Bti dit nr. behoort een bijvoegsel.
De verdwenen Schetsen.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
FEUILLETON.
No3565, Zaterdag 6 Mei 1916.
*-and VAN AltE^
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.75,
franco per post zonder prysverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7Vi cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
BÜITENLANDSCH OVERZICHT.
De wijze van oorlogsvoeren van den
huidigen tijd is toch wel een geheel andere,
dan die van ruim een eeuw geleden. Toen
veldslagen, die een paar dagen duurden en
de beslissing was gevallen. Ja in denFransch-
Duitschen oorlog van 1870 en zelfs in den
Russisch-Japanschen, die ons nog versch
in het geheugen ligt, ging het nog op de
oude manier toe. Maar de tegenwoordige
oorlogsvoering geeft geen enkelen veldslag
te zien, waarin de een den ander ver
plettert in enkele dagen* Gevechtsterreinen
zijn er genoeg. Tel maar eens op in Europa,
in Azië, in Afrika, op de zee en in de lucht.
Er wordt gevochten in Frankrijk, in België,
in West Rusland, aan de Oostenrijksch-
Italiaansche grens, in de Kaukasus en Ar-
meniët in Mesopotamië, in Egypte. Maar
nergens een doorbraak, een terug drijven
van den tegenstander, een massale over
gave. Zoo nu en dan een groot offensief,
een geweldigen stormloop, maar geen noe
menswaarde overwinning. Zoo is het nu
ook weer by Verdun. Men heeft den toe
stand aldaar vergeleken met den aanval
der Duitschers tegen Yperen, nu ruim een
jaar geleden. Ieder dach, Yperen zal vallen.
En zie na anderhalf jaar is het Duitsche
leger er niet verder gekomen. Alleen in
April 1915 slaagde het er in zijn linie
ook aan de Oostkant en de Noordzijde tot
op een afstand van 5 kilometer van Yperen
te brengen. Maar na dien tijd is de toe
stand dezelfde gebleven. Zoo is het nu ook
bij Verdun op den 21sten Februari en
de daarop volgende dagen had de groote
stoot vooruit aan de Oostzijde van de Maas
plaats. Het fortDouaumont kwam in Duitsche
handen. Ook ten Oosten van Verdun moes
ten de Franschen op de Maasheuvels terug
trekken. Na dien zijn er nog wel enkele
stootjes toegebracht aan de Fransche linie,
zoodat zij hun stellingen Malancourt-Bethin-
court moesten ontruimen, doch van belang
gebeurde er verder niets. Van 10 April
af hebben de Duitschers geen voordeelen
meer kunnen behalen terwijl de tegen druk
der Franschen geleidelijk sterker schijnt te
worden. Zoo dus hier evenals bij Yperen
en een mislukking en een uitstel. De mis
lukking is dat Verdun niet vermeesterd
kon worden en het uitstel wat de
Duitschers in alle geval bereikt hebben
door hun aanval op Verdun is het fo-
41)
Jell liep doelloos, met de handen in de
zakken, als een beeld van ellende, de zaal
rond.
•Nog maar een half dozijn nummers,
zeide hij eindelijk heesch tegen Charles.
•In een minuut zijn wij zoover. Tot dus
verre beteekent de verkooping niet veel.
Het is een armzalig boeltje, en geboden
wordt er bijna niet. Als Palzer nog in
mijn kelder zat, kregen wij de schrijftafel
voor tien pond. En wie weet, of
Waarachtig, daar heb je den schurk.*
Charles verbleekte, keek naar de deur
en beet zich op de lippen. Want juist
kwam Palzer de zaal binnen.
Hij had niet zijn mooie pelsjas aandie
had zeker den vorigen avond te veel ge
leden; en ofschoon hij, als gewoonlijk, een
bloem in zijn knoopsgat droeg, zag hij er
over het geheel niet zoo keurig uit als
anders. En wat zijn gezicht en zijn verdere
uiterlijk betrof hoezeer Charles en Jell
ontsteld waren over zijn komst, moesten
zij toch even glimlachen, toen zij hem zagen.
In plaats van met zijn gewone zelfvol-
danen stap, liep Palzer nu moeilijk en
kreupelom zyn hoofd en onder zijn kin
fensief der bondgenooten. Het waarschijnlijk
resultaat is: verderen voortduur van den
stilstand op dit hoofdtooneel van den strijd
wie aan dezen nieuwen stilstand een
einde zal maken en op welk een wijze
zal de toekomst leeren.
