Und van altena
NIEUWJAAR.
feuilleton!
Aanteekeningen uit lang
vervlogen dagen.
Uitgever: L. J. VEERMAN, Heusden,
No3943. Donderdag 1 Januari1920.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en ZATERDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 4.20,
franco per post zonder prijsverhooging. Afzonderlijke
nummers 5 cent.
Advertentiën van 16 regels 60 cent. Elke regel
meer 10 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdag- en Vrijdagmorgen
10 uur ingewacht.
„Moeder we mogen toch vanavond
opblijven zoo klinken de vleiende
stemmetjes der kinderen, en hun oogen
smeeken evenzeer als hun mondjes.
Hè, toe, toen U klein was mocht U
ook altijd den Oudejaarsavond mee
vieren mag het Ze weten wel
aan wie ze het vragen, de slimme
gasten. Niet aan Vader bij hem
thuis werd de laatste avond van het
jaar niet gevierd, maar aan Moeder,
want zij heeft er van verteld hoe pret
tig dat vroeger thuis altijd was. „De
kinderen gingen op het gewone uurtje
naar bed maar een half uur voor 12,
dan kwamen haar Vader en Moeder
zachtjes naar boven en onder veel
kussen werd het jonge goedje wakker
gemaakt; in een lekker wollen deken
tje naar beneden gebracht en, in het
eerst nog een beetje knippend tegen
het plotselinge licht en wat huiverend
door de groote overgang van het war
me bed in de kamer, dicht bij de
warme kachel gezet, waar zich allengs-
kens een blij gelukkig gevoel van
stille feestvreugde zich van hen mees
ter maakte. Moeder zorgde voor een
heerlijk warme dronk en een knap
pend oliebolletje, saucijzebroodje of
appelbol, en daar zaten ze maar stil
te wachten in bijzondere stemming
van iets plechtigs dat ging gebeuren.
Vader en Moeder spraken ernstig over
de menschen en dingen die voorbij
gegaan waren, over de talrijke zege
ningen in het afgeloopen jaar ont
vangen en dan plotseling (maar
zoo klonk de torenklok toch anders
nooit, hoe vreemd en plechtig)de
eerste dier 12 slagen en als dan de
laatste slag geklonken hadde
eerste hartelijke kus in het nieuwe
jaar en het hart vol vurige beden
voor eikaars heil. En even later als
de eerste drukte voorbij was, dan
nam Vader de oude bijbel en las een
der schoone Psalmen, waarin de
mensch zijn vertrouwen in Gods hulp
en bijstand voor de toekomst uit
spreekt
De kinderen weten hoe lieflijk Moe
ders Oudejaarsavondherinneringen
zijn en het klinkt dan ook al spoedig
van Moeders lippenals Vader het
goed vindt, mag het.
En ze denkt daarbij het is goed
8
Wy liepen over de stadsgragten van
hier (Oudheusden) na Hesbeen, waar de
woningen wynig minder beschadigt
waaren, en hunne batteryen nog slegter,
mits zy bestond en in twee enkele sneden in
het dykje van Hesbeen na de Wijkerpoort,
zoodat hunne artillerie en canoniers geheel
bloot stonden aan het cruyssuur der bat
teryen van de Wykse poort en de batterye
naast Heesbeen. Wy hoorden een schoot
en het musique binnen de Stadt en zagen
tot onze verwonderinge het Hollands gar
nizoen er uittrekken. Langs den Wijksen
dijk waaren circa 200 Franschen, die hun
verwellekomden en geleijdden na Gorkum.
Circa 1200 man was de bezetting, be
staande in Duytschers, die mistroostig
schenen, in een corps nieuw geworven
landsliden (vermoedelijk lansknechten) een
bataillon van Plettenberg, canoniers en
wynige hussaren. Wy keerden met deze
tijdinge, na huysch, terwijl (omdat) men
nimant in de Stadt liet gaan.
