DE HUID.
land van alten*
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3612. Woensdag 18 October 1916.
FEUILLETON.
y Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
jfranco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 50 cent. Elke regel
meer 71/® cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag* en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
Er zijn weinig zaken van meer
belangrijkheid en gewicht in betrek
king tot de gezondheid, dan de zorg
en de behandeling der huid. Het zou
^laiet gewaagd zijn te beweren, dat
deze belangrijkheid in omgekeerde
reden staat tot de oplettendheid, die
de mensch doorgaans aan dit deel des
^ichaams wijdt. Men kan gerust ver
onderstellen, dat er slechts weinig
menschen zijn, die eenig denkbeeld
Atebben van de groote rol, die de
/huid, speelt met betrekking tot de
gezondheid, en er zijn er nog min
der, die hare functies op den rechten
prijs weten te schatten. Hij, die eens
gezegd heeft„Zindelijkheid is het
naast verwant aan heiligheid," heeft
i een woord gesproken, dat onder on-
l! ze dagelij ksche spreuken moest be-
hooren, en was zeker een man, ver
standig in zijn geslacht.
Het is gemakkelijk aan te toonen
dat het begin en het einde van een
groot deel onzer gezondheid bestaat
in de juiste zorg voor onze huid, en
- haar te behoeden voor de „heiligheid
van het vuil," dat in vervlogen da
gen in hooge eer was, en ontstaan
was uit eene overdrijving om al wat
aardsch was of van de aarde, al wat
aan onze zinnelijke natuur herinner
de als nietig te achten en beneden
de waarde van den mensch.
Het is misschien niet ongepast, me
een paar woorden aan te wijzen
wat men eigenlijk onder huid ver
staat.
De menschelijke huid bestaat ui
twee hoofdlagen. De opperhuid o
epidernus bestaat uit eene massa
zeer kleine lichaampjes, cellen ge
noemd. Het meest van de opper
vlakte zijn deze cellen het kleinste
de andere zijn grooter. Honderden
van die bovenste cellen verliezen
wij dagelijks in de gedaante van
schilfers, als verbruikte of versleten
bestanddeelen, hetzij dat wij ze kwijt
raken door de wrijving der kleede
ren of door het wasschen. Die cel
len worden echter van beneden at
bestendig weder vernieuwd.
De onderhuid is geheel anders als
I M I.
door A. DE VISSER.
31)
«Er kan w;el eens niet altijd billijk ge
oordeeld worden, mijn kind Laat dan nooit
den moed zinken. Heb maar goeden moed
En toen trad ze voor 't open venster.
Zie, daar in 't oosten braken de sterren
reeds door. Hoe dacht ze nu zoo opeens
aan Lize, en aan dien avond op de kostschool
en aan de woorden van haar
tAls gy ooit verdriet hebtzoek dan
niet bij menschen maar by de sterren
troost. Boven al die flonkerende sterren
woont God; dat voel ik nuU
Kinderachtig zei ze zacht by zich zelf
en ze wischte de tranen van haar wangen.
Kinderachtig 1 Zou my ééne kleine bittere
bejegening ontmoedigen Neen, ik zal moed
houden. Ik moet doen, wat goed is, en
my over die kleine nukjes beenzotten. Zij
zal mij toch loeren liefhebben I«
En Mimi had goed gezien, ofschoon zij
niets in haar gezag verminderde en even
gestreng bleef, boezemde dit Agaat ontzag en
achting in, zeker meer, dan wanneer Mimi
't hoofd gebogen en getoond had, dat ze
de mindere was. Agaat zag het wel, hare
nukken hielpen haar niet en als er al zoo
nu en dan eens een kleine onaangenaamheid
voorviel, dan had dit weinig invloed meer
de opperhuid. Deze laatste heeft ze
nuwen noch bloedvaten, terwijl de
onderhuid er zoo van vervuld is, dat
wij in bijna geen deel van het li
chaam kunnen prikken met de fijn
ste naald, of wij voelen pijn en er
komt bloed.
De onderhuid rust weer op het
vette en celachtige weefsel van het
lichaam. Zij bestaat uit verscheidene
taaie vezels en is ruim voorzien van
bloedvaten. De uiterst fijne einden
der zenuwen eindigen in de opper
huid en bevinden zich binnen kleine
verhevenheden, haarbuisjes genoemd.
Als men b.v. eene tafel aanraakt,
voelt men die door de opperhuid
heen, door middel van de zenuwen
van de onderhuid.
Daarenboven heeft de huid twee
soorten van klieren. Onder het ei
genlijke vel en er in eindigende,
vertoont ons het mikroskoop die klei
ne gekronkelde buisjes. Zij eindigen
in de zoogenaamde huidporiën. Die
gekronkelde buis is de zweetklier en
de porie is de uitgang. Het talrijk
ste zijn zij in de handpalmen en in
de voetzool. In den hals en op den
rug zijn zij het minst talrijk.
