselinge aantrekkings
kracht voor haar gekregen hadden. Haar
houding tegenover den baron kenmerkte
zich door een stijfheid en gedwongenheid,
die dicht aan afkeer grensden, en deze was
zich volkomen van die houding bewust, en
was zelfs verbitterd op de vrouw, die hem
zijns ondanks een bekentenis had weten
te ontlokken, die hij voor iedereen ver
borgen had moeten houden. Alles scheen
zich tegen hem te keeren, zelfs die Guillard,
dien hij om inlichtingen gevraagd had en
die ze niet scheen te kunnen krijgen. Hoe
was het mogelijk, dat zijn agent niet op
het spoor kon komen van een blinden
bedelaar, die op zijn eigen trottoir midden
in Parijs gebedeld had, en zooals Anton
bevestigd had, in geheime correspondentie
met de barones stondI Hij, de totnutoe
door de fortuin zoo begunstigde million
nair begon nu van alle zijden tegenspoed
en tegenwerking te ondervinden, die den
aan heerschen gewenden man wanhopig
maakten. Zou de grond zich voor zijn voeten
gaan openen, om het door hem opgetrokken
gebouw van misdaad en bedrog te ver
zwelgen? Hij had alles opgeofferd om een
vrouw de zijne te kunnen noemen, die hem
nu trotseerde, eu sterk door de kennis van
het geheim, dat hij zich had laten ont
wringen, meesterschap over hem gekregen
had!
Geen wonder dus, dat hij in een zeer
opgewonden, verbitterde stemming verkeer
de, toen Anton tegen half vier de deur van
het kabinet opende en mijnheer Guillard
aandiende, den man die al zoo lang met
ongeduld verwacht werd. Beider gelaat stond
ontstemd, en de Duitscher, die altijd zoo
kalm was, en zyn aandoeningen zoo mees-
dusgenaamde „doode" weermiddelen,
waaromtrent wij ons echter zeer
weinig te verheugen zullen hebben.
Echter, dat mag niemand weerhou
den de oogen te sluiten voor de goede
zijde dier volkskrachtontwikkeling.
Deze toch brengt mede een algemeene
verbetering der moreele eigenschappen.
Wij zien reeds nu verschijnselen die
daarop wijzende drankbestrijding,
om slechts een voorbeeld te noemen,
is in verschillende landen een nieuw
en krachtig beoefend tijdperk ingegaan.
Kusland b.v. heeft ernstig de hand ge
legd aan de uitroeiing van hetgeen
terecht een nationale ondeugd mag
heeten, Engeland volgt. Wij zagen,
dat zelfs de Engelsche koning het
voorbeeld gaf, en alle alcoholische
dranken uit de paleizen weert. De
groote Engelsche aristocratie volgde
alreeds het voorbeeld, dat ongetwijfeld
in de breede kringen der Engolsche
samenleving zijn invloed niel zal
ren melden, ook enkele bladzijden
zullen kunnen getuigen van een mo
reele verheffing dier volken, welke als
de goede zijde van veel leeds uit dien
zelfilen krijg, haar oorsprong nam.
V. C.
Buitenland.
missen
In hoofdzaak geldt deze beweging
het misbruik, minder natuurlijk het
betamelijk gebruik en de medische
aanwending van den alcohol. Doch
ook anderszins zijn verschillende kwa
len der samenleving door dezen oor
log aan het diglicht getreden, aan
welker verbetering reeds krachtig de
hand geslagen is of zal worden. Wij
wijzen daarbij op de leemten op het
gebied van armenverzorging in vele
landen te voorschijn gekomen, op de
nadeelige gevolgen eener onmatige
weelde, waarvan de laatste jaren maar
al te zeer getuigen waren, en welke
te beteugelen langs de wegen eener
nieuwe wetgeving ongetwijfeld de taak
der parlementen zal zijn. Zoo zouden
er nog talrijke verschijnselen zijn op
te sommen, van toestanden door den
oorlog blootgelegd en die blijkbaar
eerst thans in het licht der algemeene
aandacht zijn getredeneen eerste
voorwaarde voor een afdoende verbe
tering.
Aldus zal, bij het vele leed, dat
thans door den oorlog over de wereld
is uitgestort, toch ook op iets goeds
uit dat leed geboren, gewezen kunnen
worden. En wanneer dan eenmaal de
geschiedenis van dezen krijg en zijn
gevolgen geboekstaafd zal worden voor
de nakomelingschap, dan mag men
verwachten, dat nevens de vele blad
zijden, die den rampspoed der volke-
terlijk wist te verbergen, gaf blijken van
onwil, die hij ditmaal geen moeite deed om
in te houden.
Ga zitten, beval de baron op afgemeten
toon, en laat ons praten die blinde
Is niet te vinden.
Gaat ge achteruit, Straub
Dat is best mogelijk, mijnheer de ba
ron. Rust roest, en gij weet dat ik mijn
vroegere betrekking heb nedergelegd.
