en burgerdeugden aan te kweeken, maar
ook om den vijand van gisteren nog heden
vijand te doen blijven. (Denk maar, hoe
wij, na eeuwen nog, Spanje, dat ons zoo
deed lyden, niet erg zetten kunnen, en
alles wat ruw en wreed is Spaansch
noemen). Nu zoo heeft de schooljeugd
geen vriendschappelijke gevoelens jegens
Oostenrijk leeren koesteren. Maar er zijn
nog andere redenen die tot den oorlog
hebben bijgedragen.
De werkzaamheid der Engelsche en Fran-
sche diplomaten in Rome, de pers, de
klachten der aonverlosten" uit Trente en
Triësl, en de vurige begeerte naar expan
sie, die als een koorts zooveel volken heeft
aangegrepen. De prachtige beloften der
entente, de wensch naar een grooter Italië
heeft een volk, dat niet koel en nuchter
redeneert, maar zich door zijn vurigen aard
laat meeslepen, in een oorlog op leven en
dood gesleurd. En zij, die de psychologie
van het Italiaansche volk kenden, zooals
bijv. Generaal Conrad v. Hötzendorf, acht
ten het daarom noodig, om de toegangen
naar Tirol met een reeks vestingen te ver
sperren.
Maar zijn werk werd in Rome zoo hin
derlijk geacht, dat de generaal op aandrin
gen van minister Aehrenthal, die vertrou
wen koesterde in de politiek van de San
Giuliano, genoopt werd zijn ontslag te vra
gen. Sindsdien hebben de gebeurtenissen
hem schitterend gelijk gegeven en het va
derland kan hem dankbaar zijn. Wie weet,
hoe diep de Italianen waren binnengedron
gen, als v. Hötzendorf niet bijtijds de ga
ten had toegestopt.'
Als wij goed zien hebben zuiver de
hebzucht en de waan, dat men nog ster
ker zijn moet, niet alleen Italië, maar ook
andere landen in den oorlog gedreven en
Europa tot een slachthuis gemaakt.
Tot nu toe heeft het Italië geen voor
deel aangebracht. Oostenrijk is nog immer
aan de winnende hand en zet zijn voor
uitrukkende beweging meesterlijk voort. Of
het doel van deze krachtsinspanning is,
wat het Stefanibericht daaromtrent meldt
Het luidt als volgt
»Het offensief, dat Oostenrijk in Tren-
tino met aanwending van groote middelen
en met ongewone hevigheid ontwikkelt,
terwijl in Frankrijk het offensief der Duit-
schers tegen Verdun verbitterder wordt,
is eene duidelijke aanwijzing, dat de cen
trale keizerrijken zelfs tot een grooten prijs
van mannen en wapenen willen verhinde
ren, dat de geallieerden eindelijk het ini
tiatief van de operaties nemen en op alle
gevechtsterreinen tegelijkertijd tot het of
fensief overgaan.
Nu al was dat alleen de bedoeling dan
is het reeds groote opofferingen waard.
Wie zijn tegenparty vóór'is en hem ver
hinderd zijn plannen ten uitvoer te bren
gen heeft een grooten voorsprong. Toch
gelooven wij, dat zoowel de Duitschers met
hun offensief bij Verdun meer beoogden
dan het behalen van plaatselijke voordeelen
en het binden van aanzienlijke Fransche
strijdkrachten, als de Oostenrijkers met
hun offensief in Trentino meer willen dan
den druk op het Isonzo front verlichten en
de offensieve plannen der geallieerden ver
hinderen. De Italianen zelf beseffen dat
trouwens wel. Reeds weken geleden werd
gemeld over dit gevechtsterrein »Als de
zoo lange Italiaansche grenslijn ook maar
één punt aanbood, waarvan de vijand zou
kunnen profiteeren om ons een nederlaag
toe te brengen en in de vlakte af te dalen
om zich. panden te verzekeren ook op
ons grondgebied, zou dat niet alleen voor
ons, maar ook voor het geheele verbond
zeer ernstige, wellicht noodlottige gevolgen
kunnen hebben.c
Die woorden, welke reeds zoo geruimen
tijd geleden geuit werden, toonen duidelijk
het groote belang van het Oosten rij ksche
succes aan en het is dan ook geen wonder
dat de Corrierre della Sera met eenige
bitterheid schrijft, dat de Oostenrijkers een
bres hebben geslagen in den verdedigings
muur die de Italianen ten koste van zware
opofferingen buiten hunne grens hadden
vermeesterd.
