De verdwenen Schetsen.
J. C. JANSSEN,
n
Comb. PEEK CLOPPENBURG
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No3558. Woensdag 12 April 1916.
FEUILLETON.
'S-BOSCH.
Si
tit
m
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.75,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 46 regels 50 ct. Elke regel
meer 71/» cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
Bij de misdadigers geldt het Latijn-
sche spreekwoord in twijfelachtige
gevallen beslisse men ten bate van
den beschuldigde.
Voor de boomen geldt het omge
keerde in twijfelachtige gevallen
de boom weg.
Ieder kent de gevallen uit het da-
j gelijksch levenEr staat een boom.
Iemand heeft daarvan last en ver
zekert dat de boom gevaar voor de
passage oplevert. Met een schijnhei
lig gezicht. Want wie is de „des
kundige", die de verantwoordelijk
heid op zich zou willen nemen voor
de verklaringdeze boom kan nooit
vallen Hij moet een dichter, een
krachtmensch, een geweldig karakter
zijn. Hij moet durven.
Doch welke kans hebben wij, dat
de deskundige dit zal kunnen. Hij
zal in den regel niets van dit alles
zijn en het zekere voor het onzekere
nemen. En dan is het lot van den
boom beslist.
De boom is dus een ongelukkig
schepselhij heeft altijd ongelijk. En
nu is helaas deze wreede tijd voor
hem dubbel wreed geworden. Hij is
in prijs gerezen. Er zijn oorlogs
winsten met hem te maken. Hoor
den tot nu toe alleen de dichters onze
boomen fluisteren, thans is er kans,
dat weldra alle geachte landgenooten,
die lezen kunnen, zullen gaan kennis
nemen van wat de boomen te bewe
ren hebben. Want de papierfabrie
ken, die de couranten bijna uitslui
tend van hout maken, kunnen hun
hout niet meer uit Rusland krijgen
en gaan nu onze boomen te lijf. Niet
met voorliefde. Een Russische boom
is voor de courant veel meer waard
dan een nationale Hij laat zich ge
makkelijker kneden en geeft veel
mooier papier, Doch nu de Russische
boomen niet over de zee kunnen ko
men, vallen onze boomen. En er is
geen vaderlijke regeering, die zich
hiertegen verzet.
En ook de groote menigte verzet
zich niet. Kon men boomen eten, dan
ware het wat anders. Doch nu zij
34)
»Zij wordt alleen genoemd als een der
nummers van onzen catalogus, zooals u ziet.
U krijgt de schrijftafel waarschijnlijk heel
goedkoop, mijnheer, en voor zoover het van
ons afhangt, kunt u erop rekenen, dat alles
erin blijft, wat er zich in bevindt.®
Palzer staarde eenige oogenblikken vóór
zich naar den grond.
»Ik zal zorgen, Vrijdag hier te zijn®,
zeide hij eindelijk, en ging met een hoofd
knik heen.
Ditmaal voerde zijn weg hem langs het
portiek, waar Jell en Charles stonden, doch
hij keek niet naar hen. Blijkbaar was hij
in gedachten verdiept, en zijn dikke lippen
waren in snelle beweging waarschijnlijk
stortte hij geen zegenwenschen uit over de
eigenaars van het verkooplokaal en den
heer Nobbs.
jGoddank, hij heeft zijn zin niet gekre
gen 1® riep Charles, toen hij uit het gezicht
was. »Nu hebben wij tijd tot Vrijdag.
Laat ons naar huis gaan, en zien of mijn
telegram gekomen is®.
XXV.
De heer Freek senior was millionair en
Amerikaan, en dus heel wat nauwkeuriger
alleen maar schaduw geven en kleur
en lijn aan ons vaak van lijn zoo
eentonig landschap, nu blijft de re
geering er buiten. En het boomen-
vellen gaat zijn gang.
