Bii dit nr. behoort een bijvoegsel
UND VAN AlTHN^
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
FKIILLFTOV
EL NERO.
No. 3650. Zaterdag 3 Maart 1917.
4l
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
«Strijdeh en overwirtnen en dan de
vrede«, zoo zeide von Bethmann Hollweg
in de groote rede die hij dezer dagen hield
in den Rijksdag. Hoe die vrede er uit
zal zien Daarover wilde de Rijkskanselier
niet spreken. Hij wil alleen een sterk
Duitschland en een duurzamen vrede. Of
de regeering dan nu geen hoogere eischen
zal stellen dan vroeger en niet voornemens
is tot vergoeding voor al het geledene den
overwonnen vijand een schatting ,op te
leggen De conservatieve partij is van dit
gevoelen. Bij monde van Westarp gaf zij
te kennen
Nieuwe! offers eischen nieuwe schade
loosstellingen en nieuwe aanspraken. v Tot
bescherming tegen gevaren in de toekomst
is een ruime schadeloosstelling noodzakelijk,
alsmede voor de hervatting van den eco
nomischen wedstrijd. Zouden de vijanden
werkelijk niet tot schadeloosstelling in staat
zijn, waartoe hebben wij dan de met ons
bloed veroverde en bezette gebieden met
economische waarde in de hand, Koer
land en Lithauen, het ertsbekken van Briey
enz.
Zoo denkt men er rechts over, en van
nat. lib. zijde oordeelt men niet veel anders
Maar de Kanselier heeft zich, heel wijs
daaromtrent niet met stelligheid uitgelaten
Eerst moet de strijd worden gewonnen, en
dan kunnen de vredesvoorwaarden opge
steld, zoo is zijn redeneering.
De rede van den kanselier maakte öp
den Rijksdag grooten indruk evenals de
verzekering dat de duikbootoorlog nu on
herroepelijk is. Duitschland moest tot deze
wijze van oorlogvoeren overgaan omdat het
zijn non-combattanten niet wilde doen be
handelen als de Zuid-Afrikaansche vrouwen
en kinderen in de concentratiekampen door
Engeland.
En ook, Duitschland kan zich, in zijn
strijd om het bestaan, niet vanwege de
belangen der neutralen beperkingen opleg
gen bij het gebruik van een wapen, wan
neer het aan zijn tegenstanders vergunc
blyft om naar believen hun met het volken
recht in strijd zijnde middelen aan te
wenden.
Hij, Von Bethmann, hield zich trouwens
overtuigd, dat eenmaal het tijdstip zal komen,
10)
Toen don Pelloro, verzekerd van de liefde
der schootje Manuela bij don Diaz aanzoek
had gedaan om de hand zijner dochter,
was hem deze terstond toegestaan gewor
den.
Wel wist Diaz, dat Pelloro niet rijk was,
doch aangezien hij zelf in de aangename
positie verkeerde van ieder zijner kinderen
een groot vermogen te kunnen medegeven,
de Pelloro's daarenboven tot Spanje's oud
sten adel behoorden, zoo nam hij het aan
zoek van den jongen man gunstig op, vooral
daar hij bemerkte, dat Manuela een groo
ten hartstocht voor dezen had opgevat.
Alleen wenschte don Diaz dat zijn toe
komstige schoonzoon, wiens streng recht
schapen karakter hij bij een langeren om
gang steeds meer had leeren kennen pn
waardeeren, zich in de eene of andere
betrekking aan den staatsdienst wijden zou,
in plaats van op zijn klein slot, bijna mid
den in het gebergte, als een kluizenaar te
leven.
Toen hij dezen dit echter eens te ken
nen gaf, stiet hij op zulk een afkeej van
Pelloro en eveneens van diens moeder, dat
hij terstond van de verwezenlijking er van
afzag, en zijne hoop in dit opzicht liever
voor goed liet varen, dan dat hij er het
geluk van zyn kind mede in de weegschaal
waarop de neutralen Duitschland. dank
baar zullen zijn, dat het de vrijheid der
zee heeft bevochten.
Met de bezadigde protesten der Euro-
peesche neutralen was de Rijkskanselier
ten slotte wel tevreden, doch het optreden
der Ver. Staten veroordeelde hij scherp.
