NIEUWSBLAD
voor liet Land van Heusden
en Altena, de Langstraat en de
Bommelerwaard.
No. 3629. Zaterdag 16 Deceier.
BEHOORENDE BIJ HET
BUITENLAND.
Het Russische Klondyke.
In een correspondentie in den Berliner
Lokalanzeiger uit Stockholm deelt men aar
dige bijzonderheden over het leven in Ar
changel mede. Het gaat daar den men
schel) ongelooflijk goed. De boer, die kort
geleden nog met 50 kopeken per dag een
gelukkig mensch was, vindt thans bij een
dagloon van twaalf roebel zijn financieele
positie onhoudbaar. lederen dag willen de
arbeiders opslag hebben en zij zijn niet
met een paar kopeken tevreden, niet met
één of twee roebel, het zijn steeds weer
vijf roebel tegelijk, die het moeten zijn.
Het geldverdienen in Archangel is gemak
kelijk geworden, maar het uitgeven van
geld kost nog hoofdbrekens. De boeren
vrouwen hebben haar hoofddoek afgenomen
en zetten zich reusachtige hoeden op met
fantastisch geverfde veeren. De winkeliers
beleven gouden tijden. Alle oude waar
gaat voor fabelachtige prijzen van de hand.
In de modemagazijnen staan de oude boe
renvrouwen in lange rijen om witte gl
céhandschoenen te koopen. Groote num
mers, die de winkelbediende onmiddellijk
over de gekloofde handen' moet trekken.
Die trek ik aan, als ik met de feestdagen
naar het dorp ga, zegt de oude vrouw
Dan koopt ze nog een paar heerenhand
schoenen naar de mode voor haar man,
wat zij kosten doet er niet toe. Geld is
er genoeg. Men kén echter niet het ge-
heele vermogen aan handschoenen en klee-
ren verdoen. En de fantasie der boeren
is in het uitvinden van elegante buiten
sporigheden niet bijzonder sterk. Een boer
heeft een zekeren roem verworven, omdat
hü zich elke week wel driemaal laat foto
grafeeren. Dat doet geen pijn, en kost
ten minste geld.
Van buiten kan men dit Klondyke zijn
rijkdom niet aanzien. Er zijn drie einde
loos lange straten, die door tallooze dwars
straten doorsneden worden. De huizen
zijn eenvoudige hutten met een puntgeve
op de vertrekken gelijkvloers. Er zijn een
paar steenen huizen van twee of drie ver
diepingen, die men onze wolkenschrappers
noemt en die in de laatste jaren gebouwd
zijn. Archangel heeft een waterleiding,
maar een rioleering ontbreekt nog. Het
vuile water loopt onder de houten trottoirs.
De prijzen van de blokhuizen zijn vor
stelijker dan de inrichting. Men betaalt
in de maand zooveel als vroeger in het
geheele jaar. Voor drie kleine ongemeu
bileerde kamers betaalt men drie tot vier
honderd roebel in de maand. In Juni van
En toen Mimi het salon binnentrad
zag ze Agaat zitten, wel wat bleeker dan
anders, maar toch, het was niet te ont
kennen, met een oprecht blijden trek op
het gelaat.
Hé Juf,« zei ze toen ze de hand van
Mimi in hare beide handen sloot, »wat
vind ik dat aardig .van u om nog eens
weêr naar my te komen kijken. Ik ben
nu een heel ander mensch dan toen ge
voor een tijdlang mij hier brachf. Vindt
ge niet ^Maar Juf, hoor eens, ik bedank u riog
wel heel, heel hartelijk voor uwe hulp
vaardigheid en voor alles, dat ge voor mij
gedaan hebt. Waarom zijt ge toen toch
nog geen oogenblik gebleven, dat ik u
eerst had kunnen zien
Omdat u dat toen geen goed zou ge
daan hebben,zei Mimi. »U moest geen
aandoeningen meer hebben voor dat oogen
blik hadden de ponneys u genoeg aandoe
ning bezorgd.*
Gekheid,* zei freule Agaat, »en weet
u wat ik zoo heel leelijk vond van u, dat
u«de kamenier verboden hadt te zeggen
dat u er geweest waart 1
Ik vind je yselijk vriendelyk, Agaat,*
zei freule Ernestine.
