Winter-
bij een schatting van de uitwerking ook
de vermindering van de neutrale vaart op
de havens van de entente in rekening
brengen.
Wat een gezaghebbend persoon onder
de centralen er van denkt, blijkt uit een
onderhoud, dat een medewerker van de
Börsen Courier had met een van de
voornaamste mannen uit de Oostenrijksche
regeeringswereld. Deze zeide
Wij hebben niet noodig te overdrijven.
Beweringen, als zou de kolenvoorraad van
Engeland half April 1917 uitgeput zijn,
of dat anderhalf millioen ton Nederland-
sche schepen uit de vaart genomen zullen
worden, kunnen beter achterwege blijven.
Als de Nederlandsche regeering het uit
varen van de schepen verbiedt, dan is
daarmede niet het verkeer van anderhalf
millioen ton gestremd, maar van ten hoog
ste 30,000 ton per dag.
Dat de kruiseroorlog der duikbooten een
groot succes heeft gehad is zeker, en dat
van den onbeperkten duikbootoorlog zal
nog grooter, ja beslissend zijn. De vraag
is echter, wanneer dit succes zal blijken.
Dat zal natuurlijk niet eerst het geval
zijn, als het grootste gedeelte van de En-
gelsche handelsvloot vernield is, maar reeds
op het oogenblik, waarop Engeland zal
inzien, dat de schade, die de duikbooten
aanrichten, niet alleen door het bouwen
van nieuwe schepen, door de hulp van de
neutrale scheepvaart, door het verbod van
overtollige transporten niet kan worden
goedgemaakt, maar dat een toenemende
vermindering van de scheepsruimte, die ter
beschikking van de entente staat, is waar
te nemen.
Het verlies aan scheepsruimte zal voor
den vijand en voor de neutralen, als zij
vrijwillig of gedwongen de vaart voor hem
voortzetten, geweldig toenemen, en waar
schijnlijk in dezen zomer onze vijanden, en
in het bijzonder Engeland, tot het inzicht
brengen, dat een voortzetten van den oorlog
voor hen rampzalige gevolgen kan hebben.
Het vernietigen van elk schip beduidt
niet alleen een groot verlies tijdens den
oorlog, maar grooter nog voor de periode
na het sluiten van den vrede. Hoe meer
schepen er vernietigd worden, des te meer
wordt het zwaartepunt ten gunste van de
centrale mogendheden verschoven. Onze
eigen scheepsruimte zal voor den overgangs
tijd na den oorlog voor onze behoeften
ruimschoots voldoende zijn, terwijl de
Entente, als het verlies aan schepen nog
maar een weinig toeneemt, met gebrek
aan scheepsruimte, en veel hoogere vrachten
dan wij te kampen zal hebben.
Het is wel eigenaardig de wederzijdsche
beschouwingen der vijanden over den zee
oorlog te vergelijken. Niet te ontkennen
valt dat men zich aan beide zijden aan
verregaande eenzijdigheid schuldig maakt.
Van Engelsche zijde doet men het voor
komen alsof het met de Engelsche blokkade
volkomen in den haak is. De neutralen
hebben niet te klagen. Hun overzeesche
handel wordt eenvoudig door een der oor
logvoerende landen gecontroleerd en men
zorgt er voor, dat zij niet meer invoeren,
dan noodig is voor eigen gebruik. De
neutralen mogen dus zwijgen.
Over de vraag of het zedelijk geoorloofd
is gansche volken uit te hongeren en hen
alzoo tot overgave te dwingen behoeft ook
niet geredeneerd te worden. Dat wordt
goed gepraat met den dooddoener la
guerre comme k la guerre vrij vertaald
in den oorlog moet men niet te nauw zien.
