Bii dit nr. behoort een bijvoegsel.
UND VAN ALTENA
Uitgever: L. J. YEERMAN, Heusden.
No. 3581. Zaterdag 1 Juli 1916.
FEUILLETON.
I M I.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 ct. Elke regel
meer 7V» Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
BÜITENLANDSCH OVERZICHT.
Het was 28 Juni twee jaar geleden dat
de moord te Serajewo op Aartshertog Frans
Ferdinand en zijn gemalin door een Servisch
sluipmoordenaar werd gepleegd. Gelijk wij
ons herinneren wilde Oostenrijk toen tegen
Servië een straf-expeditie voeren, een ex
peditie waarvan Oostenrijk uitdrukkelijk had
verklaard, dat ze niet een verovering, maar
slechts een tuchtiging bedoelde. Maar de
mobilisatie der Oostenrijksche troepen was
de vonk in het kruitmagazijn. De wereld
oorlog werd er door, niet veroorzaakt, maar
verhaast.
't Is gelijk Georges Brandes schrijft in
Politikende oorlog is het logische gevolg
van 10 jaar hartstochtelijken en rusteloozen
wedijver tusschen de centrale mogendheden
van Europa en de entente. Aan het slot
van zijn artikel schrijft BrandesDe Duit-
schers huichelen niet als strijden zy voor
iets anders dan voor de macht, die hun,
naar hun opvatting, toekomt. Engeland en
Frankrijk daarentegen schijnen in de in
beelding te leven, dat zij in het gevolg
van Rusland voor vrijheid en recht, voor
gerechtigheid en de gelijkstelling van kleine
volken, in het kort voor alle idealen der
menschheid strijden.
Het zou belangwekkend zijn, te weten,
voor welk ideaal Rusland nu vecht, of voor
welk ideaal Engeland vecht, wanneer het
zooveel mogelyk Duitsche kinderen aan den
hongerdood prijs geeft, wanneer het den
staat van beleg over Ierland verklaart, wan-
neer het de onafhankelijkheid van Perzië
vernietigt, wanneer het met den naam der
nationaliteiten op de lippen, een half dozijn
kleine nationaliteiten aan de russificeering
uitlevert. Of voor welk ideaal Frankrijk
en Engeland strijden, wanneer ze het kleine
Griekenland wurgen.
Het kan voorkomen, dat een land dat
voor zijn eigen belangen strijdt, tegelijk de
beschaving dient. Engeland heeft dat zoo
gedaan. In alle twee eeuwen kan het ge
beuren, dat er een staatsman opstaat, edel
en onbaatzuchtig als Washington, die, toen
de vrijheidsoorlog tegen Engeland met be
hulp van een Fransch leger onder Lafayette
was gelukt, bij het uitbreken van den oor
log tusschen Engeland en Frankrijk zich
onzijdig verklaarde. Dat wil zeggen, niet
als Wilson en de hebzuchtige Amerikanen
van tegenwoordig, maar zoo dat hij op
door A. DE VISSER.
HOOFDSTUK I.
In het Bosch.
Door de donkere,, dichtgewelfde beuken
laan van een kasteel in een onzer zuide
lijkste provinciën, trok op een zonnigen
morgen van de maand Juli een bonte troep.
Hij bestond uit een hoog geel ge verfden,
zoogenaamden kermiswagen, zoo'n woning
op vier wielen, getrokken door een ma-
geren voseen geleider, die met zijn
bonte muts en gelen kiel minder drukte
had het paard te mennen dan wel dat
arme dier te bevrijden van de vele vlie
gen, en een bont opgeschikte vrouw van
oogenschijnlijk vijftig jaar. Ze vonden
die koele laan verkwikkelijk, dat kunt ge
denken, als ge u voorstelt, dat ze den
geheelen morgen reeds (en ze waren vroeg
uitgegaan) den barren straatweg hadden
gevolgd. Langzaam en kalm ging het
voorwaartssomtijds werd het eentonige
van de reis afgebroken door het druk
gepraat van de vrouw, wier scherpe,
luid klinkende stem wel door anderen
kon verstaan worden dan alleen door den
straffe des doods of van gevangenis allen
uitvoer van wapenen en munitie naar de
oorlogvoerende landen verbood.
