1
hierop geantwoord heeft met krasse taal.
Tot nu toe had men van officieele zijde
in Duitschland zich nog niet zoo harde
woorden laten ontvallen. Thans echter
weerklonk er in de rede van den Rijks
kanselier een toon, zóó beslist en niets
sparend dat ieder voelt hoe het nu los
gaat op een onverzoenlijke eindworsteling.
Zij 't ook, dat de komende winter een
betrekkelijke kalmte zal brengen, het is
te voorzien dat dat tijdperk van rust ge
bruikt zal worden om zich nog vreeselijker
toe te rusten op het slot van dit ont
zaggelijk werelddrama. Als de lentezon
weer gaat schijnen dan zal het er eerst
recht vreèselijk naar toe gaan. Dan zal
het een stryd worden waarbij zelfs, wat
nu reeds zoo satanisch scheen er nog maar
kinderspel bijzal lijken. Wij gaan, voor zoo
ver wij kunnen zien, nog donkerder naght
tegemoet dan nu reeds heerscht.
De Oostenrijkers hebben in Zevenburgen
een niet onbelangrijk succes bevochten. Zij
hebben er de Roemeniërs duchtig klop
gegeven. Bij Hermannstadt èijn deze n.l.
teruggeslagen. De Duitsch-Oostenrijksche
strijdkrachten hadden aldaar de groote
omtrekkende beweging aan de Alt onder
nomen waardoor de Roemeniërs aan de
Rooden Toren-Pas op het gebergte terug
gedreven werden. De Centralen zijn tege
lijk weer in het bezit van dien pas ge
komen, die de voornaamste verbindingsweg
is tusschen de Zevenburgsche vlakte en
Walachije.
Volgens de Duitsche lezing zou thans
het eerste Roemeensche leger vernietigd
wezen; maar dat kan allicht wat sterk
zyn uitgedrukt. De j> beslissende nederlaag
in Dobroedsjac bleek later ook minder
beslissend te zijn, dan de keizer eerst
hadt gemeend.
Te bevoegder plaatse, aldus een telegram
uit Berlijn, is men van meening, dat de
overwinning bij Hermannstadt hoogst be
langrijke gevolgen zal hebben en aan den
oorlog met Roemenië een geheel ander
karakter zal geven.
Dat dient te worden afgewacht, maar
het cijfer van den behaalden buit is niet
bepaald overweldigend. Bericht wordt:
Uit den slag van Hermannstadt waren
tot gisteren ruim drieduizend gevangenen en
13 kanonnen binnengebracht. Verder zijn
buitgemaakt een vliegtuigloods, twee vlieg
tuigen, tien locomotieven, driehonderd
waggons met munitie, ruim 200 gevulde
bagage-wagens, 70 auto's en een ambu
lance-trein. Ander materiaal zal pas lang
zamerhand uit de bosschen binnengehaald
worden. De pas van den Rooden Toren is
gevuld met stukgeschoten voertuigen.
Maar een ander Roemeensch leger is in
het Oosten een nieuw offensief begonnen,
dus ook dat zal weer gekeerd moeten
worden. Begrijpelijk is de vreugde der
Centralen dat het juist de Roemenen waren
die het loodje moesten leggen. Zij waren
immers de nieuwe vijanden, die zich
heetten te hebben aangesloten, om in den
hondenbuit te deelen en thans op gevoelige
wijze bespeuren, dat het wild nog niet
dood is. Vooral de Hongaren, eerst zoo
verschrikt door den snellen opmarsch der
Roemeniërs in Zevenburgen (een gevolg,
naar men zegt, van de omstandigheid, dat
de troepen der centralen aan dit gewest
waren onttrokken ten behoeve van een
voorgenomen tegenoffensief tegen de Russen)
zullen zich opgelucht voelen.
Dan is dit succes juist te rechter tijd
gekomen voor den indruk in Griekenland
en ook wellicht in verband met de nieuwe
oorlogsleening.
Wat Griekenland betreft, daar breidt
zich nog steeds de beweging uit, die zich
tegen de Bulgaren wil keeren. Een voor-
loopige regeering tot behoud van het
vaderland heeft zich geconstitueerd. Venizelos
staat aan het hoofd. Maar al zou deze
groep er Griekenland toe kunnen brengen
zijn neutraliteit te laten varen, het is de
vraag, of het Grieksche volk dan nog de
vruchten zal plukken die het verwacht,
als Italië er ten minste iets aan doen kan
zal Griekenland smadelyk afgewezen en
ledig terug gezonden worden.
