HET EEUWIGE VUUR
m BAKOE.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3733. Woensdag 19 December 1917.
FEUILLETON.
lie lioode lïastide,
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 0.90,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 40 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
AAN* DE ABONNÉS.
Na de grondstoffen in het bedrijf
steeds stijgende blijven en de prijs
van het papier zelfs verviervoudigd
is, om van inkt, gas als beweeg
kracht enz. enz, niet te spreken,
moet ik er, hoewel noode, toe be
sluiten hiervan een zeer klein ge
deelte op den abonnementsprijs te
brengen en zal die, ingaande 1
Januari a s. met 15 cent per kwar
taal worden verhoogd zoodat met
1 April voor de eerste maal over
15 cent méér zal worden beschikt.
De Abonné's, die mij gedurende
35 jaar trouw gebleven zijn, zullen,
naar ik vertrouw, deze maatregel
geheel billijken.
löHi^ Met het oog op de a.s.
KERSTDAGEN op Dinsdag en
Woensdag 25 en 26 December zal
ons Blad in die week slechts één
maal verschijnen en wel ZATEB-
DAG 29 December.
Het daaropvolgend Nummer ver
schijnt in plaats van Woensdag,
DINSDAGMORGEN 1 Januari.
Aanbevelend,
DE UITGEVER.
N. B. Nieuwe abonnés, die zich
vóór 1 Jan. a.s. aanmelden, ontvan
gen tot dat tijdstip de nog te ver
schijnen nummers gratis
(Slot.)
In vroegere tijden, toen dit gedeelte
nog niet in de handen der Russen
was, woonden hier Parsen, vuuraan
bidders, die nog in een groot gedeelte
van Azië tusschen de Mahomedanen,
Brahmanen en Buddhisten verspreid
wonen. Zij beschouwden deze plaats
natuurlijk als eene heilige plaats en
begaven zich daarheen uit de verste
streken. Nu het land in de handen
der Russen gekomen is, doen zij dit
29 (Uit het Fransch)
«Zoudt ge haar gekend hebbenriep
Fieuriaux vol vuur.«Dat vreesehjk drama
heeft destijds te veel gerucht gemaakt in
Provence, dan dat ik den naam van mijn
diep betreurd slachtoffer voor u zou be
hoeven te verbergen. Ja, zij heette Na
thalie Fougères.c
«Zwijg toch, mijnheer, u beleedigt mijne
moeder
Eene welsprekende stilte volgde op dezen
uitroep. Elisabeth haar eigen leed verge
tende, durfde geen adem te halen terwijl
Maurice den nabob ongeloovig bleef aan
staren.
Eensklaps snelde hij op zijn jongen vriend
toe en greep hem bij den arm.
»Uw ouderdom riep hij met heesche
stem wanneer zijt gij geboren
«Mijnheer
«Het moet, Maurice; het moet, ik eisch
hetik smeek er u om
»Ik ben geboren den 9en Mei van het
jaar 1800.«
«In Meiherhaalde Fieuriaux zacht,
terwijl hij de hand nadenkend tegen het
voorhoofd legde, «en ik ben scheep gegaan
in Maart, neen, in 't begin van April
hemel geef mij het geheugen terug
Toen ik Nathalie verliet, was haar toestand
nog. De Russische Regeering name
lijk heeft meer dan eenige andere,
verschillende nationaliteiten onder
zich en de meest uiteenloopende
godsdienstvormen. Die bevolkiDg
wordt in hare godsdienst niet gehin
derd onder de uitdrukkelijke voor
waarde, dat zij niet in verzet komt
tegen de wetten des lands. Zoo komt
het, dat de vuuraanbidders nog van
heinde en ver, uit Indië zelfs, haar
Bakoe komen om te aanbidden. Zij
blijven dan dikwijls jaren lang op de
heilige plaats, ja sommigen hun ge-
heele leven. Zij wonen rondom de
groeve in kleine hutten, in welke zij