Dat men in Italië in het nauw begint
te raken blijkt wel uit de ontstemming
die zich tegen Rusland gaat openbaren.
Waarom grijpt de reus Rusland niet met
meer geweld den gemeenschappelijken
vijand aan Zoo vraagt men. Niet alleen
de officieuze Agenzia Stefani wijst er op,
dat Rusland stil zit en dat Frankrijk en
Italië door de aanvallen der Midden-Euro-
peesche mogendheden reeds uitgeput zullen
zijn, wanneer Rusland tot den aanval ge
reed zal zijn, doch ook het Giornale d'Ita-
lia, het orgaan van Sonnino, spreekt op
bitteren toon de verwachting uit, dat Rus
land zijn plicht zal doen en onder de
tegenwoordige, gunstige omstandigheden
Duitschland en Oostenrijk zal aanvallen,
zoo alleen zal Italië wat ruimer kunnen
ademhalen en ook op het Westelijk front
gaat de strijd verbitterd voort en schijnt
alles er op te wijzen dat de Duitschers
het offensief zullen hervatten.
Een belangrijk bericht van het gevechts
terrein op den Balkan meldt dat 25000
Bulgaren de Grieksche grens zyn overge
trokken en de Rupelpas, het Grieksche
fort daar by en 't station en een brug over
de Stroema hebben bezet. Duitsche
en Bulgaarsche officieren deelden den Griek-
schen commandant van de Rupel mee, dat
zij den Bulgaarschen linkervleugel moesten
beschermen tegen een aanval der geallieer
den en stelden voor het front te bezetten,
overeenkomstig de neutraliteitsbeginselen
van Athene, en vroegen de terugtrekking
van de Grieken binnen 24 uur.
De commandant seinde naar Athene,
waarop een protocol geteekend werd waarin
door de Duitsche en Bulgaarsche officieren
werd gewaarborgd, dat het fort zou wor-^
den teruggegeven aan de Grieken zoodra
de reden van de bezetting verdween.
De Grieken trokken daarop terug zonder
weerstand te bieden, uitgezonderd een com
pagnie die vier-en-twintig schoten loste en
daarop op dringend bevel uit Athene te
rugtrok.
't Is wel eigenaardig gesteld met de strikte
onzijdigheid die Griekenland in acht wil
nemen. Ter eener zijde geeft de Grieksche
regeering aan de geallieerden gelegenheid
zich in Saloniki te nestelen en nu aan de
centralen om een fort en gedeelte van haar
grondgebied te bezetten. Zij kon hier ook
moeilijk anders handelen. De Bulgaren
hadden bovendien gedreigdindien niet
goedschiks dan met geweld.
En hoe staat het nu met den vrede?
Ja, het eerste sneeuwklokje maakt nog
geen lente, maar het is toch profetie van
milderen tijd. Zoo is het ook met de
vredesgeruchten. In Mei 1915 werd ieder
die over vrede durfde spreken een lafaard
genoemd en nu in Mei 1916 gaan in alle
oorlogvoerende landen ook stemmen op die
roepen om vrede, 't Is nu alleen maar de
vraag, welke voorwaarden men zal stellen.
De Times zegt: De ententemogendheden
zijn vast besloten, dat dezen oorlog voor
altijd een beslissing zal brengen. Zij moe
ten Europa bevrijden van de voortdurende
bedreiging van Duitschland's overheersching.
De mogendheden voelen, dat zij Duitsch
land moeten omverwerpen of zelf ten onder
gaan, zooals de bondgenooten honderd jaar
geleden voelden, dat zij Napoleon omver
moesten werpen. De vredes-voorwaarden,
die de Duitsche rijkskanselier heeft aan
geduid, zijn ten eenenmale onaannemelijk
Geen onzer wil van dergelijke voorwaarden
hooren. Bemiddelingsvoorstellen zouden nu,
zoo geeft de Times te kennen, aan de en
tente onwelgevallig zijn.