Juffrouw Beels schijnt wel hier geko
men te zyn om eens al uwe bestrafifin-
dit jaar kwam echter de hartelooze over-
heid tusschenbeide en verbood iederen op
slag in de bestaande contracten. Nu echter
begonnen de huiseigenaars met duizend
listen hun huurders weg te plagen. Als
deze niet vrijwillig weg wilden, werd de
waterleiding afgesloten, gingen er kachels
stuk, werd het dak opengebroken, zoodat
het inregende.
Vele zwarte tragediën speelden zich in
de wolkenschrappers van twee verdiepingen
af.
De vermaakzucht van de bewoners van
Archangel wordt slechts in bescheiden mate
bevredigd. Er zijn twee schouwburgen,
tooneelen van den allerlaagsten rang, waar
een stoel in het zoogenaamde parket vijf
tien roebel kost. Kappersbedienden spelen
de rol van helden en verdienen duizend
roebel in de maand. Tot October was er
ook een panopticum, maar toen de koude
inviel zijn alle Cleopatra's gebarsten. Men
moest ze snel in veiligheid brengen, want
de bezoekers, die twee roebel entree be
taald hadden, voelden zich bedrogen en
wilden den boel kort en klein slaan.
Nu zal waarschijnlijk spoedig een einde
komen aan het leven in Archangel, want
het ijs begint den toegang tot de kust
reeds te sluiten en al is het eiken dag
nog druk op den hoogen oever van de
Dwina, waar de elegante officieren, boot
werkers en regeeringsbeambten door elkaar
pantoffelpromenade houden, toch begint
reeds de vlucht voor den winter van de
IJszee.
De Engelsche pairs.
Volgens den pas verschenen Engelschen
adels-kalender »Dod's Peerage* zijn in
dezen oorlog totnutoe 12694 leden van
den Engelschen hoogen adel gesneuveld.
De orkaan in Voor-Indië.
Volgens telegrammen uit Calcutta is de
door den laatsten geweldigen orkaan in
Pondichery aangerichte schade onmetelijk.
In de stad zelf werden meer dan 400
dooden uit de puinhopen gehaald. Het
totale aantal dooden wordt op minstens
1000 geschat. Ook in de omgeving van
Madras zijn de verwoestingen zeer groot
De broodkaart van 100 jaar geleden.
In Duitschland waren 100 jaar geleden
reeds broodkaarten. Marianne Prell be
richt daarover in haar Herinneringen uit
den Franschen tijd in Hamburg 1806-
1814.* De Franschen namen in de stad
en de omgeving alle meelvoorraden in
beslag en gaven daarvan den bakkers da
gelijks een bepaalde hoeveelheid. De bur
gers en de door de Franschen aangestelde
beambten en arbeiders kregen van het
Fransche bestuur z.g. broodkaarten, waarop
ze al naar de grootte van hun gezin een
bepaalde portie brood bij den bakker kon
den krijgen.
Dientengevolge nam men, wanneer men
ergens op de thee verwacht werd, zijn
brood mee.
Treinbotsing in Finland.
Volgens berichten uit Stockholm is de
vorige week een exprestrein van Helsing-
fors naar Haparanda in botsing gekomen
met een goederentrein bij het station Kau-
sala.
Vijf slaapwagens, een wagon van den
exprestrein, alsmede acht wagens van de
goederentrein werden vernield.
Naar verluidt, zouden zes personen ge
dood en twintig zwaar gewond zijn.
De vredesvoorstellen.
De Oostenrijksch-Hongaarsche regeering
heeft aan onzen gezant te Weenen mede-
deeling gedaan van het voorstel om de
vredesonderhandelingen te beginnen met
het verzoek deze mededeeling door tus-
schenkomst van de Ned. Regeering te doen
overbrengen aan de Roemeensche regeering.