En uit zijn ontstemming over het feit, dat
de Amerikaansche gezant Gerard eensklaps
op bevel zijner regeering mondeling de be
trekkingen heeft afgebroken een officieel
document dienaangaande kwam den kanse
lier nog steeds niet in handen blijkt dui
delijk, dat het herhaaldelijk in de buiten-
landsche pers geuite vermoeden juist is,
nl. dat men in Duitschland niet geloofde
dat Wilson aan zijn bedreiging gevolg geven
zou. Maar oorlog is nog iets anders 1
Het slot van de rede was over het alge-
rfieen minder goed te verstaan; wat de
belangstelling spoedig deed afnemen. Ook
de rijkskanselier zelf werd door het voor
lezen vermoeid, zoodat hij aan het eind
haast geen stem meer had.
Zonder eenige betooging ging na deze
rede de Rijksdag over Jtot de agenda. De
rechterzijde die den kanselier niet gunstig
gezind is gedroeg zich dit keer niet zoo
vijandig als bij vorige gelegenheden. Toch
zijn er nog altijd die uit alle macht van
Bethman Hollweg trachten tegen te werken
en zoo mogelijk een beentje te lichten
Zoo werd Zondag 1.1. nog een vergadering
gehouden die ten doel had «een groote
beweging te beginnen om een andere rijks
kanselier te krijgen.
Voor dat doel stond er in de toelichting
dienen vergaderingen in alle groote steden
te worden gehouden, kranten te worden
gewonnen en geldmiddelen te worden ver
zameld. Als dienstig middel werd genoemc
«geschillen tusschen burgerlijke en militaire
autoriteiten te veroorzaken."
Of de vergadering dit program ook heeft
aanvaard, is niet bekend geworden.
De Korrespondenz Norden seint dat po
litieke en leidende kringen van Duitschlanc
de conferentie en de mannen die daarachter
staan beschouwen als «een bespottelijke
poging van een belachelijke kleine groep
van amateur-politici om invloed te krijgen
op de leiding van de zaken van het rijk
Dat deze poging, te oordeelen naar den
stand van zaken, zonder eenig effect za
moeten blijven, behoeft niet nader te wor
den betoogd. Het rheest ongerijmde is
misschien de veronderstelling van de fron-
stelde.
Don Pelloro verklaarde ruiterlijk, nim
mer zijn arm of zijne bekwaamheden te
kunnen wijden aan eene regeering, die het
eigen vaderland bijna aan den rand van
een staatsbankroet gebracht hadhij bleef
dan nog liever op zijn vaderlijk erfdeel
zitten en wachtte andere tijden af en
zijne moeder was het in dit opzicht vol
komen met hem eens.
De zedelijke verwildering aan het hof te
Madrid, de meer en meer toenemende
achteruitgang van de nationale welvaart,
het door de partijen onbetrouwbaar gemaak
te, anders zoo dappere leger, de verdor
venheid én omkoopbaarheid van den ge-
heelen ambtenaarsstand, met slechts luttele
uitzonderingen, van den minister af tot den
gewonen schrijver toe, de gehuichelde
vroomheid, welke aan de grootste ondeug
den tot dekmantel strekte, hadden bij Pel
loro zulk eene walging van deze toestanden
opgewekt, dat hij er zich verontwaardigd
van afwendde en een verbitterde vyand
dezer regeering werd.
Dachten immers niet alle rechtschapen
en ware vaderlandsvrienden in het land
evenals hij, ja talloozen der hoogste ambte
naren wachtten er slechts op om op het
geschikte oogenblik het masker af te wer
pen en mede te werken aan eene weder
geboorte van Spanje tot betere'toestanden,
doch in de allereerste plaats tot het af
schudden en vernietigen van deze onwaar
dige regeering.
Ook don Diaz was evenmin als zyn zoon
deurs, dat zij tweedracht kunnen zaaien
tusschen de burgerlijke en militare autori-
riteiten. Behalve de bewuste kleine groep
die het niet schijnt te weten,, weet ieder
een in Duitschland, dat nog nooit zulk een
absoluut vaste eensgezindheid heeft ge-
heerscht tusschen dé legeraanvoering en
de leiding van het rijk als juist tegenwoor
dig. Men doet goed de »adelaarsgroep«,
wat de kracht en de politieke rijpheid
betreft, te vergelijken met de sociaal-de
mocratische arbeidsgemeenschap, welker
fronde tegen het rijk evenmin eenig effect
heeft.
