nr. een I M I. UND VAN ALTENA Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No3638, Zaterdag 20 Januari 1917, IliUILLKTOV I ■B x vv T 4» Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90, franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag 4 uur ingewacht. BUITENLANDSCH OVERZICHT. Hoe lang nog Dat is een bange vraag die opstij t met steeds smartelijker klank uit den boezem der gefolterde volkeren Zal er dan nooit, nooit een einde komen aan de afschuwelijke waanzin, die Europa bevan gen heeft Is de ellende dan ring niet erg genoeg Wanneer zullen de bewind hebbers dan breken laten hun vreeselyken trots en erkennen willen dat zij bezig zijn geweest hun natiën aan den rand van een onpeilbaren afgrond te brengen Want de leidende personen doen het. Het volk wil dat er vrede komt. En de soldaten op het slachtveld willen het nog meer In den beginne trokken ze zingende en lachende ten strijde. Met lauweren over dekt zouden ze immers binnen korten tijd weerkeeren uit de roemrijk bevochten zege. Maar nu wie kan er nu lachende en zingende gaan naar een hel van ont zetting en hopelooze worsteling. Lees eens wat een Zuid-Afrikaansch soldaat uit de loopgraven schrijft aan de Interpreter, hel Engelsche nationalistische weekblad van Kaapstad, en gij verneemt hier een klacht die moet kreunen in elke soldatenziel die nog niet geheel verstompt is onder de dagen- en wekenlange benauwenis van de huidige oorlogvoering. «Hoe bitter het is, zal ik de waarlijk wysgeerige opvatting huldigen, dat het maar goed was, dat ik de slagen kreeg met de anderen, die het misschien nog minder verdienen dan ik. Over'weinige weken zullen allen uwer, die genoeg ver beeldingskracht hebben om de monster achtige tragedie die wordt vertoond te begrijpen; gelegenheid hebben voor vrede te pleiten. Wat nu volgt is geschreven in de hoop dat het daartoe kan bijdragen, hoe weinig het zij. «Ik heb letterlijk met duizenden soldaten gespruken, in dozijnen verschillende regi menten. Mannen uit Frankrijk en Egypte, van de Dardanellen en Malta. Er is er niet een van de twintig, die wil dal de oorlog zal doorduren. Als de regeeringen konden hooren wat de mannen in khaki met elkaar spreken en niet wat ze zeggei voor het openbaar, zouden ze uit hun wel behagelijkheid opschrikken. Alleen de hoop weerhoudt nog een machtige beweging door A. DE VISSER. 56) Maar hoe ontstelde ze, toen ze achter het scherm getreden, dat vermagerde ge laat zag, met die groote, holle en toch zoo sprekende oogen, die haar zoo trouw hartig en met zoo iets teleurgestelds aan zagen. Ze had waarlijk moeite om zich goed te houden, 't was of de knieën haar knik ten Hoe ze zich haar had voorgesteld zoo zeker nieten als ze gevolg had ge geven aan wat haar hart haar ingaf te doen, ze was zeker in tranen uitgebarsten en neêrgevallen aan de knieën van Lize. Maar ze hield zich goed zoo mogelijk nog met een blyden glimlach op de lippen, trad ze op de zieke toe, die haar de ma gere hand toestak en met een heesche stem fluisterde «Dat valt je niet meê, beste Mimi. Toch vind ik het lief van je, om ine nog eens te komen opzoeken.... o, ik hebhet erg gehad, Mimimaar ik gevoel me nu toch al beter.... en als ge wat blijft en het weèr is wat gunstig, dan....gaan we nog eens weèr onze oude wandeling doen* Arme Lize I Misschien zei ze het, omdat ze aan Mimi zag, hoe haar toestand haar het ijzer brandt diep in. Wel verre van de Duitschers. te haten, spreekt niemand in onvriendelijken geest over