Anders handelen de staatslieden nooit
uit zedelijke beweegredenen, altijd slechts
uit politieke. Alle volken zijn zelfzuchtig
en ze zijn het altijd geweest. Geen land,
en het allerminst een groote mogendheid
in onze dagen, offert millioenen menschen
en millioenen ponden sterling voor een an
der dan voor een politiek doel en voor
ekonomische belangen van het volk.
Vooreerst zullen dan ook de oorlogen
niet uit de wereld zijn. De naijver blyft,
de honger naar fand blijft, de expansie
behoefte, de rassenhaat, de geldzucht en
zelfzucht ze blijven en zoolang de regee
ringen voortgaan andere natieën te willen
fnuiken in hun handel en ontwikkeling
zullen de botsingen en oorlogen niet te
vermijden wezen 1
Ook de huidige oorlog vindt voor ver
reweg het grootste deel zijn oorzaak in
genoemde motieven. Met verwoedheid
wordt hij nog immer voortgezet en van
verslapping aan een der beide zijden is
nog niet veel te bespeuren.
Duitschland, en, bij monde van den
Hongaarschen minister-president, ook Oos-
tenrijk-Hongarije, hebben in den laatsten
tijd wel bij herhaling te kennen gegeven,
dat zij bereid waren over vrede te onder
handelen.
De ontvangst van deze uitlatingen in de
landen van de entente was echter niet
gunstig. Zij werden of als huichelarij, óf
als bewijs van zwakte uitgelegd. Dat dit
de Duitsche regeering er niet van weer
houdt, genoemde uitlatingen te herhajen,
heeft men nog dezer dagen met de zoo
genaamde indiscretie van Scheidemann ge
zien, waardoor andermaal werd te kennen
gegeven, dat de Duitsche regeering geen
annexatieplannen met België of Noord-
Frankrijk heeft. Van Duitsche zijde is
gezegd, dat nu verder de bondgenooten
der entente, gezien eenmaal het feit, dat
de centralen zich bereid hebben verklaard
op schappelijke grondslagen over vrede te
onderhandelen, aansprakelijk zijn voor de
voortzetting van den oorlog en al den aan
kleve van dien. Welk nut deze argumen-
tasie misschien moge hebben, de entente-
bondgenooten aanvaarden haar niet. Wat
haar woordvoerders er tegen aanvoerden,
komt ongeveer op het volgende neer Gij
centralen wilt nu wel over vrede onder
handelen en gij zegt daarbij dat spreekt
geleider, die, hetgeen ze zei, weinig ant
woord waardig keurde.
Maar hier, in die eenzame laan, had zij
weinig kans om beluisterd te worden op
den geheelen weg zelfs hadden ze nog
geen enkel levend wezen ontmoet. En
toch was het der moeite wel eens waard
geweest, dat bonte troepje te ziendie
sterk sprekende kleuren van geel en groen
maakten een scherpe tegenstelling met het
frissche groen der beuken.
Zoo mochten ze al een geheel eind die
trotsche, hooge laan zijn doorgereden, toen
de aandacht der vrouw werd getrokken
door iets wits, dat zij op eenigen afstand
in 't gras meende te ontdekken. Ja
haar gezicht was al zoo goed niet meer
als voor jaren, ze versnelde daarom haar
tred en toen ze dichter bij hetgeen ze in
de verte had opgemerkt, gekomen was,
stond ze stil en sloeg, ik zou haast zeggen
stom van verbazing, de handen in elkaar.
Goeie God zei ze met haar schelle
stem. »Hoe komt hier nou, zou je zeggen,
zoo'n lief dotje van een hondje van een
kind
En voor ze deze woorden had uitge
sproken, lag ze al op de knieën bij een
engelachtig meisje van circa twee en een
half jaar, dat, gezeten op een soort sjaal,
zich vermaakte met de bloempjes te pluk
ken, die ze in het gras vond.
