voor Hel Land van Ueusden en Allena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
Zang* <*n lluziek.
De Goudmijn.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3516. Zaterdag 13 November
1915.
Bij dit nr. behoort een Bijvoegsel.
FEUILLETON.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 0.75,
frzt.co per post zender prijs verhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/, ct. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdag^
middag 12 uur ingewacht.
„Was muziek en zang er niet, 't
leven had geen waarde". Zoo leerden
we reeds op de schoolbanken. En zon
der de waarde van deze uitspraak te
overdrijven, moeten we erkennen dat
de gedachte, die aau dit gezegde ten
grondslag ligt, ongetwijfeld juist is.
Dat muziek en zang de waarde des
levens verhoogen, is een waarheid,
waaraan we niet hoeven te twijfelen.
Zij, die van deze twee kunstuitingen
gespeend blijven, missen zeer stellig
van hetgeen ons het bestaan veraan
genaamt.
Nu is het een feit, helaas, dat de
beoefening van muziek en zang nog
zooveel te wenschen overlaat in de
breede lagen van het volk. De lagere
school beoefent onder de vele vakken
van onderwijs te vele volgens vele
deskundigen ook de beginselen van
den zang. Uit den aard der zaak moet
het bij de beginselen blijven. En als
het resultaat van het onderwijs is dat
het kind bij het einde der schooljaren
dragelijk een tweestemmig liedje kan
zingen, mag men tevreden zijn. De
muzikale ontwikkeling, op de school
opgedaa», zou dan in zangvereenigingen
kunnen worden voortgezet. Maar'tis
een bedroevend feit dat het aantal dier
vereenigingen nog steeds veel grooter
kan zijn. Verschillende oorzaken wer
ken hiertoe mede. In de eerste plaats
laat, volgens velen, de strijd om het
bestaan geen tijd over om de kunst
van zingen te beoefenen. Wij gelooven
ook wel dat er veel aan is van deze
bewering. Men moet echter niet ver
geten dat het rechte animo voor de
beoefening van deze edele kunst een
machtige factor zou zijn, die wel eens
blijken kon zóó sterk en krachtig te
wezen, dat de haast onoverkomelijke
bezwaren zouden blijken niet zoo bui
tengewoon te zijn.
Echter mag niet vergeten worden
dat leiding bij de beoefening van mu
ziek en zang onontbeerlijk is. In den
regel verkeeren de groote plaatsen in
de meest gunstige conditie, wat het
verschaffen van uitstekende leiding aan
gaat. Ook de kleinere steden hebben
nog wel een voldoend contingent van
12)
„Die mogelijkheid is niet uitgesloten. Er
zullen verschillende dagen voorbijgaan, voor
hij behoorlijk eten kan binnenkrijgen, en
hij heeft zeer veel geleden, 't Is een man
van ijzer, maar ook dat roest ten laatste
door."
De officier van justitie kwam, schroefde
bijzonderheden op, onderzocht alles, vroeg
de getuigen na, en zei toen tegen den di
recteur
„Wij moeten Ralf Gray gevangen nemen."
„Hij is de grens over en is op Mexicaansch
grondgebied."
„Waar
„Dat kan Moran Lancaster ons wel ver
tellen."
„Wij zullen de hulp van Mexico moeten
inroepen om hem gevangen te nemen en
uit te leveren."
De woudlooper werd naar het hospitaal
gebracht, vergezeld van den dokter.
Ook de justitie ging heen en alleen Bram
bleef achter om zijn meubelen weg te halen.
Het nieuws dat men een gevangene had
gevonden in het huis van den geheimzinni-
gen vreemdeling, verspreidde zich snel en
velen stroomden toe om den ongelukkige
te zien, maar men zag niets dan de gesloten
brancard. De politie directeur en de officier
van justitie werden met vragen bestormd,
maar zij gaven geen antwoord. Met hunne
ellebogen werkten zij zich door de menigte,
riepen een rijtuig aan en begaven zich naar
Lancaster.
Deze ontving hen beleefd en schrok toen
musici van beroep, die de zoo ge-
wenschte leiding kunnen geven. Miar
op de dorpen zijn de omstandigheden
in den regel veel ongunstiger, zoodat
daar de beoefening vaD muziek en zang
veel te wenschen overlast.