hen. Men ziet heel duidelijk in, dat alle, of bijna alle de bloeddorstige meuschen uit de ver schillende landen nu dood of gewond zijn de Duitscher die nu vecht wordt eenvoudig ter slachting gedreven We schijnen allen te zijn ge'grepen door een verschrikkelijke machine, die niemand kan of durft regelen «De oorlog die nu woedt Is niets dan het blindelings dooden van menschen in de hoop, dat een van de partijen zal verzwak ken. Behalve militaire families en een bevolking;* die door vrees is gehypnotiseerd, wat men soms haat noemt, gelooft niemand dat de oorlog door de wapenen zal eindi gen. «In het algemeen is de toestand zoo, dat de oorlog voortduurt, omdat geen re geering den zedelijken moed heeft om de«» eersten stap te doen hetzij voor een wa penstilstand hetzij voor vrede.(Men be denke, dat de brief al een paar maanden oud is.) «Elke regeering denkt, dat haar goeden naam er van afhangt wie het langst haat kan uitschreeuwen. Ik weet, dat het publiek menschen die om vrede vragen zal negeren, maar in den grond van het hart zal dankenDe kreet gaat opHoe lang nog Kan niemand ons helpen De Interpreter teekent hierbij aan, dat kapitein Simpson, een Nieuw-Zeelander, die gewond van den oorlog, in Zuid-Afrika was teruggekomen, hetzelfde getuigde als de briefschrijver en daarmede zeer de ver ontwaardiging opwekte van den burgemees ter van Johannesburg, dezelfde man wien de koningin van de Swazies onlangs vroeg, waarom hij, zoo'n flinke kerel niet aan het front was. Daarentegen heeft de Anglikaansche bisschop van Kimberley openlijk Verzoenend over de Duitschers durven spreken. O als men daarmee eens begon. Na te laten al dat schelden en verdacht maken over en weer, dat vloeken tegen en de vloek afbidden van den tegenpartijder. Als men nu ook eens ophield met te vragen naar de oorzaken'van de oorlog en gelijk in de nota's tot nu toe geschiedde, elkan der grofste beleedigingen naar het hoofd te slingeren. Ons dunkt dat er een stuk waarheid schuilt in het woord van een bekenden Münchensche hoogleeraar prof. Förster wanneer hij in een beschouwing over den wereldtoestand zegt, dat als men teleurstelde, hoe zich haar oogen vulden met tranen. Dat eerste onderhoud moest natuurlijk kort zijn, maar den volgenden dag al wat langer, en twee.dagen later kreeg Mimi verlof als ziekenoppasster op te treden. «Als ge haar maar niet te veel laat praten zei de Dokter. «Zelfpraten mag wel, maar dan met mate, altijd met mate. cc Nu, Mimi vervulde haar taak op mees terlijke wijze waar het ook zoo van ha^Je ging, kon het wel niet anders, maar toch kostte het haar moeite, om al de vragen die Lize deed naar hare tegenwoordige be trekking, zoo te antwoorden, dat de zieke haar nimmer op een leugentje betrapte. »'t Was bijna onhoudbaar,zei ze op een morgen tegen den voogd. «Zou het haar nu kwaad doen, indien ik haar zoo lang zaam aan eens deelgenoot maakte van myn veranderenden toestand «We zullen er den Dokter naar vragen, was dan altijd het kalme antwoord, en de vraag werd uitgesteld var» den eenen dag tot den anderen, totdat zet op een morgen zou gedaan worden, 't Was waar de zieke had in de laatste dagen veel minder gehoest, was minder schor geweest, er scheen werkelijk een. begin vati beterschap te zijn. En toen de Dokter 't hoorde,schud de hy 't hoofd, en zei «wacht nog liever een paar dagen lieve deegzuster, want ziet u, uwe tegenwoor digheid is medicyn en we kunnen u voor van de begrippen »justice« (gerechtigheid) en «vérité* (waarheid) uitgaat