Zelf doen.
it een Meisjesleven.
Und van altena
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 3930. Woensdag 12 November. 1919.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.20,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen
10 uur ingewacht.
Om tweevoudige reden dringt de
tegenwoordige tijd ons om heel wat
dingen, die we vroeger lieten doen,
zelf te verrichten.
Vooreerst, de enorme stijging der
arbeidsloonen maakt het den gewonen
burgerman en vooral hen, die van
een middelmatig traktement moeten
rondkomen, onmogelijk voor allerlei
huiselijke werkzaamheden vaklieden
te laten komen. Zenuwschokkend
zijn de rekeningen, die schilder, tim
merman, behanger en consorten ons
aanbieden, al hebben ze niet met dub
bel krijt geschreven. De loonen moe
ten omhoog, omdat alles zoo duur
isalles is zoo duur, omdat de loo
nen zoo hoog zijn we zitten in den
vicieusen cirkel.
Hoe komen we er uit dat is de
puzzle van den dag.
In de tweede plaats veroorzaakt
de verkorting van den werktijd een
aanzienlijke vermindering van ar
beidsprestatie, terwijl de hoeveelheid
werk constant is gebleven. Kr is een
bepaald quantum werk dat verricht
moet worden, nu evengoed als vroe
ger maar in veel korteren tijd. Loo-
pen de achturen-werkers dan zooveel
harder om het tekort in te halen
Weineen. Dat wil dus zeggen, dat
een groot stuk werk ongedaan blijft
uit gebrek aan tijd.
Zie hier weer een moeilijke oeco
nomische kwestie
Ik kan zoomin de puzzle als de
kwestie oplossen maar 'k zou wel
een weg willen aanwijzen, waarop
heel wat te bereiken valtzelf cloen
zij 't parool.
Zelf doen is voordeelig.
Gelukkig de rnensch, die praktisch
aangelegd en handig is. Wat hij
bezuinigt door zelf te doen beteekent
een belangrijke traktementsverhoo-
ging. Moeder de vrouw moet niet
alleen de kleeren der kinderen zelf
maken maar ook eigen garderobe
verzorgen. Kleeden en gordijnen
kan ze zelf in orde maken, als haar
man iets wTaard is, legt hij ze en hangt
ze op Zoo houdt zij den duren kleer
maker en behanger zooveel mogelijk
buiten de deur. Zij moet het huise-
1.
In het groote Park wandelden ze iederen
middag innig gearmd, praatten en lachten
samen met blijde gezichten zij, een klein
meisje, tenger en blond, hij, oudachtig door
de sombere uitdrukking op zijn gelaat, de
altijd zwarte stemmigheid van zijn kleeren.
Ze kenden elkaar reeds een heel langen tijd en
grepen iedere gelegenheid aan, om samen
te zijn, vertelden alles, wat in en om hen
gebeurde met groote nauwlettendheid.
«Pauk, zei ze op een middag, toen ze
onder de hooge, groene boomen voortliepen,
hare groote, grijze oogen vol tranen, «hel
gaat niet langer zóó. Pa zegt, dat je thuis
moet komen. Alles is dan wel. We kunnen
dan vrijer uitgaan ook. Je behoeft maar
eens te komen, om kennis te maken. Ze
zullen je niets zeggen. Ze zullen je niet
spreken over een verloving, omdat je dat
immers niet doen kunt voor je familie.
Kom je nu eens, zoo maar op 'n avond
Doe je 't
«Tob niet, Guly«, begon-ie, zoo hartelijk,
als 't kon. «Ik zal eens komen dat be
loof ik je, maar nu nog niet. Ik voorzie
beter, danjij, met je wonder optimisme, wat
men mij vragen zal, van mij eischen mis
schien, als ik met je blijf omgaan. En ik
lijk werk zelf kunnen doen want
dienstboden zijn kostbaar en worden
zeldzamer, verdwijnen straks geheel.
Haar vindingrijkheid zal haar op
allerlei gebied menigen gulden doen
besparen.