Allergrappigst of wilt gij allertreurigst is
de opmerking van het Engelsche dagblad
de Daily Telegraph dat betoogt dat het
geheel en alleen de schuld van de Duitsche
regeering is, dat de bevolking geen eten
genoeg heeft, en dat deze omstandigheid
niet in verband staat met de blokkade dooi
de Engelschen. Bovengenoemd blad zegt,
dat de statistieken aantoonen, dat de kin
deren in Duitschland niet het slachtoffer
van den oorlog zijn. Maar afgezien daar
van zou de regeering veel meer voedsel
kunnen geven, zonder van den hoogen
boom te leven. De Engelsche blokkade
heeft Duitschland alleen van zijn grond
stoffen beroofd, die het voor den oorlog
kon gebruiken en van veel artikelen van
luxe. Maar de regeering bedriegt het volk
stelselmatig en hoopt groote voorraden op,
die ze voor iets anders wil gebruiken dan
in den mond van het volk te stoppen.
De Duitschers van hun kant wijzen de
beschuldiging, als zouden zij zonder waar
schuwing schepen in het afgesloten gebied
in den grond boren met een grootsch
gebaar van de hand zeggende Wy hebben
gewaarschuwd eens en voor al. Wij heb
ben alle neutralen doen weten, dat hun
vaartuigen onvoorwaardelijk kelderen zullen,
wanneer zy door een duikboot betrapt
worden buiten den vaargeul die wij hebben
aangegeven. Derhalve dragen niet wy,
maar zij de schuld indien bij hettorpedee-
ren menschenlevens te betreuren zijn.
Maar met dat al worden de neutralen,
en vooral Nederland, door al deze schen
dingen van het volkenrecht duchtig in de
knel gebracht. Er komt een steeds toe
nemende inkrimping van onze scheepvaart
en dus een hoogst ernstige vermindering
van de toevoeren.
Wij kunnen derhalve niet zuinig genoeg
met onze levensmiddelen handelen om ons
alzoo te wapenen tegen den vijand die aan
komt sluipen Het gebrek, het tekort. Bij
zoovelen heerscht de waangedachte als of
Nederland nog voedsel in overvloed heeft.
Beperking en bezuiniging wordt nog zoo
weinig betracht. Laat men toch op alle
gebied de zoo noodige spaarzaamheid in
acht nemen. Op de kleintjes letten, over
leg plegen. Zoo menig lap tuin of bouw
grond kan nog productief gemaakt worden.
Laat men het doen. De komende tijden
dreigen met schaarste en dus alles benut
wat dienstig kan zijn voor de voeding en
onderhoud van ons volk.
Bij doelmatig gebruik van de aanwezige
middelen kan het onheil worden afgewend.
Wij zien het aan Duitschland wat een
volk in benarde tijden kan verdragen, en
hoe de moeilijkheden hen te boven komen
ah- er is een vaste en uitdrukkelijke leiding.
Zoo schreef professor Schlesïnger in een
artikel over de oorlogsvoeding èn de jeugd
dat hem gebleken was bij zijn onderzoekin
gen der schooljeugd, dat de kinderen ge
durende den oorlog wel minder in de lengte
waren gegroeid en ook in den beginnen
afnamen in gewicht. Maar sedert het derde
kwartaal van 1916 was er een algeheele
verbetering ingetreden.
Nog slechts twee procent van de jon
gens waren in deze periode afgevallen en
juist degenen, die in het tweede kwartaal
het meest waren gegroeid. Bij zeven
procent was het gewicht onveranderd ge
bleven, negentig procent waren gegroeid,
merkwaardiger wijze een vijfde meer dan
in dezelfde periode van vroegere jaren.
Professor Schlesinger zegt aan het eind
van zijn beschouwingen Onze jeugd ziet
er gedurende den oorlogstijd nog steeds
gezond en frisch uit, zij het ook iets min
der zindelijk misschien. En zij presteert
op school zoowel als in de werkplaats nog
precies het zelfde.
Dit oordeel moge wellicht te rooskleurig
zijn. In ieder geval staat vast dat onze
oostelijke naburen partij weten te trekken
van het weinige dat zij bezitten en ons
wat organisatie betreft verre de baas zijn
Op het Westelijk front aan de Ancre
zetten de Engelschen hun aanvallen voort.
Zij hebben er eenige voordeelen bevochten.
