ONZE POGEN.
t
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3715. Woensdag 17 October 1917.
niljlLLKim.
De Itoode Bastide.
Und van altena
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
Wie er in den tegenwoordigen tijd
van lichtbesparing wel een beetje in
hun vuistje zullen lachen Dat zijn
de leerlingen van de H. B. S. en
gymnasia De inspecteuren van M. O.
en H. O. toch hebben aan de direc
teuren en rectoren van deze inrich
tingen van onderwijs het verzoek
gericht het huiswerk der leerlingen
zoo weinig mogelijk te doen zijn.
Blijkt het aan het eind van het leer
jaar dat de leerlingen niet kunnen
voldoen aan de eischen voor de
eindexamens, dan zullen de eischen
lager gesteld worden.
Het is goed dat de aandacht er op
gevestigd is, hoe slecht voor al die
jonge oogen het studeeren bij onvol
doend licht zou zijn. In normale tij -
ten wordt door schoolartsen in de
groote steden ook al toegezien op dat
kostbare orgaan van den mensch, en
van verschillende andere zijden wordt
er in geschriften, kranten enz. aan
gedrongen op een goede verpleging
der oogen. Zoo heeft b.v. deveree-
niging tot hulp aan arme blinden in
sommige steden op het bureel van
den burgerlijken stand een stapeltje
gedrukte biljetjes gedeponeerd, ter
uitdeeling aan de vaders, die kinderen
komen aangeven. Daar we van de
meening zijn, dat uit al wat gedrukt
wordt iets te leeren valt, hebben we
zoo'n dingetje doorgelezen en nemen
er, zonder verlof, vier regels uit
over.
„Dat een kind blind geboren wordt,
behoort onder de zeldzaamhedendat
kinderen daarentegen kort na de ge
boorte hun gezichtsvermogen verlie
zen is waarheid in 40 van de 100
gevallen van blindheid en een gevolg
van zorgeloosheid, onwetendheid en
het opvolgen van ondoordachte en
domme raadgevingen."
't Is maar al te waar, zoo spoedig
we geboren zijn en in de wieg te
slapen gelegd, dansen zorgeloosheid,
onnadenkendheid en domheid een
rondedans om onze slaapstee.
De baker speelt de eerste viool,
kraamanijs drinkende en muisjes-
knabbelende buurvrouwen zingen
hare goedgemeende maar erger dan
11 (Uit het Fransch
»Is die nare geschiedenis nog niet ver
geten Na zoovele jaren van ballingschap,
vermoeienissen tegenspoeden en beproevin
gen, vind ik bij het aan wal stappen, die
noodlottige zaak nog even versch in het
geheugen als toen zij plaats vond Maar
waartoe zou ik klagen De arme vrouw,
wier ondergang ik veroorzaakt heb, was
meer te beklagen dan ik
Auguste Fleuriaux, want wij kennen
nu den waren naam van den zonderlingen
zwerver, kreeg de tranen in de oogen,
toen hij de laatste woorden uitsprak.
«Ja,® zei Linguard, het woord opvattende,
«ge weet, dat het meisje uit Marseille ver
dween op denzelfden dag, dat gij u hei
melijk op de Engelsche brik, de Torn Jones,
inscheepte. Sedert heeft rnen de ijverigste
nasporingen gedaan om haar te ontdekken,
maar zonder gevolg.®
»Dat heeft men mij gezegd, en, beter
dan iemand anders in Frankrijk, zult gij
Linguard de waarheid weten. Maar ik
vergeet, dat mijne woorden nog duister
voor u zijn. Welnu, ik zal u spoedig uit
leggen, als ik rekenschap vraag van het
vertrouwen, dat ik in u gesteld heb.«
De grijsaard zuchtte en wendde zich
met koortsachtige haast tot Christoffei
domme raadgevingen, de uitgeputte
moeder en de verheugde papa vor
men het dankbare publiek, dat in
overmaat van geluk geneigd is voor
alles te applaudisseeren.
