Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No, 3592. Woensdag 9 Augustus 1916. FEUILLETON. UND VAN ALTENA Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90, franco per post zonder prijs verhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 50 cent. Elke regel meer 7*/8 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag 4 uur ingewacht. Er zijn verschillende stoffen die een zeer onaangenamen geur verspreiden, er zijn er daarentegen andere die onze reukorganen aangenaam aan doen. Reeds vroeg is men er op be dacht geweest de laatste aan te wen den om het onaangename van de eerste onschadelijk te maken of ten minste minder hinderlijk. De aange naam riekende stoffen geeft men den naam van parfumiën of reukwerken. De kunst om ze te bereiden is al sedert eeuwen in het Oosten bekend Ook daar dienden zij waarschijnlijk allereerst om de onaangenamen rie kende uitwasemingen van het men- schelijk lichaam, vooral zoo erg in de heete gewesten, te verdragen. De Bijbel levert ons onderscheidene voor beelden van het ontsteken van reuk werk en het aanwenden van welrie kende balsems en oliën. De voor de vervaardiging van parfumeriën noo- dige geurstoffen worden (of liever werden) meestal aan het plantenrijk ontleendenkele aan de dieren, zoo als muskus en amber Meestal wor den zij aangewend als oliën en zalven (pomaden)of als welriekende wateren, zooals Eau de Cologne. Eene zeer dure, maar ook zeer zuivere parfumerie is de rozenolie. Zij wordt in verscheidene landen gemaakt, maar nergens op zoo groote schaal als in Turkije, Klein-Azie en Perzië. Men vindt daar geheele land streken, waar de aankweeking van rozen bijna het eenige middel van bestaan is van de plattelandsbevol king. Schiravs wordt bezongen als de stad van rozen en wijn. Het extract van die rozen gemaakt, maakt zijne reizen door de geheele. beschaafde wereld, maar wordt ook al weder vprvalscht, zooals zoovele andere zaken en er wordt tegenwoordig rozenolie verkocht, waaraan de rozen part noch deel hebben. Een van de parfumeriën, die lang bijna onbeperkt alleenheerscher is geweest, is de Eau de Colonge of het Keulsche water. Men heeft aan deze welriekende vloeistof den naam van I M I. door A. DE VISSER. 12) En weêr ging het. Eerst nog al kalm, maar langzamerhand al vlugger en woester. En ter zijde van al die beweging stond Mimi alles aan te kijken, 2ij, die niet dansen kon, die voor haar pleizier heden middag en avond gevraagd was en toch zoo'n bitter verdriet had. »Kom nou eens een zei Cato. Mimi heel hartelijk bij de hand nemende. »Nou eens een Mimi, wat kun jij dansen »Ik kan niets dansen,* fluisterde Mimi zacht. ïOok geen duitsche polka of een polo naise »Niets,« verzekerde Mimi. »Hoe is 't mogelijk!* vroeg Marie aan Willemien, die 't zich werkelijk ook niet begrijpen kon. Maar als ze eens doorge dacht hadden dan zouden zij wel begrepen hebben, dat, als ze niet zulke goede ouders hadden gehad, zij het evenmin zouden ken nen als Mimi. »Kom,« zei Cato. ïDan dansen we nou eens »Een patertje langs den kant,* en dan doet Mimi meê, anders moet die zoo lang alleen stilstaan.* »Maar dat heb ik niet op mijn orgel, water gegeven, zooals men ook spreekt van Eau de Lavande, Eau de mille fleurs, Eau de Voorbourg, enz. Al deze reukmiddelen worden uit wijngeest bereid. Maar de Eau de Colonge heeft onder deze alle eene bijzondere vermaardheid Zij werd het eerst in den handel gebracht te Keulen, op het einde der 17e eeuw, door een Italiaan, Johan Paul Feminis Het geheim van bereiding ging van dezen over op Joh. Antonio Farina te Milaan De nakomelingen van dezen Farina bezitten nog te Keulen eene bloeiende fabriek van dit water. Ook Johan Maria Farina en een ander van denzelfden naam te Turin hebben de Eau de Colongne reeds in de 18e eeuw bereid. Het Keulsche water en al deze reukmiddelen zijn niet anders dan oplossingen van welrie kende oliën in wijngeest; zij worden onmiddelijk, of door aanwending van die oliën, of door overhaling ver vaardigd. Zooals wij boven zeiden, is het ge bruik van welriekende zaken zeer oud. Op Ainwick-Castle, in Engeland, vertoont men onder andere merk waardigheden een vaas, die uit