Bi dit nr. behoort een üaegse De evenredige vertegenwoordiging in de Eerste Kamer. Het Meer van Gers. C. DE KEMP, IN GOUD EN ZILVER, Waterpoort, Heusden. RAAMSDONKSVEER. FEUILLETON. Reparatie-Inrichting. Correspondentschap le Klasse. H. J. ABBINK. t-AND VAN ALTENA Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden. No. 4259. Vrijdag 12 Januari 1923, Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 01535 KEIZERSDIJK F. 81. 912 uur. Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.25, en franco per post beschikt 1.40. Afzonderlijke nummers 6 cent. Adcertentiën van 1—6 regels 90 cent. Elke regel meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht. De Studiecommissie van de Vereeniging tot verbetering van het stelsel van even redige vertegenwoordiging heeft aan den minister van Binnenlandsche Zaken doen toekomen een voorstel tot verbetering van de verkiezing van leden van de Eerste Kamer, uitgewerkt door het lid der com missie, den heer J. H. de Waal Malefjjt, lid van de Eerste Kamer. Het luidt als volgt »Bij het ontwerpen van een evenredig kiesstelsel voor verkiezingen van leden der Eerste Kamer zal men rekening hebben te houden met het bezwaar, dat bij velen, vooral ook in de Eerste Kamer zelve, zeer zwaar woog, nl. dat door het aanvankelijk door de regeering voorgedragen stelsel, de provinciale nuanceeringen geheel verloren dreigden te gaan. Wanneer men eenvoudig alle Statenleden van alle provinciën bijeenvoegt tot een groot kiescollege en dit college dan 50 leden laat kiezen (en vervolgens iedere 3 jaar 25) is de oplossing zeker heel eenvoudig. Maar het eigenaardige karakter, dat de Eerste Kamer thans draagt en dat men vooral nu meer dan ooit moet trachten te behouden, waardoor zij niet alleen een af spiegeling is van de politieke gezindheid der kiezers, maar daarbij en daarenboven ook van de verschillende landsdeelen, gaat daarbij verloren. Zij wordt dan eenvoudig een doublure (verdubbeling) van de Tweede Kamer en als zoodanig een overtolligheid en een hinderlijk toevoegsel aan de staats machine. Er moet getracht worden de zaak zoo danig te regelen, dat daarbij èn evenredige vertegenwoordiging wordt verkregen èn de vertegenwoordiging van de verschillende landsdeelen tot haar recht komt. Ik zou daarbij de aandacht willen vestigen op de volgende regeling. Ik neem aan, dat men in de verdeeling van de 50 Eerste Kamer-zetels over de verschillende provinciën geen verandering wenscht te brengen. Allereerst zou men provinciën moeten vereenigen tot kieskringen. Zulk een kies kring zou dan zooveel afgevaardigden te benoemen krijgen, als nu de provinciën, waaruit hij zou samengesteld worden, ge zamenlijk afvaardigen. Vereeniging van provinciën tot kieskringen is noodig, omdat sommige gewesten een zóó klein aantal 2) Een Smokkelaarsgeschiedenis. [Naar het Fransch.) Hij riep halt, waarop de zeventien an deren op hunne zakken gingen zitten, om een dronk brandewijn te gebruiken en zich het met zweet bedekte voorhoofd af te wisschen. Gedurende dezen tijd ging de andere langs den ganschen weg tot waar de kruit- streep eindigde. Na twee uur bereikte hij dit punt en stak het restantje kruit met het vuur uit zijn pijpje in brand. Dit ge schiedde om het spoor te vernietigen. Twee minuten later hoorde ik een geweldigen knal, door de bergwanden weerkaatst en waarvan het geluid door de nauwe gangen tot my kwam. De zeventien zakken kruit, die op het spoor der streep lagen vlogen de lucht in en daarmede de