Van tijd tot tijd hoort men een
half gesmoorden kreet van een boo
menvriend in de tot courant verwerk
te boomen. Zoo toen de regeering
notenboomen requireerde om die tot
geweerkolven te maken, zoo toen al
lerlei particulieren bij Arnhem en
Apeldoorn bosschen gingen rooien.
Niet al die kreten zijn gemotiveerd.
Geweerkolven zijn helaas op het
oogenblik noodiger dan lijn in het
landschap of schaduw op den weg.
Maar toch is hier een belang, dat
niet mag worden weggedoezeld en
toch is het de vraag of het op den
duur niet noodig zal zijn aan den
boomenmoord paal en perk te stellen.
Want er is bij het behoud van
boomen wel degelijk een algemeen
belang betrokken, afgezien van
schoonheidsbelangen.
In de eerste plaats het belang uit
het oogpunt van vreemdelingenver
keer. Mooie bosschen, mooie beplante
wegen zijn uit dat oogpunt inderdaad
zaken van publiek belang. Vooral
dit laatste wordt niet in voldoende
mate erkend. Waar over het geheel
veel te weinig reclame voor Neder
land in het buitenland gemaakt wordt,
daar vergeet men met name het aan
trekkelijke van onze prachtig-beplan-
te wegen in het licht te stellen. Het
buitenland weet niet, hoe mooi op
dat punt Nederland is. En negentig
percent onzer beschaafde landgenoo
ten schijnt niet te weten hoe bizonder
die schoonheid is, hoe men in het ods
omringende buitenland op het vaste
land van Europa met een lantarentje
moet zoeken, wat men in Nederland
in overvloed heeftprachtig scha
duwrijke wegen,
Doch er is nog een tweede belang
het klimatologische. Men weet daar
van niet veel. Bekend is slechts, dat
rotsachtige streken geweldig zijn
achteruit gegaan door den roofbouw
van bosschen. Men spreekt zelfs van
„beschavingen, die vernietigd zijn"
doordat men de boomen vernietigd
had. En men licht dat dan met zeer
plausibele betoogen toe. In dit ver-
op tijd op zijn kantoor, dan vele Engelsche
klerken. Uit zijn jongste correspondentie
met zijn vader wist Charles tevens, met
hoeveel blijdschap de oude heer zijn tele
gram zou ontvangen met het bericht dat
hij toegaf.
Hij verwachtte dus stellig, bij zijn terug
komst in Dean Street, tusschen twaalf en
één, antwoord te zullen vinden.
En zelfs toen hij een groot deel van den
namiddag had doorgebracht met uitkijken
naar telegrambestellers, was zijn voorhoofd
slechts zeer weinig bewolkt.
Hij wist bij ervaring, dat de opvattingen
van zijn vader in geldzaken, als hij dat
verkoos, zeer ruim waren, en dat het cre-
diet, dat de millionair hem telegrafisch
zou toestaan, na zijn besluit om zich naar
zijns vaders wenschen te schikken, in even
redigheid zou zijn. Een paar uur uitstel
was dus in deze omstandigheden niets
vreemds.
Toen het echter avond werd, en Jell,
wien het wachten verveelde op iets waar
naar hij niet vroeg, doch dat hij blijkbaar
beschouwde als een onzinnig denkbeeld
van zijn kameraad, was vertrokken om
Stoate nog eens op te zoeken, en er nog
altijd geen bericht kwam, begon hij on
gerust te worden,
En eer het kantoor gesloten werd, stuur
de hij een tweede telegram, ditmaal veel
langer een smeekbede om een heel groote
som geld zoo lang, dat de jonge dame
aan het loket de woorden wel zes maal
i
Pul
t'i I
JONGEHEEREN COLBERT COSTUMES.
Geheel nieuwe modéllen,
van de nieuwste fantasie-dessins vervaardigd,
alsook in blauw serge of cheviot
voor leeftijd van 6 tot 14 jaar
van 18.tot f 25.