Een geheel andere toon klinkt uit het
adres van het comité, ten gunste van vredes
onderhandelingen te Londen gevormd
»Ondergeteekenden richten tot de regee
ring het dringend verzoek, de eerste de
beste gelegenheid tot het openen van on
derhandelingen over een rechtvaardigen en
duurzamen vrede aan te grijpen.De or
ganisaties, die zich bij het comité hebben
aangesloten, zullen handteekeningen op het
adres verzamelen, ook door middel van
huisbezoek.
De Labour Leader schrijft: »Wij ge
looven dat de uitkomst verrassend zal zijn,
want de openbare meening keert zich snel
te onze gunste Het weekblad doet een
beroep op de parlementsleden om met alle
kracht voor deze zaak te ijveren.
Vooral Schotland is volgens het orgaan
der onafhankelijke arbeiderspartij rijp voor
een krachtige vredesbeweging, gelyk ook
de 1 Mei-feesten hebben aangetoond.
Zoo luiden er al meer klokjes; o, dat
zij voortklinken en straks met koninklijk
geluid den volke de heilmare verkonden,
dat de wapenen zijn neergelegd, vooral
ook, dat haat en hebzucht zijn verdwenen.
Uit Frankrijk komt bericht, dat minister
Galliéni is overleden. Gelijk men weet,
was hij afgetreden, omdat er tusschen Ka
mer en Minister wrijving bestond over de
verdediging van Verdun. Met hem is een
nobel man heen gegaan. Een enkel feit
om hem te teekenen. Men had hem in
de Kamer verweten, dat hij te Marseille
aan de Fransche troepen verboden had
op bepaalde uren de kroegen te bezoeken.
Toen nu de minister verder generaal
d'Amade, den militairen gouverneur van
Marseille, in bescherming nam tegen een
motie, die de kroeg- en koffiehuishouders
te Marseille tegen hem aangenomen had
den, werd de minister door de uiterste
linkerzijde zoo herhaaldelijk in de rede ge
vallen, dat hij zich niet langer verstaanbaar
kon maken. Minister Galliéni schikte zorg
vuldig zijn stukken samen en daalde kalm
de trappen van het spreekgestoelte af. Een
seconde ging hij in de ministersbank zitten,
maar toen het tumult niet bedaarde verliet
de minister kalm de vergaderzaal. Stomme
verbazing onder de Kamerleden. Minister
Viviani holde generaal Galliéni na en wist
hem terug te brengen. Het geheele inci
dent had twee minuten geduurd. De Ka
mer, dezelfde Kamer, bracht den minister
bij zijn terugkeer een ovatie. Galliéni zette
toen nog eens uiteen hoe hij er op uit was
zooveel mogelijk met de Kamer samen te
werken. »Maar u liet me niet uitspre
ken
Ook in vredestijd een man van betee-
kenis. Vooral de koloniën in Soedan, Azië
en Madagaskar gingen hem ter harte.
BUITENLAND.
De correspondent der N. R. C. uit
Weenen schrijft
Het treft mij, dat goed ingelichte per
sonen, die in de gelegenheid zijn achter
de coulissen te kijken en zich vroeger op
het punt van een spoedigen vrede zeer
pessimistisch betoonden, daarover anders
gaan denken en de mogelijkheid van vrede
nog in dit jaar niet uitgesloten achten.
o
Een bericht uit Koewacht aan de N. R.
C. meldt
De Duitschers maken het den Belgen
aan de grens hoe langer hoe moeilijker.
Eerst werp een electrische grensdraad aan
gelegd, om het verkeer met Nederland te
beletten, later werd op 50 M. afstand een
tweede draad gespannen, om den Belgen
geen gelegenheid te geven met de Neder
landers te spreken, nu zijn ze bezig op
alle wegen, die naar de grens leiden, en
voor alle huizen, die in de nabijheid der
grens staan, een 2 meter hooge schutsel
te plaatsen, zoo dicht, dat niemand er kan
doorkijken. Die schutsels zijn gemaakt van
gevlochten roggestroo, zeer netjes afgewerkt
en zoo dicht als de zitting van een stoel.
Daardoor wordt het den Belgen belet van
verre een blik te werpen of met de hand
te wuiven naar bloedverwanten, vrienden
en kennissen, die aan de andere zijde van
de grens staan.
o
Engelsche en Fransche torpedoboot ver
ongelukt.
