Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden. No3890, Woensdag 25 Juni1919* Zelfherstel en Zelfverdediging van het Organisme. FEUILLETON. BIT HÏÏWIi IIIÏÏW1 UND VAN AL.TENA Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.20, franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke nummers 5 cent. Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmiddag 4 uur ingewacht. Wat zijn we in de laatste dagen verkwikt geworden door den gevallen regen. Het leek of er zooveel zou verdrogen en och we hebben het reeds zoo dikwijls gezien in de natuur herstelt zich zooveel en zoo gemak kelijk wat wij menschen reeds ver loren waanden. Wat zijn we niet telkens in angst en vreezen voor onze gezondheid, voor onze kinderen en hoe dikwijls was onze zorg onnoodig, ook al weer door dat heerlijke zelfherstel £an het organisme. Nu is het wèl waar dat bij de beschaafde volken dit zelfher stel eer kleiner dan grooter wordt. De minder hoogstaande rassen, als Negers, lijden veel minder aan zware wonden dan Europeanen, en wat bij een blanke wis en zeker den dood zou veroorzaken, is bij een zwarte in betrekkelijk korten tijd genezen. Kleinere aanvallen van buiten weet echter ook een zeer hoogstaand or ganisme, als dat van den blanke, uit stekend af te weren. Wordt onze huid lang achtereen hard gewreven, dan heeft een sterke vetafscheiding plaats, waardoor liet stukschuren wordt voorkomen. Wordt ons lichaam aan groote hitte of felle koude blootgesteld, dan is de zelfde sterke vetafscheiding op te merken. Zooals ge weet, is vet een slechte warmtegeleider. Bij hooge temperatuur weert het vet de warmte af en bij strenge koude houdt het de uitstraling der lichaamswarmte tegen, Bij warmte begint de huid te zwee- tendit zweet verdampt, en het ge volg hiervan is weer een gewenschte afkoeling van de huid door de zon meer of minder bruin. Deze bruine kleur is het gevolg van de ontwik keling van veel kleurstof in de huid, en deze donkere huid beschermt de onderliggende lagen. Als merkwaardig voorbeeld van zelfverdediging, wijzen we u op de dieren, die leven in een klimaat, dat aan sterke wisselingen onderhevig is. Deze hebben een zomer- en een win tervacht. 't Meest bekende voorbeeld is de hermelijn, die 's zomers bruin M. _Maar menige Chinees heeft zijn zucht om geld te verdienen met den dood, eene zware verwonding, of het verlies van zijn goed aan den vijand, moeten bekoopen. Gisteren was hier nog een Chinees, bij wien wij veel hadden gekochthij waagde het toen alleen naar de volgende verster king te gaan, maar nauwelijks was hij in het begroeide terreinsgedeelte gekomen, of hij werd door twee Atjehers met de kle wang aangevallen en zwaar verwond. Hij liet zijn goed in den steek, en kwam adem loos bij onzen post terug doordat de At jehers zich op den door hem achtergelaten buit wierpen, vervolgden zij hem niet en bracht hij er nog het leven af. Van de gevolgen, als het den Atjehers gelukt des nachts in eene versterking te dringen, hebben wij onlangs nog een tref fend voorbeeld gehad, maar daar wil ik je niet over sehrijven, het is al te afschuwe lijk. Ik heb misschien in het vorige ook wel wat veel uitgeweid, maar ik weet, dat je er groot belang in stelt om te hoo- ren, hoe ik het hier heb misschien kunt ge er je nu eenigszins eene voorstelling van maken. Waakzaamheid is hier de boodschap, altijd maar waakzaamheid maar is en 's winters met een prachtig wit ten pels pronkt. Door de kleur der huid, die steeds overeenkomt met den bodem, waarop de dieren leven, zijn ze aan het oog hunner vijanden ont trokken. Zoo zijn de weidedieren, rupsen en sprinkhanen, steeds groen die welke de hei bewonen, bruin van kleur. De woestijndieren, kameel, leeuw, enz zandkleurig de tijger ge streept als het riet, waartusschen hij schuilten de visschen hebben den zilverglans van het water, waarin zij leven. Wordt onze huid op de eene of andere wijze voortdurend geprikkeld, dan beginnen de benedenste lagen sterk te werken, en scheiden een zeer beschermend hoornachtig vlies af Denk aan het eelt op de handen, die flink uit de mouwen gestoken worden. Bij brandwonden verzamelt - zich een hoeveelheid water onder de aan getaste plek de blaren. In dit water worden de schadelijkste stoffen opge nomen, terwijl daaronder de nieuwe huid