eene Egyptische katakombe afkomstig is en een mengsel van harsen en gom men bevat, welke nog tot op dit oogenblik een aangenamen geur ver spreiden, hoewel zij zeer waarschijn lijk meer dan 3000 jaren oud zijn. Een der voornaamste Romeinsche edelen, Trangipani geheeten, ver vaardigde uit specerijen, wortels van planten en muskus een welriekend poeder, dat naar hem den naam van Trangipanus-poeder verkreeg. De Egyptische dames droegen een klein beursje met welriekende harsen, zooals de Chineesche dames nog heden ten dage doen. Verscheidene plaat sen in het Oude Testament en voor namelijk in het boek Exodus, bewij zen, dat het gebruik van parfumeriën reeds vroeg bij de Israëlieten bekend was, zooals de „welriekende spece rijen, mirresap, onyche, galban en zuivere wierook," welke in hoofdstuk XXX 34, als bestanddeelen van het heilige reukwerk genoemd worden. Het bdellium, dat in Genesis ver meld wordt, was een welriekende gom, die op wierook geleek, of mis- Juffrouw,« zei Manus. »Dat 's niks verzekerde Cato, »dan doen we het zonder orgel,* en meteen begon ze al met een heel kringetje, behalve Marie en Willemien. Neen, die vonden dat al te laf. Maar Cato kreeg toch haar zin. Er werd een patertje langs den kant gedanst en met Mimi in den kring. »Maar o, asjeblief,* zei Mimi op eens doodelijk bleek wordende. »Schei asjeblief uit! Ik krijg zoo'n vreeselijke hoofdpijn.* En Mimi ging eens op de canapé zitten, ze kreeg wat eau de cologne. En toen de mama van de jarige Marie binnenkwam, zei Mimi half schreiende, dat ze maar liever naar huis wou, want dat ze zoo'n erge hoofdpijn had. Toen was er aan handjes geven geen gebrek. Er waren onder de meisjes, die de arme Mimi meêlijdend zagen vertrekken, en 't o, zoo jammer vonden voor haar, dat ze weg moest, want de groote taart moest ook nog komen. Vooral Cato was heel aardig voor Mimi, en nadat zij 't vriendinnetje de deur uit gelaten en weêr binnen was gekomen, zei ze met een verontwaardigd gezicht tegen Marie en Willemien, die bij elkaar stonden te giggelen en te lachen, »dat ze 't heel leelijk vond van haar zooals zij Mimi had den behandeld, 't Was gemeen, vond ze, en ze zou het alles ook eens aan mama vertellen. En dat deed het hart van Cato eer aan, schien zelf wel wierook was. Reuk werk werd ook vermengd met de olie en het was voor de lampen, die in den tempel brandden. - Plinius beschrijft een mengsel van gedroogde bloemen en specerijen, dat wel eenigszins gelijkt op het alle gaartje van onze hedendaagsche par fumeurs. Galiënus, de beroemde geneesheer van Peryamus, die voor ongeveer 1700 jaar leefde, vond een reukmid- middel uit, dat veel gelijkt op het cold cream van onze dagen. In Zuid- Italië was de handel in zalven en reukwerk, in den weeldetijd der Ro meinen, zoo groot, dat de parfumeurs de grootste straat van het oude Capua geheel in beslag namen. Hoewel men tegenwoordig ook wel riekende plantenstoffen en dierlijke stoffen als reukwerk gebruikt, bezigt men toch ook dikwijls stoffen, die men met recht walgelijk zou kunnen noemen. Een der schranderste toepassingen van de scheikunde in de laatste jaren is zeker het maken van kunstmatige essences van peren, ananassen, aard beziën en andere vruchten In ge- concentreerden vorm zijn die essences scherp van geur, maar als men ze verdund heeft is de gelijkenis met den geur der bovengenoemde vruch ten opmerkelijk groot. De best ge lukte nabootsingen zijn die van den ananas en de juttepeer, doch ook die van den abrikoos, de zwarte aalbes, de roode aalbes en andere zijn zeer goede navolgingen. In de verhou dingen, waarin zij gebruikt worden zijn zij volkomen onschadelijk. Men heeft namelijk niet meer noodig dan anderhalve druppel per Hectogram De invoering van deze essences was een gevolg van het feit, dat de bij zondere geur van ananasrum ver kregen wordt uit zekere soort van ether, die men later uit de vrucht zelve gehaald heeft. Twee beroemde scheikundigen, die deel uitmaakten van de jury der groote Londensche tentoonstelling in 1851, verzekerden, dat eenige der fijnste parfumeriën op kunstmatige wijze bereid waren, en niet, zooals vroeger, door distillatie uit bloemen De geur der bloemen bestaat veelal dat ze zoo dacht en zoo zei. Maar die arme Mimi nu, toen ze thuis kwam »Och, mijn arme ziel,* zei Klaar, toen ze haar naar bed hielp. Maar Mini hield zich groot, ze liet zich niet ontvallen, van waar die hoofdpijn komen kon. Toen mama Beels echter boven kwam en naast haar bedje zittende, op deelne- menden toon vroeg ïHoe of ze aan zoo'n hoofdpijn kwam, of ze soms veel gegeten of druk geloopen had?