„Je moet er frisch met de spons
en zeep overheen gaanjuicht er
een.
„Neen maar, kijk dat kind eens
flink naar het licht zienjubelt een
tweede.
En 't arme schaap, uit de duister
nis in 't licht getreden, wordt met
zeepsop in de oogjes gesmeerd, het
wordt naar 't volle lamplicht gelegd
en wie zal het zeggen, hoeveel
proefnemingen nu en later op het
wicht zullen toegepast worden
Men keurt de vivisectie proef
neming op dieren ten sterkste af,
in den naam van humaniteit, maar
eilieve, hoeveel kinderen worden niet
aan de meest dolle en domme proef
nemingen onderworpen, zonder dat
er een haan wraak over kraait?
Onze oogen zijn een kostbaar ge
schenk van den goeden God. Welke
ongelukkige ook een voorwerp van
spot moge zijn voor de groote onna
denkende menigte een blinde mag
altijd op medelijden rekenen, ook bij
de verdorvenste wezens. Hij staat
te boek als de ongelukkigste onder
de rampzaligen en is dat ook voor
de zienden zeer zeker.
ïtodon genoog cm to ijaon van do
mogelijkheid eenmaal op het blinde
gelaat van een bemind kind het on
uitgesproken verwijt te lezendoor
uw schuld ben ik zoo geworden.
„Niets teerder dan een oog", hoort
men algemeen zeggen, wanneer er
sprake is van den een of ander, die
aan ziekte der gezichtsorganen labo
reert. Toch is niets minder waar.
Onze oogen zijn krachtig gevormd
en geplaatst op een wijze, die ze
zelfs tegen gewelddadige beleediging
kan vrijwaren. Er zijn voorbeelden
van militairen, die een kogel vlak
boven of onder 't oog in het hoofd
kregen en daarvan geopereerd wer
den, van boksers, wier aangezicht en
ook de oogen bont en blauw geslagen
waren en die toch hun gezicht be
hielden. Waar 'tnog niet tegen kan,
dat is tegen die kleine, prikkelende
plagerijen van stofjes, zandkorreltjes,
«Stommerik Sta je daar nu nog met
de handen in de zakken Heb je niet ge
hoord, dat de heer Auguste eten wil
Vlieg naar de keuken en maak het beste
klaar, dat er is. Madame Meursanges zal
je wel een handje helpen niet waar, beste
vriendin
«Met alle liefde,mijnheer Linguard,
antwoordde de weduwe stroef; »ik ben
niet haatdragend. Ik kan een oogenblik
van drift vergeven, te meer, daar ik nu
de oorzaak weet van uw boos humeur.®
Zij wierp een toomigen blik op hare
dochter en ging pruttelend de kamer uit.
Linguard hoorde het niet, want hij gaf
juist met gedempte stem Christoffei zijne
bevelen.
Zoodoende bevond Auguste Fleuriaux zich
een oogenblik alleen met Elisabeth aan het
andere eind der zaal..
«Mejuffrouw,® zei hij snel, «houd goe
den moed, ik ben een vriend van Maurice
Longpré, hij en ik zullen over u waken
Een blijde blos overtoog de wangen van
het ongelukkige meisje bij het hooren van
die deelnemende woorden.
«Ik dank u, dank u, mijnheer,fluisterde
zij, «dus u hebt hem gezien Gesproken
misschien
Fleuriaux legde den vinger op den mond
en begon als van ongeduld op de tafel te
trommelen.
Spoedig werd een stevig souper opge
diend. Fleuriaux nuttigde het alleen, want
de anderen hadden het avondmaal al ge-
haartjes enz., maar sterk geen on
zer zintuigen is zóó elastisch.