van het gas, tot het koken hunner
spijzen en tot verlichting gebruik
maken. Op sommige tijden zijn de
gasuitdampingen heviger dan gewoon
lijk. Op het schiereiland worden
125 naphtabronnen gevonden, die
jaarlijks 32000 pond zuivere naphta
opleveren en tien millioen taaie en
vloeibare aardpik. Deze aardpik
maakt te Bakoe en in den omtrek
de eenige brandstof uit. De kost
bare witte naphta komt slechts uit
weinige bronnen en wordt slechts in
zuiverheid overtroffen door de naphta,
die van Piacenza en van Amiana bij
Parma in Italië komt. Juist om die
kostbaarheid worden die bronnen,
welke de zuivere witte naphta leve
ren, afgesloten en mogen slechts een
maal in de maand geledigd worden
de zwarte, pikachtige wordt dagelijks
uit vele bronnen geschept. De slijk-
vulkanen liggen in de straat van
Bakoe naar Nawagi en breiden zich
over eene lengte van twee geogra-
phische mijlen uit. De meeste van
die slijkvulkanen zijn onophoudelijk
in werking. Soms ontstaan er plot
seling ondiepten in de zee, een nieu
we slijkvulkaan verheft zich en werpt
dikwijls zoovele vaste stoffen uit, dat
zij boven de oppervlakte van het
water uitkomen en alzoo een nieuw
eiland vormen. Zoo is daar omstreeks
25 jaar geleden het bovengenoemde
eiland Kumani ontstaan, en zoo zijn
misschien al de eilanden daar in den
omtrek ontstaan, die allen dezelfde
verschijnselen vertoonen. Abich, de
groote natuuronderzoeker, hoogleeraar
in de mineralogie te Dorpat, nabij
de Oostzee in Rusland, doorreisde de
reeds ver t gevorderd. Maurice, Maurice
riep hij op hartroerende» toon, «kom hier,
e bent mijn .4
»lk ben de zoon van Jean Longpré,
mijnheer. <c
»'t Is waar, 't is waar riep de nabob
in eene onuitsprekelijke verwarring, maar
laat zien wij moeten nadenken als
wij die vreemde omstandigheden vergelij
ken. Help mij, Maurice, mijn mijn
vriend Mijn hoofd barst ik ben bang,
dat ik gek word Juist, zoo was het
immers, uwe moeder schreide altijd, als zij
u alleen aanzagUwe tegenwoordigheid
boezemde haar eene soort van schrik in
Dat'kwam van hare vreeselijke herinnerin
gen En uw vader liet u by elke ge
legenheid zijn haat gevoelen hij behan
delde u niet, zooals zijne andere kinderen
na den dood van uwe moeder heeft hij
u zoo spoedig mogelijk zijn huis uitgezet,
hij wilde u nooit weer terugzien Zeg
was dat zoo niet Heb je mij dat niet
verteld op dien stormachtigen avond tus
schen dit herbergje en de Roode Bastide
Maurice kon niet antwoorden. Hij was
ook zoo bleek als een doek geworden en
zat onbewegelijk als een steenenbeeld voor
zich uit te staren.
«Maar hoe,4 ging de nabob voort, »heeft
Nathalie zich te La Ciotat kunnen verber
gen Waaraan is zij herkend Hoe kon
zij spoedig trouwen, om haar toestand ver
schoonbaar te maken Maurice, uwe
moeder moet u minstens ééne keer over
landen van den Kaukasus en het
Noorden van Perzië en heeft de
streek van Bakoe nauwkeurig onder
zocht en de resultaten zijner geolo
gische onderzoekingen in vele geschrif
ten medegedeeld
Onder de eilanden in de nabuur
schap van Bakoe, zijn het meest be
kend, het Varkenseiland, geheel met
naphtabronnen en slijkvulkanen over
dekt en het eiland Tschelekin. Dit
laaste eiland telt 3500 naphtabronnen,
die jaarlijks zes millioen pond naphta
verschaffen.