In ieder huis zij behoorlijk gereed
schap, waarmee de man allerlei voor
komende karweitjes zelf behartige
Men richte een kamertje of schuurtje
als werkplaats in en zorge, dat men
een behoorlijk stuk werk kan leveren
De kring van wat we zelf doen
moet uitgebreid worden Waarom zou
vader de schoenen van zijn kinderen
niet zolen of er een lap op zetten
Is dat zoo'n kunst Waarom zou hij
geen kamer behangen, geen verfkwast
hanteeren. Gaat het eerst minder goed,
aldoende leert men.
Een klein soldeerboutje spaart heel
wat reparaties uit.
Vooral met tijdroovend werk valt
veel te bezuinigen. Boeken innaaien
het is thans haast niet te betalen.
Welnn, doe 't zelf; met weinig hulp
middelen en geringe kosten bindt ge
uw boeken zelf Zoo zou ik kunnen
doorgaan practica est multiplex.
Kunt ge het niet? Dan moet ge
het maar leeren dat is het eenigst
bescheid want de nood is ons opge
legd. Oefening baart hier zoo spoe
dig kunst. Vooral zal het onderwijs
met dezen eisch des tijd rekening
moeten houden. Theoretische ballast
moet over boord, voor het leven van
den modernen tijd moet de jeugd
worden opgevoed. Handigheid is
evenveel, vaak meer waard dan ken
nis. Handenarbeid staat wel op het
schoolprogram maar het is al te vaak
prutswerk, nutteloos voor den strijd
om het bestaan.
Zelfdoen is nuttig, 't Is karakter
vormend, vooral voor jonge menschen
Wie 't werk zelf niet doet, weet niet
wat het is hoe mooi hij er ook over
prate. Zelf doen leert arbeidswaar-
deering. Förster zegt ergens, dat
een jongen voor zijn karakter veel
meer leert van trap schrobben dan
van een buitenlandsche reis. We
kunnen de dingen, die altijd voor ons
gedaan wTorden, zoo gering schatten.
Dit geldt vooral van huiselijk werk.
't Is geen schande voor kinderen des
huizes, ook niet voor mijnheer en
kan dat niet toegeven. Mijne familie met
baar traditie, hare maatschappelijke betee-
kenis, hare veroordeelen, staat tusschen jou
en mij, dat weet je toch, liefste. Er zijn
zoowel standen, als er menschen zijn, die
er aan ontgroeien. Wordt niet verbitterd,
omdat ik dat zoo zeg, want dan ben je
tegen mij, tegen mij en alles, wat mij aan
gaat. Wacht tot ik geheel onafhankelijk
ben, totdat ik kan breken met alles om jou en
dan eisch nog niet, dat ik zelf verander.
Ik zal niet meer veranderen -tracht wat
van mij over te nemen, bovenal wat te gaan
voelen voorrechten, verkregen door geboorte,
door roem van vele voorvaderen, door hun
moed. Voor nu levenden is geboorte toch
een luister, als de daden hunner vaderen
schoon en edel waren.
Met zijn zwarte vurige oogen liep hij
naast haar en zij voelde zich klein, haast
gering, zonder bitterheid. Ze wist in 't
diepe van haar ziel, dat hij dat niet zegde,
om haar te vernederen, veeleer om haar
op te wekken tot meegevoel voor zijne
meeningen.
«Ja Paul,c zei ze schuchter, «Je hebt
gelijk, 't is zoo waar wat je zegt. Maar
thuis hoor ik al die dingen anders en sta
altijd tusschen twee opvattingen. Wat ik
van jou hoor is echter veel mooier, veel
heerlijker. Kom maar niet, ik zal ze wel
overtuigen. Laten we nu zwijgen over de
dingen, die ons willen verwijderen*.
Innig drukte ze zijn arm.
Hij was zoo voornaam en toch eenvou-
mevrouw om 't z g. vuile werk zelf
te doen Er is een zegen in.