Een ander soort van klieren geven
eene meer of min vetachtige zelf
standigheid af, hunne functie schijnt
te zijn de haren te voeden.
De huid dient tot bescherming van
hetlichaam, zij regelt de tempera
tuur van het bloed omdat zij eene
groote oppervlakte aan de buiten
lucht aanbiedt, zij dient om ons van
overtollige stoffen op eene geleide
lijke ,manier te ontdoen en ten laat
ste is zij een gevoelsorgaan, dus een
middel van gemeenschap tusschen
ons en de buitenwereld.
Met de tweede en derde functie
hebben we hier voornamelijk te ma
ken. Wij weten dat „kou vatten"
maar al te gemakkelijk is, maar wei
nig menschen denken na over de
rol, die de huid daarbij speelt, door
onwetendheid of zorgeloosheid. Wan
neer wij koude laten werken op de
huid, op het oogenblik, dat de bloed
vaten vol zijn, zooals dat het geval
is na vermoeienis van het lichaam,
als de zweetklieren het meest werk
zaam zijn, werkt een bijzondere in
vloed op de zenuwen van de huid,
op Mimi.
»Juf!« zei Mevrouw op zekeren dag,
»wij gaan een week of zes buitenslands;
daar de twee jongste freules medegann,
zult gy er zeker niet tegen hebben ons op
die reis te vergezellen
»Ot hebt ge er wel iets tegen vroeg
ze na eenige oogenblikken, toen Mimi nog
geen antwoord op de gedane vraag gaf.
»Tegen ?c vroeg Mimi opgetogen. Niets,
Mevrouw Integendeelik heb al lang
reeds gehunkerd eens een buitenlandsch
reisje te mogen maken. En wat heerlyk
treft dat nu
»Ik dacht anders*, zei Mevrouw, als ge
soms liever uwe ouders eens gingt bezoeken,
dan
»0, Mevrouw 1 ja, dat zou ik na
tuurlijk ook heel gaarne eens doen, maar
Maar daar is de vacantie ook lang ge
noeg voort, liet Mevrouw er op volgen.
»Als we dan weer te huis zyn, moogt ge
wel een veertien dagen naar Vechtdam
gaan ge kunt dan meteen uwe indrukken
van de reis meedeelen.c
d Gaarne, gaarne stamelde Mimi opge
togen.
»Nu«, zei mevrouw, »maak u dan maar
gereed met een dag of tien vangt de reis
aan.<
Zoo ge denken kunt, waren dat tien
drukke dagen 1
Er moest gedacht worden over wat men
wilde meenemen en inpakkenbrieven
moesten geschreven worden, en die konden
deze invloed plant zich voort naar
binnen, doet zich gelden op de neus
en de keel, soms zelfs op de longen
en dan volgt de „kou in het hoofd"
of „op de borst." Een van de eerste
regelen voor de gezondheid moet
daarom zijn zorg voor de huidop
pervlakte, wij moeten ons daarom
wachten voor verkoelingen ofnoode-
looze ontblootingen, als wij ons willen
vrijwaren voor kouvatten en hoes
ten. Want het is een regelkou
vatten is de natuurlijke straf die op
de veronachtzaming van de huid volgt,
en op de te plotselinge overgang van
een te warme atmosfeer op zich
zelf reeds ongezond in een kou
dere.
De functie van de huid, als or
gaan om overtollige zaken te verwij
deren, staat in verband met die van
de long en de nieren. Deze drie
vormen als het ware een soort van
natuurlijk driemanschap, en doen alle
drie hetzelfde werk. Bij een vol
wassen persoon scheidt de huid da
gelijks bijna een kilogram overtollige
en schadelijke stoffen af, meest vloei
baar. Die stoffen komen uit het
bloed. De zweetklieren zijn in al-
toosdurende werking; Wij bemerken
dat transpireeren niet altijd, maar
toch gaat het altijd zijn gang. De
gezonde huid is altijd min of meer
vochtig en is grootelijks onderschei
den van de drooge huid van den
koortslijder.
Zooals wij reeds hebben opgemerkt
dragen weinig menschen zorg genoeg
voor de huid. In de eerste plaats is
de noodzakelijkheid menigvuldig en
nauwkeurig de huid te zuiveren van
hoog belang, als men in aanmerking
neemt dat de opperhuid dagelijks
hare overtollige cellen afwerpt, dat
steeds het onzichtbare transpireeren
zijn gang gaat, en dat onze kleede
ren, hoe zindelijk ook, altijd min of
meer de vrije werking der huid ver
minderen. Zij die de oprichting be
vorderen van badhuizen in de sterk
bevolkte deelen van onze steden, en
het menigvuldig bezoek door alle
klassen der maatschappij aanmoedi
gen, zijn weldoeners van het alge
meen en in geen geringe mate her
vormers der gezondheid. Het koude
bad toch is van groot gewicht, daar
uit den aard der zaak niet kort zijn, omdat er
zooveel te schrijven viel van de heerlijke
genietingen, die haar wachtten. O, er
moest heel veel gedaan worden, maar ein
delijk toch brak de bepaalde dag aan.