Nu Italië zyn bondgenooten in de steek
heeft gelaten en de wapens tegen hen
opvatte is een andere derde in het Drie
voudig Verbond der Centrale mogendheden
opgenomen. En wel Turkije.
De Turksche minister Halil bey heeft
verklaard, dat het bondsverdrag van het
Ottomaansche rijk met Duitschland en
Oostenrijk-Hongarije gereed ligt, en dat
het alleen nog maar geteekend behoeft te
worden. De Duitsche pers juicht, en denke
lijk niet te onrecht. Turkije, verzwakt als
het is in de laatste jaren, moge geen ideaal
militair bondgenoot zijn, het zou zich
zonder Duitsche hulp waarschijnlijk niet
voldoende hebben kunnen verdedigen aan
de Dardanellen, het brengt de centrale
mogendheden dit voordeel aan, dat zij in
regelrechte verbinding komen met de Mid
del landsche Zee, dat over de spoorwegen
der bondgenooten de treinen kunnen voort-
ratelen van Hamburg naar Konstantinopel.
Onder één voorwaarde echter, dat Bulga
rije zich aansluit en dus een viervoudig
verbond ontstaat. Want de weg van Prui
sen naar Turkije loopt door het land van
koning Ferdinand. Nu heeft Bulgarije reeds
getoond, dat het zich wel wil scharen aan
de zijde der centralen, en tot nog toe hoeft
het daarvan ook ^een spijt te hebben het
heeft Macedonië, dat het in 1912 moest
laten varen, in zijn bezit gekregen. Toch
is een nauwere aansluiting nog niet zeker.
In de eerste plaats zou Bulgarije zijn Sla
vische idealen geheel moeten laten varen,
en 't is de vraag, of een groot deel des
volks daarin berust en zich van Rusland
zal afscheiden, om zich te verbinden met
Turkije. Dan is er nog een quaestie, die
opgelost zal moeten worden Bulgarije heeft
Macedonië gekregen, of het dit zal kun
nen houden, zal bij den eventueelen vrede
worden uitgemaakt, maar het mist nog
steeds wat 't evenzeer of nog vuriger
wenschteen grooter gebied aan de Egeïsche
Zee en meer uitgangen daar dan alleen
Dedeagatsch. Die zal het echter slechts
kunnen verwerven ten koste van Grieken
land, en Duitschland schijnt te verlangen,
dat dit buiten den oorlog blijft. Een aan
sluiting van Bulgarije bij het nieuwe Drie
voudig Verbond is dus nog geen zekere
zaak.
had hij een breed, wit verband, waar zijn
dik gezicht rood en ruw uit kwam kijken.
Wat kijkt hij kwaadaardig,fluisterde
Charles, ziende hoe zijn roode, met bloed
beloopen oogen woest door de zaal staarden.
•Hij heeft een ieelyke knauw gehad,
antwoordde Jell, met onheilspellenden blik
zijn vyand opnemend. Ik wou dat het
nog erger was geweest, want nu zijn wij
verloren. Die paar honderd pond van ons
helpen niet veel.*
Charles dacht aan Edith Byron, en al
zijn moed begaf hem by de gedachte aan
hetgeen het volgende uur misschien zou
brengen. Palzer zou de schrijftafel en de
schetsen krijgen. Dat was schijnbaar niet
te verhinderen. Zijn maatschappij zou op
gericht worden, en de tweede uitvinding
van haar vader zou zijn eigendom zijn.
Palzer zou hoe langer hoe rijker worden,
en zij, arm en zonder vrienden, was
ja, waar was zy?
•Het mag niet, Jell!* riep hij. »Wij
moeten het beletten. Wat kunnen wij
doen
Jell knarste op de tanden.
•Tegen hem opbieden, zoover ons geld
strekt, en zoover verder, als zij ons laten
begaan, en dan ophouden,zeide hij. »Wat
kunnen wij doen? Daar komt Palzer aan
Het was waar. Palzer had de twee vrien
den ontdekt en kwam nu naar hen toe.