JONGEHEEREN
NORFOLK COSTUUM.
Zeer geschikt voor
school pakje
ijzersterke stoffen
van f 41/® tot f 22.
JONGEHEEREN COLBERT COSTUMES
met korte of lange pantalon.
Hierin hebben wij een prachtige keuze
van de goedkoopste tot de duurste stoffen
voorhanden.
Van flO.— tot f25
band wordt dan herinnerd aan Meso-
potanië en aan Zuid-Oost-Frankrijk,
men spreekt van overstroomingen en
watergebrek, die ontstaan door het
gemis aan boomen en bosschen, en
men heeft theorieën over den invloed
van bosschen op het weer.
Het is voor den leek niet gemak
kelijk na te gaan wat daarvan weten
schappelijk vaststaat en wat daarvan
overdrijving is. Maar toch is in dit
alles wel eenige aanleiding om eeni-
germate voorzichtig te zijn met boo
men en om te erkennen, dat het wel
eens zou kunnen zijn, dat het alge
meen belang behoud van hooge loof-
boomen zooveel mogelijk eischt.
Met name heeft het ons onlangs
verbaasd in de jongste rapporten van
de afdeelingen van de Groningsche
Maatschappij van Landbouw en Nij
verheid over de beplanting van bui-
overtelde, en alle geldstukken die hij haar
gaf bekeek, omdat zij meende, beet geno
men te worden, al begreep zij niet, op
welke manier.
En toen de avond verliep, en er geen
telegram en ook geen Jell kwam, ging hij,
vermoeid van het wachten en van den
inspannenden dag van gisteren, naar bed
en sliep tot den volgenden morgen.
Hij sliep zóó vast, dat hij eerst wakker
werd toen het twaalf uur sloeg, en begreep
dat hy meer dan veertien uren aan een
stuk had geslapen.
Hij had nauwelijks tijd gehad om zich
aan te kleeden en te vragen of er ook een
telegram voor hem was gekomen, of Jell
kwam boven.
Jell zag er bleek en bezorgd uit, doch
vastberadenheid straalde uit zijn zwarte
oogen, en Charles begreep, dat er iets bi-
zonders was.
»Ik kon niet vroeger komen,® zeide hy
haastig, »en ik was bang, dat je uit zoudt
zijn. Ik moet je noodzakelijk spreken.®
»Is er bericht van haar? vroeg Charles.
»Nog niets zekers,® antwoordde Jell.
»Maar Stoate zegt, dat er ieder oogenblik
iets kan komen. Ik geloof niet dat hij mij
alles vertelt wat hij weet, maar hij ver
zekert mij, dat wij vóór morgenavond haar
adres zullen hebben.®
»Als hij dat doet, is 't het beste werk,
dat hij ooit gedaan heeft,® zeide Charles.
Jell knikte.
jMaar morgenavond is het te laat, om
tenwegen deze zijde van de kwestie
zoo verwaarloosd te zien. Breed uit
gemeten werden de bezwaren, die de
landbouwers ondervinden van de
boomenrijen welke langs hun akkers
geplant zijn. In een enkel rapport
vinden wij er zelfs op aangedrongen
om uit dien hoofde de boomen te
gaan kappen. Doch aan de klima
tologische functie van den loofboom
wordt weinig aandacht geschonken.
Nu is dat natuurlijk ook een moeie-
lijke zaak en er zullen er niet wei
nigen zijn, die aan die enkele hon
derden kilometers boomrijen in een
provincie als Groningen allen invloed
op de weergesteldheid, de tempera
tuur, den regenval ontzeggen.
Doch hebben dezulken gelijk Is
het zoo zeker, dat die invloed gelijk
nul is
De leek heeft een flauw vermoe-
die verkooping te beletten,® zeide hij.
Charles' gelaat betrok.