Wie zou 't niet een werk van een
krankzinnige noemenaan het oor
van een zuigeling een pistool af te
schieten En toch geschiedt iets
volmaakt daarmee overeenkomend
wanneer een kleine, rustig en wel
slapend, uit de wieg genomen en
naar 't volle daglicht gekeerd wordt
om aan de familie vertoond te wor
den. De kleine schrikt geweldig
wanneer ze wakker wordt en een
oogenblik in die zee ^an licht staart
en wie zal ons zeggen, hoeveel pijn
en schade ze door zoo'n onbezonnen
handelwijze lijden
Inderdaad, men kan niet te voor
zichtig zijn met de gezichtswerktui
gen, vooral van jonge kinderen. Vol
komen reinheid, versche lucht, lang
zamerhand gewennen aan het licht
is dringend noodzakelijk en wanneer
zich kenteekenen der kinderoogziekte
vertoonen afscheiding van slijm
in de ooghoeken, lichtschuwheid, tra
ning, zwelling der oogleden dan
onmiddellijk naar den oogarts en
geve toch niemand gehoor aan de
zoete inblazingen van een buurvrouw,
wier zevental dat ook gehad heeft
en die theeblaren en geweekte be
schuit aanraadt. Men bedenke dat
deze ziekte in een of twee dagen tot
volkomen blindheid leiden kan
Denk eens na. Wanneer iemand,
die een zittend leven leidt, zich
een enkelen keer te buiten gaat aan
lichaamsbeweging, door mast te klim
men, slootje te springen of een paar
uur te wandelen, zal hij daarvoor
gestraft worden met algemeene stijf
heid der ledematen, waardoor hem
zelfs 't zitten zeer moeielijk valt, ter
wijl onze oogen daarentegen geheel
zonder schade zich richten naar alle
afstanden en volstrekt niet lijden
wanneer ze buiten in de ruimte sta
ren, na den geheelen dag op den
schrijflessenaar gevestigd te zijn
geweest.
In dat opzicht nu vordert men
gewoonlijk van het oog veel meer
dan het verdragen kan en blijft men
den boog spannen tot ze eindelijk
springt. Onze oogartsen constateeren
herhaaldelijk onvoorzichtige en te
bruikt.
De goed bereide schotels drongen de
trieste gedachten van den wereldburger
al heel gauw naar den achtergrond en
met eene onnavolgbare kalmte vertelde
hij zijne voornaamste lotgevallen na zijne
inscheping op de Tom Jones.
Het was eene onafgebrokene reeks van
schipbreuken, gevaren, verrassende avon
turen, en ongehoorden voorspoed. Bij al
die romaneske gebeurtenissen had onze
cosmopolitische Gil Bias juist niet altijd
eene onberispelijke rol gespeeld, maar hij
vertelde alles in zulk een onverstoorbaar
goeden luim, dat niemand er aan dacht,
hem iets kwalijk te nemen.
Mevrouw Meursanges gevoelde eene op
rechte bewondering voor dezen aardigen,
hoffelijken man, die onderscheidene malen
een vorstelijk fortuin bezeten had, en Eli
sabeth was zeer toegeefelijk jegens haar
toekomstigen beschermer en Maurices vriend.
Wat Linguard betreft, hij luisterde,
alsof hij in de kerk zat en aangesteld was
om eene fout in de preek te ontdekken.
Zijn smokkelaarsgeest combineerde en
groepeerde de feiten van het niet altijd
samenhangende verhaal en zocht er iets
uit af te leiden, dat hij er maar niet in
vinden kon, want, hetzij bij toeval, hetzij
uit berekening, de nabob raakte het zoo
vurig verlangde onderwerp niet aan.
Het werd laat en cie dames zochten hare
slaapkamers op.
Linguard maakte n jet veel complimenten,
ver gedreven inspanning der oogen
en dikwijls baart het verwondering
hoeveel iemand van zijn gezichtsor
gaan vergen durft, zonder daardoor
schade te ondervinden.
De toevlucht van zwakke en ver
waarloosde oogen is de bril. Doch
die bij 't kiezen van een bril zijn
eigen smaak en keuze volgt, zonder
een deskundige te raadplegen, loopt
groot gevaar de verwaarloozing op
groote schaal voort te zetten.