Zelf doen is ook in een ander op
zicht nuttig 't bevordert de huise
lijkheid. Deze loopt groot gevaar
als vader maar acht uren behoeft te
werken, wat zal hij met zijn vrijen
tijd doen de straat, de kroeg
Wat is het gezellig in de kamer
waar vader iets aan 't maken is, een
schip voor de jongens, een naaidoos
voor zusje. Zie de kinderen met
glinsterende oogen rondom hem, allen
een en al hulpvaardigheid 't Is wel
wat rommelig, spaanders, krullen en
zaagsel, maar wat geeft hetmoeder
heeft 't er graag voor over. Zij
merkt 't nauwelijks, ze ratelt maar
door op haar naaimachine straks
moet ze de lijm koken
Dat is een goed gezin, daar kunt
ge op aan. Die kinderen worden
ook weer zelfdoeners.
Zelfdoen is ook zoo aangenaam.
Iets maken, 't geeft zoo'n voldoening.
't Is veel mooier dan dat ge voor
een handvol geld de dingen maar
koopt. Wat kan men met geringe
moeite en weinig kosten aardige en
nuttige voorwerpen vervaardigen,
vooral ook om anderen eens een
pleizier te doen of cadeau te geven.
Koop tegenwoordig eens cadeautjes,
't is haast niet te doen.
Maar nu komt de kwestieis zelf
doen mogelijk van wege den tijd wie
heeft er den tijd toe? Voor hen, die
bij voorkeur arbeiders genoemd wor
den, brengt de nieuwe arbeidsrege
ling tijd in overvloed Maar de an
deren, die niet met acht uren wer
ken volstaan kunnen, die het zoo
druk hebben.
Toegegeven zij dat er noodiger en
nuttiger werk is dan wat ik bedoel
maar overigens er worde tijd voor
gemaakt. Snipperuurtjes zullen er ook
in ons gejaagd modern leven altijd
overblijven En verder men late
andere tijdroovende en minder belang
rijke dingen achterwege. Conversa
tie en dure visites, die toch gewoon
lijk niet al te verheffend zijn, kun
nen worden beperktheel wat plicht
plegingen kunnen afgeschafter is
zooveel „kool" in de wereld, die veel
tijd vordert en die we best missen
kunnen. Laat er maar minder ge.
dig, leefde stil in de groote stad, waar hij
onder de eersten behoorde, ging met haar
om, lief en teer, nooit sprekend met de
minste hoogheid over de ploeteraars in klein
burgerlijk gedoe, met eerbied steeds over
haar eigen familie, van wie hij wist de
droevige omstandigheden waarin ze leefden.
Toch voelde ze een groote ongerustheid.
Als ze nu eens ziek werd Sedert eenige
dagen voelde ze een ontzettende moeë leeg
heid in haar hoofd. Vroolijk trachtte ze
verder te keuvelen, tot ze weer naar huis
ging. In de drukke huiskamer kon zij 't
niet lang uithouden. Al hare ledematen
deden pyn en haar oogen waren droog.
Ze verlangde naar bed. Na een paar
woorden gingl ze de kamer uit, de trap op,
bijna wankelend, naar haar kamertje, waar
moeder beloofde straks even te komen kij
ken, hoe 't ging en of ze soms iets noodig
had.
Vlug was ze in d'r laag ijzeren ledikaritje,
dat de heele kamer volstond en niet toeliet,
de deur geheel te openen. Buiten was
het aan 't donkeren een klein Jicht viel
in 't achterkamertje.
Ze verborg haar gloeiend kopje, waarvan
haar blonde haren in lange vlechten neer
hingen, iri 't kussen, lijk een bang kind.
Slechts langzaam kwamen d'r gedachten
weer na soezende verwarring en toen mij
merde ze of het niet heel slecht van
haar was, dien jongen aan zich te binden,
wetend, dat hij door haar alles verliezen
zou. Liefde deed de gedachte aan haar
praat worden. Correspondentie kan
worden ingekrompen't zal straks
ook wel moeten als de verhoogde
posttarieven in werking treden
't Kan ook heel wat minder bij veel
menschen we moeten ons eenvou
dig bij deze nieuwe toestanden aan
passen.