* antwoordde zij eerst: Nee mama.* Maar toen barstte zij in een hevig snikken uit. En toen eerst kwam het verdriet dat zij gehad had, kwamen de grieven, die ze had moeten doorstaan, voor den dag. Alles vertelde ze alles En o, indien Marie en Willemien die oogen eens gezien hadden van mevrouw Beels en in haar hart hadden kunnen lezen, ik verzeker u, ze waren schaamrood geworden. tEn heb je daar geschreid?* vroeg mama. »Neen, dat wilde ik niet,* snikte Mimi. »Dan heb je je heel flink gehouden,* zei Mama. »Die andere meisjes zijn klein en kinderachtig geweest. Schrei je verdriet maar eens bij mij uit, dan zal je hoofd pijn ook wel beter worden.* »En zal ik je dan eens wat zeggen, beste Mimi* hernam mama, toen ze zag, dat ze wat bedaarde, »wij zullen morgen met Klaar aan Marie een mooi cadeautje bezorgen. Is dat niet best?* uit oliën en ethers, die de scheikun dige kunstmatig in zijne werkplaats kan samenstellen. De handel maakte zich weldra van deze ontdekking meester en zond in den vorm van parfumeriën zulke extracten naar de tentoonstelling. Zooals wij boven reeds vermeldden, zijn zij in het al gemeen van zeer walgelijk riekende zelfstandigheden afkomstig. Eene bij zondere stinkende olie, foezelolie, ontstaat bij het maken van brande wijn. Foezelolie, gedistilleerd met zwavelzuur en azijnzure potasch, geeft een olie, die naar peren riekt. Ananasolie wordt verkregen uit een product van rottende kaas op suiker of door eene zeep met boter te maken en die te distilleeren met. alcohol en zwavelzuurdeze olie wordt thans in Engeland veel gebruikt om ananas- ale te maken. Cognac-olie, die ge bruikt wordt om den geur van Fran- schen cognac aan brandewijn te geven is bijna niets anders den foezelolie. De kunstmatige olie van bittere amandelen, die thans zoo veel ge bruikt wordt om amandelzeep- en bitterkoekjes te maken, wordt ver kregen door de werking van salpeter zuur op de stinkende olie van steen- kolenteer. Menig schoon voorhoofd wordt bevochtigd met duizend bloe mengeur, zonder dat.de eigenares van dat hoofd weet, dat het voornaamste bestanddeel dier parfumerie uit de goten en de riolen van koestallen afkomstig is. BUITEItfLANDSCH OVERZICHT. Wij kunnen ons voorstellen, dat er zijn, die zeggen »Neen wij willen niets meer lezen over den oorlog, 'tls zulk een een tonige afmattende lectuur. 't Is altijd over gevechten roriddm Verdun of aan de Somme, in Rusland of aan het Öosten- rijksch-Italiaansche front en er is geen voortgang, geen groot nieuws. Het blijft maar altijd hetzelfde moorden en lijden Maar ziet nauwelijks hebben wij het gezegd., daar komt het »Nieuwsblad«. Toch even inkijken. Misschien is er iets in te vinden, dat ons belang inboezemtwie weet of er geen bericht in staat over een mogelijk spoedigen vredeAch mijn lezer, zoo doen wij telkens en telkens te vergeefs. Het derde oorlogsjaar zijn we al weer ingegaan en uitzicht op het einde is er nog niet. »0 ja,« zei Mimi,»heel, heel best en een poosje later toen ze wat bedaard was, vroeg ze zachtkens »Mag ik van avond myn gebedje maar zachtjes doen, mama? Ik ben zoo verdrie tig en onplezierig.* »Doe jij ,t maar zacht,* mij best,« zei mama en drukte Mimi een hartelijken kus op de lippen. Toen sliep ze in. En wie zou geruster geslapen hebben, zij, die zoo bitter gegriefd was of zij die zoo gegriefd hadden Ik denk, dat ge dat wel raden kunt, ook zonder dat ik het u zeg. Maar nu dienzelfden avond die oogen van Klaar, toen mevrouw Beels haar alles ver telde. i't Zijn nesten akelige, slechte kin deren,* zei ze woedend op den grond stam pende. »Maar mevrouw, ik zal morgen het presentje bezorgen Nu, maar ik zal het wegbrengen, hoor!