volgendeDe regeering der Vereenigda
Staten koestert in dezen voorbeeldeloozen
oorlog gevoelens van oprechte vriendschap
jegens volk en regeering van Duitschland
en zij heeft zoo lang geduld geoefend tot
dat de feiten slechts voor een uitlegging
vatbaar werden. Dat tijdstip is thans ge
komen. Het is de regeering der V. S.
duidelijk geworden, dat het gebruik van
duik booten ter vernieling van den vijande
lijken handel noodzakelijkerwijze ten eenen
male onvereenigbaar is met de bestaande
en onwraakbare beginselen der mensche-
lijkheid, de bestaande en onwraakbare
rechten der onzijdigen en de heilige voor
rechten van non-combattanten. Als het nog
het doel der Duitsche regeering is om
onbarmhartig en zonder onderscheid met
duikbooten tegen koopvaardij booten oorlog
te voeren, zonder rekening te houden met
hetgeen de regeering der V. S. als heilige,
onwraakbare wetten van het volkenrecht
en algemeen erkende geboden der mensche-
lykheid moet beschouwen, dan zal de regee
ring der V. S. ten slotte gedwongen zijn
tot de slotsom, dat zij slechts één weg kan
bewandelen. Tenzij de Duitsche regeering
zich thans niet onverwijld bereid verklaart
haar tegenwoordige wijze van oorlogvoeren
met duikbooten tegen passagiersschepen en
koopvaarders op te geven en die bereid
verklaring gestand doet, wordt de regeering
der V. S. geen andere keus gelaten, dan
de diplomatieke betrekkingen met de Duitsche
regeering geheel te verbreken. Tot zulk
een stap zou de regeering der V. S. met
den grootsten weerzin overgaan, maar zij
zou er toe verplicht zijn in naam der men-
schelijkheid en der rechten van onzijdige
volken.
Hier is kort en bondig gezegd waar het
opstaat. Geen passagiersschepen en vracht
booten meer te torpedeeren ofde oor
log is er. Dat deze nota heel wat op-
schutting gebracht heeft in het Duitsche
gemoed is begrijpelijk en dat de Duitsche
couranten (de Regeering zal eerst over enkele
dagen Amerika van antwoord dienen) er
alles behalve over gesticht zijn is alleszins
verstaanbaar. Het gaat toch voornamelijk
om het torpedeeren van de Sussex. De
Duitsche regeering heeft beweerd dat het
schip niet door een Duitsche duikboot tot
zinken gebracht is. En de Americaansche
beweert nu met evengroote stelligheid dat
dit wel het geval is. De vorm dezer tegen
spraak van de Duitsche officieele mede-
deeling is zoo scherp dat het moeilijk valt
aan een toenadering te gelooven.
Wilson wil oorlog®, schrijft de Kölnische
Volksztg. en voegt er aan toe, dat dit velen
in Duitschland niet meer zal verrassen,
omdat men het reeds maanden lang]4heeft
zien aankomen. Uit den toon en den ge-
heelen vorm van de nota blijkt duidelijk,
dat Wilson op een conflict aanstuurt, hij
stelt Duitschland voor de keusóf den
duikbootoorlog eraan geven, óf een breuk
met de Y. S.
Het blad oppert dan de onderstelling,
dat Amerika wegens de toegeeflijkheid door
Duitschland jegens vele wenschen uit Was
hington betoond, zoo boud spreekt. Door
de meegaandheid der Duitsche regeering
is wellicht de indruk gewekt, dat Duitsch
land zich zwak gevoelt. Eén ding
zal zelfs Wilson moeten toegevendat de
Duitsche regeering alles heeft gedaan om
aan de Amerikaansche wenschen tegemoet
te komen. Men kan zelfs zeggen meent
de K. V. dat zij de grenzen van het
geen een groote mogendheid en nog wel
een overwinnende groote mogendheid zich
zonder krenking harer waardigheid en on
afhankelijkheid kan laten welgevallen, te
buiten is gegaan.
Als Wilson thans bij zijn bedreiging
blijft, ziet het blad voor Duitschland slechts
één wegden zeeoorlog te gaan voeren
met alle middelen en alle gevolgen.