V aak komt aan het licht dat er aan
de muzikale vorming en ontwikkeling
van het volk in zijn breede lagen veel
ontbreekt. Wie wel eens bij nationale
feesten zijn ooren te luisteren legt, zal
opgemerkt hebben dat het zingen van
een nationaal lied we denken bij
voorbeeld aan het „Wilhelmus" en het
„Wien Neêrlandsch Bloed" veel
te wenschen overlaat, want gewoonlijk
sterft het gezang al weg bij het tweede
couplet, en dat wel om de doodeen
voudige reden dat de zangers de
woorden niet kennen
En aan wien de schuld van dit in
derdaad treurig verschijnsel?
Daar zijn er velen, die al dadelijk
met hun oordeel klaar staan en de
lagere school openbare en bijzon
dere aansprakelijk stellen voor .lit
tekort aan kennis van deze twee nati
onale liederen.
Wij gelooven echter dat men met
het uitspreken van dit oordeel voor
zichtig moet zijn, want naar onze be
scheiden meening ligt de tekortkoming
voor een niet gering deel ook aan de
woorden van deze liederen, die, öf
het volk niet pakken, daar zij niet
spreken tot het gemoed, óf te veel in
spanning vorderen van het geheugen.
Met het uitspreken van deze onze
meening komen we, om het zoo maar
eens te noemen, op het terrein der
volksverbeelding, 't Moet ieder onzer
opge/allen zijn hoe spoedig vele liede
ren ons volk eigen zijn, on naar de
woorden, en naar de melodie. Nu moge
men deze welbekende liederen met een
zekere minachting straatliederen noe
men, een feit is dat ze het „doen".
Opgeschoten jongens en meisjes ver
bazen den hoorder door de virtuositeit,
die aan den dag gelegd wordt, wan
neer het deze straatliederen betreftin
eenige oogenblikken zijn ze hun gees
telijk eigendom.
Moeten we hieruit nu maar conclu-
deeren dat scholen, zangvereenigingen
en muziekgezelschappen nu maar zoo
veel mogelijk dit soort van liederen
instudeeren, om ze populair te maken
Wy allen weten wel beter.
Maar toch ligt in dit verschijnsel
hij hoorde welke misdaad Gray gepleegd
had.
„Gij wilt hem toch niet gevangen nemen,"
riep hij uit.
Daarmee hebt gij niets te maken, gij
moet alleen zeggen, waar hij zich bevindt."
„Ik zal het u zeggen, als gij belooft hem
op vrije voeten te laten. Aan hem alleen
is de plaats van de mijn bekend, als hij
gevangen genomen wordt, dan is onze winst
weg, en onze aandeelen zijn waardeloos.
O, mijne millioenen," riep Lancaster uit.
Hij had hard moeten werken om dat
geld bijeen te krijgen-, en nu zou hij alles
misschien weer kwijtraken."
„Ik kan met u niet in voorwaarden tre
den," zei de officier van Justitie.
„Dan zal ik ook op uwe vragen niet
antwoorden."
„Gij weigert de inlichtingen te geven die
wij wenschen?"
„Ja."
„Pas dan op voor de gevolgen-"
„Welke?"
„Ik zal u beschouwen als iemand, die
tracht de goede gang der justitie tegen te
werken. Ik zal dan de hand op u moeten
leggen
„Wilt gij mij gevangen nemen?" vroeg
Lancaster angstig.
„Als gij niet antwoordt dan zal ik u be
schouwen als de medeplichtige van Gray."
,,'t Is v eeselijk," riep Lancaster uit.
„Spreek."
„Lancaster aarzelde nog, maar dacht er
aan dat de expeditie reeds in de prairiën
waa, en dat het dus niet gemakkelijk zou
zijn hem te vatten. Als hij eerst de mijn
maar had aangewezen, dan mocht men hem
gevangennemen, 't zou Lancaster zelfs wel
aangenaam zijn, als hij van zulk een mede-
din er werd ontslagen. De winst zou onder
een kleiner aantal aandeelhouders verdeeld
Worden, en dus grooter zijn. Hij besloot
voor onze musici, groote en kleine, een
vingerwijzing, en wel deze, dat het
repertoire zooveel mogelyk rekening
moet houden, met den aanleg, den aard
en de muzikale ontwikkeling van het
volk. Vaak toch hebben wij wel bij
uitvoeringen vocale en instrumen
tale menschen van eenige smaak
en ontwikkeling aangetroffen, die de
muziek te "hoog vonden zij ging hun,
aandachtige luisteraars, voorbij.