men onmo gelijk bij de eenzijdige uitlegging van de oorzaken van den oorlog kan blijven staan, gelijk zij in de nota's van de Entente tot uiting komt. Ook in de opsomming van datgene wat in den oorlog zelf gebeurd is, is helaas niet het geringste spoor te ontdekken, om werkelijk rechtvaardig te oordeelen en bv. het goede en humane, dat te midden van allen oorlogsnood ook aan Duitschen kant volbracht is, met een enkel waardeereud woord te erkennen. Eindelijk merkt men uit den geheelen 'trant van de aanklacht, dat men zich aan den anderen kant er nooit een duidelijke voorstelling van heeft gevormd, hoe het meedoogenlooze en in de geheele wereldgeschiedenis nog nooit ge opende vooruitzicht, dat een sterk en weer baar volk op onteerende wijze uitgehon gerd moet worden, als een dier dat in een hol woont, tot het ten laatste met hangende tong kwispelstaartend te voor schijn kruipt hoe dit vooruitzicht van het begin van den oorlog af op de ziel van het Duitsche volk moest werken. Wie het herstel van de gerechtigheid als zijn oorlogsdoel voorstelt, kan toch onmogelijk al die overwegingen op zij zetten en doet hij het toch, dan wordt zijn gerech tigheid een abstracte fraze, waarachter dan ten slotte slechts louter belangen- en machtspolitiek schuilen. »Het is diep smartelijk, om waar te nemen, hoe het gemis van een staatmans toon in de nota's van de entente onmis kenbaar tot een groote versterking van het Alduitsche element leidt. Had men dat werkelijk niet kunnen voorzien »De volken zullen elkaar afmaken tot doodbloedens toe, als niet van de een of andere zijde het begin met een nieuwen toon gemaakt wordt, waarbij eindelijk eens elke van beide partijen ophoudt, altijd maar haar eigen aandeel aan heel de ellende te loochenen of te verbloemen, en waarbij men eindelijk de termen vindt, om elkaar ook eens ridderlijk een goed woord te zeg gen, dat niet alleen eischen bevat, maar ook toezeggingen, beloften en compensaties, die het aan het zelfbewustzijn van den ander mogelijk maken, te luisteren, tot het einde toe te lezen, aan een aanstaande gerechtigheid tusschen de volken te ge- looven en in haar licht al de vreeselijke offers tfan dezen oorlog niet als vergeefsch te beschouwen*. eerst nog niet missen, dus geduld.* Wat was die arme Lize dien dag spraak zaam en wel. Toen Mimi daar zoo kalm en rustig bij haar bed zat, was het, of de zieke haar geheele leven nog eens overzag, Ze stond bij de eerste kennismaking, by de kleinste voorvallen stil, zelfs dingen, die Mimi reeds lang vergeten had, herinnerde zij zich nog en eindelijk zei ze »Toen ik voor eenige weken zoo ern stig ongesteld was, weet ge, waar het my toen zoo om speet Neen,* antwoordde Mimi. «Om jou. Ik had mij altijd een levens doel voorgesteld en dat was, met je te zamen door 't leven te gaan. Als je pleegmoeder en pleegvader er dan eens niet meer waren, dan zou ik er zijn om je te beschermen tegen vijandelijke aan vallen, en tegen alle listen en lagen ik kndp nu aardig weêr open stel je voor, Mimi, orn myo aanbod aan te nemen. «Dat doe ik graag,* zei Mimi getroffen, en toen ze haar doorschijnende hand in de hare drukte, brandde 't haar daar binnen als vuur, dat ze zulk een onheilig valsch spel tegenover zulk een trouw hart moest spelen. O, als ze nu eens spreken mocht, hoe zou ze dankalm, heel kalm be ginnen met dat groote verhaal van dat medaillon. Maar ze zweeg, en hoe gelukkig ook, want toen de Dokter 's avonds kwam, en de zieke den pols