zich vast kan vormen. Een ander voorbeeld van zelfver dediging van ons organisme. Komt er een stofje in uw7 oog, dan begint het oog dadelijk te tranen door het vele vocht drijft het dingske licht weg en het tranen houdt op. Komen er kleine stofjes in het slijmvlies van den neus, dan krijgen we weer sterker afscheiding van vocht, terwijl bovendien neiging tot niezen ontstaat. Komt het zoo ver, dan wor den de ongenoode gasten met een flinken stoot buiten de deur gezet Zooals ieder weet, staan onze lucht pijp en onze slokdarm aan het begin met elkaar in verband. Nu wil 't wel eens gebeuren, dat een klein stukje van 'teten in 't verkeerde keelgat te recht komtmen verslikt zich. Dan gaat men hoesten, d. i. de lucht wordt met groote kracht en heftige schok ken door de longen in de luchtpijp geperst, tot het verdwaalde brokske er weer uitgevlogen is. En als wre bij verkoudheid hoesten, wat doen wij dan anders, dan kwade stoffen, in slijm gehuld, uitstooten De populaire opvatting, dat een verkoudheid zoo erg niet is, „als ze maar niet vast zit," is de juiste. Bij vergiftiging tracht ons lichaam dat maakt dat men hier een verbazenden tijd heeft om te denken en dat is voor mij zoo ellendig ik wilde zoo gaarne, dat ik mijn herinneringen meer op den achter grond kon schuiven, maar dit gelukt mij nog maar zeer zelden. Ge zijt dezen winter natuurlijk druk uitgaande, want dit is wel een beetje het doel van je logeeren in Amsterdam schrijf mij eens hoe het je bevalt. Zijn er reeds kapers op de kust? Of vindt ik*mijnElise bij mijn terugkomst nog ongetrouwd Ik weet niet wat ik wenschen moet. Ik vertrouw er vast op, dat al je uit- gaansdrukten je nooit zullen doen vergeten dat je een broer hier in Atjeh hebt, en dat er dus geen mail aankomt zonder een brief van vader of van jou. Je weet niet, welk eene verkwikking dit voor mij is. Vewuim ook nooit, mij telkens omtrent Henrietta te vertellen wat je van haar weet. Je zegt, dat zij maar zelden schrijft kan dit ook zijn, omdat ze zich een beetje gegeneerd voelt tegenover onze familie, nadat ze mij bedankt heeft Dat behoeft toch volstrekt niet, want zij heeft zich niets te verwijten, haar houding is altijd even nobel geweest. Ik heb hier die ge- heele quastie menigmaal overdacht, en ik kan niet anders zeggen dan dat, als ik niet zoo akelig verblind was geweest, ik had moeten zien dat zij mij niet zou aan nemen. Van Dormen zag hethij heeft het mij zelfs laten raden, maar niet rond uit willen zeggen, omdat hij terecht voel- op allerlei wijze het vergif weer kwijt te worden door de huid, doordat sterk zweeten optreedtdoor den darm door hevige diarrhee en door brakingen, waardoor de maag wordt geledigd. Zeer merkwaardig is het zweren en de ettering, die optreedt als er b.v. een splinter in den vinger is ge komen. In het bloed hebben we, zwevende in een kleurlooze vloeistof, de roode bloedlichaampjes, die er de roode kleur aan geven. Deze kunnen het best vergeleken worden bij kleine damschijfjes. Maar bovendien zwe ven, in geringer aantal, witte bloed lichaampjes in die vloeistof. Deze zijn iets grooter dan de roode, hebben geen vasten wand en gelijken op amoeben. Deze witte bloedlichaamp jes kunnen armpjes uitsteken Is nu ergens een splinter ingedrongen, en met dien splinter vuil en bacteriën, dan geeft dit aanleiding tot zweren. En wat gebeurt nu? Nu rennen van alle deelen van het lichaam de witte bloedlichaampjes in grooten getale toe, en maken alles wat in ons or ganisme niet hoort onschadelijk, door de bacteriën, enz als het ware op te eten door ze te omhullen met hun lichaamwaarbij ze dan zelf ten gronde gaan. Hun overblijfselen, gemengd met de vuile stoffen, vormen den etter, die verwijderd wordt, als de ontsteking rijp is. Deze witte bloed lichaampjes vormen liet staande leger van het lichaam, steeds gereed zich op te offeren en eiken aanval af te slaan. Na een beroerte is iemand soms tijdelijk, meest aan den eenen kant, verlamd. Dit komt, omdat zich bloed onder den schedel heeft verzameld en dit drukt op de hersenen. Maar langzaam aan herstelt de patiënt. Ook al weer door deze witte bloedlichaamp jes, die het gestolde bloed beetje voor beetje wegvoeren. Kogels kunnen in 't lichaam, mits niet in belangrijke'organen gelegen, jaren inblijven zonder veel