ïLekker dotje,c zei de vrouw. »Hebben
ze jou hier neêrgezet Leelijke menschen I....
zoo maar in 't gras wel, wel....c en ter-
vanzelf ziet op de kaart hoe de toe
stand op de gevechtsterreinen is, die toe
stand zal by onderhandelingen niet buiten
beschouwing kunnen worden gelaten. Maar
hier ligt juist de kern van de heele kwes
tie. Die toestand, dien men op de kaart
ziet, zou als grondslag moeten dienen voor
onderhandelingen, indien zij door beide
partijen als definitief werd erkend. Maar
dat doet de entente geenszins. Zij beschouwt
dien toestand, die op het oogenblik voor
de centralen gunstig is, niet als blijvend,
zij is overtuigd daar verandering in te
kunnen brengen, en daarom zal zij dat
doen, alvorens over vrede te willen praten.
Maar wanneer zal dat tijdstip aanbre
ken Zeker, de Russen hebben Oosten
rijk een geduchten klap toegebracht maar
hun offensief is al weer tot staan gebracht.
Op het Wolhynische oorlogstooneel is door
de versterkingen, die de Duitsche bondge
nooten zoo snel mogelijk naar de gevaar
lijkste punten hebben gezonden de op-
marsch der vijanden geheel gestuitja in
een tegenoffensief werd daar alweer een
deel van het door de Russen bezette ge
bied heroverd. Ook in de Boekowina is
het overal weer stilstand. De Oostenrij
kers hebben nu den terugtocht gestaakt en
zijn vol hoop den tegenstander het hoofd
te kunnen bieden.
Ook aan het Italiaansche front geen
voortgang meer. De terugtocht der Oos
tenrijkers is ook hier geëindigd. Het is
nu maar de vraag of zij stand zullen hou
den tegen de aanvallende partij.
Italië's nieuwe minister-president Boselli
heeft in bombastische bewoordingen uiting
gegeven aan de vreugde, die hem en het
volk vervult nu de Oostenrijkers weer zijn
uitgedreven uit hun land.
Het is thans niet het oogenblik voor
programma's begon hij maar voor
daden. Het streven van het kabinet, uit
welks naam ik de eer heb te spreken, is
in deze profetische ure bovenal gericht op
de grootsche onderneming, waardoor de
rechten der volken en de rechten der be
schaving de zege zullen behalen. Bij dit
streven zullen wij innig en volhardend
samenwerken met onze bondgenooten.
Wij zullen alle kracht aanwenden ter
willevan al wat ons in den oorlog, dien
wij ter vervulling van onze rechtmatige
eischen en die onzer bondgenooten voeren,
zal kunnen sterken, en terwille van al wat
de geestkracht der natie kan bevorderen
en wat zal beantwoorden aan het voor-
wijl ze het kind over de blonde krulhaar
streek, ontdekte ze een dik, gouden me
daillon, dat de kleine om den hals had.
»Ei, ei,« zei ze zacht en terwijl ze deze
opmerking maakte, kreeg haar gelaat een
leelijken, listigen trek. 't Was of haar iets
te binnen schoot, zoo plotseling stond ze
op, knikte voldaan met het hoofd, nam
het kind, dat wel wat verwonderd opkeek,
op hare armen, terwyl ze (misschien vreesde
ze voor een luid geschreeuw), het door
allerlei lieve naampjes en zachte woordjes
trachtte stil te houden.
En daar had ze weinig moeite mede.
't Kind keek met de helder blauwe oogen
zoo vertrouwelijk naar dat tanige, gele vel
van die - oude, als bevond het zich won
derwel te huis in dat nieuwe gezelschap.
>Fran$ois,« zei die schelle stem een
oogenblik later, doch nu wat zachter, ïkijk
eens hier, wat een alleraardigste engel
van een kind ik daar op den weg vind
zitten.
De aangesprokene bromde zoo iets tus
schen de tanden van»Laat den aap
blijven waar ie was ...-.« Maar toen ze
hem iets toevoegde van »rijkelui's kind.
misschien profijtelijk.als 't er eens eene
oproeping komttoen trok hij de
schouders onverschillig op en liet den vos
even stilstaan, om haar met haar lieven
last in den wagen te doen stijgen.
