PIJNLIJKE VOETEN.'
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3798. Woensdag 7 Augustus. 1918.
3S,
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.05,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 1—6 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag
4 uur ingewacht.
Tot de deelen van het menselielijke
lichaam, die het slechtst verzorgd
worden, beliooren zonder twijfel de
voeten, en toch, hoe belangrijk zijn
die lichaamsdeelen en hoe schoon
en doeltreffend zijn ze gebouwd
Zij zijn het, die het heele lichaam
hebben te dragen en vormen toch
maar een klein steunvlak, dat echter
in staat is veel te torsen, doordat de
samenstellende béentjes samen een
boog vormen. De voetbeentjes zijn
met elkander in onvolkomen gewrich
ten vereenigd tot een gewelf, op
welks hoogste punt de last van het
lichaam rust en welk gewelf met drie
punten op de grond rust, n.l. met
het hielbeen en met de ballen van
den grooten en van de kleinen teen.
Door de spanning van de banden
aan de ondervlakte der beentjes
wordt het gewelf, in standgehouden.
Zoodoende wordt er een sterk steun
vlak verkregen.
Bij het loopen wordt de voet eerst
met den hiel op den grond geplaatst,
dan wordt de hiel opgelicht en gaat
het gewicht van het lichaam over
op de teenballen en daarna op de
spits, voornamelijk van den- grooten
teen. Door deze beweging wordt de
elastische gang verkregen. De groote
teen ligt in het verlengde van den
binnenvoetrand. Zoo zien wij den
voet dan ook bijna zonder uitzonde
ring bij jeugdige kinderen.
En hoe zien wij den voet bij vol
wassenen vaak Meestal is de groote
teen naar buiten gedrongen in de
richting naar de andere teenen, en
zijn deze laatste slecht gegroeid en
tegen elkander gedrongen, ja som
wijlen over elkander liggende.
Door de tegen elkander drukkende
teenen en den daardoor ontstanen
druk en wrijving tegen de schoenen
ontstaan de verhardingen, die wij
likdoorns noemen.
Deze afwijkingen worden zeer in
de hand gewerkt door slecht, on
doelmatig schoenwerk, en daarom
zei ik in den aanhef, dat de voeten,
hoe belangrijke lichaamsdeelen ook.
slecht worden verzorgd. Immers,
waar voor de overige kleeding wel
gelet wordt op goeden snit en goed
passen, en men liefst zich de klee
deren laat aanmeten en vóór het
afwerken nog eens passen, is men
met schoenwerk al spoedig tevreden
met fabriekswerk, met werk, dat
naar een en dezelfde snit in ver
schillende nummers gemaakt wordt.
Met de individueele verschillen wordt
geen rekening gehouden, en passen
de schoenen minder goed, welnu, als
het niet al te erg is, loopt men er
mede.
En toch, hoevele menschen moe
ten niet in hun dagelijkschen arbeid
veel werk eischen van- de voeten
menschen, die veel gaan, die veel
staan moeten Door hen worden
dan ook herhaaldelijk klachten geuit
over pijnlijkheid der voeten, die door
staan en gaan verergerd wordt. De
pijnen worden gevoeld op verschil
lende plaatsen van den voet, onder
den binnenenkel, aan de rugzijde
van den voet, aan de ballen van
grooten en van kleinen teeneigen
lijk overal, waar de kleine voetwor
telbeentjes in gewrichten met elkaar
samenkomen. Typisch is, dat de
pijnen terstond bij rust verdwijnen
Deze pijnen kunnen een graad be
reiken, die het voortwerken onmo
gelijk en rust noodzakelijk maakt.
Men heeft deze voetklachten toe
geschreven aan het verdwijnen van
het voetgewelf. De zwaarte van het
lichaam tracht steeds het gewelf in
te drukken, de versterkingsbanden
geven toe en allengs zakt het gewelf
in, totdat ook de binnenrand van den
voet den bodem raakt. De voet is
dan binnenwaarts gedraaid, wat aan
het uitpuilen van den binnenenkel te
zien is. Er is ontstaan een platvoet.
Wanneer men met bevochtigde voet
zolen op een vloer loopt, ziet men
duidelijk afgeteekend, dat bij gewone
voeten alleen de buitenrand, de teen-
ballen en de teenen den grond raken
bij een platvoet komt de zool over
meer dan de helft op den grond, wat
op deu vochtigen afdruk duidelijk te
zien is. De pijn, zoo zeide men,
wordt nu veroorzaakt door de ab
normale rekking der banden tusschen
de gewrichten der voetwortelbeen
deren.
Evenwel is het merkwaardig, dat
2
EEN LEVENSBEELD.
19
»Dokter, wat zeg-de er van vroeg de
kasteleinsche op een avond toen de genees
heer, die vrouw Keetje bezocht had, weer
in zijn rijtuig stapte.