Nu het weer wat milder wordt merken
wij overal weer verhoogde gevechtsbedrij
vigheid. Tot straks de Lente aanbreekt en
met haar de hel losbreekt.
BUITENLAND.
Een munitiefabriek vernield.
Volgens een telegram uit Tokio aan de
P. T. A. is een munitiefabriek in de buurt
van Yokohama totaal vernield door een
ontploffing. Een aantal dichtbij gelegen
boerenwoningen werden in de asch gelegd
en meer dan 200 personen verloren het
leven.
Fransche bladen hebben er zich de laat
ste tijden mee bezig gehouden uit te re
kenen—schrijft de Toorts— hoeveel vol
keren aan de zijde der entente meevech
ten. Wij telden er 36, namelijk Alba-
neezen, Anamieten, Arabieren, Australiërs,
Basken, Bretanjers, Dahomeyers, Engel
schen, Finnen, Franschen, Georgiërs, Hawaï-
anen, Italianen, Japaneezen, Litauers, Mori-
tenegrijnen, Mooren, Polen, Portugeezen,
Roemenen, Russen, Sakaladen van Mada
gaskar, Serviërs, Senegaleezen, Schotten,
Tartaren, Transvaler? (lees Afrikaanders),
Tonkineezen, Vlamingen, Walen en Nieuw-
Zeelanders.
Als men Australiërs en Nieuw-Zeelanders
afzonderlijk telt, zou men het de Canadeezen
ook moeten doen.
o
Nieuw oorlogscrediet in Engeland aan
gevraagd.
Naar de »Times« mededeelt, zal Bonar
Law vandaag in het Lagerhuis een crediet
van 550 millioen pond sterling aanvragen.
Dat is het grootste bedrag dat ooit een
Engelsche staatsman in een enkele zitting
van het parlement gevraagd heeft. Om
den oorlog tot 30 Maart voort te zetten
alleen is 200 millioen pond noodig. Het
nieuwe crediet brengt de totale oorlogs
uitgaven voor Engeland op 4082 millioen
pond.
oN
De lichting 1918 komt in April op.
Naar Havas nader meldt, beoogt het
wetsontwerp-Ribot tot het onder de wape
nen roepen der Fransche lichting 1918 de
recruten te laten opkomen in April a.s.
De herkeuringsraden, die oude lichtingen
aan het uitziften zijn, komen 15 Maart
met hun arbeid klaar. Lichting 1917
kwam in Januari 1916 reeds op.
o
Schending der Noorsche territoriale wa
teren.
Het Noorsche stoomschip »Sortland« is,
naar »Dagbladet« mededeelt, binnen de
Noorsche territoriale wateren door twee
Engelsche torpedojagers beschoten.
o
Geneesheeren teruggeroepen.
Berlijn, 12 Febr. (Spec. Dienst.) De
Amerikaansche geneesheeren hebben tele
grafisch bevel ontvangen van uit Amerika
om Duitschlandl te verlaten.
Officieel wordt uit Berlijn gemeld, dat
de V 69 gisterenmorgen behouden in een
Duitsch steunpunt is aangekomen.
—o
Een merkwaardige uitvinding. De »Daily
Chronicles verneemt uit New-York Een
torpedo, welks uitvinder beweert, dat hij
een naderend schip hoort komen op l1/»
mijl afstand, en dan van zijn anker los
raakt, werd gisteren te Pittsburg gede
monstreerd door Montraville Wood uit
Chicago. De torpedo zou dan een snelheid
hebben van 40 knoopen en is in staat
zich zelf te richten en zich naar alle
wijzigingen in den koers van een vijandelijk
schip te verplaatsen.
Deze torpedo is in bezit van de Ameri
kaansche regeering.
o
Erkenning der Voorloopige regeering door
Frankrijk. De Fransche regeering
heeft aan de voorloopige Grieksche regeering
(die van Venizelos) medegedeeld, dat de
Fransche autoriteiten last ontvangen in
officieele betrekkingen te treden met de
consuls, die door deze regeering worden
aangewezen.
De koningin van Bulgarije.