Het is te begrijpen, dat de oor
spronkelijke bevolking van die stre
ken, die het vuur aanbaden als de
natuurkracht, waaraan zij het meeste
verschuldigd waren, eene plaats, als
deze in hooge eer hielden, dat zij
daar hunne tempels oprichtten, dat
zij daar heen ter bedevaart togen.
Het moet dan ook een wonderbaar
verschijnsel zijn, voor menschen, die
weinig of niets van de vorming der
aarde weten, daar als van zelf het
vuur te zien opstijgen en onafgebro
ken te zien voortbranden opdezelfde
of ongeveer dezelfde wijze. Het ver
schijnsel is eenig in zijn soort. De
vuurbakens, de wegwijzers van de
zeelieden langs de kusten, die over
al met groote kosten moeten worden
opgericht, heeft de natuur, daar zelf
tot .stand gebracht, en de reusachti
ge vuurzuilen bij den tempel van
Ateschga en de 120 voet lange vlam
van het groote eeuwige vuur vormen
een natuurlijke vuurbaak,-zoo kolos
saal, dat de mensch vergeefs zal
trachten zoo iets indrukwekkends na
te bootsen.
BUITENLANDSCH OVERZICHT.
Zouden er wel veel menschen zijn, die
iets geleerd hebben uit den vreeselyken
tijd, dien wij beleven
Nu ja, degenen, die er krap bijzitten en
zich bekrimpen moeten, hebben wat zui
nigheid leeren betrachten maar is de
noodtoestand voorbij, dan zal alles wel
weer grootendeels zijn ouden gang gaan.
Maar voor het overige Zou de mensch-
heid, de groote menigte, blijvenden zegen
uit deze lijdensperiode deelachtig worden
Elk lijden, dat over een volk of een mensch
komt, laat hen niet zooals zij tevoren wa-
haar verleden en hare familie gesproken
hebben zij heeft u zeker bijzonderhe
den aangaande uwe geboorte moeten ge
openbaard hebben
»Zij heeft mij nooit over hare ouders
of bloedverwanten gesproken,antwoordde
Maurice «nooit zinspeelde zij op hare po
sitie voor haar huwelijk. Eerst toen ik tot
de jaren des onderscheids kwam, heb ik
haar familienaam vernomen, en nooit kwam
er eene vertrouwelijke mededeeling over
hare lippen dan een uur voor haar dood
»Dan ontsnapt de waarheid uit de meest
gesloten harten. Spreek Maurice verberg
mij niets
»lk zal u alles zeggen,besloot Maurice
met tranen in de oogen. «Moeder liet mij
in hare kamer roepen wij waren alleen
zij omhelsde mij en weende. Toen vroeg
ze mij vergiffenis, dat zij vaak zoo koel en
onrechtvaardig tegen mij geweest was,
maar meteen haalde zij onder haar hoofd
kussen een gezegeld pakket weg en drukte
het mij in de hand. ««Mijn zoon,«« sprak
zij met wegstervende stem, »als ik er niet
meer ben, zult ge in deze papieren een
antwoord vinden op mijn zonderling gedrag
tegenover u ik heb het recht niet, u de
zaken te verbergen, die u regelrecht aan
gaan. Maar als gij eenige genegenheid voor
uwe ongelukkige moeder hebt, tracht dan
niet hare fouten en gewetensknagingen te
leeren kennen Ik nam het pakket aan
en verborg het zorgvuldig. En aan haar
laatsten wensch getrouw, heb ik het nog
ren. Wij komen uit elke beproeving beter
of slechter te voorschijn. Verslapt of ge
staald. De rampen louteren ons, gelijk
het vuur het zilvererts loutert, of ze ver
harden ons, gelijk de klei in den steen
oven. Wij zullen uit den bangen en langen
nacht, die over ons werelddeel zijn zwarte
vlerken heeft uitgebreid, te voorschijn ko
men als innerlijk rijkere of armere men
schen.