Het ingrijpen van de Ver. Staten zou
uit militair oogpunt weinig te beduiden
hebben, dat blijkt juist thans in Mexico,
waar de Amerikaansche troepen tot speel
bal van een paar rooverhoofdmanneri ge
maakt worden. De Amerikanen zullen er
trouwens weinig op gebrand zijn, in Vlaan
deren voor Engeland te gaan vechten. De
Ver. Staten kunnen echter nog meer mu
nitie en levensmiddelen aan de entente
leveren dan zij al doen. Daarom zou bij
een oorlogsverklaring van Amerika het
parool moeten zijnelk schip dat met
munitie, levensmiddelen of soldaten de En-
gelsche kust nadert, te torpedeeren. Na
de verklaring over de bunkerkolen en den
afstand van laadruimte van onzijdige sche
pen ten behoeve van Engeland, is volgens
Koln. Volksztg. elk schip een hulpmiddel
voor Engeland geworden.
Het blad verwacht bij het antwoord der
Duitsche regeering op Wilson's ultimatum
de militaire overheid het beslissende woord
zal meespreken. Hoe het antwoord ook
uitvalt, Duitschland is in zijn houding tegen
over de V. S. door de gebeurtenissen ge
rechtvaardigd.
Weer andere bladen merken op, dat in
Wilson's nota geringschatting en bedrei
ging aan den dag treedt. Men wijst vooral
op het verschil van de houding van Ame
rika, tegenover Engeland of tegenover
Duitschland. Ook de toon der protesten
die Amerika tegenover Engeland heeft la
ten hooren is geheel anders dan de toon
tegenover Duitschland.
Engeland heeft maling aan de elemen
tairste regelen der menschelijkheid en
springt met de neutralen om op een ma
nier die een hoon is van alle beginselen
van volkerenrecht.
Tegen Engeland is de toon van de Ame
rikaansche regeering steeds zachter. Nog
opmerkelijker is dat de herhaalde weige
ringen van Engeland om op de eischen
van Amerika te letten altijd rustig zyn
opgenomen. Daarom is het niet te veel
gezegd, als men Wilsons bedreigingen als
veeleer geïnspireerd beschouwt door de
zorg voor de bedreigde leveringen van Ame
rika aan de entente dan door het oog
merk het volkerenrecht te beschermen.
Zoo de Duitsche bladen. Zelfs schrijft
de Neue Zuericher Nachrichten de heele
wereld schijnt tegen de middel-Europeesche
mogendheden op te staan. Dit verandert
niet aan hun goed recht om voor hun
zaak te strijden en zal ook de sympathie,
die voor hen wordt gevoeld, niet vermin
deren. Als hun taak wordt niet alleen de
entente, maar de heele wereld te over
winnen, openbaart zich hier een nog groo-
tere opzet van de Voorzienigheid voor de
toekomstige leiding van de menschheid.
Geheel van grootspraak vrij te pleiten
is deze snoevende taal in geen geval.
In het vorige blad werd nog gemeld
dat Russische troepen te Marseille geland
waren. De Franschen maken er grooten
ophef over. Strategische beteekenis heeft
de komst der Russen niet. Doch het is
een betooging van Rusland voor de eens
gezindheid der bondgenooten. Deze troe
penzending beteekent geen versterking.
Het Russische leger toch heeft behalve
Fransche artilleristen ook Eransche mili
taire geneesheeren en Fransche vliegers in
zijn midden.
Van de gevechtsterreinen is niets be
langrijks te melden. Er wordt natuurlijk
gestreden maar zonder noemenswaarde
vordering aan een van beide zijden.
Wanneer men langs dezen weg tot den
vrede moet komen, zal er nog heel wat
bloed moeten vloeien. Zal het dan ge
schieden door middel van conferenties De
heer L. Hoejenbosch, die de- onzijdige con
ferentie te Stockholm heeft meegemaakt is
van oordeel dat conferenties weinig zullen
uitwerken dat $e pogingen om tot vrede
te komen, alleen konden uitgaan van de
volkeren zelf. Zij moesten de stuwkracht
zijn die de regeerders en diplomaten dre
ven naar een bevredigende oplossing. Wel
merkwaardig was wat de heer H. nog
meedeelde omtrent zijn reis.