Den 7 Jan. om 1 uur 's nagts komt
hier (Drunen) onvoorsiens in binnene eene
dat ze vroeg iets voelen van den ernst
van den Oudejaarsavondvan het
begin van een nieuwen tijdkring. Wie
weet of later, ver van huis misschien
Oudejaarsavondherinneringen met
haar dank en bede hen nog niet eens
tot zegen zullen zijn.
Oudejaar met zijn dank en beden
Nieuwjaar met zijn blij verwachten,
moedig blikken in de toekomst.
God geve dat uw blij verwachten
niet beschaamd worde en Hij pare
Zijn kracht aan de uwe
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Ons laatste overzicht in het jaar 1919.
Voorbijgevlogen is dit jaar met al wat
het bracht aan lief en leed, aan nood en
vreugd. Voorbij de zorgen, voorbij de
moeiten, voorbij de tranen die nog weenden,
voorbij de genietingen die wij ontvingen,
voorbij de misstappen die wij deden, voorbij
de vriendelijkheden die wij bewezen.
Voorbij voorbij het tijdperk van 365
dagen.
Voorbij? »Ach was het maar waar«,
zegt menigeen die denkt aan de wonde die
hem werd toegebracht en die blijft schrijnen,
misschien wel blijft bloeden. »Was het
maar waar« zegt een ander, die met ge
bogen hoofd terugdenkt aan wat hij mis
dreef en te kort schoot. Voorbij
Op den weg dien wij betreden,
Is geen voetstap die beklijft,
Al het heden wordt verleden,
Schoon 't ons toegerekend blijft.
Voorbij is er eigenlijk niets. Wij dragen
in het nieuwe jaar mede, al wat wij in
't oude waren. Moogt ge mijn Lezer in
den nieuwen tijdkring ook meenemen wat
het leven eeuwige waarde en onverganke
lijke beteekenis geeft.
1919 voorbij.
1920? 't Zal de last en de lus,t van
zijn voorganger moeten dragen, 't Is on
mogelijk van ieder land en volk iets mee
te deelen. Maar zoover wij zien kunnen,
zullen er heel wat volken zijn, die uit het
verleden een schrikkelijke erfenis ontvangen.
Overwonnenen zoo goed als overwinnaars.
De neutralen zullen hierbij niet* worden
verschoond. Daar waart een geest rond
onder hoog en laag, in heel de wereld, die
niet veel goeds voorspelt voor de toekomst.
De menschen zijn er niet beter op gewor
den in het laatste jaar.
compagnie scherpschutters der Franschen,
en mits het lank vertoefde (duurde) om
de billetten (van inkwartiering) te maken,
zoo sloegen zij vele deuren in, en tam-
bourden zoodanig op alle vengsters, dat
Drunen scheen te vergaan, en niemand
wist wat het beduydde. Op mynen dam
was er een grootte bende, die op de poort
sloeg en stampte, doch ik hield alles vast,
mits zy de poort forcerende, noch niet in
huysch waren en ik den commissaris en
zyn gevolg dan ontwaakt (gewekt) zou
hebben om bystant te geven. Zij bleven
maar een dag in 't dorp, maar tot de
voorhoede hoorende, waren het ongemak
kelijk borgers, die roofden als raven.
Eindelyk ging Gorcum, Dort, geheel Hol
land, en den 4 February Zeeland mef ge
heel de republique over; en de onnoeme
lijke schatten, verspeelt [(besteed) in een
jaar tyts om door alle de provincieen on
winbare batteryen aan te leggen, wirden
vrugteloos. Dit was (echter) ons geluk,
mits wij van gebrek hadden vergaan, in
dien wij het leger in onze oorden gehou
den hadden. De magazynen, 't commisso-
riaat en al het gevolg trok den 22 Jan.
na Hollant om die Heertjens, die nog
wynig wisten, wat oorlog was, ook een
proefje te geven, nadat wy hun hier 6
weken in de felste koude in inquartieringhe
hadden gehadt.