Dit verschijnsel virraadt gebrek aan
muzikale ontwikkeling?
Wij gelooven het wel en stemmen
gaarne toe dat er veel meer aan deze
ontwikkeling moet worden gewerkt,
wil men een hooger peil bereiken, en
dat dan tevens voldoende in het oog
moet worden gehouden dat eenvoudige
muziek en pakkende woorden in deze
goede leidslieden zullen blijken te zijn.
Het opvoeren naar hoogere regionen
kan dan gerust aan de hooger staanden
worden overgelaten.
liuilenlaiid.
Het marinebestuur der Vereenigde
Staten is van plan op grond van op
gedane ondervindingen de strijdvaar
digheid der duikboot te verhoogen
waarbij vooral het hoofdwapen der
duikbooten, de torpedo, eene rol speelt.
In de nieuwe oooten zal het aantal
torpedobuizen belangrijk vermeerd wor
den, zoodat in elke boot 10 aanwezig
zijn en dan wil men vooral ook be
weegbare buizen aanbrengen wier nut
bij grootere torpedobooten is gebleken.
Juist de beweegbare buizen zouden de
strijdvaardigheid aanmerkelijk verhoo
gen, daar zij het mogelijk maken in
alle richtingen te schieten, terwijl de
buizen die tot nog toe waren ingebouwd
slechts ,het afschieten der torpedo's in
een bepaalde richting toelieten. In het
nieuwe type moeten 4 buizen aan den
boeg, twee aan iedere zijde, twee aan
achterdek en bovendien twee beweeg
bare dubbelbuizen in actie kunnen ko
men, hstwelk een werkelijk voordeel
zou beteekenen tegenover de andere
buizen. Het aantal torpedo's dat aan
boord kan worden genomen zou daar
door tot 15 of 16 kunnen worden ver
meerderd. De leDgte der boot zal 80,
de breedte 7 en de diepte 4 M. beira
gen. Machineruimten bevinden zich
zoover mogelijk achterwaarts en ge
scheiden van brandstoffen om gevaar
voor ontploffing te verminderen. Voor
de vaart boven water worden Diesel
motoren eener Duitsche machinefabriek
dus te spreken en wees het station van St.
Juan als dat, vanwaar de expeditie was
uitgegaan om de mijn te ontginnen.
De eed werd hem afgenomen, en de man
nen der wet gingen heen.
„Hebt gij mij nog noodig vroeg de
directeur toen zij buiten waren
„Neen."
„Dan ga ik naar mijn bureau terug."
Duar vond hij E iiih Bastrowde oude
bloemenverkoopster was zeer opgewonden.
„Is het waar, dat men hem wil gevangea
nemen riep zij uit.
„Wien?"
„Den Hertog."
„Een Hertog?" vroeg de directeur ver
rast.
„Ralf Gray."
„Moet dat een hertog verbeelden?"
„Hij heeft het ,mij in vertrouwen mee
gedeeld. Is het waar dat gij hem wilt ge
vangen nemen?"
„Ja."
„Ik kan het niet toestaan."
„Wees kalm, miss 1" zei de directeur, die
de oorzaak harer opgewondenheid niet be
greep.
„Ik zal het nooit toestaan, op geen voor
waarde. Hem, een' hertog gevangen te ne
men om zulk eene beuzeling."
Hoe noemt gij dien aanslag op het leven
van een' ander
„De man is toch niet dood?"
„Zonder onzen hu p zou hij dood zijn."
„Hij leeft nu eenmaal. Maar ook al was
hij dood, dan is het misdrijf voor een her
tog nog zoo erg niet."
„Hertog of niet, voor de wetten zijn allen
gelijk."
„Wat een onzin," riep Edith woedend
uit, zoo de voorrechten der standen over
het hoofd te zien."
„Zilt gij soms eene hertogin?" vroeg de
directeur spottend.
aangewend, welke f 500 paardenkrach
ten kunnen ontwikkelen. De grootste
snelheid zal dan kunnen worden ge
bracht tot 20 knoopen, terwijl de elec-
tromotoren 70or de vaart onder water
de boot eene snelheid geven van 11
zeemijlen. Ook de geschutsbewapeuing
der schepen zal daardoor zoo worden
versterkt dat 15 c.M. kanonnen worden
aangewend.