De gezondheidstoestand van de koningin
van Bulgarije is zeer geschokt.
o
Een voorspelling van Minister Hodge.
In een dezer dagen door den minister
van arbeid, Hodge, gehouden redevoering
zeide deze o.a. Ik geloof geen geheim
te vertellen, als ik zeg, dat de hoofden
van ons leger en die van de legers onzer
bondgenooten hebben geconfereerd, en dat
zij hebben besloten, om den oorlog te ver
korten, zoodat hij met het einde van den
zomer ook beëndigd zal zijn.
o
Bezuinigingen in Denemarken.
Binnenlandsche Zaken in Denemarken
heeft een besluit uitgevaardigd, waarbij
gelast wordt, dat alle winkels Maandag,
Woensdag en Donderdag om 6 uur, Dins
dag en Vrijdag om 7 uur en Zaterdag om
9 uur zullen sluiten. Schouwburgen, varié-
té's, enz. moeten om 10 uur sluiten, café's
om 11 uur. Het tramverkeer en de straat
verlichting worden aanmerkelijk beperkt.
I handen en wintervoeten.
Gebruik FUROL!
BINNENLAND.
Nederland en de oorlog;.
ONZE SCHEEPVAART.
Dank zij de bemoeiingen der N. O. T
is in beginsel met de Engelsche Regeering
overeenstemming verkregen omtrent een
regeling, volgens welke de uit de Veree
nigde Staten naar ons land uitvarende
schepen niet verplicht zullen zijn eene ha
ven in Engeland aan te doen, doch iri de
plaats daarvan Halifax of de Bermuda's
zullen aandoen.
Omtrent de uit andere landen en onze
koloniën hierheen varende schepen en de
schepen, welke Nederlandsche havens uit
varen, zijn nog onderhandelingen met de
Engelsche Regeering gaande.
De ïGamman.
(Officieel.) De Minister van Buitenland-
sche Zaken deelt mede, dat Hr. Ms. ge
zant te Berlijn ingevolge zijne opdracht
zich tot de Duitsche regeering heeft ge
wend om opheldering te vragen over de
vernietiging van het s.s. iGammat door
een Duitsche duikboot.
De Duitsche Regeering heeft daarop te-
kennen gegeven, dat de vernietiging van
genoemd schip in geen geval is te beschou
wen als een gevolg van de uitbreiding van
den duikbootoorlog en heeft een nauwkeu
rig onderzoek toegezegd, zoodra de betrok
ken duikboot zal zijn teruggekeerd. Boven
dien gaf de Duitsche Regeering te kennen,
dat zij indien uit dat onderzoek mocht
blijken, dat het relaas over de vernietiging
juist is, niet zal aarzelen volledig genoeg
doening te geven.
,De zeillogger Sch. 235 vernietigd.
De zeillogger was het eigendom van den
reeder H. Dirkzwager te 's-Gravenhage.
Volgens bij dezen ingewonnen inlichtingen
bestond de bemanning van het vaartuig,
dat den 31 en Januari uit IJmuiden naar
zee was vertrokken, uit acht koppen, zoo
dat mag worden aangenomen dat alle op
varenden, die allen te Scheveningen thuis
behooren, zijn gered. Schipper is W. Vrolijk
van Scheveningen.
Te Rotterdam zijn een partij kleiaard-
appelen in beslag genomen, afkomstig van
een bezending van 400 H.L. te West
IJselmonde gekocht. Er waren er van
deze aardappelen reeds verkocht tegen f 15
de H L.
o
Nederland aanvaardt de bescherming
der Britsche belangen in Duitschland.
Reuter seint uit Londen d.d. 12 Febr.
In het Lagerhuis verklaarde Fitzalan
Hope, als vertegenwoordiger van het mi
nisterie van Buitenlandsche Zaken, dat
de Nederlandsche regeering er welwillent
in toegestemd heeft, de bescherming der
Engelsche belangen in Duitschland op zich
te nemen. De Nederlandsche regeering
zal ongetwijfeld te gelegener tijd schik
kingen treffen voor bezoeken aan de kam
pen in Duitschland, waar Engelsche ge
vangenen geïnterneerd zijn.
o
De »V 69vertrokken.