Iedereen boende zyn huysch uitde
Hoe kan het anders. Als het lijden de
menschen niet loutert, wordt ze er door
verhard en ontadeld.
Veel nieuws is niet mee te deelen. De
Duitschers moeten de 400.000 ton aan
baggermolens enz. leveren, tenzij zij kun
nen aantoonen dat hun dit niet mogelijk
is. Een commissie van geallieerde des
kundigen is reeds naar Hamburg vertrok
ken om zich op de hoogte te stellen van
het aanwezige haven- en baggermaterieel.
In Ierland is, na den aanslag op den
onderkoning, lord French, de gisting toe
nemende., Nu is er op de ambtswoning
van den onderkoning een gewapende aan
val gedaan. Een officier werd daar het
slachtoffer van. Er zal wel geen rust in
Ierland komen voor Engeland aan de
rechtmatige eisshen der bevolking tegemoet
komt.
Iu Januari komt de vredesconferentie
weer bijeen. De vrede met Hongarije en
Turkije en het Aziatische vraagstuk staan
op het program. Wat de geallieerden
met Turkije zullen doen Zij hebben met
een duren eed gezworen dat de Sultan
voor goed uit Europa verjaagd zal worden.
Maar dat zal zoo'n vaart niet loopen.
Engeland moet de Muzelmannen in zijn
uitgebreide bezittingen naar de oogen zien.
Wordt de Sultan in zijn. waardigheid aan
getast, dan zijn de kwade gevolgen voor
het Britsche rijk niet te overzien.
Naar sommige bladen melden is d'An-
nunzio waanzinnig geworden. De hoogmoed
schijnt den man naar het hoofd te zijn ge
slagen 1 Of anders heeft de verbolgenheid
over het fiasco te Fiume hem van de wys
gebracht. De Italianen spuwen vuur en
vlam over de onvriendelijke bejegening der
Entente die er weinig voor voelt zich druk
te maken voor hun belangen. Clemenceau
heeft zelfs al gezegd dat Fiume moet wor
den afgestaan aan de Zuid-Slaven.
Het nieuwe jaar zet niet mooi in. Brenge
het de wereld de zoo noodige rust en een
hechten vrede.
BUITENLAND.
Duitschc schepen.
Presipent, Wilson heeft bevolen dat de
zeven transatlantische schepen, die na den
wapenstilstand aan de Ver. Staten waren
geleend, en die in de haven van New-York
liggen aan Engeland zullen worden gegeven.
o
Doodgevroren,
Een draadloos bericht uit Moskou meldt,
dat er in een hospitaal in den omtrek van
huyzen van onze vlugtelingen waren
voor een deel onkennelyk. De groote
kerk 2) en het schoolhuys bestonden (nog)
in enkel muuren en dak, het overige op
gestookt, zoodat de predicant in zijn eygen
huysch na zijne terugkomste zijn Gods
dienst verrigtede. Een huysch aan den
Wiel brandde 's avonds af door onacht-
zaamhyt. Het casteel van Drunen, waarop
de Heer Kuffeler woonde, en die na Hol
land was vertrokken, wird in 7ber (Sep
tember) geplundert, daarna door de Fran
schen bezet, die er zoo slegt huysch hiel
den, dat er viermaal brand ontstond in eene
weke, tot dat eyndelyk den's avons
geheel het casteel tot den gront afbrandde
met al wat er in was. Jammer was het
wegens de schoone bibliotheek van den heer
van Kuffeler, waarvan ik noch eenige over
blijfselen in de plunderinge met eenige,
doch alle beschadigde meubels voor den
brant in mijn huysch heb geborgen.
Op den zeiven dag dat onze Franschen
vertrokken, kwam hier aan, het artillerie-
parq van den Generaal Osten met circa
500 paarden bij geluk zijn de paarden
vertrokken na Gorcum, zoodat wij niet
hebben als circa 20 paarden en 25 cano-
1) d. w, z. van hen die uit schrik voor de
Franschen van hier waren weggevlucht.