»Dat is waar ook, die verkoopingzeide
hij, »en ik heb geen antwoord gekregen
op mijn telegram.®
Jell wierp bem een eigenaardigen blik
toe.
»Je hebt mij eigenlijk niet verteld, wat
je van dat telegram verwachtte,zeide hij,
»maar ik hoorde vanmorgen, dat Palzer
Maandag zijn inschrijving opent. In deze
omstandigheden zal hij, liever dan gevaar
te loopen dat er in de City gepraat wordt
over het bestaan van een tweede en beter
patent, voor die schetsen de helft betalen
van al wat hij in de wereld bezit, en mis
schien nog meer. Heb je dat wel over
wogen?®
Charles zuchtte.
ïOch, vervloekt 1® zeide hij. Waarom
heb ik Maar hoe rijk denk je dat hij
is Palzer?®
Allicht vijftigduizend, misschien nog
meer«, zeide Jell. »En naar allen schijn
zal hij Maandag nog wel rijker wezen«.
Vijftigduizend pond®, mompelde Char
les. »Als er maar Maar praten helpt
niet. Wel moeten wij beginnen, Jell
»Wij moeten die schetsen hebben,® zeide
Jell. Vijftigduizend pond is een heele
boel geld, maar ik verzeker je, Feck, dat
er in die uitvindingen van den armen
Byron honderden en duizenden zitten. Als
die behoorlijk aan de markt gebracht
worden, is er geen stoomschip dat er bui
den, dat dit niet zoo is. Gierende
winden, brandende zonneschijn en
gruwelijke koude hooren in onze ge
dachten bij boomlooze vlakten Wij
hebben zoo het gevoel dat al enkele
rijen boomen beschutten, zelfs over
groote afstanden. Wij dragen in ons
onderbewustzijn de overtuiging in
ons om, dat boomen weldoeners zijn.
tegenover welk de menschen zich
onbehoorlijk plegen te gedragen en
dat hun weldaden bij de esthetica
niet ophouden.
Is daarvan niet iets waar En
moet ook deze overweging er niet
toe leiden om zuinig te zijn op onze
boomen R.
BUITENLANDSCH OVERZICHT
't Is altijd nog de strijd om Verdun
waar heel de wereld met gespannen aan
dacht de oogen op gevestigd houdt. Daar
ten kan. Daarom en terwille van haar moe
ten wij Palzer verslaan, meer nog dan
om onze eigen grieven tegen hem. En dat
kunnen wij nu niet met eerlijke middelen
doen.«
»Wat bedoel je?« vroeg Charles, ont
steld door de manier waarop zijn kame
raad sprak, evenals door zijn woorden.
alk bedoel dit,® zeide Jell op vasten
toon. »Die man heeft mij ongelukkig ge
maakt, en mij in de gevangenis gebracht.
En op den dag dat ik daarheen ging, heb ik
gezworen, dat hij er den een of anderen
tijd voor zou boeten. Toen ik later den ar
men Byron leerde kennen, en vernam, hoe
Palzer hem bestolen had, werd mijn besluit
nog sterker. Toen ik juffrouw Byron zag,
en begreep, wat de schurk had gemaakt
van haar leven en dat van haar broeder,
toen deed ik de gelofte dat ik haar haar
rechten zou wedergeven of Nu, ik zeg je
dan, Freek, eer ik Palzer die schetsen zou
gunnen, of hem rijk laten worden door
zijn maatschappij, zou ik hem met eigen
hand de keel afsnijden. Maar zoover "zijn
we nog niet. Eerst kunnen we nog wat
anders probeeren.®
»Wat dan?® vroeg Charles, met een blik
naar de vlammende oogen en de gebalde
vuisten van zijn kameraad.
»Dat zal ik je vertellen,® zeide Jell,
zorgvuldig de deur sluitend, en met zachte,
duidelijke stem sprekend.
Wordt vervolgd
NIEUWSBLAD
voor Het Land van Hoosde» en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard
pJ'—T,