De „Temps" ontving van zijn corres
pondent te Soloniki het volgende tele
gram: „Er heerscht in regeeringskrin-
gen in Bulgarije groote ongerustheid
over den loop der militaire operaties.
De langzame opmarsen der Duitschers
en Oostenrijkers, die volgens de mee
ning der Bulgaren verpletterd zou zijn
en de onzaglijke verliezen, geleden door
het Bulgaarsche leger, dat genoodzaakt
is tot een vermetel offensief, tene>nde
te trachten den tijd, dien de Duitschers
verloren hebben laten gaan, in te halen,
hebben een einde gemaakt aan het
optimisme van de eerste dagen.
Te Sofia en in de groote centra van
het koninkrijk wint de pro Russische
stemming veld en dreigt het huidige
regeeringsstelsel omver te werpen. De
Duitschers, die dit inzien, zenden voort
durend officieren om althans het leger
in bedwang te houden.
Kapitein W. H. Bullard van de
marine der Vereenigde Staten, inspec
teur van de 52 Amerikaansche stations
voor draadlooze telegrafie in Amerika
en de Pilipijnen, heeft in een inter
view over de ontwikkeling der draad
looze telefonie verklaard, er zeker van
te zijn dat binnenkort de minister van
marine in staat zal wezen om van zijn
bureau uit met elk willekeurig Ame-
kaansch schip in elk willekeurig deel
van de wereld te telefoneeren. Hij ge
looft dat de draadlooze telefonie over
onbeperkten afstand kan worden toe
gepast. Weldra zal een poging worden
gedaan om van het station te Arlington,
vanwaar Bullard onlangs met Parijs
heeft gesproken, met Japan te spreken.
Bij het indienen van het voorstel
voor een nieuw oorlogscrediet van 400
millioen pond sterling, zeide deEngel-
sche premier
Hierdoor stijgt het totaal bedrag der
aangevraagde credieten sinds het be
gin van den oorlog tot 1662 millioen
pond sterling. De netto uitgaven be
droegen van 1 April van 6 November
743.100.000 pond sterling. Tusschen 12
September en 6 November bedroegen
de dagelijksche onkosteu 4.350.000 pond
aterling, tegen 2.700.000 in het eerste
„Mijne moeder was gravin," antwoordde
Edith.
De directeur lachte even.
„Gij zult hem dus niet gevangen nemen
vervolgde zij.
„Mejuffrouw, ik verzoek u, u niet te be
moeien met zaken, die u niet aangaan," zei
de directeur gestreng.
„Wat onhebbelijk," riep zij uit.
Hij fronste het voorhoofd. „Zwijg en
vertrek!" riep hij.
„Ik zwijg niet en ga niet heen riep Edith
uit, die niet gewoon was te gehoorzamen,
en dacht alles met haar geld te kunnen
dwingen. „Ik ben de vertrouwelinge van
Gray, en ik heb het recht mij om zijn lot
te bekommeren."
De directeur keek verrast op.
„Zijne vertrouwelinge?" vroeg hij.
„En aanstaande hertogin."
,,'t Is wat moois."
„Ik duld geen beleediging," schreeuwde
ze. „Ik kan niet toestaan dat Gray gevan
gen genomen wordt."
De directeur haalde de schouders op.
„Belooft gij mij, hem niet gevangen te
nemen
„Onmogelijk."
„Hoeveel vraagt gij
De directeur sprong op.
„Er uit," riep hij, „als gij wilt dat ik
uwe woorden zal vergeten, anders klaag ik
u aan wegens omkooperij. Vertrek, als gij
tenminste voor zulk een publiek schandaal
nog bevreesd zijt."
„Ik zou gaarne
„Er uit. Rechtvaardigheid is niet te koop.
Wij straffen de misdaden, ongeacht den
dader."
„Maar ik riep Edith nog eens
De directeur drukte op de electrische
sohel.
Tot den portier die binnentrad zei hij
„Breng deze dame naar buiten."
gedeelte van het financiëele jaar.