2) destjjds in gebruik bij den Predikant,
die ook was gevlucht.
Omsk zevenhonderd soldaten van het leger
van Koltsjak zijn gevonden, die doodge
vroren waren.
o
(iroote inbraak.
In de Victoria-strasse te Berlijn heeft een
brutale inbraak plaats gehad, waarbij een
buit ter waarde van anderhalf millioen werd
gemaakt.
De inbraak had plaats bij een groot-in
dustrieel. Onder meer werden gestolen een
munten-collectie van 700.000 mark waarde,
voorts voor 600.000 mark sieraden, een
kostbare bruidsuitzet, voor 80.000 mark
linnengoed, enz.
Men is er reeds in geslaagd, een der
inbrekers, een oude bekende der justitie,
te arresteeren.
Ook eenige x» vriendinnen* van den ge
arresteerde en een paar handlangers werden
in hechtenis genomen.
De gestolen voorwerpen waren reeds door
de handen van tien helers gegaan, doch
werden voor een groot deel bij een opkooper
teruggevonden.
Wintertijd.
Parijs, 27 Dec. De Fransche regeering
heeft een wetsontwerp ingediend waarbij
voorgesteld wordt om de klok met ingang
van 1 Februari(?) een uur vooruit te zetten
ter besparing van steenkolen.
o
De overstroomiiigen in Fraukrijk.
Nancy, 28 Dec. De was van de Meurthe
en de Moeze wordt minder. De aangerichte
schade wordt becijferd op een tiental milli-
oenen. Daar de electrische centrales en
gasfabrieken onder water stonden was de
stad Nancy zonder licht.
Uit Colmar wordt daarentegen bericht,
dat de overstrooming voortgaat met schade
aan te richten in het departement van den
Boven-Rijn.
De uitlereringskwestie.
Het Petit Journalmeldt, dat de da
ders van misdaden tijdens den oorlog, van
wie de lijsten door de geallieerden zijn aan
gelegd, door een krijgsraad zullen worden
gevonnisd, bestaande uit rechters van het
land tegen welker staatsburgers de mis
daden zijn gepleegd. Deze krijgsraden zul
len voor Frankrijk te Parijs en Rijssel,
voor Engeland te Londen en voor België
te Brussel en Luik zetelen. Misdaden je
gens burgers van verschillende geallieerde
landen komen voor een gemengden krijgs
raad.
niersdie wij tot in den zomer aan de
hand (ingekwartierd) zullen houden, mits
zij met de artillerie niet konnen trekken
door de waters die ons omsingelen.
Den 13 Febrnari heb ik geïnquartiert
voor een dag den generaal Corozade, die
na 's Bosch gaat om daar commandant te
zijn in plaats van den onpasselijken Sau-
viacq. Op hem is gevolgt voor een dag
den commissaris Verdun, waarna den com
mandant Aubert der Artillerie met geweld
hier wilde intrekken. Ik heb gezegd dat
ik niemant zou aannemen, die geen briefje
der municipalityt (van het Bestuur der
Gemeente) hadt, denkende dat dezelve wel
wist wat schade ik in de plunderinghe,
met het Commissioraat ten tyde van 6
weken, met den elende myner arme men
schen en met een jaarlyr verlies van circa
300 guldens wegens d'abdye, die onver
mogend was, had geleden. Terwyl myn
gemeente zoowel hadt geleden, dat ik met te
genzin zelfs de minste presenten ontfing.
Hierby was (kwam) noch dat ik met de
vasten geen vleesch mogt eten, en geen
visch te bekomen was. Doch niettegen
staande dit ailes ontfing hij (de commen-
dant Aubert) een inquartieringsbillet van
zeker lit, (van het plaatselyk Bestuur)
hetwelk ik in goed nederduyts ging be-
danken, te meer om dat hij by voorzig-
tighyt (zelf) wynige inquartieringe hadt
gehadthem aantoonende wat gevolg er
Cierolgeu der drankzucht.