Verliest dan 't leven niet veel van
zijn poëzie en gezelligheid Misschien
wel iets maar daar staan andere we
zenlijke belangen tegenover,
Daarom zou ik met alle kracht
willen raden Wat ge maar eeniger-
mate kunt: doe het zelf!
Of ik dan de ambachtslieden en
vakmenschen niet tegen me in 't har
nas jaag Ik geloof het nieter blijft
nog genoeg werk over, dat zij toch
moeten doen en zij werken immers
maar acht uur
Vermeerderde zelfwerkzaamheid
zal niet alleen groote bezuiniging
brengen maar tevens het tekort aan
arbeidsprestatie dekken, door den
korteren arbeidsduur veroorzaakt.
Overgenomen uit Doet. Weekbl.
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Gisteren 11 Nov, was het de dag van
den wapenstilstand. Op verzoek van den
koning heeft men dien in Engeland op een
t.i effende wijze herdacht en wel door om
elf uur in den morgen alle werk, verkeer
en vermaak twee minuten to laten stilstaan.
Om 9 uur werden in Londen alle klokken
gelijk gezet en twee uur later werd hei
sein gegeven om de bevolking er aan te
herinneren, dat de twee minuten, die men
aan de dooden van den oorlog zou wijden,
begonnen waren. Op alle regeeringskan-
toren, in alle fabrieken en werkplaatsen
stond het werk stil, voetgangers op straat
bleven staan waar ze waren.
In de kerken werden gebeden opgezonden
en dankstonden gehouden.
Twee minuten van inkeer heeft de we
reld wel noodig, ja als er nog een paar
minuten bijkwamen zou dit geen overbodige
weelde zijn. Want het is er nog verre
vandaan, dat de menschheid tot bezinning
is gekomen.
We hebben maar te herinneren aan de
ongeneeselyke stakingswaanzin die de ar
beiders over heel de aarde schijnt aange
grepen te hebben, terwijl er gebrek is aan
alles. In Duitschland is de arbeidwillig-
zelfzucht niet lang blijven en met moed
zag ze op naar het leven, dat ze met hem
zou hebben en dat ze hem heerlijk maken
zou. Hij was voor haar jonge meisjesidee
onbegrijpelijk zacht en goed. Zoo vreemd
was e. met hem in nadere aanraking ge
komen Ze had hem eens ontmoet bij
familie en als 'n jongen met een aardig
gezicht, was hij in haar verbeelding ge
bleven. Later waren ze elkaar tegenge
komen. Ze had hem aangesproken, terwijl
hij liep te denken, zonder iemand te zien.
Zóó was 't eigenlijk aangekomen. Hoe
vreemd en ongewoon, dacht ze. Onmid
dellijk had ze gemerkt, dat hij anders was
dan de jongens, die ze reeds ontmoet iiad.
Wanneer hij met haar sprak over het
leven, over vrouweneerbied, over trouw en
verhevenheid van den huwelijksband, had
ze een haast dwepende bewondering voor
den ouderwetschen jongen. Want ouder-
wetsch vond ze hem, vooral als hij zijn
donkere dagen had. Dan was ze erg bang
hem te verliezen. Honderden vragen be
stormden haar, die alle een leege onoplos
baarheid achterlieten
Zou ze ooit zijn vrouw worden Dat
hoopte ze met de hevigheid van haar wor
dend verlangen. Wat zou ze gelukkig zijn
met Paul, wat zou ze hem troosten, als
hij z'n donkere dagen had, waarin het
leven, als een looden last op hem woog,
hij de toekomst niet aandurfde en bang
terugdrong voor de gevolgen van al zijn
daden, zelfs van omgang met haar Hoe
heid nog verre te zoeken terwijl o.a. de
aardappeloogst in de mark Brandenburg
dreigt te mislukken, daar er geen arbeids
krachten zijn om de aardappelen te rooien
en deze op het oogenblik in den grond
bevriezen. Op verzoek van de landeige
naars heeft men reeds tuchthuisgevangenen
aan het werk gezet om de aardappelen in
veilligheid te brengen.
