HET EEUWIGE VUUR m BAKOE. Uitgever: L. J. EERMAN, Heusden. No. 3731. Woensdag 12 December 1917. FEUILLETON. lie lioode Bastide. Und van altena Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90, franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag 4 uur ingewacht. Wat zijn de dagen donker en wat is het koud geweestwat hebben we weinig ter verlichting en ter verwarming van onze huizen. Wat hebben we die verzuchting dikwijls geslaakt in den iaatsten tijd en dan te denken, dat er een streek is op deze aarde, waar het licht en de verwarming zoo maar vanzelf komt. Hoe dat gelukkige land heet Dat is de stad Bakoe en omgeving, gele gen aan de Kaspische Zeeen de verlichting en verwarming, die de inwoners van deze streek zoo koste loos te beurt valt, geschiedt door de naphta. Naphta is een van de drie soorten van steenolienaphta, aardolie of bergolie (petroleum) en bergteer. De eerste, naphta, is zeer vloeibaar, lichter dan water, en zeer ontvlam baar, de aardolie of petroleum kent iedereen, zij is minder vloeibaar en heeft oorspronkelijk een rood-bruin of zwartachtige kleurde bergteer is even zwaar als water, maar is dikker en zwarter dan de olie. De naphta, waarvan hier sprake is, komt in Europa vooral voor bij Piacenza in Italië, op enkele plaatsen in Hongarije, maar vooral aan de kusten van de Kaspische Zee. Tusschen de Zwarte en Kaspische Zeeën loopt een hooge bergketen de hoogste van Europa. Deze berg keten eindigt in het schiereiland Apscheron, dicht bij de staat Bakoe, in het Russische gouvernement van dien naam. Bakoe's omstreken worden het ro- zenparadijs genoemd, wegens den aanzienlijken overvloed van deze bloemen, die men er vindtmaar hare grootste bekendheid heeft de stad te danken aan de naphtabrormen, die in haren omtrek gevonden worden Het bovengenoemde schiereiland Apscheron, dat ver in de Kaspische Zee vooruitspringt, bezit een rijkdom van die bronnen, zooals geen enkele plaats ter wereld Zeer merkwaar dig is dit schiereiland door zijne 27 (Uit het Fransch Zoo zie je dus, beste jongen, dat mijne handelwijze niet geheel en al ontbloot was van gezond verstand, dat ik geslaagd zou zijn, als die achterdochtige knorrepot niet met alle geweld die verdwenen contra-acte had willen zien. Ik had hem al eens ge polst op het punt van eene boedelschei ding tusschen ons beiden en hij greep het idee met beiden handen aan, maar die voorbarige ontdekking is helaas alles komen bederven »lk beschuldig u niet, mijnheer Fieu riaux,® antwoordde Maurice en drukte den ex-nabob de hand. «Ondanks uwe zonder linge manieren heb ik u leeren hoogach ten, en in elk geval ben ik u dankbaar voor de heerlijke uurtjes, die ik in Elisabeths bijzijn doorgebracht heb «Houd moed, mijn zoon riep Fieuriaux, Maurice op den schouder kloppende, «die uurtjes zullen niet de laatste geweest zijn. Zoo goed als het geluk ons tegen geloopen is, kan het ons ook weer meeloopen. Wij leven niet meer in den tijd, dat men de jonge meisjes tot een huwelijk kon dwin gen Er zijn nog rechters te Berlijn Elisabeth zal zich wel goed houden, en hare domme moeder zullen eindelijk de schellen wel van de oogen vallen slijkvulcanen, aardvuren, en andere, waarschijnlijk vulcanische verschijn selen, binnen wier bereik ook de omliggende eilanden gelegen zijn. Ten Zuid-Oosten en ten Noord- Oosten van Bakoe liggen twee mee- ren, die den naam dragen van «het kleine eeuwige vuur" en „het groote eeuwige vuur van Bakoe." Het groote meer ligt bij eene plaats, die Atesch- gah, dat wil zeggen, Vuuroord, heet, waar de vuuraanbiddende Parsen een tempel hebben gebouwd. Hier brandt het door koolwaterstof gevoede vuur zonder reuk of rook in eene onre gelmatig gevormde rotsachtige groef over een lengte van 120 voet; het brandt niet overal even hoog, maar op verscheidene plaatsen toch berei ken de vlammen eene hoogte van 18 voet. Boven de muren van het tempel gebouw steken vier steenen buizen uit, uit welke groote vlammen om hoog stijgenop de muren zelf ver heffen zich kleinere buizen. De steenen, die in den grond aan wezig zijn, worden door het vuur niet broos, terwijl kalksteenen, die men er in werpt, spoedig stuk breken. Elke opening, welke men in den omtrek in den grond maakt, doet gas uitstroomen, dat niet van zelf gaat branden, maar