Reeds vroeg kwam de groote reiscalèche
voor om de reizigers op den eersten trein
naar Arnhem te brengen.
't Was een prachtige, mooie dag in
Augustus. De heerlijke zonneschijn, het
prettige vooruitzicht, alles werkte gunstig
op de stemming van de reizigers.
Het eerst zou men naar Keulen gaan
de overtocht van den Rijn bij Kleef met
den geheelen trein in een pont maakte
Mimi wel wat angstig maar ze was die
kluchtige angst spoedig meester.
En daar in Keulen 1 In welk een ge
heel andere wereld was ze in een oogen
blik verplaatst
Al die drukke beweging 1 Die prachtige
brug over den Rijn 1 Als ze hier
nu eens alleen had gestaan, hoe verlaten
zou ze zich dan hebben gevoeld I
Den volgenden morgen ging de reis tot
Bonn en verder naar Ems. Vandaar uit
zouden kleine uitstapjes worden gemaakt
en verder zou men naar Wiesbaden gaan.
Maar die verrukkelijke gezichten te Bonn
en te Coblenz op al die heerlijke bergen, waar-
tusschen de trotsche Rijn als een zilveren
draad stroomde 1
Neen. Mimi had er zich niet te veel
van voorgesteld. Hare verwachtingen wer
den overtroffen en toen men een dag of
het ons gehard maakt tegen de kou
de en ons bewaart en a!s het ware
pantsert tegen de guurheid van het
weder. Te bejammeren is het, dat
nog zooveel plaatsen van badinrich
tingen verstoken zijn. Verschillende
militaire bad- en zwemplaatsen zijn
dan ook tijdens de Mobilisatie ver
rezen, als een bewijs dat de over
heid niet alleen het nut, maar ook
de onmisbaarheid daarvan erkent.
Maar de echte zuiveraar, om het zoo
eens te noemen, is het warme bad
en alleen onder de krachtdadige wer
king van het warme water, kan de
huid hare onreinheden afgeven.
Eene gewichtige opmerking moge
hier nog hare plaats vinden en wel
in betrekking tot het gebruik van zeep.
Iedereen, die zorg wil dragen voor
zijn lichaam, moet zeker vermijden
het gebruik van de soort van zeep
die door de massa zouten, die zij
bevat eenvoudig de huid ruw maakt
en haar schade doet. Ook moest men
nooit die welriekende afschuwelijk'
heden koopen, die bekend zijn onder
den naam van „welriekende of geu
rige zeepen." Scheikundigen zeggen
ons, dat zij overladen zijnde met
kleurende zelfstandigheden en rie
kende door slechte oliën, noch de
eigenschap bezitten van te zuiveren
noch die 'van verzachten, en dat zij
de menigvuldige oorzaken zijn, van
huid-ontstekingen.
Over de zorg voor de huidkleur is
veel te zeggen en het is een onder
werp, d$t ons allen aangaat, maar
men moet wel in aanmerking nemen
dat er geen oppermachtig, genees
middel is, dat ons een zuivere huid
kan geven en geen panacée voor
een gezonde kleur. Acht slaan op de
gezondheid van het geheele lichaam
is daarvoor het eene noodige. Men
schen, die matig leven, vooral matig
in het gebruik van verhittende dran
ken, die zich niet te buiten gaan aan
overvoedend voedsel, die zich me
nigvuldig baden en alleen zuivere
zeep gebruiken, die menschen zullen
zich kunnen verheugen in eene zui
vere huid en in een gezond uiterlijk.
Dat gezond uiterlijk zal bij hen het
duidelijk kenteeken zijn van een
gezond lichaam en daar gezondheid
niet alleen een groote schat genoemd
wat later tusschen die hooge gebergten
door naar Ems ging, dat heerlijke Ems,
waarover ze al zooveel gehoord en gelezen
had, toen moest ze bekennen, dat al de
voorstellingen, die zij er zich van gemaakt
had, in de verte niet bij de werkelijkheid
haalden.
Hier te Ems was nu het rustpunthier
ademden de vermoeide reizigers weer eens
kalmer en hier kon Mimi ook weer, alshet
weder geen tochtjes toeliet, de morgenuren
met Agaat en Cornelie besteden.
Wat al verschillende gezichten, als ze
's avonds voor het Kurhaus op het terras,
dat zoo allerliefst met bloemperken was
aangelegd, met* de beide meisjes rondwan-
nelde. En dan die vroolyke tonen van het
orchest 1 Ze konden er zich niet genoeg
in verlustigen.