ï't Schijnt haar te malen!* bromde hij,
terwijl hij zijne hand tegen de spaken
van het voorste rad zette om den vos het
Ir* van vertrouwen en dapperheid onzer
iauige soldaten en matrozen.
Wel ja, galm het maar uit dat het
alomme davert»Rechten der volken en
rechten der beschaving* 1 1 Daar vecht
Italië dus ook al voor't is voor het volk
te hopen dat het dit zelf gelooft. Wij doen
het niet.
Ook in het Westen geen belangrijke
veranderingen. De Engelschen gaan voort
te doen alsof zij spoedig tot een belang
rijke actie zullen overgaan. Maar tot nu
toe blijkt er weinig van en de Fransche
schrijvers laten zich eenigszins sceptisch
hierover uit 1 Ook zij bereiden het volk
voor op de mogelijkheid van de ontruiming
van Verdun. Met meer kracht dan ooit
pogen de Duitschers door de Fransche li
nie heen te breken en het is te verwach
ten dat hun troepen weldra tot den aan
val op het plateau van Souville zullen over
gaan het laatste bolwerk aan de Noord
oostzijde van Verdun.
Marcel Hutin, de bekende medewerker
van de Echo de Paris, zegt dan ookBest
mogelijk, dat de Duitschers, wanneer ze
het eenmaal gezet hebben op dit doel, het
met knodsslagen blijven behameren tot het
oogenblik waarop Verdun hoegenaamd geen
strategisch belang meer zal bezitten en zijn
beteekenis zal verliezen tegenover gebeurte
nissen die zich elders afspelen. Opdat echter
een offensief resultaat hebbe, moet het zich
uitstrekken over een zeer breed front.
Vooral moet het weken lang kunnen wor
den voortgezet. Het ware haast te wen-
schen, dat zulk een beweging geen 41 te
snelle resultaten opleverde, want dan zou
men een halt moeten vreezen, en dat mag
juist niet. Denk aan het offensief in Cham
pagne in September 4915: 25,000 krijgs
gevangenen in twee dagen, doch daarna
geen vorderingen meer.
Hutin besluit dan met deze ontboeze
ming De bondgenooten houden zich goed.
Men hebbe echter geduld De strijd zal
nog lang duren en uiterst hevig zijn.
Volgens een telegram uit New-York heeft
generaal Trevino de (Mexicaansche) bevel
hebber in El Paso bevolen, dat de Ameri-
canen, die te Carrizal gevangen genomen
waren, naar Juarez (de grensplaats) zullen
worden overgebracht en in vrijheid gesteld.
Indien dit waar is zal de kwestie tusschen
de Ver. Staten en Mexico in der minne
geschikt kunnen worden. In de nota
van Wilson werd toch de onmiddellijke
invrijheidstelling dier Americaansche bur*
aantrekken gemakkelijker te maken.
Maar zij, in den wagen met haar ge
vonden kind, maalde volstrekt nietze was
al bewondering over de mooie kleertjes en
de fijne schoentjes, het prachtige blonde
haar, het fijne gezichtje, ja in één woord
over alles. Waar ze zich maar geen denk
beeld van maken kon, dat was, hoe het
kind daar zoo, precies als neergesmeten,
zitten konNeen, daar begreep ze
werkelijk niets van en ze waren reeds
lang de beukelaan uit en weer buiten 't
grondgebied van het kasteel op den straat
weg gekomen, toen ze nog met het aar
dige kind zat te spelen, het eindelijk eenige
van de mooie kleertjes uittrok en het me
daillon afdeed, een rood doekje om de
schoudertjes spelde en het te slapen legde,
voor in den wagen op een rustbank.
Ze zat een heelen tijd lang met haar
listig gelaat het [onschuldig gezichtje aan
te kijken. Allerlei tegenstrijdige plannen
schenen haar door het hoofd te gaan. Nu
eens sloeg ze zich met de vlakke hand
voor het voorhoofd, als had ze iets gedaan,
wat niet in den haak was, dan weer liet
ze haar arm rusten.
vEr kan nooit kwaad van komen,mom
pelde ze eindelijk in zichzelf. »Nooit, hoe
't ook gaatStelde politie kwam
er achter.welnou. het kind zat er
verlaten. het schreide zou ik dan....