»'t Is een langzaam heengaan, vrouw
Carels.a
Och erm
Dienzelfden nacht bleef het licht veel
langer dan gewoonlijk branden in de bo
venkamer van de herberg. Den vorigen
dag waren. Carlo en zijn zoons nog bij de
zieke geweest en had zij hen bij 't ver
trekken gevraagd»Waarom is Dorus
niet meegekomen
»Hij moest spelen.ee
»Zoo, maar morgen of o er morgen komt
hij toch even
»Als 't niet te ver is.c
Een van de zoons had het aan Dorus
verteld, en hoewel het plaatsje, waar zij
voorstellingen gaven, bijna drie uren van
Groenendaal verwijderd lag, was hij twee
dagen later, na de voorstelling, zoo spoedig
hij kon, op weg gegaan. -Een medelijdend
koetsier, die met een eigen rijtuig den
zelfden weg opreed, zag den bultenaar, die
met zoo haastig zijn beenen repte en nam
hem een eind wegs mede, maar toch had
't reeds lar,g elf uur geslagen eer hij zijn
bestemming bereikte.
In de herberg zelfwas 't al donker, maar
op de bovenkamer brandde nog licht.
Hij klopte men hoorde hem niet. Hij
klopte nogmaals. Eindelijk verscheen vrouw
Carels en vroeg van binnen»Wie is
doar
»lk ben hetDorus 1"
Zij opende de deur met een licht in de
hand. »0 1 zij-de gij 't, kom der in. 't Is
goed da ge der zijtze is zoo miseroabel
benauwd gewèst'k geloof nooit dé, ze 't
lange mêr moaken zal'k ben blied da gij
der bint, want 'k bin zelfs niet als te fiksch
en kost toch niet sloapen goan, veur.
»Is zij zooveel erger geworden vroeg
Dorus angstig.
»Ge zult 't wel zien 't goeie mins is
zwoar ziek. As ge me neudig hebt, mót-de
moar gelieks roepen.
Toen Dorus boven kwam, lag vrouw
Keetje afgemat en hijgend in de kussens.
Zij stak hem de hand toe en zei»'t Is
goed dat je mij nog eens komt zien, Dorus,
want ik geloof dat het niet lang meer met
mij duren zal.n
»Zoo moet je niet spreken, juffrouw
»'k Heb sedert van middag zoo'n vreemd
gevoel, wat, weet ik niet, maar ik denk
dat ik sterven gaben jij daar nog, Dorus ?t
»Ja, juffrouw k
»Kom wat dichter bij ik zie je niet
goed, draai de lamp wat op zijn ze
juist bij volkomen platvoeten de voet
klachten niet meer voorkomen (bij
platvoeten is ook de elastische gang
verdwenen) en aan de andere zijde,
dat de pijnen zich vortoonen, waar
bij onderzoek niets blijkt van een
platten voet, maar integendeel zou
kunnen worden gesproken van een
hollen voet, met sterk uitgebogen
voetgewelf. Daardoor werd het on
waarschijnlijk dat de klachten over
moeilijk loopen zouden* voortkomen
uit het bestaan van een platvoet.
Het is de groote verdienste van
onzen landgenoot, den helaas reeds
overleden Rotterdamschen arts M.
Jagerink, te hebben aangetoond, dat
de bekende voetklachten niet ver
oorzaakt worden door den vorm van
den voet, maar door een te groote
bewegelijkheid der voetwortelbeen
deren ten opzichte van elkander.
Het is de te groote bewegelijkheid
der voetwortelbeentjes, waardoor
aan de onderzijde de versterkings-
banden gerekt worden en aan de
bovenzijde do beentjes tegen elkander
gedrukt worden. Daardoor ontstaan
de pijnen, en wordt verklaard, hoe
zij ook optreden bij nog goed holle
voeten.
Bij normale voeten dit is even
eens door Röntgenfotografie door Mey
ers aangetoond zijn de voetwor-
telbeentjes, als de voet belast is, on
bewegelijk. Opgemerkt zij, dat deze
bewegelijkheid der voetwortelbeentjes
bestaan kan, zonder dat zij merkba
ren last veroorzaakt Reeds bij kin
deren is zij aangetoondhoogstens
wordt dan geklaagd over te spoedige
vermoeidheid Een werkzaamheid,
waarbij veel loopen of staan te pas
komt; snelle vermeerdering van het
lichaamsgewicht, waardoor het voet
gewelf zwaarder belast wordt, doet
de pijnen dan optreden Wasmeer
niet spoedig rust kan genomen wor
den, zal door de prikkels op de
gewrichten ontsteking der voetge
wrichten kunnen ontstaan.