»De Radicalmeldt dat op 17 of 18
dezer aan de Amerikaansche kust een En
gelsche en een Fransche torpedoboot op
mijnen zijn geloopen en geheel verloren
gegaan. De bemanningen zijn gered.
o
De staat van beleg in Ierland.
De Dublin is de aankondiging versche
nen, dat, aangezien in zekere deelen van
Ierland nog ontevredenheid en onrust heer-
schen, de staat van beleg in heel Ierland
tot nader order zal worden bestendigd.
o
Uit Griekenland.
De Grieksche regeering heeft een krach
tig protest aan de centrale mogendheden
en aan Bulgarije gericht naar aanleiding
van de bezetting van Grieksch grondgebied.
De koning heeft bij zijn terugkeer te Athene
Skoeloedis in gehoor ontvangen.
o
De Indische legercommandant.
Uit Weltevreden wordt aan de Tel. ge
seind, dat de Indische pers verontwaardigd
is over het passeeren van generaal Kro-
nouer, den eerst aangewezene, voor den
post van legercommandant in Indië. Men
is teleurgesteld over de benoeming van
generaal De Greve tot legercommandant
en vreest dat de vice-admiraal Pinke spoe
dig zijn ontslag zal aanvragen.
o
De »Medea«.
Het prijsgerecht te Hamburg wees in
de zitting van 13 Augustus 1915 de vor
dering der Koninklijke Nederlandsche Stoom
boot-Maatschappij tot vergoeding der schade
van deop 25 Maart getorpedeerde »Me-
dea« toe.. Het Duitsche rijk ging reeds
dezelfde maand in hooger beroep bij het
Oberprisengericht te Berlijn. Voortdurend
is de behandeling dezer zaak echter ver
traagd, hoewel later aanhangig gemaakte
zaken reeds lang berecht waren. Eindelijk
is nu het vonnis in hooger beroep (in deze
hoogste instantie) gevallen en de eisch tot
schadevergoeding van eigenaren van het
schip en lading afgewezen. Overwogen
werd nu, dat het er niets toe deed, welke
de bestemming der lading was op het
oogenblik der prijsmaking, resp. vernieti
ging, daar van de lading der »Medea«
wellicht later sinaasappelen in cantines of
lazaretten terecht hadden kunnen komen
en derhalve ten dienste der vijandelijke
troepen hadden kunnen strekken.
(N. R. Ct.).
o
Duik booten als passagierschepen.
Volgens de »New Yorksche Evening Maik
zal de duikboot weldra een nieuwe toepas
sing vinden. De HamburgAmerika-lijn
wil n.l. een transatlantische duikbootdienst
tusschen Hamburg en New-York instellen
en het eerste schip zal reeds den 4den
Juli in Amerika aankomen. De voor dit
doel gebouwde duikbooten zijn 450 voet
lang en 45 voet diep en hebben een be
manning van 60 koppen. Ze zullen zoo
wel passagiers als goederen en post ver
voeren en ook als oorlogsschepen gebruikt
kunnen wordenze hebben n.l. torpedo-
lanceerbuizen en kunnen 25 torpedo's mee
nemen.
o
Reuter's berichtgever in Macodonië meldt
De opmarsch der Bulgaren in de streek
van Demirhissar heeft onder de Grieken
een storm van verontwaardiging en woede
gaande gemaakt. De dagbladen te Saloniki
laken de slaafsche houding van de regee
ring in scherpe bewoordingen. Zy eischen
een prijsgeven van de onzijdigheid, een on
middellijke breuk met Bulgarije en een
partijkiezen van Griekenland voor de entente.
Er zijn tal van telegrammen aan den ko
ning en de regeering gericht, waarin aan
deze gevoelens uiting wordt gegeven, en
aan Venizelos om hem te smeeken het
volk te redden.
Er is een groote volksvergadering ge
houden op het piein voor de Sofiakerk.
De politie was niet bij machte de drom
men te verstrooien. Scherpe redevoeringen
tegen Bulgarije en het Grieksche kabinet
zijn geestdriftig toegejuicht met de kreten
»lang leven Venizelos, Frankrijk en Enge
land, weg met Skoeloedis en Bulgarije«.