Zoo eischt een Italiaansch blad de Idea
Nazionalie: algeheele ontwapening van het
Grieksche leger. Wanneer revolutionaire
troepenafdeelingen aan de zijde van het
leger van Sarrail meevechten, dan heeft
de Idea daar vrede mee, maar zulks ver
andert niets aan de verhouding van Grie
kenland tot de entente.
Het blad verwyt Griekenland vooral, dat
het zich jegens de entente vyandelyk heeft
gedragen, juist op het oogenblik, dat Sar-
rail's leger met goed gevolg tegen de
middenrijken had kunnen optreden. Grie-
kenland's houding dwong het toen tot
werkeloosheid.
De Idea komt tot de slotsom dat Grie
kenland by de vredesonderhandelingen als
vyand moet worden behandeld. Zijn ver
traagde frontverandering kan het vroeger
gebeurde niet meer goed maken.
De Serviërs hebben op het Macedonische
front dë Bulgaren uit de Kaimaksjalan
stelling geworpen, maar voor zij Monastry
in handen hebben moet er nog heel wat
gebeuren. Ten Oosten van Lemberg heb
ben de Russen eenig succes behaald en
namen 59 officieren en 1928 man gevangen.
Aan de Somme gingen de geallieerden
weer wat vooruit vooral bij Thiepval.
Ten slotte zij nog meegedeeld dat Zon
dag nacht weer zeppelins een bezoek ge
bracht hebben aan Engeland. Twee ervan
poogden een aanval te doen op Londen,
maar werden verdreven. Een werd paar
beneden geschoten het was er een van
het nieuwste type. De Engelschen schij
nen dus al beter toegerust om deze ge
vaarlijke bezoekers af te weren en on
schadelijk te maken. Men bestookt ze nu
met brandgranaten. Eén granaat vooral
schijnt een uitnemend midddel te zijn om
de luchtschepen in brand te schieten. Zij
draagt den verschrikkelijken naam van
»scheurenden wolf«. De uitvinder noemde
hem zoo, om duidelijk te maken, dat zijn
granaat onder de luchtschepen een even
groote verwoesting aanricht als een wolf
onder een kudde schapen. Deze granaat
ontploft in de lucht en verspreidt een groot
aantal kleine brandprojectielen, die het gas
kunnen aansteken. Een voordeel van deze
uitvinding is, dat de granaat bij het ver
laten van den loop rook ontwikkelt en
daardoor haar weg bij daglicht toont. In
den nacht wordt de rook vervangen door
een lichtgevend gas. Deze projecitelen heb
ben het nadeel, dat zij alleen gebruikt
kunnen worden tegen luchtschepen van het
onvaste stelsel met gemakkelijk te vernielen
omhulling. Tegen luchtschepen van het vaste
stelsel deugen zij niet. De Franschen in
genieur Maupart is daarom op het denk
beeld gekomen brandbommen te cons
trueeren voor een infanteriegeweer. In
vredestijd is reeds gebleken, dat de be
schieting van luchtschepen met geweerpa
tronen geen schade toebrengt. Het gat in
de omhulling sluit zich onmiddellijk. De
Franschman heeft nu een soort van brand-
patroon' gekozen, een stalen bus met lont,
gevuld met een ontploftbare stof.
Zoo roept het eene verdelgingsmiddel
het andere te voorschijn en neemt de oor
logsvoering een steeds gruwelijk karakter
aan. Wie weet gaat men straks niet
werpen met bommen gevuld met cholera
en typhusbacillen, als een waardig vervolg
op stikgasbomroen.
BUITENLAND.
Een erfenis in de loopgraven.
Een jong Fransch artillerist, lichting
1915, heeft een zeldzame vondst gedaan.
Bij het graven van «en hol woning bij de
Somme stootte hij op een stalen trommel,
die hij eerst voor een nieuwe, gevaarlijke
uitvinding van de Duitschers hield. Hij
bracht die bij den kapitein, die de cassette
opende. Ze bevatte papieren van waarde
voor een bedrag van een millioen francs
en een testament, waarin een aantal men-
schen met groote legaten en de eerlijke
vinder met 100.000 francs begiftigd werd.