De Duitsche torpedoboot V 69 die voor
eenigen tijd na het bekende gevecht in
de Noordzee geducht gehavend te IJmui
den binnenkwam, is gisteravond vertrokken.
Zij wérd daarbij geassisteerd door de Duit
sche zeesleepboot »Süd-Amerika 8,« die
in den nacht van Zaterdag Zondag te
IJmuiden was aangekomen. Bij het ver
trek der V 69 stoomden het Nederland
sche oorlogsschip »Noord-Brabant« en zes
Nederlandsche torpedobooten vooruit. De
V69 nam na het vertrek van IJmuiden
aanvankelijk de zuidelijke richting.
De Duitsche torpedoboot is tijdens haar
verblijf te IJmuiden heel wat opgeknapt.
Het stukgeschoten hulpstuur is hersteld
en de doorboorde commandobrug heeft men
van een houten bemanteling voorzien.
o
Een schatgraver.
Een soldaat uit het kamp van Zeist,
die bezig was met konijnendelven, heeft
twee zakken met leer, terwaarde van f 300,
aan het licht gebracht. Vermoedelijk is
een en ander van diefstal uit het kamp
afkomstig. Een onderzoek is gaande.
Gewetenspatronen.
Bij een aan den minister van oorlog ge
richt schrijven, onderteekend ïEen goed
Vaderlander is ten behoeve van 's Rijks
schatkist ontvangen uit Arnhem f 10, als
vergoeding voor by schietoefeningen ver
bruikte rijkspatronen.
Wat een lekkages komen er voor den
dag 1
Onze scheepvaart.
Men seint ons uit den Haag
In de heden gehouden conferentie met
het bestuur der vereeniging van gezagvoer
ders en stuurlieden en den secretaris van
de Zeeliedenvereeniging »De Volharding*
te Rotterdam is door den minister van
Handel meegedeeld, dat hij voor de trans
atlantische vaart geen toestemming tot
uitvaren zal geven, zoolang niet vaststaat,
dat niet een haven in Engeland behoeft
te worden aangedaan.
Wordt de toestand nog nijpender, dan
zal de minister een nieuwe beslissing nemen.
Naar de Maasb. uit Coevorden verneemt,
zijn te Neuerhaus 20.000 man artillerie
met kannonnen enz. gedetacheerd en wordt
nog eenzelfde aantal verwacht.
o
Nederlandsche stoomschepen in Engelsche
havens vrijgelaten.
(Officieel). De Minister van Koloniën
ontving telegrafisch bericht, dat 22 Nederl.
stoomschepen in Engelsche havens in het
oosten opgehouden de verlangde vergunning
tot uitklaren hebben verkregen.
Koninklijke gift.
Hare Majesteit de Koningin heeft ander
maal f 50,000 geschonken aan het Ko
ninklijk Nationaal Steuncomité.
o
Doodgevroren.
Verleden week vond men te Utrecht 2
veedrijvers op een bank doodgevroren.
De roofaanval te Winschoten,
De Rechtbank te Winschoten behandelde
gisteren den roofaanval op het kassiers
kantoor van de firma Groeneveld. De
Officier van Justitie eischte 20 jaren ge
vangenisstraf tegen den dader, J. de Boer.
Een teeltregeling.
Naar het Hbld. verneemt, zal eerstdaags
in de Staatscourant worden opgenomen een
besluit, waarbij de minister, ingevolge de
hem bij de Distributiewet verleende be
voegdheid, de teelt van bepaalde gewassen,
welke niet voor de volksvoeding noodig
zijn, aanzienlijk beperkt.
Een witboek.
De minister van Buitenlandsche Zaken
heeft in den vorm van een witboek aan
de Staten-Generaal doen toekomen de
diplomatieke correspondentie tusschen hem
en de gezanten van Duitschland en Oosten-
rijk-Hongarije te 's Gravenhage gevoerd
betrekkelijk de verscherping van den duik
bootenoorlog.