Wanneer wij letten op de geestesge
steldheid van ons volk, vreezen wij dat de
oorlogsjaren ons niet veel vooruit zullen
brengen. Men schijnt nergens anders over
te denken dan dat alles zoo duur wordt
en dat er aan alles gebrek komt; men
peinst en tobt over de kleine alledaagsche
dingen, maar voor hoogere beginselen, voor
bezinning en zelf beproeving heeft men geen
lust, geen tijd. Eri toch zijn er machtige
dingen in aantocht. De wereld zal niet
blijven gelijk ze is. Er nadert een nieuwe
tijd. De tronen wankelen. De regeeringen
voelen de grondslagen onder zich beven,
Rusland heeft het sein gegeven, het begin
gemaakt. Daar is een ultra-socialistische
partij op het kussen gekomen. Daar is
het gansche maatschappelijke leven ont
wricht. Een gansch nieuwe levensstroo-
ming is er bezig haar bedding te graven.
Maar, wat daar gebeurt zal niet binnen de
Russische grenzen blijven. Het zal zich
voortspoeden van volk tot volk. Wij zien
den dag komen dat de revolutie zich baan
gaat breken allerwege. Hoe zullen wij er
tegenover staan Zal de oorlogstijd ons
iets geleerd hebben
Wat Rusiand aangaatMelden wij
maar eerst dat de wapenstilstand nu in
derdaad is gesloten. Hij geldt voor vier
weken, staat er i n het verdrag. Maar
wordt hij niet zeven dagen voor het ver
strijken van dezen termijn opgezegd, dan
wordt hij stilzwijgend voortgezet.
Men zal dus wel feitelijk te doen hebben
met een wapenstilstand tot aan het sluiten
van den vrede. Want de vredesonderhan
delingen zijn al begonnen. By artikel 9
van het verdrag was zulks bepaald. Dat
artikel 9 is het eenige artikel, dat wij tot
dusverre kennen. Ook weten wij echter,
dat de wapenstilstand zich uitstrekt over
alle Russische fronten. Daarmee is tevens
gezegd, dat de fronten der geallieerden
niet in de onderhandelingen zijn betrokken
geweest.
Maar al is de strijd naar buiten nu ge
ëindigd, de bintienlandsche verwarring en
nooit geopend.®
«Waar is dat pakket, Maurice Heb je
het nog, myn jongen Je hebt het toch
niet verloren
De jongeling liep dadelijk naar zijn va
lies en haalde er een lang, smal pakje uit,
dat hij snel losmaakte en bij opening een
dikken brief bleek te bevatten, die even
als een testament verscheidene zware ze-
gels droeg.
«Geef hier Geef hier riep Fieuriaux
haastig.
Maurice aarzelde een oogenblik.
«Hier hebt u het,« zei hij eindelijk met
gesmoorde stem »ik geloof, dat u het
recht hebt het geheim mijner arme moe
der te kennen
Met bevende handen nam hij het pakket
aan, opende de enveloppe en wierp een be-
geerigen blik op de papieren, die het be
vatte, waarbij de tranen hem uit de oogen
sprongen.
«Geen twijfel meer juichte hij, «daar
hebben we die fameuze contra-acte, getee-
kend LinguardEn dit is de notariëele
acte, waarbij ik aan de ongelukkige Na
thalie of aan het kind, dat zij ter wereld
zou brengen, de inkomsten van al mijne
goederen vermaakte. Uit haat tegen haar
verleider, den moordenaar van haar broe
der, heeft het lieve wezen geen gebruik
van deze gewichtige stukken willen ma
ken Kijk, op dit papier staat het ver
haal van de treurige gebeurtenissen van
haar leven ons noodlottig liefdesavontuur,
ontreddering duren voort. Toch breidt de
macht der huidige bewindslieden zich steeds
meer uit. De kozakken onder aanvoering
van Kaledie kunnen geen stand houden
tegen de troepen der maximelisten. Zelfs
is er een bericht dat generaal Kaledin met
zijn ganschen staf gevangen genomen is,
wat vooral beteekent als dat Lenin en zijn
aanhang nu vaster dan ooit in het zadel
zitten.