De erflater bleek een rijke boer te zijn,
die een landgoed in die streek had en bij
het naderen van den vijand zijn roerende
goederen op die wijze voor zijn erfgenamen
trachtte te bewaren, omdat hij ervan over
tuigd was, dat hij het einde van den
oorlog niet zou overleven. Inderdaad is hij
eenige weken, nadat de streek waar hij
woonde gevechtsterrein werd, als slacht
offer van een bom gevallen, nadat hij ge
weigerd had de streek te verlaten.
De jonge artillerist, wien zoo ineens
100.000 francs in den schoot zijn gewor
pen, weet natuurlijk niet, hoe hij het heeft.
Hij voeit zich in den zevenden hemel, hoe
wel hij zich in de hel aan de Somme
bevindt. »Hdbld.«
o
De bevolking van Rusland.
Volgens de gegevens van de Russische
statistiek over 1914, was op 1 Januari
1916 het globale aantal bewoners van het
Russische rijk tot 178,905,500 en, met
inbegrip van de Finsche provincies, tot
182,182,600 personen van beide seksen
gestegen. Sedert de volkstelling van 1897
is de bevolking van het rijk met 53,987,000
zielen toegenomen.
o
Slachting in de onderwijzers.
Volgens de laatste telling zijn reeds 7749
onderwijzers in Pruisen gesneuveld, van wie
1228 den rang van officier of dienstdoend
officier, 1647 van onderofficier en 918 van
gefreiter bekleedden. 328 hunner hadden
het IJzeren Kruis verworven.
BINNENLAND.
Onrust op Celebes.
Uit Weltevreden wordt aan de »Tel.t
geseind
Een fanatieke inlander bracht te Tjamba,
op Celebes, veertig man bijeen, en trachtte
een oproerige beweging te beginnen. Een
patrouille maakte hieraan echter spoedig
een einde. De opstandelingen lieten twee
dooden achter. Hun aanvoerder wist te
ontkomen.
De Distributiewet.
De Staatscourant bevat het bericht dat
de verkoopsprijzen van die artikelen waarin
volgens de distributiewet 1916 de regeering
zal voorzien, eerst dan van kracht zal
worden, wanneer genoemde artikelen door
haar aan de gemeenten zullen zyn afge
leverd. Van die artikelen, waarin de regee
ring thans voorziet, blijven de prijzen
voorloöpig dezelfde.
o
Op last van den officier van justitie te
Amsterdam is een strafvervolging inge
steld tegen de redactie van de Tribune*
wegens beleediging van Prins Hendrik in
een artikel over den aankoop van bosch
op de Veluwe.
Smokkelstreek.
Het gebeurde in een plaatsje in Noord-
Limburg. Een paar smokkelaars kochten
bij een grensboer een varken. Enkele dagen
later kwamen een paar andere smokkelaars.
Zij boden per pond een paar centen meer,
de koop was gesloten. Bovendien werd
bepaald wanneer en langs welken weg
»knor« de grens moest passeeren. De twee
eerste koopers kwamen dit te hooren. Op
het bepaalde uur gingen ze langs den
aangewezen weg in stelling liggen, 't Was
donker. Geruischloos wilde de stoet voor
bijgaan. Maar »knor« liet hooren, dat zijn
bek voor nog iets anders diende dan te
eten.
Opeens klonk het; »Halt !c »Pang,
pang*, deden de geweren. De smokkelaars,
denkende dat het ambtenaren waren,
zetten het op een loopen en lieten »knor«
in den steek. De anderen brachten «knor*
nu ter bestemder plaatse. »L. K.«
De oudste burgemeester.
De oudste burgemeester van ons land,
de heer H. H. G. van Everdingen, sedert
1879 burgemeester van Beusichem en
Zoelmond en 85 jaar oud, heeft tegen 1
Januari eervol ontsiag aangevraagd.
Spionnage.
Te Rotterdam is aangehouden de heer
E. P. V., gewezen gezagvoerder van de
Hamburg-Amerikalijn, thans redacteur van
het Hamburger-Fremden blatt en diens be
diende K. P. E. F., beiden Duitscher en
woonachtig te Rotterdam, verdacht van
spionnage en het in gevaar brengen van
de onzijdigheid van ons land.