Doordat de patient de pijn wil
voorkomen, gaat hij zijn spieren van
het onderbeen spannen, om te trach
ten de voetwortelbeentjes toch vast
te zetten. Er treden dan ook pijnen
in de beenspieren op, eerst van het
onderbeen, dan van het bovenbeen,
allemaal wel en is Betty's knie weer
beter
ïZe moeten van avond tot over tienen
spelen, rnaar ik was voor negenen klaar,
en toen ben ik hier heen gegaan.
Mk ben blij, dat ik ze eergisteren nog
heb gezien, en jou van daag. Luister eens,
Dorus? kom heel dicht bij mij 't spre
ken is mij zoo moeiehjk. AI3 ik dood
ben
x>0 neen spreek zoo niet, je zult beter
worden.
s> Wanneer ik er niet meer ben, zul je
dan ook goede vrienden mef Betsy blijven
je bent soms nog zoo driftig beloof
je 't me. Hu wat ben ik koud, dek mij
wat beter toe. Goeie jongen, zoo'n eind
voor mij te komen loopen. Laat mij eens
drinken, 't begint weer te gloeien in mijn
hoofd.
»Zoü je niet wat gaan slapen, juffrouw
»Ja I geef mij je hand, Dorus laat ik
die vasthouden, misschien slaap ik zoo in.
Onbewegelijk blijft de jongen zitten, met
haar hand in de zijne. Met de andere
onder het hoofd zit hij peinzend op de stoel
voor het bed, en staart naar de vlam der
lamp die op de tafel staat. Buiten is het
doodelijk stil, de natuur is in rust, alles
slaapt, geen windje suiselt door de boomen.
»Kri I krikrikikrikrikizingt de
krekel, beneden achter den haard't is 100
stil in huis dat hij op de bovenkamer het
geluid vernemen kan. Vermoeidheid en
slaap overweldigen den knaap» en 't hoofd
en eindelijk kunnen de pijnen zelfs
in de lendenen gevoeld worden.
Vaak treden dan die pijnen op den
voorgrond en wordt de aandacht van
de voeten afgeleid en gevestigd op
de hooger gelegen plaatsen, waardoor
verwisselingen zijn voorgekomen met
spit in den rug en met andere rheu-
matische aandoeningen.
Dat deze pijnen de arbeidskracht
en het levensgeluk der patiënten
storen, behoeft geen betoog.
Tegen het doorzakken en doorge
zakt zijn van het voetgewelf, waar
door de platvoet ontstaat, werden
reeds steunsels in den handel ge
bracht eerst gebogen gummistukjes,
daarna in den vorm van het gewelf
gebogen losse zolen, die in de schoe
nen gelegd worden.
Inderdaad is het te begrijpen, dat,
waar de pijnen veroorzaakt .worden,
eensdeels door de rekking van de
banden aan de onderzijde van het
gewelf, anderzijds doordat de randen
van de beenderen aan den bovenkant
tegen elkander gedrukt worden, dat
een steun tegen de ondervlakte van
het gewelf verlichting der pijnen
geeft. Toch hebben die fabriekmatig
gemaakte steunsels dit tegen, dat niet
elke zool nauwkeurig past aan het
gewelf, niet nauwkeurig den vorm
heeft van het gewelf van den be
paalden persoon. Ook dit, dat de
zolen voerend zijn, en die eigenschap
wordt nog wel door de -reclame op
den voorgrond gesteld
Het beste is, dat de inlegzolen voor
platvoeten, zoowel als voor holle
voeten met hun abnormale bewege
lijkheid der vóetwortelbeentjes, nauw
keurig den vorm moeten hebben van
de ondervlakte van het gewelf, en
dat ze dan in de schoenen moeten
worden vastgeschroefd. Ze
niet veerend zijn.
Door de juist passende, niet vee-
rende inlegzool moet elke beweging
de; wortelbeentjes worden voorko
men. Het gewelf met zijn abnormaal
bewegelijke beentjes moet vastgesteld
worden. Dan ziet men wonderen.
Dan is er ook genezing van het
euvel te wachten, en niet alleen
verbetering maar dan moet ook niet
meer zonder zooltjes geloopen wor
den. Wanneer men in huis op pan
mogen
zinkt hem eindelyk op de borst.
De zieke droomt angstig en benauwd.
Kille druppels parelen op haar voorhoofd
en moeieiijk haalt zy adem.
Onzichtbaar voor anderen, zweeft een
engel over haar sponde, zacht glansen zijn
vleugels, kalm en rustig is zijn aangezicht.
