Bi dit nr. behoort een üaegse
De evenredige vertegenwoordiging
in de Eerste Kamer.
Het Meer van Gers.
C. DE KEMP,
IN GOUD EN ZILVER,
Waterpoort, Heusden.
RAAMSDONKSVEER.
FEUILLETON.
Reparatie-Inrichting.
Correspondentschap le Klasse.
H. J. ABBINK.
t-AND VAN ALTENA
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 4259. Vrijdag 12 Januari 1923,
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 01535
KEIZERSDIJK F. 81.
912 uur.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.25, en
franco per post beschikt 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Adcertentiën van 1—6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
De Studiecommissie van de Vereeniging
tot verbetering van het stelsel van even
redige vertegenwoordiging heeft aan den
minister van Binnenlandsche Zaken doen
toekomen een voorstel tot verbetering van
de verkiezing van leden van de Eerste
Kamer, uitgewerkt door het lid der com
missie, den heer J. H. de Waal Malefjjt,
lid van de Eerste Kamer.
Het luidt als volgt
»Bij het ontwerpen van een evenredig
kiesstelsel voor verkiezingen van leden der
Eerste Kamer zal men rekening hebben te
houden met het bezwaar, dat bij velen,
vooral ook in de Eerste Kamer zelve, zeer
zwaar woog, nl. dat door het aanvankelijk
door de regeering voorgedragen stelsel, de
provinciale nuanceeringen geheel verloren
dreigden te gaan.
Wanneer men eenvoudig alle Statenleden
van alle provinciën bijeenvoegt tot een groot
kiescollege en dit college dan 50 leden laat
kiezen (en vervolgens iedere 3 jaar 25) is
de oplossing zeker heel eenvoudig.
Maar het eigenaardige karakter, dat de
Eerste Kamer thans draagt en dat men
vooral nu meer dan ooit moet trachten te
behouden, waardoor zij niet alleen een af
spiegeling is van de politieke gezindheid
der kiezers, maar daarbij en daarenboven
ook van de verschillende landsdeelen, gaat
daarbij verloren. Zij wordt dan eenvoudig
een doublure (verdubbeling) van de Tweede
Kamer en als zoodanig een overtolligheid
en een hinderlijk toevoegsel aan de staats
machine.
Er moet getracht worden de zaak zoo
danig te regelen, dat daarbij èn evenredige
vertegenwoordiging wordt verkregen èn de
vertegenwoordiging van de verschillende
landsdeelen tot haar recht komt.
Ik zou daarbij de aandacht willen vestigen
op de volgende regeling.
Ik neem aan, dat men in de verdeeling
van de 50 Eerste Kamer-zetels over de
verschillende provinciën geen verandering
wenscht te brengen.
Allereerst zou men provinciën moeten
vereenigen tot kieskringen. Zulk een kies
kring zou dan zooveel afgevaardigden te
benoemen krijgen, als nu de provinciën,
waaruit hij zou samengesteld worden, ge
zamenlijk afvaardigen. Vereeniging van
provinciën tot kieskringen is noodig, omdat
sommige gewesten een zóó klein aantal
2)
Een Smokkelaarsgeschiedenis.
[Naar het Fransch.)
Hij riep halt, waarop de zeventien an
deren op hunne zakken gingen zitten, om
een dronk brandewijn te gebruiken en zich
het met zweet bedekte voorhoofd af te
wisschen.
Gedurende dezen tijd ging de andere
langs den ganschen weg tot waar de kruit-
streep eindigde. Na twee uur bereikte hij
dit punt en stak het restantje kruit met
het vuur uit zijn pijpje in brand. Dit ge
schiedde om het spoor te vernietigen. Twee
minuten later hoorde ik een geweldigen
knal, door de bergwanden weerkaatst en
waarvan het geluid door de nauwe gangen
tot my kwam. De zeventien zakken kruit,
die op het spoor der streep lagen vlogen
de lucht in en daarmede de smokkelaars,
die er op gezeten waren. Hierbij wensch
ik op twee dingen de aandacht te vesti
gen. In de eerste plaats is de geschie
denis, die ik hier mededeel waar gebeurd,
de gang, waar deze ontploffing plaats vond
bestaat nog en in de tweede plaats stierven
er zeventien personen maar, let wel, een
bleef er over, om het gebeurde mede te
deelen, wat bij vele tragische verhalen niet
het geval is, zoodat men dan recht heeft
leden naar de Eerste Kamer afvaardigen,
dat evenredige vertegenwoordiging volko
men is uitgesloten. Drente, Utrecht en
Zeeland bijvoorbeeld kiezen slechts 2, Gro
ningen, Overijsel en Limburg slechts 3
leden voor de Eerste Kamer.