Ongelooflijk scherp is de contróle op de
reizigers, die Duitschland binnenkomen en
verlaten, Vooral te Warnemünde was dit
het geval. De reizigers mannen en
vrouwen moesten zich tot op het hemd
uitkleeden, en dan wordt het hemd
over het hoofd van het slachtoffer getrok
ken, om te zien of aan den achterkant er
van nog iets verborgen is. Papier (ook
onbeschreven), boeken, kranten, mag men
niet bij zich hebben en wordt natuurlijk
afgenomen. Pijnlijk nauwkeurig is het
onderzoek Vulpenhouders worden leeg
gemaakt en nagekeken, sigaren worden
gebroken en zelfs eigenaars van een valsch
gebit moeten dit uit den mond nemen,
wanttusschen de gehemelteplaat van
het gebit en het gehemelte kon »iets"
zijn verborgen. Vrouwen moeten het haar
los maken en uitkammen, kortom niets
blijft verborgen aan het scherpziend oog
van de beambten meest militairen
met het onderzoek belast.
De heer Hoejenbosch die op zijn pas
had aangeteekend, dat hij telegrafische
toestemming had van den rijkskanselier,
om over Duitschland naar Holland te rei
zen werd overal correct behandeld,
Zijn indruk is, dat de stemming van het
Duitsche volk heel wat gewijzigd is
en men verlangt algemeen naar den vrede.
Hoewel in de treinen overal waarschuwin
gen zijn aangebracht, waarin de soldaten
worden herinnerd aan "liet verbod om iets
te zeggen, met het oog op de spionnen,
waren er toch genoeg ook officieren
die uiting gaven aan hun verlangen naar
het einde van den oorlog. Zij die terug
komen, zagen er moe, afgemat, vuil en
smerig uit, die terug moesten naar het
front verzwegen niet dat hun dit niet zoo
aangenaam was waren »down"
Is dit niet te begrijpen Hoe lang zul
len de mannen deze afmatting en ten top
gevoerde spanning van geest- en lichaams
kracht nog kunnen verdragen?
BUITENLAND.
Een Duitsche duikboot in den grond
geboord.
Zaterdag den 15den April vertrok het
stoomschip Soerakarta, van den Rotter-
damschen Lloyd, geconvoyeerd door het
stoomschip Kawi derzelfde maatschappij,
van Falmouth ter voortzetting van de thuis
reis om de Noord. De Soerakarta was
een schroefblad kwijt. Beide schepen wa
ren steeds dradeloos onderling in verbinding.
Maandag, den 17den dezer, toen men
zich nog in den Oceaan, tusschen de Shet-
landseilanden en de Iersche kust bevond,
werd de dradelooze telegraaf, men was
juist in gesprek, plotseling stopgezet. Dit
geschiedde 's avonds omstreeks kwartier
over tienen, nadat van de Soerakarta ge
meld was, dat zij door een duikboot ge
sommeerd was om een sloep uittezetten en
de scheepspapieren te vertoonen. De mail
boot Kawi, die de leiding had, stoomde
onmiddellijk terug naar de Soerakarta.
Nabij dit stoomschip gekomen, merkte men
zich aan bakboordzijde een duikboot op,
die geen natievlag of eenig zichtbaar onder-
scheidingsteeken vertoonde. Aan boord van
de duikboot, waarop een ieders aandacht
gevestigd was, stonden vier menschen.
Plotseling weerklonk een schot en de
vier menschen sloegen over boord en ver
dwenen in zee. Drie of vier minuten later
een tweede schot en even daarna zag men
de duikboot op zijde onder de golven ver
dwijnen. Beide schoten bleken afkomstig
van een Engelsche trawler, die aan bak
boordzijde van de Kawi te voorschijn ge
komen was en tusschen dit schip en de
Soerakarta door, haar vuur op de duikboot
richtte, die zij bij het tweede schot mid
scheeps trof.
Heel de gebeurtenis speelde zich in on
geveer tien of twaalf minuten af.
Daarna heeft men van de Engelsche
trawler geïnformeerd, of men nog assis
tentie kon verleenen, in de meening dat
er gewonden waren in de sloep, door de
Soerakarta uitgezet, welke sloep dicht bij
de vuurlijn geweest was. Dit bleek niet
het geval, waarna de trawler wegstoomde,
onder mededeeling dat de in den grond
geboorde duikboot een Duitsche is van het
allernieuwste type, met een bemanning van
ongeveer 60 koppen. Op deze duikboot
had men al een viertal dagen geloerd.