* En dat gebeurde ook den volgenden mor gen Klaar moest juffer Marie zelf spreken. »Hé juffer Marie,* zei ze, daar breng ik u van Mimi nog een klein presentje, dat ze vergeten had meê te brengen Ze had het laten staan, weet u.* »0 hoe lief,zei Marie coquet, maar toch gelukkig Klaar, het is het mooiste presentje, dat ik nog gekregen heb.* »Ja,< zei Klaar >Zoo kan 't komen, Juffer.* Ze wou graag wat meer zeggen, Men spreekt reeds over de winter-campagne en treft in alle oorlogvoerende landen maatregelen om ook daarvoor gereed te zijn. Het is wel een wanhopige zaak. Dat een der beide partijen door het geweld der wapenen gedwongen za) worden den strijd op te geven wordt door niemand geloofd. Dat Duitschland door uithonge ring genoopt zal worden zich over te geven is al evenzeer ondenkbaar. Het geloof aan die uithongering is misschien de ergste vijand van den vrede. De eenige kans, dat men de wapenen zal gaan neerleggen is wellicht gelegen in het feit, dat de oor logslasten te drukkend voor de natiën worden. Om nu alleen bij Frankrijk te blijven: Volgens den rapporteur der Fran- sche begrootingscommissie hebben de oor logskosten voor de Republiek van 1 Aug. 1914 tot 30 Juni 1916 in totaal 46782 millioen franc bedragen. Hoe de militaire kosten stijgen blijkt wel daaruit dat de gemiddelde maandelijksche uitgave in 1914 1444 millioen franc beliepen, terwijl ze in 1916 niet minder dan 2616 millioen franc of bijna het dubbele bedragen. Per dag zijn deze cijfers ongeveer 48 millioen franc voor 1914 en 87 millioen franc voor het tweede kwartaal van 1916. Ja thans zijn ze reeds gestegen tot 98 millioen franc per dag, zegge ruim 45 millioen gulden. Denkt u dat eens in. En Engeland heeft het al gebracht tot diep in de 60 millioen gulden per dag. Nietwaar, dat moet op den duur spaak loopen. En ondertusschen woedt de strijd maar voort. Hoe afmat tend deze is voor de arme soldaten blijkt uit een opstel van een Fransch schrijver, die een dorp niet ver van Verdun gelegen bezocht. Daar waren een menigte krijgs lieden aangekomen om uit te rusten. Ze stonden letterlijk te slapen. Waarom, zoo roept hij uit, moest ik, terwijl ik mijn schreden richtte naar die dennen, wier rechte en sombere stammen zich scherp aflijnden tegen den horizont, denken aan zekere Afrikaansche dorpen, aan die vreeselijke plaatsen, waar alles schijnt te slapen, waar de slachtoffers van de tsetse-vlieg bij duizenden neerliggen in doodelijke bezwijming Langs den kant van den weg* in de veldert, op de steen- hoopen. Lagen de soldaten en sliepen. En welk een slaap Het scheen, dat zij verrast waren geworden door een onzicht bare machtverblind als door een plotse- lingen straal waren zij op den grond neer geworpen. Sommigen lagen op den rug, maar ze had het stellige bevel meègekre- gen van Mevrouw, dat ze niets meer zeg gen mocht dan de complimenten. »Nou Klaar,* zei Marie. »Wil je Mimi wel heel vreindelijk bedanken en zeggen, dat ik haar heel lief vind.* zich zelf: »nou hang je de huig naar den wind en ben je vrindelijk, omdat je wat hebt weergadsch nest.* Toch had dit geval Mimi niet minder doen worden bij haar kennisjes. Voortaan was het niet Cato alleen, die haar in be scherming nam, maar ook Marie en Wil lemien liet hare kleine nukjes wel wat varen. Zoo ging de tijd langzaam voorbij. Mimi groeide flink op en werd een aardig, knap meisje. Was dat laatste het geval niet geweest, ik geloof zeker dat Willemien haar veel beter had mogen lijden. Dat ze dikwerf in de schaduw moest staan van Mimi dat ver veelde haar. Een ding troostte haar altijd en dat was, dat het aangenomen kind niet zooveel geld had als zij en toch eigenlijk gezegd maar een spellekind was. Daar was ook plan dat Mimi zou opge leid worden voor het onderwijs en daarvoor behoefde zij niet te leeren. Al was Mimi dan ook later nog veel mooier dan zij, dacht Willemienze kon toch nooit worden, wat ze was. Mimi voor 't onderwijs opge leid, dat waren de plannen van Meneer en Mevrouw Beels. Wordt vervolgd NIEUWSBLAD voor Het Land van Hoosden en Jtltena, de Lanostraat en de Bommelerwaard. jZoo,« zei Klaar. »Nu hef? Nee maar, ik zal het zeggen en ze bromde bij

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1916 | | pagina 1