als men het aange stoken heeft, blijft doorbranden tot dat men de opening met zand toe maakt. De bewoners maken er ge bruik van Zij leggen in hunne huizen een leemen vloer. Op de plaats waar zij hun haard hebben, wordt een vierkante opening ge maakt, die met een steen gesloten kan worden; wanneer zij nu vuur noodig hebben, wordt eenvoudig de steen weggenomen, de uitstroomende gas wordt ontstoken en gebruikt zoo lang het noodig is. De wevers zet ten rieten buizen bij zich in den grond, terwijl zij de opening met metaal bekleeden, de uitstroomende gas wordt aangestoken en zoo hebben zij liet licht bij hun werk. Over een gedeelte van den omtrek ziet men des nachts phosphorische vlammen, die bij het daglicht natuur lijk niet zijn waar te nemen. Daze vlammen gelijken op die, welke ontstaan, als men onze vroegere Maurice schudde ongeloovig het hoofd en Fieuriaux geloofde zelf te weinig aan zijne voorspiegelingen, dan dat hij den armen jongen zou kunnen overtuigen. Zoo doende ontstond er eene pauze in hun gesprek. Maurice was de eerste, die het stilzwijgen verbrak. «Als ik vragen mag, mijnheer Fieuriaux, wat zijt ge nu verder van plan te doen vroeg hij zacht en beschroomd. »Ik riep Fieuriaux zijn vroegeren spottenden toon hernemende. »Wat duivel zou mij anders overblijven, dan mij weer te verhuren als matroos op het eerste schip het beste, dat uit de haven van Marseille gaat vertrekken Of zou ik misschien meer verdienen, als ik mij op de kermis sen in een tentje als curiositeit liet be kijken ik wed, dat ieder er een stuiver aan zou wagen, om dien beroemden nabob van de Roode Bastide van nabij te mogen zien met zijn gouden kaftan aan en zijne prachtige Turksche pijp in den mond. Waar achtig, Maurice, ik koos met alle liefde het laatste, als het me maar genoeg op bracht om altijd bij u te kunnen blijven Ik weet niet, hoe het komt, maar geen sterveling in de vijf werelddeelen, die ik doorkruist heb, heeft mij zooveel belang stelling ingeboezemd als gij. Bij Mahomed, mijn jongen, je hebt mij betooverd «En ik, mijnheer Fieuriaux,® sprak de jonkman getroffen, «van het eerste oogen- blik af, toen ik de klank uwer stem hoorde, voelde ik mij onweerstaanbaar lot u aan- lucifers in de duisternis aanstreek op een vochtigen muurevenmin als deze vlammen warmte geven, doen z ij het. en men kan ongehinderd door deze vlammen heet wandelen, zonder ook zelfs iets te ruiken. Slot volgt. BUITENLANDSCH OVERZICHT. De heele wereld is -tot in haar diepste voegen geschokt geworden de laatste da gen. Rusland heeft, zich bankroet verklaard. Het heeft zijn staatsleeningen, in het bui tenland gesloten, voor ongeldig verklaard en staakt van nu af aan alle rentebetaling en aflossing der staatsschuld. Zoo luidden de telegrammen. Dat wilde wat zeggen. Ineens was alle oorlogsellende vergeten, over niets anders werd gesproken. Dui zenden zaeen zich van hun bezit beroofd In Nederland alleen werd jaarlijks 70 millioen gld. aan rente van Russische staatsleeningen ontvangen, hetgeen neerkomt op een waarde van 1500 millioen gld. in Russi sche staatsschuld. En dat alles kwijt. Door één enkele pennestreek. Begrijpelijk dat menigeen er slapelooze nachten van heeft doorgebracht. Gelukkig blijkt het een onjuist bericht te zijn geweest. Het is nog zoover niet. Het is alleen een denkbeeld geweest dat geuit werd in de Prawde, het officieele orgaan der maxi malisten. Het Russische volk aldus was de redeneering van het blad is niet ver plicht jaarlijks ruim 1 milliard roebel te betalen als bijdrage voor den strijd van het internationale kapitaal, waarin het is meegesleept. Rusland heeft voor dien strijd genoeg betaald aan bloed en vóór dezen oorlog ook aan rente en aflossing. Het oogenblik is nu gunstig een streep door die rekening te halen. Wij hebben hier nog niet te doen met een besluit der Russische regeering. Maar wat niet is kan komen. Immers de Russische maatschappij is gansch en ai ontredderd. Haar schuld stijgt bergen hoog en zij is niet bij machte aan haar verplichtingen te voldoen, tenzij zij nieuwe leeningen sluit. Het laat zich verstaan, dat de Amerikanen die nu de voor naamste. geldschieters zijn, hun hand op den zak houden en zeggen als gij ons niet helpt met uw bloed helpen wij u niet met den dollar. Dat voorloopig