•Zoo, ben jullie hier bromde hij, toen
hy naderbij kwam, ofschoon hij een wakend
oog hield op Jell, wiens bewegingen hy niet
Nieuwe verwikkelingen in de toekomst
kan de Balkankwestie.nog genoeg opleveren.
Doch in plaats van daarmee ons te ver
moeien hebben wij er al genoeg in het
heden, die op een oplossing wachten. Ge
lukkig is die lusschen Nederland en Duitsch
land omtrent het vergaan der Tubantia tot
klaarheid gekomen. De autoriteiten te Ber
lijn hebben n.l. verklaard, dat het een
Duitsche torpedo geweest moet zijn, die het
schip tot zinken bracht. Al is het wat
laat, deze ridderlijke verklaring doet aan
genaam aan. Welke schadevergoeding ge
geven zal worden is nog niet bepaald. Het
plan bestaat om een van de grootste stoom
schepen der Hamburg-Amerika lijn aan de
Kon. Holl. Lloyd over te doen. Het stoom
schip, dat men op het oog heeft, is, wat
tonneninhoud betreft, nog iets grooter dan
de Tubantia, doch kan juist nog door de
sluizen te IJmuiden
De wrijving tusschen Griekenland en de
Entente is niet zoo spoedig op te hefïen.
Gelijk men weet is het de bedoeling der
Entente den handelsweg die loopt tusschen
Berlijn en Konstantinopel in haar macht
te krijgen. Daartoe heeft men te Saloniki
350.000 man troepen saamgetrokken. Doch
hoe die nu te vervoeren. Er is gebrek
aan muildieren, zoo onmisbaar bij een trans
port over de bergen. Er heerscht een ziekte
onder de paarden, waardoor de bewege
lijkheid der artillerie zeer beperkt wordt.
Nu wil men dit leger nog versterken met
de Servische troepen. Maar hoe die te
Saloniki te krijgen. Griekenland volhardt
•bij zijn weigering de Serviërs dwars door
zijn rijk te laten trekken. Zoo is tot nu
toe deze legergroep tot werkeloosheid ge
noopt. Zal Griekenland blijven bij zijn
•non possumus* wij kunnen 't niet
toestaan
De spanning tusschen Duitschland en
America wordt minder vijandig. Uit Ber
lijn wordt gemeld dat de besprekingen in
het groote hoofdkwartier over de antwoord
nota aan de Americaansche regeering thans
zoo ver gevorderd zijn, dat aan den tekst
van de nota kan worden gewerkt. De nota
zal te Berlijn gereed gemaakt worden vol
gens de gezichtspunten, die in het groote
hoofdkwartier ontworpen werden. JÖe arbeid
aan den tekst van de nota vereischt van
zelf voortdurende besprekingen der betrok
ken regeeringsorganen. De rijkskanselier
zal eveneens spoedig te Berlijn aankomen,
terwijl een nader telegram meedeelt, dat
de nota in hoofdtrekken gereed is en zeer
spoedig aan den Amerikaanschen gezant
scheen te vertrouwen. •Jullie moogt wel
dankbaar zijn, dat je niet bent aangeklaagd
wegens moord.*
•Dat mag jij evengoed,* zeide Charles
bedaard, terwijl Jell's vingers onheilspellend
trilden.
Palzer keek hem woedend aan.
Wij spreker elkander nog wel nader,
vriend chauffeur,* zeide hij op schorren
toon. »Ik wil je nu alleen maar zeggen
maak dat je de zaal uitkomt.*
Charles glimlachte bedaard.
•Dat zullen wij niet doen,* zeide hij.
Om je de waarheid te zeggen, wij hebben
er belang bij, hier te blijven.*
•Laat je raden, jonge vriend, ga hier
vandaan,* zeide Palzer. ïJe behoeft er
niet omheen te draaien. Je bent hier ge
komen om die schrijftafel te koopen. En
dat kun je niet. Zij behoort mij toe.*
»Dat is een leugen,* zeide Charles be
daard. »Zij wordt publiek verkocht.*
•En wie zal er tegen mij bieden?* vroeg
Palzer honend.
Wij,* zeide Charles, zonder Jell aan
te zien.
Palzer's rood gezicht werd nog rooder.
•Zeker van de verdienste van een chauf
feur en een gewezen gevangene?* vroeg hij.
Toornig deed Jell een stap vooruit, doch
Charles ging voor hem staan.