Toen de firma Gilsons te Antwerpen
Maandagmorgen een zevental wakers ver
miste en de politie een onderzoek deed
instellen vond men in een der badkamers
drie van hen doodliggon. De ongelukkigen
hebben gedronken uit een vat waarop
geschreven stond Methyl-alcohol. Waar
schijnlijk hebben zij dit voor sterken drank
aangezien. Wat er van de vier andere
geworden is weet men niet.
o
Weer een aanslag op den onderkoning
ran Ierland.
Dublin, 28 Dec. Heden i3 een aanval
gedaan op het verbliji van den vicekoning.
Een officier van de wacht werd gedood,
alsmede een der aanvallers. Het aantal
aanvallers bedroeg niet meer dan 12.
Dublin, 28 Dec. Er zyn 4 personen
gearresteerd onder verdenking te hebben
deelgenomen aan den aanval op het ver
blijf van den vice-koning. De aanval had
plaats 2 uur 's morgens en alhoewel hij
handig was uitgedacht miste hij volkomen
zijn doe).
o
Een schenking ran Rockefeller.
De »Times« meldt uit New-York, dat
geheel Amerika spreekt over de kerstgift
van honderd millioen dollar, die door den
petroleumkoning Joh D. Rockefeller is aange
kondigd. De gift zal wordeu verdeeld in twee
gelijke deelen, een voor den General Edu
cation Board en een voor de Rockefeller
Founeation. Het is de grootste som, ooit
ineens voor een philantropisch doel ge
schonken. De giften van Rockefeller stijgen
nu tot een totaal bedrag van 192 millioen
dollars.
Noodlottige brand.
Bij een brand in een Londensche fabriek
voor de vervaardiging van films zijn 12
personen gedood en 30 gewond, hetgeen
voornamelijk daaraan te wijten is, dat de
omgekomenen uit het raam gesprongen zijn.
BINNENLAND.
Het Rredasche Carnaval afgeschaft.
Dinsdag 23 Dec. behandelde de Bredasche
Raad het verzoek tot afschaffing van het
Carnaval van »Mannenadel« gesteund door
15 vereenigingen, waartegenover 42 andere
vereenigingen in adressen het behoud be
pleitten.
De meerderheid van het college van B.
en W. adviseerde tot afschaffing van de
openbare viering.
zou ontstaan, indien de munici palitijt zoo
lafhartig was van haar gezag af te staan,
en de militaires te huysvesten, daar waar
zy het verco3en. En waarlyk wejnige
dagen daarna hadt de magistraat niets
meer deswegen te reguleeren, terwyl
zij par autorité (willekeurig) zich en de
hunne plaatsten, daar zy wilden.
Den 25 Febr. quamp dus den Commen-
dant (Aubert) die een allerbest man was
by my zig huys vesten met zyn knecht die
voor zeer slegt bekent was, en 's avons
dronken thuys komende 's morgens op
myn aandringen by eenen boer geinquar-
tiert wirt.
Door de ongemeenen vorst en inunda-
tien voorzag men by het dooyen de door
braken der dijkenvan Gelderlant af tot
den Berg was het maar een zee van 't
oosten naar 't westen. Van Drnnen na
Gorcum van 's gelyken, zoodat men met
de zwaarste artillerie op het ys alle lan
den, Rhyn, Maas en Waal passeerde.
Het ijs brak eijndelijk los en dreevmet
een bitterkouden Oosterstorm, die eenige
dagen aanhield, zoo hevig dat geene dyken
bestaanbaar (bestand) waren ik vlugtede
(bergde voor een mogelyke vlucht) eenige
meubels met turf en hout tot provisie in
den noodt omhoog.
Wordt vervolgd.)
J - -
V-T -:"'i
lit Und van Htisiei n Alton, de Lanostrast ea U Boimelerwaard