de rentebetaling achter getrokken en ik moet u ronduit zeggen, dat het mij pijnlijk zou vallen, als wij nu moesten scheiden, want gij zijt mijn eenige vriend. Weet u dan heelemaal geen middel om dien slechten Linguard te dwingen »Zonder de verdwenen contra-acte kan ik niets tegen hem beginnen. De acte van afstand, die hij in zijn bezit heeft, is voor den rechter afdoende, zoolang die andere niet teruggevonden is Maar buitendien, om in ons mooie Frankrijk een proces op touw te kunnen zetten, moet men een zak vol geld hebben, en ik heb nog maar een twintig louis over, waarbij hoogstens een stuk of drie zouden komen, als ik mijn nabobsplunje bij den uitdrager bracht. Het kleinste advocaatje zou den neus ophalen voor zoo'n bagatelletje 1« «Maar u hebt nog al eene gegoede fa milie. Op de Roode Bastide dweepte zij met u »Meen je de Le Clercs, de Millots, de Laforets en hoe hunne satansche namen meer waren, die zoo heerlijk naar het vet en het leer hunner winkels rooken Je zult toch niet zoo dom zijn, om al die praatjes en beloften te gelooven Die goede, beste, brave smullers zouden mij geen rijksdaal der, geen dubbeltje, geen cent geven, zoo dra ze wisten, dat ik geruineerd ben O hemel neen, ik ben geen oogenblik hun dupe geweest, en dat zullen zij zelf wel gezien hebben, als zij niet geheel en al blind waren Neen, het zou maar tijd verspillen zijn, hen op de proef te stellen wege zal blijven is wel haast zeker. Maar dat de staatsschuld als niet bestaande verklaard zal worden, gelooven wij voor eerst niet. In dat geval zou men te doen hebben met een daad, die zoozeer in strijd is met de meest algemeene begrippen van eerlijkheid en trouw, dat men ze eenvoudig als diefstal in het groot zou moeten beti telen. Maar Rusland kan niet buiten den financieelen steun in het buitenlandook in de toekomst zal het die hulp dringend noodig hebben voor zyn ontwikkeling. Wei gert het de betaling geheel, dan is het als rijk tot den ondergang gedoemd. Toch is de toekomst voor Rusland don ker. Wij lazen onlangs, dat de staatsschuld, die ui de laatste vredesjaren circa 450 millioen roebel voor rentebetaling eischte, door den oorlog zoo sterk was gestegen, dat het bedrag der voor de rente benoo- digde gelden tot circa 1900 millioen roe bel was geklommen. Een dergelijke last voor een land als Rusland is zwaar te dragen, en het is geen wonder, dat het probleem om nieuwe leeningen op te ne men en geld te vinden voor de interest betaling hoe langer hoe moeilijker is op te lossen. Men weet, dat dan ook de bankbiljettenpers danig aan den arbeid is gezet, hetgeen de oeconomische desor ganisatie slechts verergert. Er is echter een lichtpunt, dat in deze beschouwing niet onvermeld mag blijven. Rusland is een in hoofdzaak agrarisch land, een laud van graan en grondstoffen. Dat wil zeggen, dat het producten heeft aan te bieden, die na het sluiten van den vre de door alle landen zeer zullen worden ge zocht, zoodat de mogelijkheid van een gunstige handelsbalans tiinnen niet al te langen tijd voor Rusland geenszins tot de onmogelijkheden behoort. Hierin dus dat het vlugger dan industriëele landen zich van de oorlogsschade kan herstellen, ligt een belangrijk en juist motief voor de in het algemeen optimistische stemming om trent de soliditeit der Russische fondsen. Mocht echter het Russische rijk als staatsgeheel niet blijven bestaan, maar verbrokkeld worden en in allerlei deelen uiteenvallen, dan wordt Rusland een his torisch begrip het wordt een ontbonden grootheid waar geen verhaal meer op is. Veel zal er van af hangen of' de vrede spoedig gesloten wordt, dan wel of de Europeesehe oorlog zal voortduren en het proces van ontbinding in Rusland zal be- «O hemel borst Maurice uit, »'t Is of alles, wat ik liefheb, veroordeeld is te lijden en altijd maar te lijden Nauwelijks had hij deze wanhopige woor den gesproken, of zij hoorden den herber gier beneden luid en driftig spreken ver volgens deden haastige voetstappen de trap kraken de deur werd opengeworpen en Elisabeth Meursanges kwam meteen licht schoudermanteltje om de kamer bin nenstormen. Maurice gaf een schreeuw van verras sing en ving het meisje in zijne armen op. «Red mij, red mij anders kon zij niet uitbrengen. «Elisabeth liefste waar kom je vandaan? Wat is er gebeurd Je bent toch niet gevlucht vroeg Maurice driftig. Zij koii nog niet spreken. »Ga zitten, mijn kind, ga zitten,sprak Fieuriaux op vaderlijken toon. «Zeker weer een nieuwe schurkestreek van Linguard, niet waar?