Verder zijn aangehouden de gebroeders
H. van A. en C. J. van A. H. E. de B.
en H. W. A. van den B. als verdacht van
medeplichtigheid. Dit in scheepvaartkrin
gen bekende viertal bracht geregeld be
richten over omtrent dóór neutrale ook Neder-
landsche schepen ingenomen en voor Engeland
bestemde lading.
Ten huize van den gewezen gezagvoerder
E. P. V., zyn bij huiszoeking verschillende
bescheiden gevonden, waaruit zijn schuld
en die van zijn bedienden blijken.
Van de sedert het begin, van den oorlog
in de Rotterdamsche havens opgelegde Duit
sche en Oostenrijksche schepen zijn er se
dert 3 Maart jl. 33 Duitsche schepen naar
zee vertrokken waarvan alleen in de maand
September 15. Thans liggen nog 12 Duit
sche en 3 Oostenrijksche stoomschepen in
de Rotterdamsche havens, behalve de geïn
terneerde Duitsche schepen Galliope, Bel-
lona, Hermes en Delia.
o
Onlusten in Indië.
De correspondent van het »Hbl.« te Soe-
rabaja seint
De resident van Timor berichtte aan de
Indische regeering, dat bij een aanval op Wa-
toeapi op Flores de vijand een verlies van
vijf dooden had, terwyl onzerzijds vijf man
werden gewond en de eerste-luitenant Lup-
pes sneuvelde. De resident van Timor ver
trok met twee brigades naar Flores. De
oorzavk der opstand is onbekend.
De Indische correspondent van de »Tel.«
seint
Atjehers hebben te Segli onze troepen
aangevallen, waar by een soldaat gewond
werd. Te Lamkodja werden soldaten, die
gearresteerde Atjehers vervoerden, aange
vallen, waarby twee soldaten ernstig gewond
werden.
o
Zeppelins.
Van verschillende plaatsen komen be
richten, dat Zeppelins zyn waargenomen,
gaande in W. richting, o. a. op Schiermon
nikoog 10, op Terschelling 9 en op Ame
land 14. Op Ameland heeft men 3 luchtsche
pen zien terugkeeren.
(Officieel). Volgens den te Djambi aan
gekomen controleur van Moearo Tebo was
de toestand bovenstrooms van die afdee-
ling8plaats bevredigend. Het meerendeel
der hoofden meldde zich bij het bestuur.
Sommige Doesoens in de nabijheid van Moearo
Tebo waren nog verlaten. Benedenstrooms
was de bevoiking nog onwillig.
Drie brigades infanterie deden op 26 Sep
tember bij Semaboe een aanval op de op
standelingen, wier verliezen onbekend zijn.
Volgens berichten zou de bevolking van
verschillende doesoens benedenstrooms van
Moeara Tebo naar de Tabir-streek zijn ge
vlucht. In verschillende andere doesoens
hielden de bewoners zich met de veldar
beid bezig. Het trok de aandacht dat rijst-
zaailingen in prauwen werden overgebracht.
In Korintji heerscht volmaakte rust.
MAXIMUMPRIJZEN.
In een afzonderlijk bijvoegsel tot de Stct.
(No. 228), zijn opgenomen twee circulaires
van den minister van landbouw, nijverheid
en handel aan gemeentbesturen
a. betreffande vaststelling van maxi
mumprijzen ingaande 1 October 1916;
b. vaststelling van prijzen krachtens
art. 3 der Distributiewet 1916.
De sub. a bedoelde circulaire volgt hier
De minister van landbouw, nijverheid en
handel heeft bepaald
I. dat de goederen, door hem ingevolge
artikel 1 der Distributiewet 1916 bij zijne
beschikking van 9 September 1916 aange
wezen, tot nadere aankondiging aan den
verbruiker mogen worden te koop aange
boden of verkocht tegen ten hoogste den
prijs achter elk dier goederen in onder
staande lijst vermeld.
A. Levensmiddelen.
1ongebuild'tarwemeel, voor zoover
dit dient voor het bakken van bruin brood
voor particulieren, die hun brood zelf be
reiden, 14 c. per K.G.