Soms komt men, om een bril te
koopen, bij een uitdragertje terecht,
die het zieke oog voor een paar
dubbeltjes inspant, of bij een koop
man in brilllen, een z.g. deskundige,
die de kermissen afreist als een soort
oogendocter, doch evenveel van oog
kwalen verstaat als een verver, die
u vensterglas verkoopt. Het eenige
onderscheid tusschen dezen kwak
zalver en 't arme jongetje met een
brillenmarsje voor 't lijf, is, dat de
laatste u met een stuiver winst in
spant, terwijl de eerste een paar
honderd percent nuttig oordeelt. De
lichtgeloovige menigte houdt wel van
kwakzalvers, ook van die in brillen
doen en betaalt hen ruimschoots.
Het onderwerp is rijk en nog ver
van uitgeput. We wilden met een
enkel woord slechts aandringen op
voorzichtigheid waar het zoo'n dier
belang geldt als dat van de oogen,
in 't bijzonder van kleine kinderen.
BÜITENLANDSCH OVERZICHT
Er is een kwestie tusschen Engeland,
Amerika en Nederland hangende, die aller
onaangenaamste gevolgen voor ons land
kan hebben. Wat toch is het geval?
Reeds geruimen tijd voert Duitschland
over onze binnenwateren grint en zand
naar België. Dat vervoer moet opho uden
heeft Engeland gezegd, want die grond
stoffen worden door onze tegenstanders
gebruikt voor oorlogsdoeleinden. Onze re
geering heeft echter door daartoe afge
vaardigde deskundigen de zaak laten on
derzoeken en bevonden, dat genoemde arti
kelen alleen gebruikt worden voor den
aanleg en de verbetering van wegen. En
zoo heeft onze regeering nu geantwoord
op de Engelsche nota waar wij tot den
löden November het transport verkeer van
grint en zand hebben toegestaan, kunnen
want hij wenschte zeer met zijn gast alleen
te zijn. Fleuriaux wist echter, toen Elisa
beth hem de hand reikte, haar nog gauw
een paar bemoedigende woorden toe te
fluisteren, zoodat het jonge meisje met
dansenden tred de kamer uitging.
Linguard en Fleuriaux bleven dus alleen
in de groote, sombere zaal en zagen el
kaar zwijgend aan, als twee worstelaars,
die op het punt zijn elkaar aan te grijpen.
De nabob had zijn souper geëindigd en
zat nu met de scherpe punt van een mes
te spelen, terwijl Linguard het buitenge
woon druk met snuifdoos en bril had, ter
wijl zijne sluwe kattenoogen fonkelden.
Eindelijk begon het zwijgen hem te be
nauwen en sprak hij op zijn gewonen,
zoetsappigen toon
»U hebt ons daar mooie verhalen ge
daan, mijnheer Auguste, maar het komt
mij voor, dat u weinig meer van die on
metelijke schatten overgehouden hebtu
komt hier terug als de verloren zoon
«De verloren zoon Je weet heel goed,
oude Linguard, dat ik mijn vaderlijk erf
goed niet heb kunnen verkwisten
«O neen, want u hadt het niet kunnen
meenemen
«Je veinst me niet te begrijpen. Maar
je gelooft toch zeker wel, dat ik bij mijne
terugkomst in mijn vaderland van plan ben,
al wat ik aan uwe hoede toevertrouwd
heb, terug te vorderen Na zoovele we
derwaardigheden zou ik gaarne mijn vaders
goed in rust en vrede genieten
wij uw eisch niet inwilligen.
En wat doet nu dat edele Albion, dat
zich immer in de bres gesteld heeft (hum
voor de rechten der kieine volken Het
blijft staan op zijn vordering. Ja het gaat
nog verder, en eischt dat zoo goed als
alle doorvoer van Duitschland zal worden
stop gezet, rn. a. w. dat wij een aantal
traktaten tot scheurpapier zullen verklaren.