De Kawi is daarop in convooi met de
Soerakarta verder gestoomd en beiden
hebben zonder verdere ontmoetingen veilig
den Nieuwen Waterweg bereikt.
Een vrijwilliger, in 't gewone leven kapel
meester van beroep, had bij een stormaan-
valeen zenuwschok gekregen, die hem van
de spraak beroofde. Io het lazaret, waar
heen hij vervoerd was, zou eenigen tijd
later een concert gegeven worden en de
kapelmeester nam op zich enkele reien in
te studeeren. Toen bij een fortissimo de
zangers niet krachtig genoeg zongen en hij
zenuwachtig met zijn dirigeerstok zwaaide,
kwamen er uit zijn keel plotseling enkele
ongearticuleerde klanken, toen woorden en
eindelijk korte zinnen. Na drie maanden
stom geweest te zijn, was de spraak terug-
gekomen-
o
Het munitie-verbruik.
In de eerste zeventien maanden van den
oorlog heeft het Oostenrijksch-Hongaarsche
leger 15 milliard geweerpatronen en 12
millioen granaten verschoten, d. w. z. 500
"maal zooveel geweerpatronen en 14 maal
zooveel granaten als de Duitschers in den
Fransch-Duitschen oorlog verbruikt hebben.
o
Klompen voor Bulgarije.
De lokale bladen melden, aldus bericht
de correspondent te Sofia van de N.R.Ct.
dat de Sofiaer Kamer van Koophandel,
naar aanleiding van de bij haar ingekomen
desbetreffende aanvragen en aanbiedingen,
in hare zitting van eergisteren heeft be
sloten zich met eenige groote firma's in
Nederland en Oostenrijk te verstaan om
trent de levering, binnen zoo kort moge
lijken termijn, van aanzienlijke hoeveelheden
klompen (letterlijk vertaald uit het Bul-
gaarschïhouten schoenen®).
De invoer van dat schoeisel zal inderdaad,
vooral voor de mingegoeden, een groote
weldaad zijn, daar het gewone leeren schoen
werk hier zoo goed als niet meer te krij
gen is. De nog voorhanden geringe voor
raden in enkele soorten en nummers is
voor het meerendeel verlegen waar, welke
nochtans tegen drie, vier, ja vijfmaal den
prijs van vroeger te koop wordt aangeboden.
o—
CHINA. Shanghai, 23 April (R). De
kruiser »Hadyung« die troepentransport
schepen convoyeerde, is Zaterdagavond zui
delijk van de Chusan-eilanden aangevaren
door de stoomboot ïHisnyn®. Het schip
zonk. Tot nu toe zijn slechts 30 van de
duizend soldaten, die aan boord waren, en
van de equipage aan wal gebracht.
Een Oostenryksche infanterist werd in
een kazerne te Weenen plotseling krank
zinnig en schoot het eerst met een brow
ning-revolver en daarna met een repeteer
geweer op degenen, die hem wilden over
meesteren. Zes manschappen werden gedood
en vijf zwaar gewond. Ten slotte gelukte
het den krankzinnige te overmeesteren.
Het kleinste souvereine staatje van Europa,
het vorstendom Liechtenstein, dat 10.000
inwoners heeft, en als het ware tusschen
Oostenrijk en Zwitserland ingeklemd ligt,
heeft indertijd geweigerd 1000 rekruten,
die door Oostenrijk werden gevraagd, af
te staan. Hierop heeft Oostenrijk het landje
niet meer van levensmiddelen willen voor
zien, en als het ware stilzwijgend geblok
keerd. Het vorstendom heeft toen aan
Zwitserland hulp gevraagd en ontvangt nu
uit dit land zijn levensmiddelen.