2. Rogge wordt niet aan den ver
bruiker te koop aangeboden en verkocht.
3. Aar d appel en, t. w. Eigenheimers,
Groninger Kronen, Roode Star van zand
en veengrond en daarmede door mij gelijk
te stellen soorten f3.10 per H.L., f 1.62J*
per X H.L. 5 c. per K.G.
4. Groenten, t. w. de volgende sta
pelgroenten: a. roode kool 5 c., b. gele
kool 5 c., c. uien 8 c., d. Friesche en
andere soorten fijne peen 6 c., e. Flak-
keesche of Hillegomsche peen 5 c., f. knol
rapen 3Vs c., en de volgende vatgroenten
a. pronksnijboonen 18 c., b. enkele sper-
zieboonen 22 c., c. dubbele sperzieboonen
18 c., d. zuurkool 10 c., e. andijvie 14 c.,
alles per K.G.
5. Peulvruchten, te weten: a.
bruine boonen 21 c., per K.G., 11 c. per
VjK. G.b. groene erwten 22 c. per K.G.
11 c. per 1/i K.G.
6. R u n d v e t 40 c. per Va K.G.
7. Spek, t. w.inlandsch (gezouten
vet) 50 c. per Va K.G., b. Amerikaansch
45 c. per Vk K.G.
8. Varkensvleesch: a. karbonaden
65 e., b. kluiven 10 c., c. rollade 70 c.,
d. fricandeau 70 c., e. vette lappen 50 c.,
f. doorregen lappen 55 c., g. magere lap
pen 65 c., h. gehakt 60c., i. versch spek
50 c., j. versch doorregen spek 55 c., k.
gerookt vet spek 55 c., 1. gerookt en gezou
ten mager spek 60 c., m. reuzel (rauwe)
50 c., alles per Va K.G.
9. Rijst (t. w. Voorloop Rangoon of
Bassein) 14 c. per Va K.G.
10. Gort (gewone soort) 13 c. per
Va K.G.
11. Havermout (Inlandsch of Ame-
rikaansche) 16 c. per Va K.G.
12. Margarine (t. w. Normaal-Mar
garine) 45 c. per Va K.G.
13. Boter 100 c. per Va K.G.
14. Kaas, te weten: a. volvette jonge
Goudsche, met rijksmerk, 52Va c. per Va
K.G., 11 c. per 0.1 K.G.b. volvette
jonge Goudsche kaas 50 c. per Va K.G.,
lOVa c. per 0.1 K.G.c. jonge kaas (40
Edammer en Goudsch model 47Va c.
per Va K.G., 10 c. 0.1 K.G.d. jonge kaas
(30 -f) Edammer en Goudsch model 40 c.
per Va K.G., 8Va c. per 0.1 K.G.e. jonge
(20 Edammer en Goudsch model 33 c.
perVaK.G., 7 c. per 0.1 K.G.f. nagel
kaas, in fabrieken gemaakt 23 c. per 1/a K.G.,
5 c. per 0.1 K.G.
15. Eeieren 9Va c. per stuk.
16. Melk. De prijs is gelijk aan win-
terprijs 1915/1916 met inachtneming van
mijne circulaire aan de commissarissen der
Koningin dd. 22 September 1916, no.
22380.
17. Suiker, melis I (of daarmede
door my gelyk te stellen soorten) 28 c.
per Va K.G,
18. Zeevisch: a. kleine schelvisch
28 c., b. wijting 27 c., c. kleine gul 28 c.,
d. kleine poon en pieterman 26 c., e. hors
makreel 22 c., f. makreel 32 c., g. kleine
schol. 28 c., h. gerookte kleine schelvisch 34 c.,
alles per Va K.G.i. gerookte makreel o
per Va K.G., uitgesneden 10 c. per
K.G.j. gerookte haring (bokking zon
staart) 5 c., k. haring (zonder kop) 4
per stuk.
B. Brandstoffen.
19. Turf. (Zie mijne circulaire v
25 Augustus 1916, no. 63164, afd. Handt
C. Huishoudelijke artikelen.
20. Zeep (zachte,e groene of gele) 1 k
per Va K.G. J
PLAATSELIJK NIEUWS.