Samenvoeging van provinciën is dus ab
soluut noodzakelijk. Men zou zes kies
kringen kunnen vormen, bijv. Friesland en
Groningen met samen 7 leden, Drente en
Overijsel met 5, Gelderland en Utrecht met
8, Noord-Holland met 9, Zuid-Holland met
10, Zeeland, Noord-Brabant en Limburg
met 11 leden.
Toch zou de bepaling der grondwet, dat
om de 3 jaar de helft der Eerste Kamer
leden aftreedt, de toepassing van het even
redig stelsel weer bezwaarlijk kunnen ma
ken, wanneer men n.l. zou willen vasthouden
aan het thans gevolgde systeem om in
iedere provincie om de 3 jaar een deel der
leden (in verband met de nieuwe grond
wettelijke bepaling zou dit dan de helft
moeten zijn) te laten aftreden.
Men zou dan bijv. in de beide eerste
kieskringen respectievelijk 2 of 3 en 3 of
4 leden te kiezen krijgen en het bezwaar
tegen de verkiezing van een te klein aantal
leden zou zich opnieuw doen gelden.
Daarom zou ik willen voorstellen, om het
grondwettelijk voorschrift in dier voege toe
te passen, dat om de drie jaren wel 25
leden zouden aftreden, maar zóó, dat altijd
alle leden in eenzelfden kieskring tegelijk
hun mandaat zouden zien afloopen.
Dit zou bijv. op deze wijze kunnen ge
schieden. Men zou de kieskringen kunnen
verdeelen in twee groepen. De eerste groep
zou kunnen omvatten de kieskringen
Friesland en Groningen samen 95 Staten
leden, kiezende 7 afgevaardigden
Gelderland en Utrecht, samen 103 Staten
leden, kiezende 8 afgevaardigden;
Zuid-Holland met 82 Statenleden, kiezende
10 afgevaardigdentotaal 25 afgevaardigden.
Tot de tweede groep zouden dan be-
hooren
Drente en Overijsel, samen 82 Staten
leden, kiezende 5 afgevaardigden;
Noord-Holland met 77 Statenleden, kie
zende 9 afgevaardigden;
Zeeland, Noord-Brabant en Limburg,
samen 151 Statenleden, kiezende 11 af
gevaardigden; totaal 25 afgevaardigden.
Op deze wijze zou aan het grondwettelijk
voorschrift, dat om de 3 jaren de helft der
leden van de Eerste Kamer aftreedt, kunnen
worden voldaan en de kans op een goede
evenredigheid tnsschen de door de ver
schillende partijen verkregen zetels aan
merkelijk worden verbeterd.
Het komt mij voor, dat op de door mij
aangegeven wijze een bruikbaar stelsel van
evenredige vertegenwoordiging van onzen
aan de waarheid der vertelling te twijfelen.
III.
Het werd in de gang, waar ik mij be
vond, zeer koud. Op deze hoogte wordt
trouwens de hitte door de luchtstroomen
zeer getemperd, maar het schoone gezicht,
dat men hier in ruime mate geniet, ver
goedt in ruime mate de groote bezwaren,
die de reiziger op een tocht in deze onher
bergzame streken ondervindt. Mij omkee-
rende zag ik zeer duidelijk de ijspiek van
het Buetgebergte, ik meende ook heel in
de verte achter de pijnboomen, waar ik
straks geweest was, iets zonderlings te zien
en onwillekeurig verbeeldde ik mij, dat die
twee zonderlinge uitsteeksels de beenen
konden zijn van het hoofd, dat ik straks
had opgemerkt. Maar toch bleef ik zoo
voorzichtig mogelijk voortwandelen.