smokkelaars, die er op gezeten waren. Hierbij wensch ik op twee dingen de aandacht te vesti gen. In de eerste plaats is de geschie denis, die ik hier mededeel waar gebeurd, de gang, waar deze ontploffing plaats vond bestaat nog en in de tweede plaats stierven er zeventien personen maar, let wel, een bleef er over, om het gebeurde mede te deelen, wat bij vele tragische verhalen niet het geval is, zoodat men dan recht heeft leden naar de Eerste Kamer afvaardigen, dat evenredige vertegenwoordiging volko men is uitgesloten. Drente, Utrecht en Zeeland bijvoorbeeld kiezen slechts 2, Gro ningen, Overijsel en Limburg slechts 3 leden voor de Eerste Kamer. Samenvoeging van provinciën is dus ab soluut noodzakelijk. Men zou zes kies kringen kunnen vormen, bijv. Friesland en Groningen met samen 7 leden, Drente en Overijsel met 5, Gelderland en Utrecht met 8, Noord-Holland met 9, Zuid-Holland met 10, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg met 11 leden. Toch zou de bepaling der grondwet, dat om de 3 jaar de helft der Eerste Kamer leden aftreedt, de toepassing van het even redig stelsel weer bezwaarlijk kunnen ma ken, wanneer men n.l. zou willen vasthouden aan het thans gevolgde systeem om in iedere provincie om de 3 jaar een deel der leden (in verband met de nieuwe grond wettelijke bepaling zou dit dan de helft moeten zijn) te laten aftreden. Men zou dan bijv. in de beide eerste kieskringen respectievelijk 2 of 3 en 3 of 4 leden te kiezen krijgen en het bezwaar tegen de verkiezing van een te klein aantal leden zou zich opnieuw doen gelden. Daarom zou ik willen voorstellen, om het grondwettelijk voorschrift in dier voege toe te passen, dat om de drie jaren wel 25 leden zouden aftreden, maar zóó, dat altijd alle leden in eenzelfden kieskring tegelijk hun mandaat zouden zien afloopen. Dit zou bijv. op deze wijze kunnen ge schieden. Men zou de kieskringen kunnen verdeelen in twee groepen. De eerste groep zou kunnen omvatten de kieskringen Friesland en Groningen samen 95 Staten leden, kiezende 7 afgevaardigden Gelderland en Utrecht, samen 103 Staten leden, kiezende 8 afgevaardigden; Zuid-Holland met 82 Statenleden, kiezende 10 afgevaardigdentotaal 25 afgevaardigden. Tot de tweede groep zouden dan be- hooren Drente en Overijsel, samen 82 Staten leden, kiezende 5 afgevaardigden; Noord-Holland met 77 Statenleden, kie zende 9 afgevaardigden; Zeeland, Noord-Brabant en Limburg, samen 151 Statenleden, kiezende 11 af gevaardigden; totaal 25 afgevaardigden. Op deze wijze zou aan het grondwettelijk voorschrift, dat om de 3 jaren de helft der leden van de Eerste Kamer aftreedt, kunnen worden voldaan en de kans op een goede evenredigheid tnsschen de door de ver schillende partijen verkregen zetels aan merkelijk worden verbeterd. Het komt mij voor, dat op de door mij aangegeven wijze een bruikbaar stelsel van evenredige vertegenwoordiging van onzen aan de waarheid der vertelling te twijfelen. III. Het werd in de gang, waar ik mij be vond, zeer koud. Op deze hoogte wordt trouwens de hitte door de luchtstroomen zeer getemperd, maar het schoone gezicht, dat men hier in ruime mate geniet, ver goedt in ruime mate de groote bezwaren, die de reiziger op een tocht in deze onher bergzame streken ondervindt. Mij omkee- rende zag ik zeer duidelijk de ijspiek van het Buetgebergte, ik meende ook heel in de verte achter de pijnboomen, waar ik straks geweest was, iets zonderlings te zien en onwillekeurig verbeeldde ik mij, dat die