« «Die deur dicht die deur dicht hijgde het arrne meisje, in verwarring om zich heen ziende. «Ze vervolgen mij, geloof ik Ver scheidene menschen hebben mij gezien ik liep als eene dolle U helpt mij toch, als ze hier komen «Zeker, Elisabeth, de heer Fieuriaux en ik zullen je met ons bloed verdedigen, als het noodig isantwoordde Maurice vu rig. «En aan het bloed van één van de twee vorderen. Het zal wel hoogstwaarschijnlijk komen tot een afzonderlijken vrede met de cen- tralen. Er is reeds een definitie ven wa penstilstand gesloten over een uitgestrekt terrein, ook het Roemeensche front is daarbij ingesloten. Er wordt in de telegrammen niet bij vermeld voor hoe lang de wapen stilstand is gesloten. Een bericht uit Ham burg zegt, dat het een wapenstilstand is tot aan den vrede, wat feitelijk hetzelfde beteekent als afzonderlijke vrede met de centralen. Op de overige gevechtsterreinen begint zich reeds de veranderde toestand van het Oostelijk front te laten gevoelen. Bij Ka- merijk hebben de Duitschers de Engelschen teruggedreven. In Italië rukken de ver bonden Duitsche en Oostenrijkse!)-Hongaar- sche troepen weer voorwaarts. Alles wijst er op, dat de troepen die aan het Rus sische front werden vastgehouden losge komen zijn om elders den vijand op het lijf te vallen. Wat zal het gevolg zijn Zullen de centraler) bij machte zijn de ge allieerden te verpletteren vóór Amerika komt afzetten met zijn millioenen krijgers Wij gelooven het niet. Indien het niet gelukt in dezen winter een vrede door overeenstemming, een vrede door onder handeling, zonder overwinning, te verkrij gen, zal er wel weer een jaar en misschien nog een jaar bij komen voor de onzalige strijd geëindigd is. En het ziet er niet naar uit, dat wij de vredesklokken zullen hooi en galmen op het Kerstfeest, het Vredes feest bij uitnemendheid. In Frankrijk heeft Clemenceau de teugels in handen, d. w. z. de ingekankerde haat tegen Duitschland is daar aan de regeering en in Engeland hoort men nog immer de leuze, gelijk nu weer uit den mond van Sir Edward Carson: In de tegenwoordige omstandigheden moet men niet over vrede sprekenNaar de meening van Carson is alle gepraat over vrede zoowel boosaar dig als misleidend. De Engelsche regeering is vast besloten voort te gaan met den oorlog, tot elk der bondgenooten voor zich het doel bereikt heeft, waarvoor hij ten oorlog is gegaan. Hiertegenover heeft graaf Czerniri, de Oostenrijksch-Hongaarsche minister van bui ten andsche zaken, te kennen gegeven dat de monarchie met de Duitsche broeders zal meestrijden op aile fronten. M. a. w. het Oostenrijksche leger zal ook op het Westelijk front verschijnen en deze hulp bromde Fieuriaux, zou op 't oogenblik weinig verbeurd zijn Langzamerhand kwam Elisabeth tot zich zelve. Het glas koud water, dat Maurice haar onder tusschen toegediend had, werkte als altijd bedarend. «Maurice mijnheer Fieuriaux, wat moet gij wel van mij denken O, ik weet wel, dat ik verkeerd doe, erg verkeerd Ik heb mijne eigene moeder verlaten en ben naar mijne eenige vrienden gevlucht, die ik op de wereld heb, maar ik kon niet anders Ik ben wanhopig Mijn hoofd is ais vuur Ik kan niet meer denken 1 O, hemel, wat zal er nog van mij worden Maurice sloeg beschermend de armen om haar heen en fluisterde haar allerlei troostwoorden in. «Maar zeg ons toch eens, Elisabeth, sprak Fieuriaux vriendelijk, «wat de eigen lijke reden van uwe vluchfe is Dat zal geene kleinigheid zijn, dunkt me «O, mijnheer Fleuriaux,« snikte het lieve meisje. »'t Is schandelijk 't is vreese- tijk I Gisteren avond na uw onverwacht vertrek, moest ik in bijzijn mijner moeder eene lange strafrede van Linguard aanhoo- ren, die eindigde met woorden van vergif fenis en verzoening. Hij deed mij de schit terendste beloften, als ik zijne vrouw wilde worden. Al zijn geld en zijne uitgestrekte goederen zou hij mij vermaken, maar ik weigerde stellig. Wordt vervolgd.) NIEUWSBLAD veor M lm via MiMen Altena. Langstraat en Ie Biiitltrvurl

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1917 | | pagina 1