De menigte ging later naar de prefectuur
en richtte telgrammen aan den koning en
de regeering, waarin werd geprotesteerd
tegen het prijsgeven van versterkingen, die
gebouwen zijn met het bloed van martelaren
en aangeboden den laatsten druppel bloed
te storten ten einde den erfvijand te ver
slaan.
Men vermoedt dat deze agitatie haar
invloed zal doen gelden in andere deelen
van Griekenland.
Intusschen is het onzeker of. de opmarsch
der Bulgaren het begin is van een offensief
of een deel van een algemeen plan van
verdediging. In sommige kringen wordt
de onderstelling uitgesproken dat Bulgarije's
doel is Kawala te bezetten, maar waar
schijnlijker is dat Bulgarije, beducht voor
de toenemende kracht van de geallieerden
op dit front zijn verdedigende stellingen
heeft willen volmaken.
Uit geloofwaardige bron verluidt dat toen
de Grieksche troepen het fort Rupel op
hoog bevel ontruimden, veel manschappen
in tranen zijn uitgebarstenzoover griefde
hun de vernedering.
BEKENDMAKING.
De BURGEMEESTER van Heusden
brengt ter kennis der ingezetenen dat de
broodkaarten loopende over de maand Mei
j.l. op den 2 Juni d.a.v. des voormiddags
van 912 uur ter secretarie zullen moeten
worden ingeleverd.
Zij die in gebreke mochten blijven de
broodkaarten op dien tijd in te leveren
zullen voor het eerstvolgend tijdvak, voor
zooverre zij in de termen vallen om goed
koop ongebuild tarwebrood te betrekken,
niet in de gelegenheid daarvan worden
gesteld.
Heusden, Mei 1916.
De Burgemeester voornoemd,
Honcoop.
PLAATSELIJK NIEUWS.
HEUSDEN. Vergadering van den Raad
dezer gemeente op Woensdag 31 Mei 1916,
des namiddags te 7X ure.
Te behandelen onderwerpen
1. Notulen der vorige vergadering.
2. Mededeeling van ingekomen stukken.
3. Aanvragen De Haan Oerlemans
verkoop gemeentegrond.
4. Regeling zekerheid Rentmeester
Godshuizen.
5. Benoeming Rentmeester Godshuizen.
6. Benoeming hoofd der M.U.L.O.School.
In de plaats van den heer J. Vegter
is tot commies der belastingen alhier be
noemd de heer Bouman te Uden.
Maandagmorgen had de werkman
B. uit Wijk op de werf van de firma De
Haan Oerlemans-alhier, het ongeluk een
hoekijzeren staaf tegen het gezicht te krij
gen waardoor een bloedende wonde ont
stond en de lip geheel inscheurde. Door
den schok omver geworpen, kreeg hij ook
een wonde aan het achterhoofd. Per rij
tuig werd hij, na door een militairen dokter
verbonden te zijn, naar zijn woning ver
voerd.
Bij de op heden door de Notarissen
Schaap en Verheggen gehouden verkoop van
huizen en onroerende goederen, toebehoo-
rende aan de Erven Ds. Laatsman en Mej.
Weck alhier, werd aangekocht koop 13:
Het heerenhuis, bouwterrein en volgend
huis, allen in de Putterstraat gelegen, door
de firma de Haan en Oerlemans voor f 5090.
Koop 46 Drie huizen in de Breestraat
voor f 3325 door dezelfde firma. Koop 7
Eene schuur in de Ridderstraat voor f 450
door dezelfde firma en de onroerende goe
deren, onder vruchtgebruik ten behoeve van
Mej. Weck, koop 8 (Bethesda) voor f 1250
en koop 9, vier huizen in de Ridderstraat
voor f975, nogmaals door dezelfde firma.
Het land in massa door de vruchtgebruik
ster aangekocht voor f10230.
AALBURG. In een gezin alhier doet
zich diphteritis voor. Een der daaraan
lijdende kinderen is aan die ziekte over
leden.
BENEDEN-LANGSTRAAT. De
prijzen van vleesch en vet zijn weder aan
merkelijk hooger.Ook nuchtere kalveren
en biggen worden duurder verkocht en
jonge lammeren worden eveneens hooger
omgezet. Met besteedt voor vette kalveren
80 k 95 ct. per K.G., vette varkens 54
k 57 ct. per half K.G., nuchtere kalveren
f20 k f28 per stuk, biggen f13 f 18,
lammeren f13 f16 en jonge hanen
f 0.80 k f 1.20.