't Was nu toch noodzakelijk, om die
weer eens op te vatten.
Gelooft gij dat? vroeg Straub met
gemaakte onverschilligheid.
Ja, stellig.
En wat doet u zoo denken mijnheer
de baron
Alles en niets allerlei keDteekenen.
En verder?
De baron zag zijn bezoeker met een
dreigenden blik aan.
Zijt gij wel zeker, vroeg hij, terwijl
hij op ieder woord nadruk legde, zijt gij
wel zeker, dat de graaf De Marcilles dood
is
Zonder eerbied voor de millioenen van
den baron haalde de Duitscher minachtend
de schouders op en antwoordde
Volkomen.
Welnu, ik twijfel er aan.
Ik heb zijn acte van overlijden gezien.
Die heeft die Raki u toegezonden, dat
weet ikmaar Raki was er voor betaald
om den graaf te doen verdwijnen, en hij
had alle reden om ons te bedriegen en zijn
belooning in ontvangst te nemen.
Dat zijn beschouwingen achteraf. De
graaf is al vijf jaar dood, en ik kan Diet
veronderstellen, dat gij hem teruggezien
hebt
Neen, nog niet.
Hem evenmin als dien Vardon, die
hem bij zijn poging tot ontsnapping ver
gezelde
De Milaneesche correspondent Ma
grini meldt uit St. Petersburg, dat groote
toebereidselen worden gemaakt voor een
nieuwe actie tegen den Bosporus en de
Dardanellen. Bij Odessa, Sevastopol en
Nikolajef staan drie legercorpsen gereed
en in de haven van Sebastopol liggen
meer dan 150 transportschepen.
Te Sebastopol zijn de Duitsche en
Oostenrijksche onderdanen uitgezet. Een
nieuwe Russische dreadnought zal einde
April in de vloot worden opgenomen
en einde Mei zal een superdreadnought
gereed zijn.
Een groote firma in Westphalen
schreef, zoo meldt de „Köln. Zeitung"
aan de firma Roulet en Co. te Biel
(Zwitserland) om prijsopgave voor dia
mant voor technische doeleinden.
Iuplaats van een offerte kreeg de
Westphaalsche firma het navolgende
(in het Hollandsch vertaald)antwoord
De firma Roulet en Co. handelt al
leen met beschaafde landen.
De militaire specialiteit van „Stock-
holms Dagblad" schrijft: de slag inde
Karpathen wordt door de Russen met
ontzettende verkwisting van menschen-
levens gevoerd.
De verliezen door de Russen daar
geleden bij de drie groote offensieve
bewegingen, bereiken een hoogte, die
fabelachtig klinkt en door geen ander
land dan Rusland zouden kunnen wor
den gedragen. De verliezen bij het be
leg van Przemysl waren reeds ongewoon
hoog, maar worden nog vele malen
overtroffen door die in de Karpathen.
Behalve de gevangenen, daar verloren,
wier aantal de 100,OüO reeds beeft over
schreden, moeten de verliezen reeds
meer dan een half millioen bedragen.
De Idea Nazionale acht het waar
schijnlijk dat in alle Italiaansche ha
vens een algemeene staking zal uit
breken om de regeering te dwingen
's lands onzijdigheid te laten varen.
De Zwitsersche Bondsraad heeft naar
de „N. R. Ct." meldt, met algemeene
stemmen de aangekondigde oorlogsbe
lasting goedgekeurd. Alle kapitalen
boven de f 4800 en alle salarissen bo
Neen.
Dus? en Straub bracht de hand
aan het voorhoofd om met dat welsprekend
gebaar, de vermoedens van den oaron als
herschenschimmen te brandmerkende
minachting, die in die handelwijze gelegen
was, deed den millionair het bloed naar
het hoofd stijgen, zonder dat Straub dit
opmerkte, die trouwens den baron zonder
belangstelling aanhoorde, zoo werd de koele
berekenende man thans door één enkel ge
voel beheerscht, dat al zijn denkkracht
verlamde. Dien morgen had hij de zekerheid
gekregen, dat zijn meisje hem ontrouw ge
worden was, en nu overlegde hij, tegen
over den baron gezeten, bij zich zelf, hoe
hij haar bij zijn wekelijksch bezoek, in ge
zelschap van zijn vrienden Anselme Burat
en Sosthène Chapiton, behandelen zou. Alles
rondom hem liet hem volkomen onverschil
lig bij de enkele gedachte, dat Mélie Rivo-
lard hem niet langer liefhad.
Vol vuur deed de baron nu het verhaal
van den angst, die hij de laatste dagen
uitstond, van het gedrag der barones, van
zijn vermoedens vaD de intrige, die zij
blijkbaar met den blinden bedelaar had
aangeknoopt, die juist verdwenen was, toen
men onderzoek naar hem ging doen, en
was niet weinig verwonderd den gebeimen
agent met kwalijk verholen spot tehooren
antwoorden
Als 't alleen is om die praatjes en
sprookjes mede te deelen, had mijnheer de
baron mij wel zulk een nutteiooze reis
kunnen besparen.