Ongelukkig genoeg ben ik met een zeer
vreesachtige natuur geborenik vermijd
de gevaarlijke plaatsen, waar de moedigen
zich bizonder vermakenik houd vooral
van volmaakte veiligheid. Alleen het denk
beeld, dat men in een duel de punt van
een degen op het rechteroog gericht ziet,
is altijd voldoende geweest, mij zeer voor
zichtig te doen zyn, niettegenstaande ik
zeer driftig ben en er weinig noodig is,
om mij te doen opvliegen. De omstandig
heden, waarin ik mij bevond konden erger
zijn dan een tweegevecht, wellicht was ik
blootgesteld aan een aanval op mijn beurs,
op mijn persoon of op beidehet zou iets
Senaat ware te verkrijgen.
Het heeft m. i. ook dit groote voordeel,
dat het zich vrijwel aansluit bij den be-
staanden toestand en daarom bij de toe
passing tot weinig moeilijkheid aanleiding
zal geven*.
Het oorspronkelijk denkbeeld, om een
voudig alle Statenleden uit de verschillende
provincie's tot één groot kiescollege bijeen
te voegen, ontmoet bij velen in den lande
bezwaren. Ook de Heer de Waal Malefijt
vindt dit denkbeeld niet aanlokkelijk en
vooral zijn bezwaar dat de Eerste Kamer
als 't ware eene verdubbeling van de Tweede
zou worden, indien hare leden door de
gezamenlijke Statenleden zouden worden
gekozen, slaat bij velen in. Het door hem
aan de hand gedane stelsel getuigt stellig
van vernuft, maar is o. i. toch niet aan te
bevelen.
Wat toch wil de Heer de W. M.? Hij
wil een samenvoeging van provincie's tot
kieskringen en alleen Zuid- en Noord-Hol
land wenscht hij op zich zelf te laten. In
het geheel zouden er 6 kieskringen zijn.
Nu is bij de jongste Grondwetswijziging
in 1922 de zittingsduur der leden van de
Eerste Kamer van 9 op 6 jaren terugge
bracht, terwijl nu niet meer om de 3 jaren
V8, doch om de 3 jaren de helft der leden
moet aftreden. In verband daarmede is
's Heeren de Waal Malefijt's voorstel om
de 6 kieskringen te rangschikken in twee
groepen, ieder van 3 kieskringen. Iedere
groep kiest om de 6 jaar 25 Eerste Kamer
leden, die allen tegelijk aftreden.
Het valt niet te ontkennen dat het voor
stel tot op zekere hoogte evenredige ver
tegenwoordiging mogelijk maakt, maar de
uitwerking is te opvolledig om een juist
oordeel te kunnen vellen. Zoo blijkt b.v.
niet of de Heer de Waal Malefijt de door
hem genoemde kieskringen geheel op zich
zelf staand wenscht, dan wel of evenals
voor de kieskringen van Tweede Kamer,
Staten en Gemeenteraad verbinding van
kieskringen mogelijk is. En dit geeft een
groot verschil. Is verbinding niet mogelijk
dan zullen de kleinere politieke partijen
nooit een vertegenwoordiger in de Eerste
Kamer zien, terwijl voor de groote partijen
verschrikkelijks kunnen worden en niemand
zou er iets van hooren. Toen deze ge
dachten in mij opkwamen kromp ik schier
weg van angst en deze beheerschte mij
zoo volkomen, dat ik mij achter de rotsen
schuil hield, om vandaar een oog in het
zeil te houden.
Zoo zal ik ongeveer een half uur gezeten
hebben, toen een man met onheilspellende
gelaatstrekken van achter een pijnboom te
voorschijn trad. Hij keek een geruimen
tijd in de richting, waar ik achter de
rotsen verborgen zat en klapte toen twee
maal in de handen. Op dit signaal ver
schenen twee andere mannen daarna na
men zij hun zakken op den rug, staken
hunne pijpen aan en klommen voorwaarts.
Weldra waren zy de plaats genaderd, waar
ik mij bevond, gingen op hun zakken zit
ten, juist zooals de eerste zeventien hadden
gedaan. Gelukkig keerden zij mij den rug
toe.