Op een Zaterdag-avond, veertien dagen
reeds nadat ze gekomen waren, was het
op het terras zeer druk. 't Scheen wel,
dat die heerlijke avond al de badgasten en
vreemdelingen had uitgelokt hier te komen
plaatsnemen. Hier, onder het geboomte,
by die welriekende bloemperken, bij die
schoone muziek, hier vinden we ook Baron
van Walstein en zyne familie terug.
't Was Mimi altyd een stil genoegen
om al die vreemde menschen, die daar om
haar heen zaten en langs wandelden, eens
gade te slaan. Somtyds had ze heel veel moeite
om haar lachlust te bedwingen, als ze weer
zoo'n kakelbont toilet zag en had ze daarbij
werk genoeg de beide meisjes in haar
wordt maar het ook werkelijk is,
blijkt daaruit, dat de wijze gelijk had
toen hij zeide „Zindelijkheid is het
naast verwant aan heiligheid."
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Nu er op de verschillende gevechtster
reinen niet te bogen valt op vooruitgang
van beteekenis trachten de tegenstanders
elkander met de pen slagen toe te brengen.
Franschen en Engelschen hebben er bij
herhaling in hun legerberichten op gevezen
dat Duitschland weer een valsche voor
stelling geeft van wat aan de Somme voor
valt. Het zou terwille van het Duitsche
publiek gewagen van overwinning die niet
behaald, van afgeslagen aanvallen die niet
uitgevoerd, van in 't bloed der tegenpartij
gesmoorde gevechten die niet geleverd zijn.
Daartegenover zouden de legerberichten der
Entente volkomen betrouwbaar zijn.
Maar nu komt Duitschland met een zelfde
beschuldiging tegen de Franschen. Zoo
seint Wolff:
Sedert de groote voordeelen van 25
September, die onderzyds onvoorwaardelijk
zijn erkend, hebben onze vijanden in 18
dagen tijds wel eenig terrein gewonnen,
maar volstrekt niet in verhouding tot de
offers aan munitie en manschappen, waar
mee ze moesten worden gekocht. Dat is
het wat in Frankrijk voor het volk ver
borgen moet worden gehouden. Het moet
den schijn hebben alsof de Engelschen en
en Franschen, als zy eenmaal terdege aan
vallen, telkens ook aanmerkelijk vorderen
en veel gevangenen en buit maken.
Dat echter tusschen deze volstrekt niet
belangrijke successen, een waanzinnige be
schieting van al onze stellingen en dag en
nacht voortgezette bestormingen plaats vin
den dat deze bestormingen op zeer onbe-
teekenende uitzonderingen na of reeds in
het spervuur tot staan komen of in een
daarop volgend gevecht afgeslagen worden,
dat verzwijgt de Franschman om het zyn
land en de neutralen te doen voorkomen
alsof hij, wel is waar langzaam, maar
onwederstaanbaar met succes vooruit komt,
zonder teleurstellingen, zonder teruggeslagen
te worden.
Telkens, wanneer zij ook maar het ge
ringste succes behalen, wordt dadelyk een
woest triomfgeschreeuw aangeheven. De
tusschengelegen ongehoord verliesrijke mis
lukkingen worden aan de in afwachting
verkeerende volken der entente hardnekkig
somtyds luide en wat al te krasse opmer
kingen te temperen.
»Hoe jammer, Agaat, dat Ernestine nu
haar kamer houden en niet by ons zijn
kanze zou het dol grappig vinden, dat
weet ik zeker
Maar op eens Mimi gevoelde,
dat zij verbleekte. Was dat geen bekend
gelaat Dat jonge meisje, naast dien ouden
heer met dat deftige gelaat
Ze t was in staat op te vliegen en naar
haar toe te gaan om haar de hand te
drukken en te zeggen
»Gunst Willemien, hoe heb je 't
Maar vrees en ook beschroomdheid weer
hielden haar. Willemien reisde tochmaar
met haar vader, en zij was maar in een
ondergeschikte betrekking. Maar toch 't is
zoo heerlijk, in den vreemde weer oude,
bekende gezichten te zien.
Toch scheen de lichte beweging van Mimi
de aandacht van Willemien getrokken te
hebben, ten minste zy zag op het zelfde
oogenbik, dat Mimi haar scheen te herkennen,
naar haar op en een vluchtig rood bedekte
haar wangen, maar geen trek op haar
gelaat verried anders, dat ze haar herkend
had. De dame, waarin Mimi Willemien
meende herkend te hebben, vervolgde statig
en afgemeten naast dien ouden, deftigen
heer haar weg, zonder nog eens een enkele
maal om te kyken.
Wordt vervolgd).
voor Het Land van Heusden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.