En wat de kolennood betreft in Beieren
is ten opzichte van de kolen nog even on
rustwekkend, vooral omdat de lage water
stand van den Rijn leveranties van de Roer
bijna onmogelijk maakt. Al is de produc
tie in het rijk ook iets grooter geworden,
ten gevolge van den spoorwegtoestand mag
dit niet baten. De voorraden van de
Beiersche spoorwegen nemen op onrust
barende wijze af. De gasfabrieken zijn
zeer slecht voorzien. Die te Munchen kan
slechts met de grootste beperking voort
werken. Evenzoo te Augsburg. Bijzonder
kritiek is de toestand in Neurenberg. De
groote electrische centrale Franken, heeft
geen voorraad meer en kan slechts door
het in beslag nemen van kolen aan den
gang worden gehouden. De toestand van
de industrie is nog slechter geworden,
vooral door gebrek aan cokes en kolen.
Voor huisbrand kan vrijwel niets meer
worden verstrekt.
In Frankrijk is het al even slecht ge
steld. Er bestaat gevaar dat Parijs zonder
electriciteit en gas komt te zitten, waar
door allerlei fabrieken gesloten zouden moe
ten worden en duizenden menschen tot
werkeloosheid gedoemd. Een maatschappij
lot het leveren van electriciteit, die 3500
fabrieken en werkplaatsen voorziet, had
aangekondigd dat zij tot sluiting van liet
bedrijf zou moeten overgaan, wanneer zij
idet zeer spoedig aan kolen geholpen werd.
Tot inkeer mochten ook de geallieerden
wel worden aangespoord, De eischen die
door hen aan Duitschland worden gesteld
gaan de perken te buiten. Nu weer wordt
de uitlevering van 400 000 ton scheeps-
rnatrieel gevorderd. De gevolgen hiervan
moeten voor het Duitsche Rijk aller ellen
digst zijn, doch ten slotte ook voor de
heele wereld. Wanneer zulk een groot
volk volk om voedselschaarste, werkeloos
heid, gebrek aan grondstoffeu en dergelijke
tot ondergang gedoemd wordt moet de
terugslag noodwendig gevoeld worden bij
de andere volken. Als buurmans huis in
brand staat, is er geen reden tot lachen,
al is den buurman een vijand. Vooral niet
zwaarmoedig woog hij dan wat de men
schen wel zouden zeggen, als ze hem zagen
met zoo'n jong mooi meisje, hem met zijn
oud gezicht, die alleen pleizier had m boe
ken en altijd op zijn kamer of op biblio
theken zat te bladeren in oude dagen, zon
der zich te bekommeren om eischen van
gemeenschapsleven Zouden zijn kennissen
hem niet verdenken van gemeene bedoe
lingen, juist wijl hij nooit aanleiding gaf,
om iets op zijn gedrag aan te merken
Veel sprak hij over haar eigen belangen
ze moest niet zooveel met hem omgaan,
al hield ze ook veel van hem later zou
hij naar d'r toekomen, maar ze moest nu
wijs zijn en geduldig wachten.
Had hij die stemmingen, dan zweeg ze
stilze wist, dat hij plotseling weer moed
zou krijgen na 't korte zwijgen, met hare
hand in de zijne zeggen «Lieveling, nu
weet je wat 't verstand ons zegt, maar 't
gevoel is sterker. Ik zei 't echter alles
voor jouw geluk, dat immers mijn innigste
beweegreden is in onzen omgang.
Met moeite nam ze eenige brieven uit
het doosje, dat altijd op 't tafeltje bij haar
bed stond en stil voor zich zelf, zei ze de
versjes, die hij voor haar gemaakt had. Ze
kende ze alle bijna van buiten 1
Echt trotsch was ze op d'r jongen. Vroe
ger dacht ze, dat de treurige omstandig
heden van haar familie oorzaak zouden zijn,
dat misschien nooit iemand haar ten huwe
lijk vragen zou maar nu meende ze dat
niet meer. Wordt vervolgd
MElWSBLtB
vour iist Land ïan Heusdsn en Aitena, de Lanostrait ea de Bomiiieierwaard