De hoofdoorzaken van de stijging
waren gelegen in de voorschotten aan
de geallieerden en de dominions en in
de uitgaven voor de munitie. Het is
niet waarschijnlijk dat de onkosten uit
dezen hoofde g°durende de periode,
waarover het nieuwe crediet loopt, zul
len verminderen. Hoogstwaarschijnlijk
zullen zij nog stijgen.
Het nieuwe crediet, aldus Asquith,
zou tot midden Februari van het vol
gend jaar voldoende zijn. Hij wilde er
niet op rekenen, dat de dagelij ksche
oorlogskosten de vijf millioen zouden
te boven gaan.
Tijdens zijn laatste bezoek aan het
Duitsche hoofdkwartier te Thielt heeft
de Duitsche Keizer een wapenschou
wing gehouden over een troep van
50.000 man, vóór hun vertrek naar het
front. In zijn toespraak tot de soldaten
gaf hij, naar aan de „Westminster Gaz."
wordt medegedeeld, uiting aan zijn
bitterste gevoelens jegens Engeland,
dat volgens zijn zeggen al het mogelijke
had gegaan in de laatste tien jaren om
een oorlog te veroorzaken. „Groot-
Brittannië" zeide hij was naijve
rig op den groei van het Duitsche rijk
en zocht naar een gelegenheid om an
dere Europeesche mogendheden mee te
sleepen om het te helpen de eenige
natie te verpletteren die het vreesde
Onze bedoelingen zijn altijd van vreed-
zamen aard geweest, maar Engelands
trouweloosheid maakte het onmogelijk
een mededinger te dulden. Engeland
alleen is verantwoordelijk voor de ver
woesting van België en voor de ellende
in Frankrijk.
Toen ons de oorlog opgedrongen
werd ontwaakte in het geheele rijk de
noodzakelijke drang om te strijden voor
ons volksbestaan en bij de gratie Gods
rukten wij zegevierend op naar de eind
overwinning. Belangrijke gevolgen zijn
in den Balkan op handen, waar onze
troepen en die van onze dappere bond-
genooten zich met roem bedekken, 't
Is echter voornamelijk naar het wes
telijk Lont dat aller oogen gericht zijn,
en de noodzakelijkheid van een over
winning is daar van het grootste be
lang. Veel wordt er van u verwacht, en
ik heb alle vertrouwen in uw dapper
heid en goeden wil, die alle moeilijk
heden zullen weten te overwinnen. God
zij met u en door Zfjn goedheid zult
gij uw vijanden verpletteren en luister
bijzetten aan het vaderland door een
eeuwigdurenden vrede tot stand te
brengen.
Edith begreep, dat zij hier niets meer
kon uitrichten. Dit was de eerste maal dat
haar geld nutteloos was. Zij maakte een
toornig gebaar en volgde den portier.
De geheele stad besprak het geheimzin
nige geval, en de kranten gaven lange ar
tikelen, waarin Ralf Gray de hoofdpersoon
was.
Wie was deze man? Van waar was hij
gekomen? Was hij een edelman of een
avonturier Van waar die wreedheid tegen
Filippo? En de mijn? Bestond die werke
lijk, of in 't geheel niet.
Telegrammen van St. Juan meldden, dat
de expeditie in goede orde was vertrokken,
naar Bolson van Mipimieenige reporters
trokken direct naar St. Juan, om daar bij
zonderheden op te sporen, om de karavaan
te volgen en de bladen opzienwekkende
tijdingen te bezorgen.
Zelfs het bezoek van Edith Bastrow bij
den directeur van politie werd in de dag
bladen genoemd.
De reporters hadden zelfs deze kleine
bijzonderheid nog opgespoord. Edith was
woedend. Haar toorn vermeerderde nog,
toen zij een visitekaartje van Catie Valley
kreeg, waarop stond„oprechte gelukwensch
aan de braid van den misdadiger."
De wraak van Catis trof doel, en E lith
was niet in staat, daartegen iets te doen.
Haar woede richtte zich nu tegen Rail Gray.
Toch wilde zij hem niet verlaten Een her
togskroon was te veel waard en het mis
drijf tegen Filippo vond zij zoo erg niet.
Waarom mocht een hertog zich niet ont
doen van een vijand Had de oude adel
niet steeds het recht gehad over leven en
dood van hun ondergeschikten?
Wordt vervolgd).