twee zonderlinge uitsteeksels de beenen konden zijn van het hoofd, dat ik straks had opgemerkt. Maar toch bleef ik zoo voorzichtig mogelijk voortwandelen. Ongelukkig genoeg ben ik met een zeer vreesachtige natuur geborenik vermijd de gevaarlijke plaatsen, waar de moedigen zich bizonder vermakenik houd vooral van volmaakte veiligheid. Alleen het denk beeld, dat men in een duel de punt van een degen op het rechteroog gericht ziet, is altijd voldoende geweest, mij zeer voor zichtig te doen zyn, niettegenstaande ik zeer driftig ben en er weinig noodig is, om mij te doen opvliegen. De omstandig heden, waarin ik mij bevond konden erger zijn dan een tweegevecht, wellicht was ik blootgesteld aan een aanval op mijn beurs, op mijn persoon of op beidehet zou iets Senaat ware te verkrijgen. Het heeft m. i. ook dit groote voordeel, dat het zich vrijwel aansluit bij den be- staanden toestand en daarom bij de toe passing tot weinig moeilijkheid aanleiding zal geven*. Het oorspronkelijk denkbeeld, om een voudig alle Statenleden uit de verschillende provincie's tot één groot kiescollege bijeen te voegen, ontmoet bij velen in den lande bezwaren. Ook de Heer de Waal Malefijt vindt dit denkbeeld niet aanlokkelijk en vooral zijn bezwaar dat de Eerste Kamer als 't ware eene verdubbeling van de Tweede zou worden, indien hare leden door de gezamenlijke Statenleden zouden worden gekozen, slaat bij velen in. Het door hem aan de hand gedane stelsel getuigt stellig van vernuft, maar is o. i. toch niet aan te bevelen. Wat toch wil de Heer de W. M.? Hij wil een samenvoeging van provincie's tot kieskringen en alleen Zuid- en Noord-Hol land wenscht hij op zich zelf te laten. In het geheel zouden er 6 kieskringen zijn. Nu is bij de jongste Grondwetswijziging in 1922 de zittingsduur der leden van de Eerste Kamer van 9 op 6 jaren terugge bracht, terwijl nu niet meer om de 3 jaren V8, doch om de 3 jaren de helft der leden moet aftreden. In verband daarmede is 's Heeren de Waal Malefijt's voorstel om de 6 kieskringen te rangschikken in twee groepen, ieder van 3 kieskringen. Iedere groep kiest om de 6 jaar 25 Eerste Kamer leden, die allen tegelijk aftreden. Het valt niet te ontkennen dat het voor stel tot op zekere hoogte evenredige ver tegenwoordiging mogelijk maakt, maar de uitwerking is te opvolledig om een juist oordeel te kunnen vellen. Zoo blijkt b.v. niet of de Heer de Waal Malefijt de door hem genoemde kieskringen geheel op zich zelf staand wenscht, dan wel of evenals voor de kieskringen van Tweede Kamer, Staten en Gemeenteraad verbinding van kieskringen mogelijk is. En dit geeft een groot verschil. Is verbinding niet mogelijk dan zullen de kleinere politieke partijen nooit een vertegenwoordiger in de Eerste Kamer zien, terwijl voor de groote partijen verschrikkelijks kunnen worden en niemand zou er iets van hooren. Toen deze ge dachten in mij opkwamen kromp ik schier weg van angst en deze beheerschte mij zoo volkomen, dat ik mij achter de rotsen schuil hield, om vandaar een oog in het zeil te houden. Zoo zal ik ongeveer een half uur gezeten hebben, toen een man met onheilspellende gelaatstrekken van achter een pijnboom te voorschijn trad. Hij keek een geruimen tijd in de richting, waar ik achter de rotsen verborgen zat en klapte toen twee maal in de handen. Op dit signaal ver schenen twee andere mannen daarna na men zij hun zakken op den rug, staken hunne pijpen aan en klommen voorwaarts. Weldra waren zy de plaats genaderd, waar