Dit verzoek houdt verband met het feit,
dat de Oostenrijksch-Hongaarsche belangen
in Roemenië behartigd worden door het
Nederl. gezantschap daar te lande.
Brand in een havermoutfabriek.
De fabriek van de Quaker Oats Maat
schappij te Petersboro (Ontario) is door
brand vernield. Er zijn 4 dooden, 12 ver
minkten en 15 gekwetsen. De schade be
draagt IV2 millioen dollars.
gen aan te hooren.c
•Ja, die moet ik eens eventjes uitspre
ken,* zei ze lachende, »maar nu heb ik
daarover ook alles gezegd wat ik op het
hart had.*
't Spreekt van zelve dat het gesprek
het eerst en het meest liep over dien on-
gelukkigen middag en hetgeen toen was
voorgevallen.
Al aanstonds, toen ze 's avonds thuis
waren gekomen, hadden de knechts en de
meiden en den volgenden dag ook de Bosch-
wachtersvrouw en de Dokter het druk ge
had over de hartelyke en tydige hulp door
Mimi verleend,* zei de Barones. »En wat
vreemd dat we u in het rytuig van den
Dokter niet gezien hebben. 't Gerucht
was ons al ter oore gekomen en ik behoef
u niet te zeggen hoe doodelyk ongerust
we waren. De ponneys waren pas geko
men en 't was een onvoorzichtig waagstuk
van Agaat, zonder iemand bij zich, er meê
uit te gaan.*
»'t Waren zulke lieve beestjes,* merkte
Agaat aan. »'t Spijt my zoo dat ze alleen
om dat kleine holpartytje den volgenden
dag voort weg moesten.*
•Zijn ze weg?* vroeg Mimi glimlachend.
Vraagt u dat nog?* sprak de Baron.
•Een tweede maal kon 't wel eens ge-
gebeuren, dat u niet in het bosch wan
delde.*
Mimi vond zich hoe langer hoe meer op
ïaar gemak. Ze was na dat weêrzien al
dat oude en bekende te boven en gevoel-
BINNENLAND.
Een bandieten-overval.
Winschoten. Eenige dagen geleden ont
ving de firma Groeneveld een dreigbrief,
onderteekend met »de autobandieten*,
waarin werd medegedeeld, dat binnen
eenige dagen de kantoren der firma zouden
worden geplunderd.
Er werd weinig acht op geslagen, maar
uit voorzorg waren eenige revolvers in het
kantoor gedeponeerd.
Om kwart voor 6 Woensdagmiddag
kwam er werkelijk een auto, waarin twee
bandieten zich bevonden. Een hunner was
gemaskerd en droeg zwarte handschoenen
Hij drong het gebouw binnen, sloeg de
gaslamp in de gang stuk hij had in zijn
mond een groot mes en in de rechterhani
een geladen browning.
Onmiddellijk nadat hij het kantoor was
binnengekomen, loste hij vier scchoten
waarvan er drie doel troffen. De heer de
Vries werd door twee schoten geraakt, een
in de borst tusschen de ribben en de an
dere in de hartstreek. Het derde schot
trof den 19-jarigen Terreegen in het on
derlijf. Het vierde schot kwam in den
muur terecht.
Een der andere bedienden had de te
genwoordigheid van geest op den den
bandiet af te komen en hem den revolver
te ontrukken. Een collega nam een der
klaargelegde revolvers en loste daaruit twee
schoten, waardoor de onverlaat twee
schampschoten kreeg aan het hoofd en
schouder.
De indringer vluchtte in een aangren
zend vertrek en werd daar overmeesterd
Dr. van CMm, die toevallig aanwezig
was in een tegenovergelegen woning, kwam
ijlings toegesneld en vond den heer De
Vries doodsbleek in zijn stoel. Naast hem
stond de getroffen klerk. Hij constateerde
op beider kleeren bloedvlekken.