last te veroorzaken. Ze worden dan gehuld in een soort zak taaie stevige sub stantie, het bindweefsel. In andere gevallen zfweren ze uit en kunnen dan vrij lange afstanden in het lichaam afleggeu. Dat ons bloed, aan de lucht bloot- de, dat het in den toestand waarin ik toen was, toch niet helpen zou. Boven dien ben ik in de geheele zaak veel te haastig geweesthet is waar ik zou er nooit toe overgegaan zijn haar toen reeds te vragen, als ze niet van plan was ge weest voor goed naar Zwitserland te ver trekken. Maar genoeg hierover 1 Ik be grijp dat ik vervelend word, pn daarom moest ik liever mijn zaken voor mij zeiven houden maar ik weet dat mijn zusje ge duld heeft met mijne zwakheden, en dat is misschien wel «de reden, waarom ik meer aan haar schrijf dan aan vader, om dat mijne bespiegelingen hem zeker lang zouden vallen. Nu leest, hij mijne brieven ook wel, maar heeft hij ten minste de be voegdheid om de langwijlige passages over te slaan. Toch hoop ik den volgenden keer aan vader te schrijvenik zal dan trachten die passages te vermijden. Je schrijft mij dat je Ravening zoo dik wijls ontmoet, en dat hij zoo'n gunstigen indruk op je maakt. Nu, dat verwondert mij niet, want ik heb ook heel goede ge dachten van hem na het gebeurde in Arn hem, en ook Van Dormen, die hem langer kent, zegt dat hij een aangenaam mensch is. Pas maar op, zusje, voor je hartje, maar je zult misschien zeggen waarom zou ik oppassen als hij zoo'n geschikte man is Tot hiertoe was ik van middag gekomen met schrijven, toen ik niet ver van mijn post geweerschoten hoorde vallen in de richting van KottajRadja, of zooals ze in gesteld, direct stolt, is ook van veel nut, Immers, dit gestolde bloed is het beste bloedfstelpingsmiddel, en, eenmaal gedroogd, sluit het de wond goed af. v Om gebroken beenderen te laten genezen, heeft men niets te doen, dan te zorgen, dat de beide gebroken ein den goed tegen elkaar komen te zit ten. Om beweging te voorkomen worden ze in een gipsverband inge sloten. Door de nieuwe beenstof, die gevormd wordt, wordt de breuk ge heeld. En bij menschen, wier eene been in de jeugd is afgesneden, is 't merkwaardig, hoe het lichaam zich tracht te helpen s het andere been werkt zich dan bijna midden onder het lichaam, om het in evenwicht te houden. Op later leeftijd wordt dit verschijnsel niet meer waargenomen, en als in jonger jaren krukken te hulp worden geroepen, is de ver plaatsing lang zoo sterk niet. Waar wij over Zelfvèrdediging van het organisme spreken, moeten we hier ook wijzen op het feit, dat bij het ontbreken van een zintuig de an dere des te scherper worden. Van planten is in dezen niet zoo veel te zeggen. Wordt een plant beschadigd, dan vormt zich wondkurk, waardoor de wonde beschermd en gesloten wordt. Het is u zeker meermalen opge vallen, dat een geschilde aardappel, of een aangebeten appel spoedig bruin worden, 't Is omdat de buitenste cel len dadelijk een dun laagje kurk gaan vormen. Onze gewone kurk is zelf uitsluitend wondkurk. De kurkeiken worden van hun bast ontdaan en de dan ontstane wondkurk om de zooveel jaren er afgehaald. Denneboomen hebben hars als mid del om wonden af te sluiten, en vele buitenlandsche boomen, ook andere planten, melksap, dat in dit opzicht de rol vervult van het bij ons stol lende bloed. Bij vele soorten wordt dit verzameld en als caoutchouc, gutta-- percha enz. in den handel gebracht. Ook het opium is zulk ingedroogd melksap. Is door rupsen of andere insecten een boom beschadigd, dan kunnen, als 't nog niet te laat in het najaar is, knoppen uitloopen, die eigenlijk Holland zeggen, van den Kraton. Ik zond onrniddelijk eene patrouille af, omdat ik wel dacht dat het weder eene overrompe ling van een transport zou zijn. Toen de patrouille terugkwam bleek mijn vermoeden gegrond. Op de smalle dijkjes in de sawahs of rijstvelden kunnen de manschap pen niet anders dan achter elkander mar- cheeren. Sluiten zij nu niet genoeg op, dan verkrijgt zulk een transport eene aan zienlijke lengte. Zoo was het ook nu ge gaan. Eerst werden op het transport ge weerschoten gelost uit een door- ons ge- slechten kampong, en zoodra door dit on verwacht vuur eenig dooden en gewonden waren gevallen, en er verwarring was ont staan, vielen de Atjehers met de klewang aan. Een deel van