•Och wij hebben wat geld opgespaard,*
zeide hij losweg.
Woedend greep Palzer naar het verband
om zijn gezicht.
ter hand zal worden gesteld. Wanneer nu
maar de Amerikaansche regeering de nieuwe
Duitsche voorstellen betreffende de actie der
duikbooten als voldoende aanneemt is deze
moeilijkheid voor Duitschland uit den weg
geruimd.
Ook Engeland heeft nog zijn verwikke
lingen en wel in eigen land. In Ierland
schijnt het nu wel rustig te worden, hoe
wel te vreezen is, dat de gemoederen der
opstandelingen nog koken en het gebeurde
in het vaderland zijn nawerking ook zal
hebben op de Ieren, die vechten aan het
front. Maar dan is er nog de dienstplicht-
quaestie. Reeds vroeger deelden wij mee,
dat het in Engeland ging over de vraag:
Zullen de legers alleen gevormd worden
uit vrijwilligers, of moet ieder die daartoe
in de termen valt, verplicht worden de
wapenen op te nemen. Dat heeft heel wat
partijstrijd gegeven. Nu heeft Minister
Asquith een krachtige verklaring afgelegd
omtrent het werfvraagstuk.
Hij merkte op dat voor vloot en leger
sedert het begin van den oorlog in het
geheel 5 millioen man zijn bijeengebracht
dat de handhaving van de heerschappij ter
zee door de oorlogs- en de handelsvloot
en het verleenen van geldelijken steun aan
de bondgenooten grenzen stelt aan de wer
ving, die in andere oorlogvoerende landen
zelfs niet, of zoo goed als niet bestaat.
Het aantal manschappen, dat het volle
dige regeeringsontwerp zal opleveren, zal
zijn het aantal dat werkelijk beschikbaar
is en die gemist kunnen worden bij de
nijverheid zonder ons buiten staat te stel
len ons te kwijten van onze andere ver
plichtingen, die van even groot belang zijn
voor eën gunstige voortzetting van den
oorlog als de handhaving van een bepaald
aantal manschappen aan het front.
Verder bezigde hij in den loop van zijn
redevoering de woorden »algemeene en
onmiddellijke dienstplicht. Men gelooft,
dat het wetsontwerp het regeeringsplan,
zooals dat op 25 April is* aangegeven, zal
belichamen.
(Op 25 April heeft Asquith in een ge
heime zitting van het Lagerhuis voorge
steld om jongelieden, die op 15 Augustus
1915 nog geen 18 jaar waren, zoodra zij
18 jaar werden bij het leger in te lijven
dan, aanstonds pogingen aan te wenden
om getrouwde mannen, die nog niet zijn
ingeschreven, tot dienstneming te bewegen
en, indien er den 27en Mei a.s. van die
mannen geen 50,000 -zyn gevonden, on
middellijk het Parlement om bevoegdheid
Jullie wilt tegen mij opbieden riep
hij. »Als je mijn raad had gevolgd en je
weggepakt, had ik je laten loopen, maar
als jullie het er op gezet hebt, om mij
meer te laten betalen dan de schrijftafel
waard is, dan zal ik jullie voor wat
anders laten betalen.*
Hoeveel denk je dat zij waard is?«
vroeg Charles, nog steeds glimlachend om
Palzer's drift.
•Ik ben bereid, er vijfhonderd voor te
geven,* zeide Palzer, den jongen man strak
aankijkend. »En ik krijg het meubelstuk
ook. Je ziet dus, hoe je kansen staan 1*
•Ik dacht dat het meer waard was,*
zeide Charles koel. Wij zijn van plan meer
te geven. Wij willen jou vijfhonderd geven,
als je maakt dat je wegkomt.*
Palzer wierp hem een snellen blik toe.
Blijkbaar wist hij, nu evenmin als by een
vorige gelegenheid, wat hij van Charles
moest denken.
Wat, duivel, heb jij met die schrijf
tafel te maken?* barstte hij eindelijk uit.
•Dat is mijn zaak. Ik koop haar,*
zeide Charles bedaard.
Palzer weVd donkerrood, en een oogen-
blik lag er een verschrikkelijke angst in
zijn met bloed beloopen oogen. Toen her
stelde hij zich en keek de beide kameraden
aan met de handen in de zakken.