Hoe het nu verder in Rusland zal gaan
is nog niet te bezien. Trotsky, de rechter
hand van Lenin, moet in een toespraak
tot de tegenstanders der maximelisten ver
klaard hebben»Gij zij ontdaan over het
woeste schrikbewind dat wij tegen onze
klasse-vijanden toepassen. Maar weet wel,
dat het geen maand meer zal duren, of
dat schrikbewind zal een nog verschrikke
lijker vorm aannemen, naar het voorbeeld
van het schrikbewind van de groote revo
lutionairen van Frankrijk. Niet de vesting,
maar de guillotine zal onze vijanden wach
ten
Voor de geallieerden is de Jpop der za
ken in het Oosten alles behalve aangenaam.
De Duitsche en Oostenrijksch-Hongaarsche
troepen, die nu vrijgekomen zijn, zullen
wel grootendeels overgebracht worden van
het Westelijk front. En dan zal er na
tuurlijk getracht worden den tegenstander
aldaar een stoot toe te brengen vóór dat
de hulp van Amerika zich kan laten gelden.
De komende Amerikaansche hulp kan
de reeds tot den hoogsten graad opgevoerde
militaire macht van de Engelschen wel
aanzienlijk versterken, maar tot hoever zal
dat gaan Zooals de Oostenrijksche mi
mister Czernin zeideHet is zeer gemak
kelijk gezegd, een millioenenleger van Ame
rika naar Europa te zenden, maar of zulk
een plan verwezenlijkt kan worden, moet
nog blijken.
Volgens een telegram van 40 December
uit Washington, waarschuwt Baker, de
Amerikaansche staatssecretaris van oorlog,
in zijn weekbericht reeds, dat, nu Duitsch-
land versterkingen van het Russische front
heeft gekregen, een algemeen offensief in
het Westen mag worden verwacht. Vol
gens verschillende berichten duurt het ver
voer van troepen uit Rusland voorthet
is slechts de vraag, wanneer en waar de
hierdoor te bereiken versterking van de
Duitsche westelijke legers in offensieve oor
logshandelingen tot uiting zal komen.
Dat de Duitsche legerleiding zal volstaan
met een algemeene versterking van het
mijn duel met haar broeder, hare heime
lijke vlucht vlucht naar La Ciotat. haar
huwelijk met een gering burgerman, die
zijne betrekking aan hare familie te dan
ken had en die bereid was haar uit de
klauwen der oneer te redden, haar zelf
verwijt en doodsangsten, alles staat hier
geschreven met hare eigene hand Mau
rice, Maurice, geloof je me nu
«Vader! Lieve vaderriep de jonk
man en wierp zich in de armen van den
schreiende» man.
«Mijn zoon sprak Fieuriaux, terwijl
hij Maurice tot stikkens toe aan zijn hart
drukte, ik heb een zoon, ik, de avon
turier, de man zonder naam ik, de paria
der vijf werelddeelen O, als ik geweten
had, welk geluk nog voor mij weggelegd
was, wat zou ik het gevaar ontloopen heb
ben Wat zou ik misschien laf geweest
zijn neen, dat nietMaar niets had
mij uw bestaan geopenoaard. Eén keer in
Afrika sprak ik een koopvaardijkapitein,
dien ik te Marseille gekend had hij ver
haalde mij de verdwijning van Nathalie en
zei, dat men het er a.gemeen voor hield,
dat zij de hand aan zich zelve geslagen had.
En ik geloofde die noodlottige historie ik
had geen hoop meer vfcder te zijn, even
min als ik ooit echtgenoot geweest was
Toen zocht ik overal het gevaar met eene
soort van woede op en vierp mij halsover
kop in de dolste ondernemingen
Und van altena
M Land van Heysdon m
Wordt vervolgd.)
Lanastraat u is
OMHluman