Ik had nu ruimschoots gelegenheid over
het een en ander na te denken. De heeren
schenen mij bizonder goed gewapend toe.
Zij hadden een karabijn en twee pistolen,
behalve de zakken, die, dit had ik toch
ervaren, met kruit gevuld moesten wezen.
Ik rilde reeds bij het denkbeeld, dat zij
hun pijpen op de gevaarlijke bagage zouden
leggen.
Ik beval Gode mijn ziel aan en wachtte
geduldig op de ontploffing, terwijl ik nog
dieper achter de rotsen wegdook.
De man, die het eerste opstond, beklom
dikwijls stemmen geheel verloren zullen
gaan in die kieskringen, waar ze eene min
derheid vormen, wat dan lijnrecht indruischt
tegen het principe van evenredige vertegen
woordiging n 1. dat elke stem zooveel mo
gelijk waarde moet hebben. Het euvel van
het meerderheidsstelsel van vroeger n.l.
dat de stemmen der minderheid, al is die
nog zoo groot, als geheel verloren zijn te
achten, treedt dan weer naar voren.
Laten we een en ander eens met een
voorbeeld duidelijk maken.
"Volgens meergenoemd voorstel moeten
de provinciën Noord-Brabant, Zeeland en
Limburg te zamen één kieskring vormen,
waarin 11 leden moeten worden gekozen,
omdat genoemde provinciën thans respec
tievelijk 6, 2 en 3 leden kiezen, d. i. te
zamen 11.
Het totaal aantal Statenleden in die pro
vincie's bedraagt 151. Nemen wij nu eens
den Vrijheidsbond, die in Noord-Brabant 2,
in Zeeland naar ik meen 8 en in Limburg
geen vertegenwoordiger onder de Staten
leden telt. Zou nu de kieskring, gevormd
door de drie Zuidelijke provinciën, geheel
op zich zelf staan, dan zou de Vrijheids
bond geen vertegenwoordiger in de Eerste
Kamer van die provinciën kunnen krijgen.
Kunnen daarentegen kieskringen zich ver
eenigen, dan zou het mogelijk zijn, dat
de Zuidelijke Vrijheidsbonders hunne col
lega's uit andere kieskringen zouden kunnen
helpen om een lid méér verkozen te krijgen.
En wat voor de Vrijheidsbonders zou gel
den in den Zuidelijken kieskring, zou voor
de Katholieken gelden b.v. in den meest
Noordelijken.
Uitsluiting van de mogelijkheid tot com
binatie van stemmen in meerdere kieskrin
gen maakt evenredige vertegenwoordiging
eenvoudig onmogelijk. Is die combinatie
wel toegelaten dan rijst de zeer gewettigde
vraag of men feitelijk met samenvoeging
van alle Statenleden in den lande tot één
groot kiescollege niet hetzelfde en op veel
eenvoudiger wijze bereiken kan, zulks nog
te meer waar naar veler meening de in
deeling in kieskringen ook van niet over
wegend belang is bij de keuze der can-
didaten, die ook thans meermalen worden
gekozen uit in andere provinciën wonende
personen.
En al zou men eandidaten van eigen
bodem wenschen gekozen te zien dan zou
zulks toch kunnen geschieden ook zonder
territoriale indeeling. Immers weet men
vooruit op welke partij elk Statenlid zal
stemmen om de eenvoudige reden, dat elk
Statenlid ook door eene politieke partij
wordt gekozen, dus weet men van te
voren hoeveel stemmen eene politieke partij
kan verwerven. Nu houden de leden van
dezelfde partjjgroep vooraf eene vergade-
een hoogte vanwaar hij op den omtrek
een ruim gezicht had.
ïlk zie hem niet meert, sprak hy.
ïDat zal wel waar zijn,« antwoordde
een hunner ïdie kerel verbergt zich om
ons te verraden I®
aEn ik wed,« liet de derde er op vol
gen, »dat hij vooruit is. Het is een ver
momde douane. Hij stelde zich aan, alsof
hij een gewoon wandelaar was. Niet voor
niet keek hij om zich heen, om wellicht
het een of ander te ontdekken.®
IV.
