8jj i. üeiioflrt een üacpl.
8e Schipbreukelingen der
C. DE KEMP,
Waterpoort, Heusden.
S. D. LA1EHDYZEN Cos Bank.
IN GOUD EN ZILVER,
Raamsdonksveer.
^and VAN ALTEHA
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden.
No4277. Vrijdag 14 Maart 1923.
Zij, die zich op dit
Wad wenschen te abon-
neereii ontvangen de tot
1 April verschijnende
nummers GRATIS.
FEUILLETON.
SPAARBANK. =J
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
Reparatie-Inrichting.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ1.25, en
franco per post beschikt ƒ1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
De candidaatstelling voor de
Provinciale Staten
in den kieskring Tiel.
Bij de candidaatstelling op 27 Februari
j.l. voor de verkiezing van leden der Pro
vinciale Staten in den Statenkieskring Tiel,
heeft zich een eigenaardig geval voorgedaan,
hetwelk waard is er eenige beschouwingen
aan te wijden.
Wat toch is er gebeurd
Van de lijst van den Vrijheidsbond heeft
men drie exemplaren onder de kiezers laten
circuleeren, waarvar. het gevolg is geweest
dat drie lijsten met precies dezelfde candi-
daten en met handteekeningen van telkens
25 of meer andere kiezers zijn ingediend.
Nu heeft het hoofdstembureau in den
Statenkieskring Tiel bedoelde drie exem
plaren ongeldig verklaard op grond o.a.
van art. 44 sub c der Kieswet, hetwelk
zegt dat het hoofdstembureau schrapt van
de lijsten de candidaten, die voorkomen op
meer dan ééne in den kieskring ingeleverde
lijst. O. i. is deze beslissing in hooge
mate formalistisch en zij toont ons dat
sommige college's, die in ons land met
administratieve rechtspraak zijn belast
immers is de beslissing over de geldigheid
der candidatenlijsten als administratieve
rechtspraak te beschouwen al even erg
met den zuurdeesem van formalisme zijn
doortrokken als sommige onzer rechterlijke
college's, die zich met rechtspraak in bur
gerlijke- en strafzaken bezig houden.
Zich houden aan formaliteiten is noodig
en goed, maar eene te groote angstvallig
heid op dat gebied is uit den booze.
Dat het hoofdstembureau de letter der
wet aan zijne zijde heeft, valt niet te ont
kennen en niettegenstaande dit zjjn wij
toch van gevoelen dat de beslissing absoluut
niet kan zijn overeenkomstig de bedoeling
van den wetgever. Immers heeft de kies
wetgever gedacht aan concurreerende lijsten,
d. z. lijsten van verschillende partijen of
groepen en niet aan gelijkluidende, want
het stelsel van evenredig kiesrecht bedoelt
uit te sluiten dat men bij meer dan één
10)
De kern der aarde is niets anders dan
een hoogoven waar alles iu een gloeienden
toestand verkeert. Het vuur is de oorzaak
van het ontstaan en vergaan van gansche
landstreken ja, van gansche werelddeelen.
Het vuur is de groote kracht, waardoor
de aardkorst ten gevolge van inwendige
werkzaamheid op zekere punten opgeheven,
op andere neergedrukt wordt. Die ver
zakking van den bodem bijvoorbeeld is
duidelijk zichtbaar in de nabijheid van Ca-
dix, bij laag tij, wanneer als dan een tem
pel van Herkules zichtbaar wordt. Te
Ravenza ligt de vloer der Cathedraal tegen
woordig twee duim beneden het oppervlak
der Adriatische zee, terwijl hij toch onge
twijfeld boven dat oppervlak gelegd is.
Eene opheffing nemen wij waarbij den grond
van Zweden, die ongeveer twee meters in
een eeuw rijst. Op de oppervlakte der
zee bevinden zich even goed als op de aarde
vulkanen, die door lange gangen of kokers
met het onderaardsche vuur in verbinding
staan. Zoodra dit vuur begint te werken
en te woelen heeft er een opheffing van
den zeebodem of een daling en zakking
partij tegelijk een kansje zou wagen.
De Tielsche lijst in drievoud heeft on
getwijfeld haar ontstaan te danken aan
overmaat van angst voor verzuimen of aan
al te groote voorzichtigheid, maar aan
nevenbedoelingen kan niet worden gedacht.
Elke gedachte aan concurreerende lijsten
is uitgesloten en evenzoo is het wagen van
een dubbele kans ondenkbaar.
In de Memorie vau Toelichting op art.
37 der Kieswet staat te lezen dat dit artikel
verbiedt het voorkomen van denzelfden
candidaat op met elkander concurreerende
lijsten, omdat daardoor onzuivere toestanden
zouden ontstaan. Eenzelfde candidaat toch
zou, indien zulks was toegestaan, door
meerdere politieke partijen gesteld kunnen
worden en daarvan zou vertroebeling van
beginselen het gevolg zijn.