het transport, name lijk de koelies of dwangarbeiders met de soldaten van de dekking, die tot de bai isan (Madureesche soldaten) behoorden, sloeg op de vlucht, en alles zou in de pan ge hakt zijn, indien niet een zevental Euro- peesche soldaten zich aaneengesloten en door hun welgericht vuur de Atjehers zich van 'tlijf gehouden hadden. Nadat dit vuurgevecht eenigen tijd geduurd had, kwam onze patrouille in het gezicht, warr- op de Atjehers op de vlucht sloegen. Toch waren er weder drie dooden en vijf gewonden in het tijdsverloop van enkele minuten. »Het zal nu ook zoo langzamerhand tijd worden, dat Van Dormen weder naar Indië moet. Hoewel ik het voor hem zeker niet hoop, want het kruisen op de voor het volgende jaar bestemd waren. En hebt ge nooit gezien, als een boom werd omgehakt, waarvan de wortelstomp staan bleef, dat hieruit al heel gauw nieuwe uitspruitsels kwamen, wat niet zou zijn gebeurd, als de boom in zijn geheel was blij ven staan Ook weet iedere landman, dat plat geslagen koren zich weer kan op richten, als 't nog niet te laat in den tijd is. En zoo zouden we, m'n lezer, do voorbeelden-van 't help-u-zelfdei- organismen nog veelszins kunnen ver meerderen. SUITENLANDSCH OVERZICHT. De beslissing is gevallen. De Duitschers zullen teekenen Wat een dagen vau vreeselijke spanning zijn hieraan voorafge gaan. De verantwoordelijke regeerings- mannen wisten niet wat ze doen moesten. Ja of neen zeggen. Want allebei was ontzettend, Aan beide kanten van den weg gaapte de afgrond en men móé s springen naar links of naar rechts, 't Was maar de vraag aan welke zijde de kans het grootst was niet geheel verpletterd te worden. Hoe begrijpelijk dus de twee strijd, de agitatie, de zenuwachtige angst en opgewondenheid, die zich de laatste dagen van de Duitsche bewindslieden heb ben meester gemaakt. En ondertusscher bij al hun vergaderen en redeneeren en tobben- naderde het noodlottige tijdstip al meer, dat er een besluit moest genome«i worden. Daarbij werden degenen die be slissen moesten nog opgejakkerd door het volk dat al maar riep Gij laat de talloozo millioenen van het Duitsche volk onver antwoordelijk lang in spanning vertoeven Brengt ons nu toch eindelijk uit het moe ras Ja, maar wat moesten ze doen? »Laut ons aan de Entente meedeelen dat wij het verdrag niet kunnen teekenen indien er niet eenige wijzigingen in worden aange bracht zoo luidde de raad Die wijzigingen waren Spoedige opneming van Duitschland in den volkenbondDantzig en West-Pruisen onder den volkenbond herziening van den toestand daar na twee jaarherziening van het vredesverdrag na vier jaren een internationale in plaats van een intergeai- lieerde 'commissie van toezicht op de flnan- Atjehsche kust is voor de zee-officieren ook een hoogst onaangenaam baantje, zoo zou het toch heel goed kunnen gebeuren, dat ik hem eens zag, ofschoon de voor beelden niet zeldzaam zijn, dat iemand tot het eskader behoorende, in het geheel geen gelegenheid heeft zelfs in een langdurig tijdsverloop, om iemand van de landmacht te zien. Kwam hij echter in Kotta-Radja, dan zou hij zich zeker door den tocht naar hier niet laten afschrikken om mij eens te komen opzoeken. Toch zou het kunnen wezen, dat ik dan niet meer fortcomman- dant was, want, omdat het hier een zoo verschrikkelijk geïsoleerd leven is, worden de fort-commandanten op hun beurt afgelost. Nu hoor ik spreken van aanvallende bewe gingen, die men in de XXVI Moekims voor heeft. Misschien wordt ik vóór dien tocht afge lost en kan dan daaraan deelnemen. Dat ik dit zou wenschen, behoef ik zeker niet te zeggen. Ziehier nu, zusje, een recht Atjehsche brief; maar je zult misschien van mij niets an ders wachten. Ik heb wat uitvoerig geschre ven, omdat ik meende dat vader en jij wel eens nauwkeurig zouden willen weten, hoe hier het leven is. Mijn brief overlezende, bemerk ik ech ter, dat ik je verder niets verteld heb van de twee wonden, die ik op dien nacht met de lans bekwam. Zij zijn genoegzaam ge nezen, pijn heb ik er volstrekt niet meer aan het is wel merkwaardig, dat een lanssteek zoo vlak bij het oog zoo weinig resultaat heeft gehad. {Wordt vervoldg.) ïoof kct Laid vai Heisdei ei Alteia, üe Langstraat n de Soiielerwaari

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1919 | | pagina 1