ik mij bevond, gingen op hun zakken zit ten, juist zooals de eerste zeventien hadden gedaan. Gelukkig keerden zij mij den rug toe. Ik had nu ruimschoots gelegenheid over het een en ander na te denken. De heeren schenen mij bizonder goed gewapend toe. Zij hadden een karabijn en twee pistolen, behalve de zakken, die, dit had ik toch ervaren, met kruit gevuld moesten wezen. Ik rilde reeds bij het denkbeeld, dat zij hun pijpen op de gevaarlijke bagage zouden leggen. Ik beval Gode mijn ziel aan en wachtte geduldig op de ontploffing, terwijl ik nog dieper achter de rotsen wegdook. De man, die het eerste opstond, beklom dikwijls stemmen geheel verloren zullen gaan in die kieskringen, waar ze eene min derheid vormen, wat dan lijnrecht indruischt tegen het principe van evenredige vertegen woordiging n 1. dat elke stem zooveel mo gelijk waarde moet hebben. Het euvel van het meerderheidsstelsel van vroeger n.l. dat de stemmen der minderheid, al is die nog zoo groot, als geheel verloren zijn te achten, treedt dan weer naar voren. Laten we een en ander eens met een voorbeeld duidelijk maken. "Volgens meergenoemd voorstel moeten de provinciën Noord-Brabant, Zeeland en Limburg te zamen één kieskring vormen, waarin 11 leden moeten worden gekozen, omdat genoemde provinciën thans respec tievelijk 6, 2 en 3 leden kiezen, d. i. te zamen 11. Het totaal aantal Statenleden in die pro vincie's bedraagt 151. Nemen wij nu eens den Vrijheidsbond, die in Noord-Brabant 2, in Zeeland naar ik meen 8 en in Limburg geen vertegenwoordiger onder de Staten leden telt. Zou nu de kieskring, gevormd door de drie Zuidelijke provinciën, geheel op zich zelf staan, dan zou de Vrijheids bond geen vertegenwoordiger in de Eerste Kamer van die provinciën kunnen krijgen. Kunnen daarentegen kieskringen zich ver eenigen, dan zou het mogelijk zijn, dat de Zuidelijke Vrijheidsbonders hunne col lega's uit andere kieskringen zouden kunnen helpen om een lid méér verkozen te krijgen. En wat voor de Vrijheidsbonders zou gel den in den Zuidelijken kieskring, zou voor de Katholieken gelden b.v. in den meest Noordelijken. Uitsluiting van de mogelijkheid tot com binatie van stemmen in meerdere kieskrin gen maakt evenredige vertegenwoordiging eenvoudig onmogelijk. Is die combinatie wel toegelaten dan rijst de zeer gewettigde vraag of men feitelijk met samenvoeging van alle Statenleden in den lande tot één groot kiescollege niet hetzelfde en op veel eenvoudiger wijze bereiken kan, zulks nog te meer waar naar veler meening de in deeling in kieskringen ook van niet over wegend belang is bij de keuze der can- didaten, die ook thans meermalen worden gekozen uit in andere provinciën wonende personen. En al zou men eandidaten van eigen bodem wenschen gekozen te zien dan zou zulks toch kunnen geschieden ook zonder territoriale indeeling. Immers weet men vooruit op welke partij elk Statenlid zal stemmen om de eenvoudige reden, dat elk Statenlid ook door eene politieke partij wordt gekozen, dus weet men van te voren hoeveel stemmen eene politieke partij kan verwerven. Nu houden de leden van dezelfde partjjgroep vooraf eene vergade- een hoogte vanwaar hij op den omtrek een ruim gezicht had. ïlk zie hem niet meert, sprak hy. ïDat zal wel waar zijn,« antwoordde een hunner ïdie kerel verbergt zich om ons te verraden I® aEn ik wed,« liet de derde er op vol gen, »dat hij vooruit is. Het is een ver momde douane. Hij stelde zich aan, alsof hij een gewoon wandelaar was. Niet voor niet keek hij om zich heen, om wellicht het een of ander te ontdekken.