Graaf Jan de Marcilles slaapt den eeuwi
gen slaap op de reede van Cayenne in ge
zelschap van Toussaint Vardon, en als mijn
heer de baron hem ooit terug mocht zien,
zal het niet anders cfan zijn schim zijn,
die hem na een goed diner verontrust. Gij
schijnt erg zwartgallig geworden te zijn, en
daarvoor is niets beter dan verandering van
ven de f 1200 zuilen, naar men weet,
door de belasting worden getroffen.
Men schat de opbrengst van deze be
lasting op f 33,600,000. Zij zal dienen
om de mobilisatiekosten (die juist 4
maal zoo groot worden getaxeerd) te
bestrijden.
Het besluit der Belgische regeering»
waarbij ongehuwde Belgen, geboren in
de jaren 1890 tot '96, zijn opgeroepen
voor den dienst, zal ingevolge een af
spraak tasschen de Engelsche en de
Belgische regeering ook gelden voor de
naar Engelan 1 gevluchte Belgen.
Gedurende de tweede helft van April
zullen in Frankrijk de mannen van de
lichting 1889 (dus de manschappon,
die in den loop van dit jaar 45 jaar
oud geworden zijn, of zullen worden)
onder de wapenen worden geroepen,
om de manschappen van de jongere
lichtingen te vervangen voor de bewa
king van de verbindingslijnen.
Uit Londen wordt d d 18 dezer ge
seind dat baron Herbert de Reuter, di
recteur van Reuter's Telegram Cy., dood
gevonden is in zijn woning bij Reigate
Een afgeschoten revolver werd daar
gevonden en er schijnt weinig of geen
twijfel aan te zijn, dat hij de hand aan
zich zelf heeft geslagen. Hij was sterk
aangegrepen door het plotseling over
lijden van zijn echtgenoote, aau wien
hij innig gehecht was en wier lijk nog
in de woning was in afwachting der
begrafenis.
Dernburg, de Duitsche oud-minister
van koloniën, zegt in een brief, die in
een vergadering te Portland voorge
lezen is, dat het vrije gebruik der zee
en een uitweg voor den Duitscheu han
del door België den vrede blijvend zou
verzekeren. De Keizer heeft geen uit
breiding van gebied gezocht, maar de
Duitsche industrie] moet een wijder ge
bied hebben.
Het „Berliner Tageblatt" wijdt een
hoofdartikel aan een interview, het
welk het gehad heeft met een Duitsch
gezind regeeringspersoon te Amster
dam.
Het beweert dat de eerste indruk
welke men in Holland krijgt, positief
die van een anti-Duitschen geest is.
Dit blijkt vooral uit spotprenten, hu
moristische briefkaarten en niet het
minst door het Engelsche marschlied
„It 's a long way to Tipperary", het
welk den geheelen dag door, overal
gezongen wordt.
Doch ook Eugelsche reizigers onder-
lucht en afleiding, een reisje naar de Pyre
neeën of naar ZwitserlandWat mevrouw
de barones betreft, ik denk dat zij nog al
tijd haar verloren echtgenoot betreurt, 't
gewone gevolg van een eerste liefdeen
graaf Jan de Marcilles was bovendien een
knappe kerelIk heb intusschen de
eer
Hij stond op om heen te gaan, maar
bleek van spijt drong de baron hem op
nieuw plaats te nemen.
Ge begrijpt toch, voegde Straub er
bij, dat het een oude, afgehandelde zaak
is, die geen enkele rechtbank opnieuw zou
willen ter hand nemen
Kent gij den markies d'Anguilas?
Zoo als ik u ken.
Hebt gij hem wel eens gesproken
NeeD, alleen gezien, maar genoeg om
hem te kunnen beoordeelen.
Wat is hij voor een man
Gij denkt, toch niet, dat hij de graaf
De Marcilles is
Neen, natuurlijk niet
Ik heb den graaf gekendmaar
hij zag er geheel anders uit, dat verzeker
ik u. En als mevrouw de barone-s niet al
tijd even vriendelijk voor u is, moet gij
maar denken, dat zij een vrouw ie, en dat
alle vrouwen wispelturig zijn.
Guillard zat op heete kolen, hij had geen
rust meer en voegde er opstaande bij
Ik heb evengoed mijn zorgen als mijn
heer de baron, en waar het dames betreft
moet ieder voor zich handelen.
Id ieder ander geval ben ik altijd ter beschik
king van mijnheer den baron.
Vóór hij het vertrek verliet, vervolgde
hij nog op fluisterende toon
't Is verkeerd om u zoo ongerust te
maken. Ik heb het meeste belang er bij,
dat over die zaak het stilzwijgen bewaard
wordt, en ik waak waar het noodig is
Het beste bewijs daarvoor is, dat eenige