•Dan zal je er meer honderden voor
moeten geven, dan je jaren in dezè wereld
geleefd hebt,* zeide'hij, zich omkeerend.
•Probeer maar!*
tot dwang te vragen voorts om ook dwang
te mogen gebruiken, indien er na den 27en
Mei niet wekelijks 15,000 man bij komen,
welke dubbele bevoegdheid om dwang uit
te oefenen van kracht zou blijven tot er
200,000 nog niet ingeschreven mannen
zijn verkregen.
Ook Engeland, ja Engeland wel het
minst van alle, wenscht dus nog geen
einde aan den reuzenkrijg. 't Moet er op
of er onder 1 Alles op haren en snaren
gezet om den tegenstander te verpletteren.
Zal het gelukken En zoo ja, wanneer
BUITENLAND.
De toestand in Ierland.
De opperbevelhebber in Ierland meldt
dat geleidelijk in Dublin normale toestan
den wederkeeren. Enkele kleinere wijken
worden nog gezuiverd. In Cork is alles
rustig, behalve een kloppartij in Fermoy.
Hier trachtte de politie twee mannen in
een huis te arresteeren, maar vond daarbij
gewapend verzet. De hoofdconstabel werd
gedood. Bij aankomst van versterkingen
gaven de lieden in huis zich over. De
Sinn Feiners in de stad Cork, waar geen
opstand is geweest, hebben hun wapens
ingeleverd. Een colonne die naar Ennis-
corthy vertrok, voert de arrestatie uit van
de rebellen in het graafschap Wexford.
Overigens wordt gemeld dat Zuid-Ierland
rustig is.
De opstand' schijnt dus thans geheel
onderdrukt te zijn.
De verliezen der koopvaardijvloten.
De »Daily News* meldt, dat volgens
officieele cijfers ten gevolge van den oor
log tot 1 Maart jl. 2000 koopvaardijsche
pen met een gezamenlyken inhoud van 4
millioen ton, van de zeeën zijn verdwenen.
De grootste verliezen zijn die van Duitsch
land, welks vloot met 600 schepen vermin
derd is. Deze zijn gedeeltelijk in den
grond geboord, genomen of geïnterneerd.
Engeland verloor 500 schepen, waarvan
225 door onderzeeërs getorpedeerd zijn.
De andere Entente-mogendheden verloren
167, Oostenrijk 80, Turkije 124, van de
neutralen zijn 92 schepen getorpedeerd en
94 op mijnen geloopen.
o
Een nieuw Duitsch offensief
De Parijsche correspondent van de Cor-
rierre della Sera seint dat volgens de op
vatting in Parijsche kringen, aan het wes
telijk front nieuwe en belangrijke gebeur-
•Dat is tusschen de twee en drie dui
zend,* zeide Charles tegen Jell, terwijl
Palzer wegging. »Ik heb hem een beetje
geërgerd. Wat nu?«
Jell rilde alsof hij uit een boozen droom
ontwaakte.
•Je hadt hem bijna goedkooper» gekre
gen,* zeide hij. »Als het nog een minuut
geduurd had, geloof ik, dat ik hem ge
worgd zou hebben. Waar is de schrijf
tafel? Zal ik probeeren, de papieren eruit
te halen, en er mee wegioopen
•Dat zou niet veel helpen,* meende
Charles, de zaal rondkijkend, waar ofschoon
alle koopers nagenoeg verdwenen waren,
zich toch nog een aantal menschen bevon
den. »Laat ons afwachten. Misschien is het
maar bluf van hem.*
•Als dat waar is,* zeide Jell, »en hij
den prijs niet opjaagt, dan geeft het niet,
of wij het .al doen, want dat zou eenvoudig
beteekenen, dat de papieren er niet in zijn.
Maar ze zijn er wel, en hij zal er de helft
van al wat hij bezit aan wagen om ze te
krijgen. Je zult het zien. Wat voert hij
nu uit?*
Inderdaad stond Palzer met den afslager
te praten. Na eenige oogenblikken knikte
de afslager en gaf een van zyn helpers
een bevel.
Hij laat de schrijftafel halen,* onder
stelde Je) le.
Wordt vervolgd.}
NIEUWSBLAD
voor Het Land van Hoosden en Altena, de Langstraat en de Boimelerwaard.
r'. ■- V