Ik heb geroepen en geschreeuwd of er
niemand was in de buurt, wien het toe
behoorde. Dat kleine kind zou toch
gers geëischt. Maar de spanning blijft nog
dreigend. In Mexico is de stemming al
gemeen anti-Americaansch en uit met haat
bezwangerde wolken schiet schrikkelijk de
oorlogsbliksem neer.
BUITENLAND.
Petrogad, 29 Juni.
Gisteren hebben de Russen op het zui
delijk deel van het front 221 officieren
en 10.285 manschappen gevangen genomen.
Het proces-Casement.
Londen 29 Juni. Casement (de leider
der Iersche revolutie) is schuldig bevonden
aan hoogverraad en ter dood veroordeeld.
Als Amerika ten strijde mocht trekken.
De correspondent te Washington van de
Morning Post® schrijft:
»Zoo er een oorlog met Mexico mocht
uitbreken, dan zal, volgens de meening van
Wilson's militaire adviseurs, de vlugste weg
om dien te beëindigen en den vrede met
Mexico te herstellen, zijn, reeds dadelijk
bij den aanvang der vijandelijkheden een
overweldigende troepenmacht daarheen te
zenden. In dat geval zou het Mexicaansche
leger na één verpletterenden slag zijn kracht
verloren hebben en zou het Mexicaansche
volk begrijpen, dat het van de genade der
Yereenigde Staten afhangt en dat verder
verzet nutteloos zou zyn en slechts een
grooter verlies aan menschenlevens zou
veroorzaken.
Militairen, die verklaren, dat de campagne
met een leger van niet minder dan 250.000
man met succes kan ondernomen worden,
wijzen er op, dat de bevloking van Mexico
15.000.000 lelt en dat zoodra de oorlog
verklaard zal zijn, iedere burger naar de
wapenen zal grijpen om den gehaten Yan
kee uit het land te jagen. Dit valt echter
te betwijfelen, omdat, in de 1ste plaats
(zoo de berichten die te Washington binnen
komen, juist zijn), de groote massa der
Mexicanen zich van een inval der Yankees
even weinig zou aantrekken als van de
vraag of Carranza of Villa of een andere
avonturier in naam in Mexico-city regeert.
Ofschoon, naar beweerd wordt, alle Me
xicanen strijden voor vrijheid, democratie,
en andere edele aandriften, blijkt uit zeer
betrouwbare berichten, die te Washington
zijn aangekomen, dat er nooit meer dan
100.000 personen aan eenigen opstand heb
ben deelgenomen. D. w. z. dat nooit meer
dan een onderdeel van een procent der
niet verklappen, dat ze het niet gedaan
had Wel zeker .c en zoo ver
volgde ze in zichzelf voortpratende
»Toen er niemand was, heb ik 't opgeno
men om er alle mogelijk onderzoek naar
in te stellen.Laten ze mij dan eens
bewijzen,* zei ze gejaagd.»dat ik het
gestolen hebdat kunnen ze immers
niet 1 en als het uitkomt je kunt
zien, 't is een rijkelui's kind, misschien
wel van 't kasteel,want wat een mooi
gouden medaillon 1 dan zit er misschien een
goede belooning op en ze verviel na
die alleenspraak weêr in een diep gepeins,
terwijl de kleine rustig doorsliep.
»Maar gesteld eens er wordt nooit
eenige navraag naar gedaan.zei ze
weer fluisterende wat dan Welnu,
dan kan dat knappe kind ons helpen bij
onze voorstellingen.Juist een goed ding.
het trekt de menschen en dat moeten wy
precies hebben
»Maaren zij opende het raampje,
dat het dichtst bij den voerman was en zei
xFranfois Houd eens even op
ïOphouden vroeg de ander stuursch.
»Ja
»Ho!« riep Franfois en de vos liet het
zich geen tweemaal zeggen om eens even
te rusten.
»Franpois,« zeiden de lippen van het
tanige gezicht, J»de reisroute moet veran
derd worden zooveel mogelijk achter
af en achterom en maar hoe eer hoe beter
de grenzen over 1* Wordt vervolgd
NIEUWSBLAD
voor Dot Land van neusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.