Een afschuwelijk gelach was het ant
woord op deze woorden, waarop het sein
werd gegeven, om den tocht te vervolgen.
^Sapperloot klonk het plotseling uit
den mond van den eersten smokkelaar, die
zooeven in de handen had geklapt, toen
zyn oog toevallig naar de plaats ging, waar
ik mij bevond, ïdaar hebben wij den man
gevonden dien wij moeten hebben. Kijk,
daar zit de snaak.®
Bij deze woorden stonden de anderen op
en tegelijkertijd zag ik een aantal pistolen
op mij gericht.
Mijn heeren,® sprak ik beangst, ïmijn-
heeren, ge vergist u. Sta mij toe
maar leg eerst uw wapens neder mijn-
heeren, ik ben de onschuldigste mensch
ter wereld (zij fronsden de wenkbrauwen).
Legt, wat ik u bidden mag, uwe wapens
neder, die misschien tegen uw wil in zou-
Gevestigd:
TELEF. 15.
Voor verwisseling van Bank
papier en Specie, Discontee
ring, Beleening, Bewaar
geving, Assignation, enz.
is het Kantoor geopend van
Nadere inlichtingen verschaft
gaarne
De Correspondent,
ring wat tegenwoordig al heel gemak
kelijk gaat, omdat vrijwel elke partij eene
vereeniging van onder hare vanen behoo-
rende leden heeft en stellen daar dan
de eandidaten, desgewenscht met inacht
neming van hunne woonplaatsen.
Oogenschijnlijk moge het stelsel van onzen
senator de "Waal Malefijt iets aantrekkelijks
hebben, ik voor mij zie er het nut niet van
in. Immers op zich zelf staande kieskrin
gen staan eene evenredige vertegenwoor
diging in den weg en deugen dus niet.
Mogelijkheid tot combinatie van kieskringen
is niet aanbevelenswaard en wel eerstens
omdat men met één kiescollege, samenge
steld uit alle Statenleden in den lande,
hetzelfde bereikt en in de tweede plaats wijl
bij de combinatie van kieskringen formali
teiten en omslag in het leven worden geroepen,
die bij één kiescollege niet noodig zijn.
Eén groot kiescollege van alle Staten
leden acht ik vooralsnog het meest ge-
wenscht om ook de evenredige vertegen
woordiging in de Eerste Kamer tot haar
recht te doen komen. Stellig heeft het ook
zijne bezwaren, maar vooralsnog weet ik
geen betere oplossing.
den afgaan ik ben letterkundige
met de douanen heb ik niets te maken
ik ben getrouwd en huisvader Laat,
ik bezweer het u, uwe wapens zakken.
Vervolgt gerust uwen weg, zonder u om
mij te bekommeren Ik spot met de
douanen ik stel in hun aakligen werk-
kring niet het minste belang Gy zijt eer
lijke lieden, die de slachtoffers eer schat
kistbeambten bedient. Ik heb de eer u
eerbiediglijk te verwelkomen.®
»Gij zjjt hier om ons te bespionneeren
gaf de geduchtste van het drietal op een
boeventoon ten antwoord.
^Volstrekt niet 1 volstrekt niet 1Ik
ben hier om
»Om ons te bespieden en te verraden.
Wij kennen u, wij hebben u zoo even
daar beneden de omgeving zien opnemen...
jDe schoone natuur mijne heeren, niets
anders dan de natuur, beste vrienden niets
anders.®
»De schoone natuur Hebt ge u dus
hierheen begeven, om geneeskrachtige krui
den te zoeken Een slecht belovend beroep.
Deze gebergten zijn ons. Wee hem, die
ons gebied betreedt 1 Zeg uwe gebeden op 1®
Hij hief zijn pistool op. Ik viel op den
grond. De twee anderen naderden mij.
Het drietal wisselden eenige onverstaanbare
woorden, tengevolge waarvan een hunner
mij een zwaren zak op de schouders legde.
»Ju riep hij.
Wordt vervolgd.)
MEinSltLAB
voor het Land ïan Heusden en AltenaJeLangstraat en de Bommelerwaard