Tot zoover deze blijkbaar officieuze kant-
teekening. De Vorwarts acht deze poging
om den rijkskanselier een beentje te lich
ten, minder belachelijk, acht het een hoogst-
bedenkelijk verschijnsel, dat in dezen tijd
zeer invloedrijke mannen, patriotten, con-
spireeren om tusschen militaire en burger
lijke autoriteiten twist te stoken.
Op de gevechtsterreinen begint met het
naderen yan de lente meer actie te komen.
Vooral in Frankrijk komt er beweging
Daar zijn de Duitschers aan het terugtrek
ken maar op een manier die de vraag
doet opkomen of men hier het Fransche
spreekwoord in toepassing wil brengen
reculer pour mieux santer, d. w. z. Als
je over een sloot wilt springen moet je
eèrst een eindje terug voor den aaploop
Velen zijn van meening dat dit de be
doeling is van de Duitsche tactiek aan de
Ancre. Al meer en meer verleggen toch
de Duitschers, zonder dat zij daartoe recht
streeks gedrongen door de tegenpartij, hun
linie naar achteren. Wat hebben zij daar
mee voor Want dat er iets achter
schuilt ligt voor de hand. Men geeft toch
zoo maar niet, zonder slag of stoot, sterke
stellingen prijs.
De Manchester Guardin zegt in een
hoofdartikel: Het is nauwelijks te gelooven
dat dé Duitschers hun terugtocht tot het
beperkte front van 18 K.M. zullen bepalen
Wij gelooven dat er iets meer aan de
hand is dan enkel een ontruiming van een
onhoudbare vooruitspringende stelling. Het
ziet er naar uit, alsof deze terugtocht ten
doel heeft de plannen die de Duitschers op
andere deelen van het front gevormd heb
ben, te vergemakkelijken.
En wij gelooven dit ook. «Het behoort
zeker niet tot de onmogelijkheden, zegt de
N. R. C. dat de Engelschen tegen het ge
deelte van het front, dat nu in langzame
blind voor deze toestanden, doch zijn ambt
was niet alleen een zeer winstgevend, maar
ook zulk een, dat zijn persoon bij eene
poging tot eene staatkundige omwenteling
van groot gewicht was.
Als een zeer bemind, hooggeplaatst
ambtenaar van een tak van administratie,
die een klein leger van, hun chef streng
onderdanige, zoo noodig ten strijde itoege
ruste ambtenaren, meestal oud-militairen
commandeerde, behield don Diaz zeer wijse
lijk voorloopig zijne meening voor zich
komt tijd, komt raad, dacht hij heel ver
standig.
Inmiddels deed hij zijne plichten in dienst,
het overige zou zich dan later wel vinden.
Daar de beide minnenden nog jong wa
ren, zoo zou het huwelijk eerst over een
jaar plaats hebben, daarop stond don Diaz
nu eenmaal, en het jonge paar, reeds over
gelukkig door de liefde, en daarenboven
niet ver van elkander wonend, onderwierp
zich bereidwillig aan den wensch van den
overigens zoo goedhartigen man.
Slechts in stap kon de krachtige bruine
van den Pelloro het steil opgaande terrein
overwinnen, toen hij echter zoo ongeveer
een twintig minuten beigopwaarts geloopen
ïad, wendde de weg zich naar eene ter
rasvormige hoogvlakte en liep, tevens het
?osch verlatende, langs weiden en wijnber
gen voort.