Uit deze bescheiden blijkt, dat minister
Loudon, beantwoordend de desbetreffende
nota's van kennisgeving omtrent de afslui
ting van de zeegebieden, herinnert aan de
protesten, die de Nederlandsche regeering
reeds vroeger gericht heeft tegen van
Engelsche en Duitsche zijde genomen ma
ritieme maatregelen op de Noordzee en
er op wijst, dat de Nederlandsche regee-
i-ing zich thans met te meer reden ver
plicht ziet, zich met de uiterste kracht te
verheffen tegen het aangekondigde duik
bootenstelsel, dat ook om den voorbedach
telijken aanval op onzijdige schepen, welke
lading of bestemming zij ook mogen hebben
en zonder onderscheid te maken of hun
aanwezigheid in bedoelde gebieden vrijwil
lig is dan wel het gevolg van omstandig
heden, onafhankelijk van hun wil.
De Nederlandsche regeering kan, zegt
de minister, in de vernietiging van onzij
dige schepen door de oorlogvoerenden slechts
een schending van het gevestigde volken
recht zien, om nog te zwijgen van aan
randing van de wetten der menschelijkheid,
indien zij plaats had zonder eenige bekom
mering over de veiligheid van de zich aan
boord bevindende personen.
De verantwoordelijkheid voor eventueele
vernietiging van Nederlandsche schepen in
de gebieden, waarvan sprake is, en voor
het verlies van menschenlevens dientenge
volge, zal, zegt de minister, op de Duitsche
regeering terugvallen, wier verantwoorde
lijkheid in het bizonder zwaar zal zijn in
de te voorziene gevallen, waarin de schepen
zouden genoodzaakt zijn, zich binnen de
gevaarlijke zone te begeven door drang
van de zijde der oorlogsschepen van den
vijand, die het onderzoekingsrecht uitoefent.
De territoriaal bevelhebber te Zwolle
heeft Vrijdag en Zaterdag 564 personen
van vreemde nationaliteit het verblijf in
zijn ambtsgebied ontzegd.
De publicatie van het Nederlandsche
Witboek wordt in de Engelsche pers op
zeer gunstige wijze besproken en het Ne
derlandsche standpunt geprezen.
o
Kolen uit Duitschland.
Naar wij vernemen gingen Dinsdag de
eerste extra-treinen naar Duitschland met
ledige wagens, om steenkolen te halen voor
de Spoorwegmaatschappijen.
o
Tanks voor het Nederlandsche leger.
Het ^Centrum* schrijft
Naar wij vernemen zal het Nederland
sche leger naast de den laatsten tijd in
gevoerde moderne strijdmiddelen, binnen
kort ook kunnen beschikken over zoogen.
motortanks, welke in den huidigen oorlog
hebben bewezen zulke geduchte wapens te
zijn.
Uit Amerika zijn veertien dagen geleden
twee geraamten gearriveerd voor twee
dezer allermodernste strijdmiddelen. Ze
zijn uitgerust met vier-cylinder-explosie
motoren van het viertakt systeem, welke
een geweldige kracht kunnen ontwikkelen.
De pantsering zal aan de constructie
werkplaatsen van het leger hier te lande
worden aangebracht. Het plan bestaat het
aantal dezer tanks binnenkort uit te
breiden.
A o
Alleen te Rotterdam hebben zich pl.m.
500 zeelieden gewend tot het bestuur van
den Alg. Nederlandschen Zeemansbond, die
door de Engelsche zeelieden-organisatie was
aangezocht Nederlandsche zeelieden in En-
geland te plaatsen, om zich beschikbaar te
stellen voor het varen op Engelsche stoom-
schepen.
o
Bij het openbaar onderwijs te Rotterdam I
zijn 75 scholen voor lager onderwijs wegens
gebrek aan brandstof gesloten.
Uit Rotterdam wordt aan het Hbld.
gemeld, dat voor de hervatting van den
dienst op onze koloniën wordt overwogen
de reis te doen maken via New-York en
het Panamakanaal. Een deel der vloot
zou van de Nederlandsche havens op New- j
York gaan varen, terwyl dan het andere