Inmiddels kwam ook Dr. Waltens. Voor-
loopig werden de patiënten en ook de moor
denaar verbonden.
De beide getroffenen werden in den loop
van den avend per ziekenauto naar het
Acacemisch Ziekenhuis te Groningen ver
voerd.
De Justitie te Winschoten was spoedig
ter plaatse en nam den dader in het ge
bouw der firma een gehoor af. Deze be
kende en zeide het plan te hebben gehad
de zich door al die hartelijke bewijzen van
dankbaarheid weêr te huis.
Weet ge wat ik al vaak gezegd heb,
Juf,* liet Agaat hooren, nadat ze Mimi
een poos had aangestaard, »u hadt hier
niet van daan moeten gaan, dat was*
Een wenk van de Barones om te zwij
gen deed Agaat midden in 't gesprek op
houden.
•En u is eens weêr naar Vechtdam ge
weest vervolgde Mevrouw op innemen-
den toon, »zeker veel genoegen gehad
•O ja, Mevrouw antwoordde Mimi, Jieel
veel. Jammer maar dat die tijd altoos zoo
spoedig voorbijgaat.*
•Hé ja,« viel Ernestine in, »de oude
heer van Willemien is dood, niet waar
Hoe maakt zij het tegenwoordig Zeker
erg bedroefd I*
»Ja,« liet Mimi er op volgen, zy trekt
zich het verlies van haar vader sterk aan.
Die man was ook zoo hartelijk en goed
voor haaren de omstandigheden ma
ken dat verlies nog zoo veel te zwaarder.*
Hoe dan vroeg Ernestine.
Wel,* zei Mimi, »ze is letterlijk hulp
behoevend achtergebleven alles is verkocht,
ze woont nu bij menschen in.«
•Och Juf I*
•En nu geeft zy muziekles.*
Willemien les geven hoe is 't mogelijk I*
•Ja, het was zeker 't eenigst wat haar
restte, wilde ze niet afhankelijk zijn van
anderen. Toen ik thuis kwam, vertelde
zich zelf te dooden, Hij is naar het Huis
van Bewaring overgebracht.
De andere bandiet was intusschen met
de auto gevlucht,
O n d er wy zerssalar issen
Dezer dagen is door Ged. Staten van
Noord-Brabant aan de Gemeentebesturen
onderstaande circulaire, gedateerd 22 Nov.
verzonden.
Bij de laatste algemeene herziening van
de jaarwedden van het onderwijzend per
soneel in 1908 werden in vele gemeenten
die jaarwedden vastgesteld op de wettelijke
minima slechts in onbeteekenende mate
overschrijdend.
Kon met hetv oog op plaatselijke toe
standen en behoeften toen met die rege
lingen genoegen worden genomen, thans
staat men voor het on weerspreek bare feit,
dat wegens de aanzienlijke stijging van
den levensstandaard bovenbedoelde rege
lingen niet meer kunnen geacht worden
aan redelijke eischen te voldoen.
Herziening der desbetreffende verorde
ningen is 0. i. onafwijsbaar. Daarmede
mag 0. i. geenszins worden gewacht tot
het jaar 1918, waarin uiterlijk volgens
het bepaalde in artikel 26, 9e lid der
lager onderwijswet de salarissen opnieuw
zouden moeten worden geregeld.
Is het bovenstaande van toepassing voor
die gemeenten, waar de salarisregeling
sinds 1908 geen verandering heeft onder
gaan, evenzeer komt ons verbetering der
salarissen gewenscht voor in de gemeenten,
waar de jaarwedden sinds dien nog slechts
met een luttel bedrag werden vérhoogd.
Alleen een behoorlijke salarieering toch
kan de veelvuldige voor het onderwijs zoo
ongewenschte wisselingen van personeel
voorkomen en de onderwijzers in staat
stellen met opgewektheid hunne taak te
vervullen, waardoor wat van het grootste
belang is het onderwijs ten bate der
kinderen aan vruchtbaarheid zal winnën.