1
HEUSDEN. Met den Winterdiens^j
de spoorwegen, lijn 's-BoschLage
luwe, is slechts eene geringe wijziging'
de uren van vertrek gebracht.
Het vertrek uit Drunen naar 's-Bc
is thans v.m. 11.19 in plaats van vroej
v.m. 11.22 en uit 's-Bosch v.m, 10.
en uit Drunen naar L. Zwaluwe v.
10.31 in plaats van vorige dienst v,
10.20 en 10.36.
De overige diensten op dat baanvak i
dezelfde gebleven.
Aan het postkantoor alhier en
daaronder ressorteerende hulppostkantoi
werd gedurende de maand October 19:
ingelegd f 18.678.39®. Terugbeta
f 13.426,34.
Het laatste door dat kantoor uitgege\
boekje draagt het nummer 5951.
Zoowel Zondag als Dinsdag 1.1. p
seerden hier sleepbootjes, met een dri<
diepgeladen vaartuigen, voorzien van gri
cijfers met de getallen 548 V en daarc
trent, bevattende levensmiddelen d
Amerika verzonden, met het doel Belgisi
plaatsen te bezoeken.
In den nacht \ran Zondag op Ma;
dag bemerkten maréchaussée's dat in
z.g. tramhaven met een zegen gevis
werd. Zij riepen de visschers aan, lot
zelfs een paar schoten, doch de visscl
wisten met een roeiboot te ontsnapp
met achterlating van hun vischtuig. T
de dag aanbrak werd de zegen opgehaa
die bleek een z.g. moordzegen te,zijn, r
te kleine mazen. Ook was er circa
emmer vol visch in, die in de Maas
worpen werd. Het verboden 'vischtuig
in beslag genomen.
ANDEL. In September werden
het hulptelegraafkantoor 170 telegramrr
en 85 gesprekken behandeld.
Ofschoon aan het einde der m'
September weer meer broodkaarten w
verstrekt dan sinds einde Mei Jiet
was, zijn er toch nog verschillende^
sonen, die niet wetende ze er weer"
in aanmerking kwamen, zich te laat hei
aangemeld en als nu voor het gev
tarwebrood 36 cent en voor brood
bloem er door 40 cent per 2 K.G. mo<
betalen.
Vanaf heden is de zoete melk!
3 cent per liter opgeslagen zoodat ze t,
12 cent kost. Voége winter was de pi
10 cent.
BENEDEN-LANGSTRAAT.
handel in vette kalveren blijft mati^j
vette varkens blijven door de regeer:
maatregelen op stationnairen prijs,
schapen gaat weinig om. Biggen si
laag, nuchtere kalveren goed. Men best
voor vette kalveren f 0.80 f 0.95
K.G., vette varkens 56 60 ets. pi
K.G., nuchtere kalveren f 20 k f 25^
stuk, biggen f 6 k f 9 en schapen f 15 k
CAFELLE. De heer J. van Til bui
tijdelyk onderwijzer aan de school ir
Nieuwstraat alhier komt onder No. 1
op de voordracht voor onderwijzer aar,
openbare school te Rijswijk (N. Br.).
Mej. H. Timmermans alhier is 1
noemd tot tijdelijk onderwijzeres aan
Openbare Lagere School in de kom.
DOEVEREN. Nu men ook hier
gonnen is met het rooien der late e
appelen is er algemeen klacht ovei
geringe uitkomst. Sommige soorten
bravo's zijn veelal klein van stuk. 1
Roodstar komen nogal zieke knollen
De kwaliteit is goed.
DUSSEN. In het Gesticht der Eei
Zusters Carmelieten alhier overleed in f
hoogen ouderdom van 88 jaren de Ze
Eerw. heer R. van der Heyden. Reine
van der Heyden werd geboren te Waalv,
in 1828 en na zijne studiën op de be.
Seminariën van ons Bisdom ging hij
zijne H. Wijding, nu 60 jaren geled
naar Amerika, alwaar hij ongeveer 40 ja
als een arbeidzaam Zielzorger gewei
heeft. Niet minder dan zes parochi
danken in Amerika hun bestaan aan
toor van der Heyden.
Tegen het begin dezer eeuw kw
om »uit te rusten* naar het vade;
terug en was sedert werkzaam als Reci
der verbannen Fransche Carmelieten
ters op 't kasteel alhier.