Liechtenstein is reeds 200 jaar onafhan
kelijk en de regeerende vorst ontvangt niet
een jaargeld maar geeft integendeel jaar
lijks een bijdrage aan zijn onderdanen.
o
In de tunnel, die tusschen Wonck en
Lixhe op de lijn Aken-Leuven wordt aan
gelegd, heeft de vorige week een ernstig
ongeluk plaats gehad. Tengevolge van aard
verschuivingen, veroorzaakt door den hevi-
gen regen van de laatste dagen, stortte
een gedeelte van den tunnel, die door de
St. Pietersberg is aangelegd, in, een groot
aantal werklieden bedelvend. Slechts na
vele uren graven gelukte het de slachtoffers
te bevrijden, van wie echter vijf reeds
waren overleden. 25 Arbeiders zijn meer
of minder zwaar gewond. De slachtoffers
zijn bijna allen Belgen.
o
Naar de Daily Telegraph® uit Stockholm
verneemt, hebben de Duitschers de Sont
door middel van stalen netten afgesloten.
Slechts een geringe doorvaart is er open
gelaten die echter streng bewaakt wordt.
Deze maatregel dient om Engelsche onder
zeeërs den toegang naar de Oostzee af te
sluiten.
De afsluitnetten liggen, volgens een be
richt in de Berlinkske Tidende tusschen
Falsterbo en Sterns, waar de Duitschers
ook mijnenvelden hebben gelegd.
o
In Frankrijk wijdt men evenals in
Duitschland zijn aandacht aan de verminde
ring van het aantal geboorten tengevolge
van den oorlog. Te Parijs is in de vo
rige week een vereeniging gevormd om de
openbare meening te bewerken de vorming
van groote gezinnen te ondersteunen. De
vereeninging draagt tot naam De grootste
familie.
Op haar program staat een regeling ten
opzichte van gezinshoofden met meer dan
vijf kinderen, teneinde hen in alle opzichten
te steunen voor het verbeteren van hun
materieele levensomstandigheden en de pu
blieke overheid te bewegen recht te doen
aan hun beroep op het algemeen belang,
lu Juni zal een wedstrijd worden gehouden
met prijzen van 500 fr., te geven aan ge
zinnen met ten minste 7 kinderen, die het
grootste aantal zonen als soldaat hebben.
Dit is een eerste bescheiden poging in een
groot nationaal vraagstuk.
De opstand in China.
De splijtzwam woekert steeds verder voort
in de ten Zuiden van de Yangtse gekregen
provinciën van het Chineesche rijk. Van
geheel Zuid-China, met een oppervlak
van 1.596,600 vierkante K.M. en eene be
volking van, naar schatting, 109 millioen
zielen, hebben nu reeds zes provinciën, met
een gezamelijk oppervlak van 1.284,900
vierkante K.M. en eene bevolking van 75
millioen zielen zich onafhankelijk verklaard.
Alleen Hoenan met 15 millioen zielen en
Foekien omstreeks 20 millioen bewoners,
hebben zich nog niet bij de beweging aan
gesloten, eerstgenoemde provincie wellicht
niet wegens de aanwezigheid van een groot
aantal vertrouwde regeeringstroepen.
Wat Foekien aangaat is 't bekend, dat
Japan het oog op deze, tegenover Formosa
gelegen, provincie heeft gericht.
o
Het Panamakanaal is Zaterdag, na
7 maanden gesloten te zijn geweest, weder
geopend.
Nieuwe oorlogsverklaringen 1
Twee Amerikaansche onafhankelijke re
publieken hebben aan Duitschland officieel
den oorlog verklaard, nl. de Republiek
Counani en de Indiaansche staat Yaqui.
De president van de Republiek Counani is
een gewezen Fransch officier die tot depor
tatie naar Guyana was veroordeeld, maar
erin was geslaagd te ontvluchten en een
republiek te stichten wier bewoners groo-
tendeels ontsnapte gevangenen zijn.
Deze president nu riep zijn parlement
bijeen liet den oorlag verklaren en zond
een ileger® van 300 man naar Frankrijk,
die bij het Vreemdelingen legioen werden
ingedeeld.
De Casus belli® waarom de staat Yaqui
den keizer een oorlogsverklaring zond, was
een zuiver eommercieele. De staat oorlogde
tegen Carranza, Mexico's president, en had
hiertoe paarden en Indiaansche gowboys
noodig. Zij wilde die nemen van een
Duitscher Schmidt doch deze verschanste
zich in zijn boerderij en weigerde het ge
vraagde af te staan.
De Yaqui's waren zeer vertoornd over
deze handelwijze, verklaarden Duitschland
en den Keizer den oorlog en zonden deze
oorlogsverklaring aan den Duitscher Schmidt.