Door den snelleren gang van zijn paard
en tevens door het herhaalde vroolijke
linneken daarvan, dat de dicht bijzijnde
stalling daarmede begroette, werd ook don
beweging is geraakt, een geweldigen aan
val voorbereidden en dat de Duitschers een
terugtrekkende beweging, waarvoor zij zelf
natuurlijk van te voren alles in gereedheid
hadden gebracht, het zekerste middel heb
ben geacht, om deze voorbereidnig in de
war ie brengen. Een plotselinge onverwach
te verschuiving van het front naar voren,
over een door den vijand zoo onbruikbaar
mogelijk gemaakt terrein, moet noodzake
lijk aan het werk van voorbereiding het
een en ander toevoegen, moet tijdverlies,
meebrengen. De vijand echter, die met zijn
eigen plan nhtuurlijk rekening heeft gehou
den, heeft geen tijdverlies en kan dus op
deze wijze beoogep ten, opzichte van de
voorbereiding een voorsprong te krijgen."
Eenzelfde gedachte wordt ontwikkeld
dopr de Times. Zij zegt, wat ook de on
middellijke reden moge zijn voor het op
geven van zoovele sterk verdedigde stellin
gen, het overheerschende feit ervan is, dat
op een gedeelte van ons front, de horden
van zwervende barbaren, die het mooie
Fransche land zoo lang bezoedeld hebben,
ten slotte hun gezicht huis toe gewend
hebben. De golf van inval vloeit terug. Men
mag hopen, dat wij getuige zijn van het
beginstadium van een uitgebreide achter-
waartsche beweging, die wij in samenwer
king met onze geallieerden zullen moeten
trachten te versnellen. De Duitschers zijn
niet aan den haal gegaan, maar geven
terrein prijs en doen dit, omdat zij er niets
aan kunnen veranderen. Wij moeten zorg
dragen, om de mogelijke gevolgen hiervan
niet te overdrijven. Het verlies van de uit
gebreide verdedigingswerken van den vijand
kan niet geheel en al een opoffering blij
ken. Langzaam en bijna onmerkbaar schijnt
de loopgraafoorlog, zooals wij dien allen
hebben leeren verstaan, aan het Westelijk
front te verminderen. Bijna zonder dat wij
het weten, naderen wij de hervatting van
van de hervatting van den bewegingsoor
log, die stellig de laatste fazes van den
strijd moet kenmerken. De methodes en
de taktiek van thans zijn niet meer die
van een jaar geleden. De loopgraaf heeft
minder waarde dan vroeger. Maar de af
tocht van de Duitschers kan voor ons meer
beteekenen. Hij kan in sommige streken
onze plannen voor den voorjaarsveldtocht
tijdelijk in de war sturen. Als onze toe
bereidselen zijn gemaakt in de verwachting,
dat de vijand op een zekere linie zou staan
en als hij, wanneer de tijd om toe te slaan,
Diego uit zijne overpeinzingen gewekt, en
draafde nu wakker naar zijn klein, maar
prachtig gelegen kasteeltje toe.
Yan de bezittingen der leden van het
oude geslacht Pelloro, of gelijk deze met
hun vollen titel heettenPelloro, markies
van Noielles, grande van Spanje, was hier
in de Baskische bergen, na vele zware
lotsverwissslingen gedurende de menigvul
dige staatsomwentelingen der laatste eeuw,
dit kasteel nog alleen overgebleven.
Nadat don Diego's vader, een warme
aanhanger van don Carlos, den neef van
de thans regeerende koningin Isabella, die
herhaaldelijk, om in het bezit te komen
van de Spaansche koningskroon, de vaan
van den burgerkrijg ontplooide, nog op
jeugdigen leeftijd was gestorven, had don
Diego de erfenis aanvaard.
Hij bewoonde het kleine, hechte, met
hoektorentjes voorziene en in oud-Kasti-
liaanschen stijl gebouwde kasteel alleen met
zijne zich in Biarritz bevindende moeder en
een klein bediendenpersoneel.
Eene groote, niet ver van het kasteel
gelegen hoeve met bouw- en weilanden en
wijnbergen, behoorde he n eveneens toe,
doch deze was door hem verpacht.
Slechts aan weinigen zijner buren, die
lij overigens eerst op een half hur afstands
ïad, was don Diaz persoonlyk nader be-
lend, want, wanneer hij niet óp reis was,
eefde hÜ stil en teruggetrokken te huis,
en eerst zijne betrekking met de familie
van den genernaal-toldirecteur was aanlei
ding, dat hij zich heden in Irun bevond.
gekomen is, vele mijlen achter die linie
staat, is vertraging onvermijdelijk. Ver
moedelijk heeft de Duitsche legerleiding,
welker besluit om terug te trekken, stellig
niet pas sedert gisteren genomen is, ten
slotte op deze overwegingen berekend. Aan
den anderen kant doet de Duitsche terug
tocht aan de Somme vermoeden, dat de
vijand ten slotte toch voornemens is dit
jaar in het Westen defensief te blijven.