Wij dringen er daarom op aan, dat de
herziening van de salarisregelingen der
onderwijzers in de bovenbedoelde gemeen
ten zoo spoedig worden ter hand genomen,
dat de verhoogde wedden vanaf 1 Januari
e. k. kunnen genoten wordeil.
0
Verbouw en prijzen van Landbouw pro-
duchten.
De Minister van Landbouw doet in ver
band met de tijdsomstandigheden, een erns
tig beroep op de Nederlandsche landbouwers
om het bouwplan voor het volgend oogst
jaar zoodanig te regelen, dat het grootst
mogelijk deel der productie voor voeding
van de Nederlandsche bevolking en van
den veestapel gebruikt kan worden.
In verband hiermede is het wenschelijk,
dat - de ruimst mogelijke uitbreiding gegeven
worde aan den verbouw van die voedingsge
wassen met name granen en peulvruch
ten waarvan in normale omstandigheden
de productie kleiner is dan de comsumptie.
De teelt van gewassen, die weliswaar
voor de voeding van groot belang zijn, maar
waarvan de normale productie grooter is
dan het verbruik, behoort te worden in
gekrompen en in geenen deele behooren
bedrijven, weike niet gewoon waren der
gelijke gewassen te verbouwen, hiermede
in deze tijdsomstandigheden te beginnen.
In het bijzonder wordt hier gedacht
aan de teelt van grove tuinbouwgewassen
in landbouwbedrijven, waarin tot dusverre
Mama mij direct ook hoe treurig ze was
achtergebleven, 'k heb haar terstond op
gezocht.*
•Gij vroeg Ernestine veelbetee-
kenend.
•Ja,* vervolgde Mimi, zonder veel op
die vraag te letten. •Toen spraken we
er over en ik heb er sterk op aangedron
gen dat ze beproeven zou lessen te geven
Het kostte haar natuurlijk veel stryd om
te besluiten, maar we hebben samen nog
al eens gerepeteerd en gewerkt, tot ze
eindelijk er toe is overgegaan en nu gaat
het haar aanvankelijk heel best.*
Maar Juf,* vroeg freule Ernestine nog
eens, versta ik u goed? Heeft u dat ge
daan Heeft u Willemien geholpen Ik
vind het heel lief van u, maar ik kan 't
me haast niet begrijpen.*
•En 't is toch werkelijk,ant
woordde Mimi met het onschuldigste ge
zicht ter wereld.
Och,* viel de Baronesse hierop in, die
schijnbaar alle aanleiding tot vroegere ge
beurtenissen wilde vermijden, •zoo'n Dok
tersgezin zijn de weldoende Engelen van
de plaats. Ik heb nog nooit het genoegen
gehad Dokter Beels of Mevrouw te zien
u hebt toch zeker wel portretten van hen,
niet waar?
•O ja, Mevrouw zei Mimi terwyl ze
iet groot gouden medaillon van haar haar
lals nam en het opende om de portretten
van Papa en Mama Beels te laten zien.
Wat een goedhartig gezicht.... uw
deze gewassen niet werden verbouwd.
In de derde plaats moet zooveel als zulks
bij een rationeel bouwplan kan worden
doorgevoerd, de teelt nagelaten worden
van gewassen, die vrijwel uitsluitend voor
export verbouwd worden.
De Minister deelt verder mede dat hij
de volgende maatregelen zal nemen ter
ondersteuning van de hiervoor omschreven
cultuurrichting.
In de eerste plaats zullen de voor bin-
nenlandsch verbruik verbouwde gewassen
zoo noodig zijnerzijds aangekocht worden
tegen flinke prijzen.
Voor de vaststelling dezer prijzen zal voor
elk product een commissie van advies be
noemd worden, waarvan drie leden zullen
worden aangewezen door de landbouwor
ganisaties en drie door den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel.
Deze commissie voor prijsbepaling zal
haar advies in de eerste plaats moeten
baseeren op productiekosten.