voelde, vroeg hij, of er iets byzonders was voorgevallen met zyn; Maar tot nu toe wordt te vergeefs naar die meer verzoeningsgezinde toon geluisterd. De haat is den menschen zoo diep in het hart gaan zitten, dat elke gedachte aan een tegenstander van te voren vergiftigd is door bloedige wraakzucht en doodelijk venijn. Begrijpelijk is dat de beschuldiging der Entente van Duitsche zijde worden beantwoord met een scherpe tegenbeschul- diging. Zoo vraagt Wolff's Bureau o. a. Herinneren de Engelschen zich niet de concentratiekampen uit den Boeren-oor log, waar duizenden onschuldige Boeien-kinde ren ten gronde zijn gegaan Weet de Engelsche regeering niet hoe een groot aantal Boeren nu nog over Engeland denkt Zyn aan de Engelsche rrgeering de be raadslagingen in de Doema over de behan deling van de vreemde volken in Rusland onbekend? Nog onlangs zeide de Russische afgevaardigde Tsjexkeli in de Doema, dat er in de Doema dikwyls van gesproken werd, dat de Russische regeering tijdens den oorlog alle menschelijke en goddelijke wetten ten aanzien van de vreemde volken in het rijk geschonden had. Zijn niet vol gens het onbetwistbare getuigenis van Russische Doema-leden tallooze joden in Rusland onschuldig opgehangen en Mo hammedanen in den Kaukasus dood gefol terd Richtten niet Engeland en Frankrijk onder den huichelachtigen dekmantel van beschermende mogendheden eischen tot den souverein van Griekenland, die veel zwaarder waren dan die, welke indertijd Oostenryk- Hongarije gedwongen Was tot Servië te richten Wat de koloniën betreft, heeft Duitsch- land de zijne alle verkregen door minne- lyke afspraken. Het heeft geen schuld op zijn geweten, zooals in Indië en Frankrijk in Marokko heeft. Kan Engeland er eenig bewijs voor leveren, dat Duitschland voor de uitzetting van het Engelsche mijnveld in de Noordzee, ergens anders mijnen ge legd heeft dan aan de Duitsche en Engel sche kusten en in de toegangswegen naar de Engelsche wateren, na de neutralen behoorlijk gewaarschuwd te hebben Is niet de Duitsche duikbootoorlog uitsluitend een vergeldingsmaatregel tegen de Engel sche uithongeringspolitiek Is het den Engelschen onbekend, dat Parys een vesting was, die door Duitschland volgens de wet ten van den oorlog direct belegerd werd Is het den Engelschen onbekend, dat er Russische gevangenkampen zijn, waar ge durende den oorlog vele duizenden Duitsche patiënt. «Niets, volstrekt niets.* »Dan vooral de meeste zorg en rust aanbevolen,* was alles wat hij tegen Mimi zei. «Mimi,* zei de voogd, toen hij den Dok ter had uitgelaten en haar even buiten de kamer had geroepen. «Indien gij er niet tegen hebt, blijf dan ongemerkt een poos zitten bij de zieke. Ik blijf' in de kamer hiernaast.* «Is er dan vrees vroeg ze. »Ja,« was het ernstige antwoord. «De Dokter vond den toestand van de patiënt ernstig, ze was geagiteerd. Ga nu naar binnen, voor ze soms argwaan krijgt over ons gesprek.* En Mimi, die voorgaf een handwerkje af te willen maken, bleef zitten en waken, 't Was omstreeks middernacht, toen Lize zich .op eenmaal oprichtte, krachtiger dan anderseen hevige hoestbui overviel haar en terwijl een breede bloedstroom haar witten zakdoek, dien ze voor haar mond hield, kleurde, sloeg ze angstig de oogen op naar hare vriendin, die onmid- delijk bij haar was en haar ondersteunde Ook de voogd had het onheilspellend hoesten gehoord, en stond reeds zonder geroepen te zijn, aan het bed der kranke. In allerijl werd de Dokter geroepen en deze, die Lize