Deze veronderstelling ligt ook inderdaad
voor de hand. Naar de Engelsche tele
grammen melden doen de Duitschers alle
mogelijke moeite om de opmarsch der ge
allieerden te belemmeren Kleine uitgelezen
troepen moeten de aftocht der Duitschers
dekken. Al wat vernietigd kan worden
wordt neergehaald zoodat de vervolger
geen huis, geen muur, geen enkele schuil
plaats meer vindt die hen tot dekking kan
dienen. Ook worden allerlei truc bedacht
om den aanrukkenden vijand afbreuk te
doen. Zoo zagen de Australiërs een hel
ling gespannen over een kuil. Zij wilden
hem wegleggen, toen een Anzacveteraan
riep: «niet aanraken*. Inderdaad bleek
dat de ketting aan een mijn vastzat, die
een heel regiment had kunnen dooden.
Een klein deel van het front is dus in
beweging gekomen. Of zij zal. worden
voortgezet tot werkelijk operatieruimte is
genomen, zullen de. komende dagen leeren.
We kunnen nog niet gelooven, dat het
gelukken zal in het verstarde westelijke
front iets meer dan eene sidderende bewe
ging te brengen, van welke zijde dat ook
wordt beproefd. Toch is men bij de en
tente-volkeren vol hoop op de toekomst en
als de Times schrijft, dat generaal Haig
stap voor stap het «jaar van beslissing*
in het westen binnentreedt, leest men tus
schen de regels, hoe het blad zich die be
slissing denkt.
Over een «beslissing* met de wapenen,
naar welke zijde dan ook, blijven we ech
ter pessimistisch' gestemd en we sluiten
ons liever aan bij hetgeen Trevelyan in
het Lagerhuis sprak«De optimistische
voorspellingen vóór het spel begint, zijn
altijd dezelfde en komen altyd jarhmerlijk
verkeerd uit. De oorlog zal eindigen met
een remise, tenzij de Duitschers St. Pe
tersburg en Parijs of de geallieerden Ber
lijn en Weenen binnenrukken, maar noch
het een noch het andere is mogelijk.*
Nog menige bloedige ontgoocheling zal
moeten komen voor de waarheid van, deze
Toen Pelloro voor het portaal zijner
woning afsteeg, snelde er een stalknecht
toe, die het paard in ontvangst nam, ter
wijl er op de bovenste trede van het kleine
bordes een bejaarde bediende met wit haar
en in een eenvoudige livrei gekleed ver
scheen.
«Blijf maar boven, Alvarez 1* riep Diego
vriendelijk den ouden dienaar toe, «ik kom
"Wel, mijne beenen zijn vlugger dan die
van u.*
Dit zeggende snelde hij de trappen op,
hoed en karwats aan den bediende over
gevende, rechtstreeks van de veranda, door
eene glazendeur in een klein gelijkvloersch
salon en dit, door Alvarez gevolgd, door
schrijdend naar zyne daaraan grenzende
woonkamer.
«Is er geen brief van mijne moeder
gekomen vroeg de jonge man, zich met
behulp van zijn bediende van jas en laarzen
ontdoende en een huisgewaad, zoomede
zwart fluweelen schoenen met een eenvou
dig borduursel aantrekkende.
«Neen, maar er ligt een andere bripf
op uwe schrijftafel
Don Diego beval den dienaar licht te
brengen, daal* de avond reeds begon te
vallen, opende eene deur, die naar zyn
klein, slechts van één venster voorzien ge
makkelijk en gezellig ingericht werkvertrek
voerde, en nam voor de gebeeldhouwde
schrijftafel in een leuningstoel plaats. Op
het blad van de tafel stond een glazen
schaal en daarop lag de bewuste brief.
Wordt vervolgd
1
i
1
2UWSBLAB
voor Hot Land van Hoosden en Altena, de Langstraat en de Bommelerwaard.