BOMMELERWAARD. Het fruit dat
nauwelijks uitgebloeid is, wordt, naar we
vernemen, reeds druk opgekocht. Niettegen
staande het nog moeilijk te schatten is,
worden al hooge prijzen besteed. De ker
sen die zeer mooi bloeiden, vallen sterk af.
De kruisbessen beloven een ruim beschot,
men besteedt 14 15 cent per K.G.
De prijzen der vette schapen zijn
enorm duur; ze gelden tot f55 per stuk.
BRUCHEM en KERKWIJK. Be
dankt voor het beroep naar de Ned. Herv.
Gem. alhier door den heer W. J. Lokhorst,
candidaat te Alphen aan den Rijn.
HEESBEEN. In den nacht van Maan
dag op Dinsdag zijn by den landbouwer
W. v. K. 25 jonge eenden gestolen. Bij
nader onderzoek bleek dat ratten de schul
digen waren.
HERPT. Het prachtigste lenteweer
dat men maar denken kan, is oorzaak, dat
de veldgewassen in onze omgeving er schoon
bijstaan. De rogge is in de laatste dagen
enorm gegroeid en heeft flinke aren gezet.
Tarwe, gerst en haver beloven veel.
Vele boeren schijnen nog niet in te zien,
dat het noodzakelijk is, na verloop van en
kele jaren nieuw zaaizaad te bezigen in
plaats van maar steeds uit te zaaien wat
ten vorige jare is geoogst. De bewijzen,
dat zulks wenschelijk is, zijn ook in onze
omgeving voor het grijpen. Goed zaad en
goede grondbewerking zijn onmisbare fac
toren voor een goeden oogst.
Men tracht nu reeds het zwarte
bessengewas op te koopen met al de risico
die er nog aan is, tegen 28 k 30 cent
per K.G. Ze zullen duur worden.
KAATSHEUVEL. Op Donderdag 1
Juni, n.m. 6.30 uur, zal onze Harmonie
»Euphonia« een concert geven op de kiosk
op de markt.
De alhier gevestigde bakkers hebben
gezamenlijk een schrijven aan onzen bur
gemeester gericht, waarbij zij verzoeken
om verlof te geven voor het bakken van
wittebrood op Zaterdag.
Door de firma W. G. D. alhier wordt
een geheele nieuwe schoenfabriek gebouwd,
alsmede een nieuwe motor en machines
geplaatst in hun bedrijf in de hoofdstraat.
Maandag viel de sergeant J. B.,
in kwartier bij V., te Loonschendijk van
de fiets. Het gevolg daarvan was dat hij
een bloedende wonde opliep aan de kuit
van zijn rechterbeen, zoodat medische hulp
noodzakelijk was.
MEEUWEN. In de vergadering van
Stemgerechtigde Ingelanden van het Water
schap »den Polder van Meeuwen®, gehou
den 26 Mei jl. alhier, werd besloten aan
den heer A. A. van Turnhout als Secre
taris-Penningmeester, op zyn verzoek, eer
vol ontslag te verleenen. Als blijk van
waardeering voor de bewezen diensten werd
hem door het Dagelijksch Bestuur een af-
scheids-diner aangeboden. In diezelfde ver
gadering werd met algemeene stemmen
benoemd tot Secretaris-Penningmeester van
gemeld waterschap de heer J. P. Sprong,
Gemeente-Secretaris. De voordracht was
samengesteld uit de heeren: no. 4. J. P.
Sprong; no. 2. J. Dammers; no. 3. J. L.
Sprong.
NEDERHEMERT. Door den ge
meente-veldwachter Kerkhove is weder een
persoon aangehouden, die gesignaleerd stond
in het Algemeen Politieblad, tot het onder
gaan van eenige dagen hechtenis.
Door het betalen zijner boete is hij ech
ter onmiddellijk in vrijheid gesteld.
RIJSWIJK. Naar wij vernemen wor
den pogingen aangewend om in deze ge
meente een weegbrug op te richten.
SPRANG. Door de Jongel. Vereen,
op G. G. Timotheus alhier zijn voor de te