Tevens verklaarden ze den oorlog aan
de Vereenigde Staten, waarschijnlijk omdat
ook deze zoo onbeleefd waren hun krijgs-
uitrusting te weigeren.
Het offensief tegen de hoeve van Schmidt
mislukte echter. Men liet 30 dooden achter
en een wapenstilstand werd gesloten. Men
wil nu den strijd tegen de Mexicaansche
republiek voortzetten, misschien is daar
gemakkelijker wat van te ®halen«.
PLAATSELIJK NIEUWS.
HEUSDEN. De brigadier-tilulair der
rijks veld wacht den heer J. v. d. Hoeven
is met ingang van 15 Mei, overgeplaatst
naar Hoeven bij Breda.
Den 2den Paaschdag gaf het staf
corps vaq de artillerie op de Vischmarkt
alhier, een concert om de militairen in deze
omgeving, nu geen Paaschverlof gegeven
kon worden, eenige afleiding te bezorgen.
Ook vele burgers waren uitgelokt door
het prachtige weer, saamgestroomd om
van de muziek te genieten.
Voor hetzelfde doel werden Dinsdag ver
schillende feestelijkheden gehouden, als
voetbalwedstrijd, hardloopen, korfbal, speer
werpen enz. Twee knapen van 14 en 15
jaar hadden tijdens deze gelegenheid zoo
veel sterken drank verzwolgen, dat een er
van op een wagen vervoerd moest worden.
Wel onverantwoordelijk om aan jeug-
personen drank te verschaffen.
AALBURG. Bij den landbouwer A.
v. W. is een best driejarig paard gestorven.
Voor den betrokkene een schadepost van
f 800.—.
BENEDEN-LANGSTRAAT. Het
resteerende hooi wordt geheel opgeruimd,
maar het overschot is zeer gering meer.
Men besteedt f 34 f 35 per 500 Kg.
Ook stroo is er haast niet meer te beko
men. De weiden liggen er tamelijk goed
bij, maar droogte en warmte zijn verder
zeer gewenscht. Voor het vee was het
buiten nog zeer slecht.
CAFELLE. De landstormplichtigen
K. en M., die zich Vrijdag j.l. zonder ver
lof naar hier hadden begeven zijn Zaterdag
avond gearresteerd en Zondagmorgen onder
politiegeleide naar hun corps terugge
bracht.
De dienstplichtigen der lichting 1916
zullen op 1 Mei a. s. bij het 5e Regiment
Veldartillerie worden ingelijfd.
Op den tweeden Paaschdag is
door de alhier gecantonneerde veld-artillerie
op den Stationsweg een harddraverij ge
houden.
GENDEREN. In Genderen heeft men
ook de noodzakelijkheid ingezien van een
Stierenvereeniging. In een vergadering
van Zaterdag 22 dezer is een genoemde
Vereeniging opgericht welke jde zoo pas-
selijken naam »Ons Belang« draagt. Voor
waar een stap in de goede richting, want
al is de veestapel alhier niet bepaald slecht
te noemen, toch is deze zoowel wat ex-
trieur als wat productie vermogen betreft
nog voor veel verbetering vatbaar. De
vereeniging stelt ten doel een stamboek
stier aan te koopen, welke uit den aard
der zaak goed extrieur bezit en waarvan
getuigenis is te overleggen, van goed ge
controleerde met veel melk en hoog vet
gehalte, veestam afkomstig te zijn. De
stier zal uitsluitend alleen voor koeien van
leden beschikbaar worden gesteld. Wij
wenschen de vereeniging van harte succes
met deze nuttige zaak.
's-GRAVEMOER. In groote vaart
reed Maandagmiddag de heer B. uit Was
pik op zijn stoomros gezeten in de Koppe-
steeg alhier tegen een fietsrijders op. De
laatste kwam er ongehavend af, maar zijn
rijwiel werd geheel beschadigd. De heer
B. bleef evenwel ernstig gewond aan zijn
hoofd liggen. Dr. Wijbrands was spoedig
ter plaatse en legde het eerste verband,
waarna de gewonde per auto naar Waspik
werd overgebracht.
MEEUWEN. Tot ouderling en diaken
der Ned. Herv. Kerk alhier zijn benoemd
respectievelijk de heeren A. Bax en G.
Blankers.
—O—