Voorts zullen zoodanige maatregelen ge
nomen worden, dat de verbouw van geheel
of gedeeltelijk voor export geteelde gewas
sen minder winstgevend zal zijn dan de
teelt van landbouwproducten voor binnen-
landsch verbruik.
De Minister is voornemens een beroep
te doen op de medewerking van de land
bouworganisaties om het landbouwbedrijf
te sturen in de richting, die voor de voor
ziening in de Nederlandsche voedsel behoefte
noodzakelijk is en verwijst ten slotte naar
zijn beschikking van 13 October 1916,
directie van den landbouw, no. 26151,6e
afdeeling B.
De ingezouten Regeeringsvarkens.
Naar aan de »Avp.« wordt medege
deeld, heeft de Regeering voor het inzou
ten van eenige duizenden overcomplete
varkens geen voldoende ruimte kunnen
vinden in de bestaande abattoirs in ons
land. Dientengevolge heeft ze alle slagers
die er eene zouterij op na houden, in de
gelegenheid gesteld onder voldoende waar
borgen varkensvleesch in te zouten voor
de komende dreigende tyden.
Uit Duitschland gevlucht.
Te Doetinchem zijn een Belg en 33
Polen, onder wie een meisje, aangekomen,
die als burgerlijke gevangenen naar Duitsch
land waren vervoerd.
Ontduiking Oorlogswinstbelasting.
Voor de Rechtbank te Almelo stond te
recht J. Ph. M. fabrikant van gebreide
goederen aldaar, die bekende onjuist te
hebben ingevuld zijn beschrijvingsbiljetteri
in de Rijksinkomstenbelasting en in de
Oorlogswinstblasting.
In beide gevallen had hij op een desbe
treffende vraag f 7500 te weinig opgegeven
Voor de eerste overtreding werd t 800
boete subs. 2 maanden hechtenis geëischt,
voor de tweede 2 maanden gevangenis
straf.
0
In staat van beleg.
Den Haag. In verband met de smok
kelarij zijn met ingang van 16 Decern bei
in staat van beleg verklaard in Gelderland
Arnhem, Gorssel, Rheden, Steenderen,
Warnsveld en Zutphen.
Mama*, zei de Barones aarzelend.
•En de Dokter, zoo'n flink prettig gelaat, c<
liet freule Ernestine, die achter haar stond
er op volgen.
Wat zit daar nog voor een portretje
onder vroeg freule Agaat, die ook tot
de kijkers behoorde.
Dat?* vroeg Mimi wat verlegen. •Och,
dat weet ik zelf niet.... dat is een oud
portretje, dat er zoover ik weet altyd heel 1
in gezeten.*
't Scheen dat de Barones niet eens luis
terde naar hetgeen Mimi zei. Doodelijk
bleek, staarde ze op dat portret, keerdi
het medaillon om en om in hare handen,
terwyl ze het nauwkerrig bekeek, ston 1
eindelijk gejaagd op, om verscholen acht( 1
eene der zware overgordijnen, met een
ontsteld gelaat den Baron het portretje in
het medaillon te laten zien terwijl ze hei
medaillon vergeleek met een ander, dat zij
bij zich droeg en welke twee werkelijk
veel gelijkenis met elkaar hadden.
•Juffrouw Beels,* zei de Baron eindelijk
met iets vreemds in zijn stem, •weet u
de herkomst van dat portret en medaillon
Neen, Mynheer de Baron,* stamelde Mimi
verlegen. »Ik weet het heusch niet....
Ik weet alleen.... ziet u.... dathet
altyd mijn eigendom is geweest. Mama heelt
het my wel eens verteld dat toen ik hun
och u weet immers dat alles wel,* vervolgde
ze by na schreiendeIndien u Dokter Beels
daarnaar vraagtdan zekerkunt u alles
wel te weten komen!* (Wordtvervolgd
BIJVOEGSEL
Vervolg Feuilleton)
•Ha.... onze goede Juf,« zei freule
Ernestine, haar gul de hand reikende, wat
zal Agaat nu gelukkig zyn, kom ga maar
mee naar binnen.
t 1 1