® IV. Een afschuwelijk gelach was het ant woord op deze woorden, waarop het sein werd gegeven, om den tocht te vervolgen. ^Sapperloot klonk het plotseling uit den mond van den eersten smokkelaar, die zooeven in de handen had geklapt, toen zyn oog toevallig naar de plaats ging, waar ik mij bevond, ïdaar hebben wij den man gevonden dien wij moeten hebben. Kijk, daar zit de snaak.® Bij deze woorden stonden de anderen op en tegelijkertijd zag ik een aantal pistolen op mij gericht. Mijn heeren,® sprak ik beangst, ïmijn- heeren, ge vergist u. Sta mij toe maar leg eerst uw wapens neder mijn- heeren, ik ben de onschuldigste mensch ter wereld (zij fronsden de wenkbrauwen). Legt, wat ik u bidden mag, uwe wapens neder, die misschien tegen uw wil in zou- Gevestigd: TELEF. 15. Voor verwisseling van Bank papier en Specie, Discontee ring, Beleening, Bewaar geving, Assignation, enz. is het Kantoor geopend van Nadere inlichtingen verschaft gaarne De Correspondent, ring wat tegenwoordig al heel gemak kelijk gaat, omdat vrijwel elke partij eene vereeniging van onder hare vanen behoo- rende leden heeft en stellen daar dan de eandidaten, desgewenscht met inacht neming van hunne woonplaatsen. Oogenschijnlijk moge het stelsel van onzen senator de "Waal Malefijt iets aantrekkelijks hebben, ik voor mij zie er het nut niet van in. Immers op zich zelf staande kieskrin gen staan eene evenredige vertegenwoor diging in den weg en deugen dus niet. Mogelijkheid tot combinatie van kieskringen is niet aanbevelenswaard en wel eerstens omdat men met één kiescollege, samenge steld uit alle Statenleden in den lande, hetzelfde bereikt en in de tweede plaats wijl bij de combinatie van kieskringen formali teiten en omslag in het leven worden geroepen, die bij één kiescollege niet noodig zijn. Eén groot kiescollege van alle Staten leden acht ik vooralsnog het meest ge- wenscht om ook de evenredige vertegen woordiging in de Eerste Kamer tot haar recht te doen komen. Stellig heeft het ook zijne bezwaren, maar vooralsnog weet ik geen betere oplossing. den afgaan ik ben letterkundige met de douanen heb ik niets te maken ik ben getrouwd en huisvader Laat, ik bezweer het u, uwe wapens zakken. Vervolgt gerust uwen weg, zonder u om mij te bekommeren Ik spot met de douanen ik stel in hun aakligen werk- kring niet het minste belang Gy zijt eer lijke lieden, die de slachtoffers eer schat kistbeambten bedient. Ik heb de eer u eerbiediglijk te verwelkomen.® »Gij zjjt hier om ons te bespionneeren gaf de geduchtste van het drietal op een boeventoon ten antwoord. ^Volstrekt niet 1 volstrekt niet 1Ik ben hier om »Om ons te bespieden en te verraden. Wij kennen u, wij hebben u zoo even daar beneden de omgeving zien opnemen... jDe schoone natuur mijne heeren, niets anders dan de natuur, beste vrienden niets anders.® »De schoone natuur Hebt ge u dus hierheen begeven, om geneeskrachtige krui den te zoeken Een slecht belovend beroep. Deze gebergten zijn ons. Wee hem, die ons gebied betreedt 1 Zeg uwe gebeden op 1® Hij hief zijn pistool op. Ik viel op den grond. De twee anderen naderden mij. Het drietal wisselden eenige onverstaanbare woorden, tengevolge waarvan een hunner mij een zwaren zak op de schouders legde. »Ju riep hij. Wordt vervolgd.) MEinSltLAB voor het Land ïan Heusden en AltenaJeLangstraat en de Bommelerwaard

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1923 | | pagina 1