In 't schitterend witte kleed, omstraald door
zacht en liefelijk licht, nadert hij en raakt
met zijn vingers haar voorhoofd aan. Met
zijn vleugelen overschaduwt hij haarlichaam,
en eensklaps is alle pijn en angst van de
zieke geweken. Een wonderzalig gevoel
van rust en vrede doorstroomt haar geheele
zijn, met zachte hand wischt hij haar de
parels van de slapen, en met den frisschen
palmtak dien hij draagt, wuift hij haar
koelte toe, terwijl hij haar in 't oor fluis
tert
»Heb geen angst 1 Ik ga u voor in 't
rijk van 't eeuwig lichtIk ben de
dood maar ook het leven, 'k doe u inslapen,
opdat gij ontwaken kunt in het onbegrepen
oord dat niemand zonder mij binnen
treedt
Een beweging der kranke doet Dorus
opschrikken en vragen
»Wilt ge iets-«
Vrouw Keetje heeft geen herinnering
van haar angstigen droom, maar als ze
ontwaakt, is een weldadig kalm gevoel
haar bijgebleven.
»Kun je bidden, Dorus
»Bidden neen ontsteld ziet
toffels loopt, die gewoonlijk zóó ge
maakt zijn, dat zij zoowel rechts als
links gedragen kunnen worden, en
bij het uitgaan de schoenen met in
legzolen draagt, is er van genezing
natuurlijk geen sprake.
Het is duidelijk, dat die inlegzolen
moeten gebruikt worden in goed
passende schoenendat lage schoenen
niet geschikt zijn om van zooltjes te
worden voorzienen dat de buiten-
krans van den schoen vrij sterk moet
zijn, om het afglijden van den voet
van het zooltje te voorkomen. Rijg
schoenen verdienen de voorkeur.
BUITEffLANDSCH OVERZICHT
Wat fs er toch een groot verschil van
lotsbedeeling tusschen den eenen mensch
en den ander. Wanneer men zoo rustig
voor zijn schrijftafel is gezeten, vlak voor
de opengeslagen ramen, een wijde vlakte
voor zich waarin de koeien grazen, vrede
alom zoover het oog kan staren en men
denkt dan aan een soortgelijke vlakte in
Frankrijk, waar de bodem is opengereten
door de wèrktuigen der verwoesting, waar
de plassen bloed de aarde blijven doorwe
ken en duizende mannen, dag in dag uit,
van uur tot uur, neertuimelen, gédood of
voor het leven verminkt dan moet wel
een onbeschrijfelijk gevoel van dankbaar
heid het gemoed verwarmen en komt on
willekeurig de gedachte naar voren »Wat
heb ik het toch eoed. Wat hebben wij
Nederlanders het toch goed.a
En nu te bedenken, dat het in heel de
wereld zoo rustig en vredig kon zijn, als
de menschen maar tot zichzelf wilden ko
men en zoo tot elkander. Maar ze willen
niet. Dat blijkt, om maar iets te noemen,
uit de ontvangst die de rede van Lord
Lansdowne te beurt is gevallen. Men her
innert zich hoe deze Engelsche staatsman
herhaaldelijk pogingen heeft gedaan om
den vrede nader te brengen. Thans heeft
hij weer zijn stem doen hooren.
»Er is geen man en geen vrouw in dit
land, zoo zegt Lord Lansdowne, die de
tragiek van deze worsteling niet beseft en
er is waarschijnlijk geen minister die niet
beeft erkend dat het misdadig zou zijn
den oorlog nog een dag voort te zetten,
nadat een eervolle vrede binnen ons bereik
is gekomen.
Voor zoover ik kan oordeelen is het
vredesverlangen in de vijandelijke landen
hij haar aan, bidden wie zou 't hem heb
ben geleerd
»Ik wil bidden, Dorus.
De knaap vouwt werktuigelijk de handen,
als vrouw Keetje fluistert»Onze vader,
die in de Hemelen zijt« »die in de
Hemelen zijt,« herhaalt onwillekeurig Dorus
zij kent het onze vader niet meer, maar
toch bidt zij verder »wees mij genadig,
want Uwer is de macht»Uwer is
de macht,fluistert Dorus eerbiedig mede.
En de heerlijkheid tot in eeuwig
heid, amen.<t
In eeuwigheid, amen.«
't Daagt in het oosten, 't gloort aan de
kim, langzaam overwint de dag den nacht,
en het ruischt in de boomen als een zucht
bij 't ontwaken. De eerste grijs scheme
rende lichtstralen dringen door het venster.
De lamp op de tafel brandt flauw, de olie
is verteerd al zwakker en doffer wordt
haar schijnseleindelijk gloeit nog slechts
een randje licht aan de pit. Ook dat ver
dwijnt, eerst aan de eene zijde, daarna
aan de andere één vonkje nog, en dan
stijgt een draaiend, licht blauw, teringachtig
rookzuiltje uit het glas omhoog. De lamp
is uitgegaan.
Nog bewegen zich Keetjes lippen, maar
Dorus hoort geen woorden meer de adem
haling wordt korter en korter.
Wordt vervolgd,)
una an.