afgemat vond liggen, met gesloten oogen, zei met zijn blikken genoeg aan de vragende oogen der omstandersom verstaan te worden. gevangenen jammerlijk ten gronde zijn ge gaan te Totzi alleen 17,000? Weet men in Europa, dat in vele gevangenkampen de lijken van de gestorvenen in bevroren toe stand voor de kampen op stapels gelegd worden De lezer merkt dat wij over den oorlog als zoodanig nog niets gemeld hebben. Er is ook weinig over mee te deelen. Van de gevechtstereinen komt in de laatste weken geen enkel bericht dat wijst op een beslissing. Alleen schijnt er op den Balkan in de verhouding der wederzijdsche krachten een merkwaardige verandering te zijn ingetreden. Tot voor kort drongen de ceutralen wier steunpunt Braïla was, steeds uoordeiyker op, en deden de Russen al eens een tegenaanval, dan was het slechts om hun terugtrekkende beweging te be schermen. Maar de laatste tegenaanvallen der Russen waren van een anderen aard, zij dienden werkelijk om de vijand terug te drijven en.... hadden succes, de cen- tralen worden daar thans over de geheele linie door de Russen teruggedrongen. Mis schien is deze verandering van tijdelijken aard, misschien niet. Misschien wijst zij er op dat de centralen strijdkrachten weg gevoerd hebben naar Macedonië, en zullen zij daar moeten optreden tegen Sarrail, die nu zijn handen in Griekenland vrij heeft ge kregen. Koning Konstantijn heelt n. 1. eindelijk toegestemd in het ultimatum der entente en zijn troepen bevel gegeven zich op den Peloponnesus terug te trekken. Voorloopig zal Griekenland dus buiten den oorlog blijven. Of Zwitserland er buiten zal blijven. De troepenbewegingen van de omliggende landen öp de Zwitsersche gren zen doet dit land op zijn hoede zijn en het heeft zich nuchter gereed gemaakt voor alle gebeurtelijkheden, ook al stellen de beide oorlogvoerenden het gerust. En dan ten slotte dit bericht: Naar de Daily Telegraph heden uit diplomatieke bron verneemt, heeft Keizer Wilhelm alle koningen, grootherto gen, vorsten en hertogen naar het hoofd kwartier ontboden, ter bijwoning van een groote kroonraad. Zeer ernstige bespre kingen zijn op til. BINNENLAND. De broodvoorziening. Naar wij vernemen is binnen enkele dagen een nadere regeling te wachten in zake de verstrekking van brood (na 5 't Liep tegen den morgen en 't was of de arme zieke nu uit een lichte sluimering ontwaakte, terwijl het zacht getemperde daglicht door de dichte overgordynen drong. Haar altijd nog heldere en sprekende oogen zochten Mimi, en toen deze bij haar ledikant knielde, fluisterde ze nauw hoorbaar «Ben je daar «Ja, zeker,* antwoorde Mimi, met een stem, die haar dreigde te stokken in de keel. «Ge weet wel, ik blijf altyd bij je. Een treurig lachje krulde de lippen der zieke. «Het behoeft niet meer....,* zei ze, de droom is uitwij mogen hier niet samen zynmaar dan toch eens bij God Een nauw merkbaar handdrukje, eene herhaling van die vele hartelijke van vroe- gpr, vergezelden deze woordentoen sloot ze de oogen weêr. Somtijds vertoonde zich op het marmer bleek gelaat een pijnlyke trek, enkele ma len een droevige glimlach en 't scheen dat nog eenmaal dat korte, vaak zoo som bere leven, voor hare oogen voorbijging toen ze eenige oogenbhkken later Mimi nog eens wenkte en fluisterde «Dank u Igetrouw in het Leven getrouw tot in den Dood Wordt vervolgd. voor Hot Land van Housdon on Altena. do Lanostraat en do Bommelerwaard. m

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1917 | | pagina 1