En nu onze regeering daar niet van weten
kan en weten wil, heeft deze groote staat,
die zoo onbaatzuchtig weet op te treden
voor de rechten der zwakkere volken (er
is toch niemand die lacht bepaalt, dat
Nederland geen gebruik meer mag maken
van de telegrafische verbinding met zijn
relaties in Nederlandsch ludië en andere
landen, terwijl Amerika aan onze schepen,
komende uit de overzeesche bezittingen, de
bunkerkolen weigert.
Een ieder begrijpt, dat deze maatregelen
voor ons land van ellendige gevolgen kun
nen worden.
Ook in Engeland ziet men dit, blijkens
een artikel in «Dailly News®, in. Dit blad
noemt den getroffen maatregel in verband
met dien van Amerika omtrent de bunker
kolen «iets dat bijna met eene commerci*
eele en oeconomische vernietiging gelijk
staat®, en het zal, indien wij va» het te
legrafische handelsverkeer en het overzee
sche verkeer afgesneden gehouden worden,
gelijk wij nu feitelijk zijn, daarvan zeker
niet ver afblijven.
Wat zal.onze regeering doen Toegeven
Maar dan is ze een woord breekster tegen
op.. Diiitsfihlaad. Een bekend ingezetene
van Amsterdam heeft een kranig wooru
gezegd in deze zaak «Nooit ofte nimmer
zullen de eerlijke handelsmannen van ons
land bukken voor dezen maatregel en nim
mer zullen zij invloed trachten uit té
oefenen op onze regeering, gedachtig aan
het Engelsche gezegde Right or wrong,
my country. Hoe het ook loope, mijn land
boven alles.
Dat Engeland nog niet naar de vertoo-
gen onzer regeering luistert, blijkt wei
uit zijn pers, waarvan b.v. de «Daily
Chronicle schrijft
Reuter seint ons uit Londen
De Daily Chronicle schrijft in een hoofd
artikel Ons geschil met Nederland is nog
altijd niet geregeld en zal dit waarschijn
lijk blijven, tot de Hollanders toegeven,
liet is noodig te bedenken, dat de kwestie
er volkomen een is van marchandeeren en
volstrekt niet een kwestie van volkenrecht.
Het koude zweet parelde Linguard op
het voorhoofd.
«Op het oogenblik van uw vertrek«,
hervatte hij met doffe stem, «hebt u mij
al uwe roerende en onroerende goederen
bij eene wettige acte afgestaan.
«Dat weet ik wel, Linguard, maar dat
was immers maar fictie, want toen had
ik al eene verklaring van uwe hand in
mijn bezit, die de eerste acte krachteloos
maakte. In de contra-acte zoo noemen
ze immers zoo'n ding werd je enkel
als bewaarder van mijn erfgoed aangewe
zen, terwijl je je zelf verplichte het mij
op de eerste aanvraag terug te geven,®
«Maar die contra-acte bestaat niet meer,
want het zou al een wonder wezen, als
zoo'n onnoozel blaadje gezegeld papier aan
al die plunderingen, schipbreuken, enz. enz.
had kunnen ontsnappen
«En wat zou dat dan nog antwoord
de Fleuriaux zachtmoedig. «De voormalige
boekhouder mijns vaders, die allerwege als
braaf en solied bekend was, zal niet wei
geren mij mijn wettig erfgoed terug te
geven. Wat is een reepje papier verge
leken bij de beginselvastheid van een oud
dienaar
Linguard sprong van zijn stoel en begon
in koortsachtige opgewondenheid heen en
weer te loopen.
«De contra-acte is verloren, vernietigd 1«
juichte hij, als een kind in de handen
klappende, «ik dacht het wel.
Wordt vervolgd.)
NIEUW
let Laai van leiislen en Attn
Ui w
Lannstraat en de Boimelerwaard.
Of het oog stork" is