Van concurreerende lijsten, wij zagen
het reeds, is hier geen sprake. Rest de
vraag, of door het gebeurde onzuivere toe
standen zijn geschapen. Ons dunkt in geen
enkel opzicht. Immers drie exemplaren
van dezelfde candidatenlijst, welke ten op
zichte van de onderteekening een drievou-
digen waarborg scheppen, n.l. om elkander
te vervangen in geval van nood, doch in
geen enkel opzicht met elkaar in strijd zijn,
kunnen op geen denkbare wijze onzuivere
toestanden doen ontstaan. En stellig heeft
de kieswetgever zelf geen formalisme en
letterknechterij gewild, daar hij de gelegen
heid geeft geopend om onbeduidende vor
melijke verzuimen, waaraan de een of
andere candidatenlijst mank gaat, te kuunen
herstellen. Onder de gevallen, waarin
zulks kan gebeuren, wordt het Tielsche
geval wel niet genoemd, maar had de
wetgever zoo iets vooruit voorzien, dan zou
hij stellig ook van dit geval, waarin niet
eens een verzuim heeft plaats gevonden,
maar te veel is gedaan, verbetering mogelijk
hebben gemaakt.
Wanneer we eens nagaan wie in de
Tielsche quaestie als schuldigen moeten
worden aangemerkt en we beschouwen
haar objectief, dan komen we tot een getal
van vijf. De eerste is hij, die op zich
genomen had om voor de inlevering der
candidatenlijst zorg te dragen. Deze had
zich stellig beter van de betrekkelijke
wetsbepalingen op de hoogte moeten stellen,
daar ieder toch weet dat informaliteiten,
en zulks vooral bij verkiezingen, dikwijls
ongewenschte gevolgen kunnen hebben,
waardoor maar al te vaak velen gedupeerd
worden.
In de tweede plaats treft den candidaten
schuld, die in stede van ééne verklaring
drie gelijkluidende verklaringen, houdende
dat zij genoegen nemen met de plaats, hun
op de candidatenlijst aangewezen, voor
denzelfden kieskring hebben afgegeven.
Toen hun meerdere verklaringen ter onder
plaats. In het eerste geval ontstaat land,
in het tweede vergaat land. De Salomons
eilanden en de Louisiaden-Archipel hebben
hun ontstaan aan de onderaardsche vuur-
werkingen te danken. Het geval heeft
zich ook vaak voorgedaan, dat een land of
liever een eiland het eene oogenblik ont
staat, het andere oogenblik verdwijnt.
De dokter zweeg hier. Het geraas en
woeden der winden overstemde hem geheel
en al. Toen er eenige kalmte was inge
treden vervolgde hij
»Ik geloof, dat wij ons hier op eene
geheimzinnige plek bevinden. Die enkele
regelen jagen mij een zekeren angst aan,
omdat ik mij verschillende voorstellingen
vorm van de ontdekking, die morgen ons
wellicht zal verbazen. Hoort ge niet dui
delijk het bruischen van het water, het
slaan der golven tegen de rotsen Het is
laat en ik geloof, dat je allen naar rust
verlangt. Ik gun u allen die rust van
ganscher harte. Maar ge zult mij toch
niet ten kwade duiden, dat ik naar de plek
ga, waar wellicht de sleutel ligt van een
groot geheim.®
Dokter Arlings oogen schitterden. De
bemanning zag hem verbaasd aan.
ïWat mij aangaat,® gaf de tweede
stuurman ten antwoord »staat het u na
tuurlijk vrij uw plan ten uitvoer te bren
gen. Maar ik geloof, en allen hier aan
wezig zullen het met mij eens zijn, dat u
verstandig zal handelen het vermoeide li
chaam en den vermoeiden geest rust te
teekening werden aangeboden, hadden zij
behooren te vragen, waarvoor meer dan
één verklaring noodig was.
Den Voorzitter van het hoofdstembureau
noem ik als derden schuldige en wel omdat
deze de onaangename quaestie had kunnen
voorkomen door de aanbieders van de tweede
en derde lijst mede te deelen, dat er reeds
een lijst van den Vrijheidsbond was in
geleverd. Men ziet hier uit dat te groote
lijdelijkheid ook niet goed is.
En tenslotte treft het hoofdstembureau
blaam, doordat het in zijn oordeel over de
geldigheid der lijsten het formalisme en
de letterknechterij al te veel hoogtij heeft
laten vieren. Dat de beslissing van het
hoofdstembureau bij zeer vele weldenkende
menschen, ongeacht of zij tot de linksche
dan wel tot de rechtsche partijen behooren,
groote verontwaardiging heeft 'verwekt, is
ailerbegrij pelij kst.
Omtrent de beraadslaging in de openbare
zitting van het hoofdstembureau meldt de
Nieuwe Rotterdamsche Couranthet vol
gende
>Mr. S. Rink verdedigde het voorstel,
de drie lijsten ingediend door den Vrij
heidsbond, als één lijst te beschouwen en
dus geldig te verklaren. Hij beriep zich
op de argumenten, aangèvoerd in de Nieuwe
Rottterd. Ct. van Maandagavond. Het
stembureau is bevoegd die beslissing te
nemen, welke aan de bedoeling van de
lijsten en den geest van de wet voldoet.
Van concurreerende lijsten door de memorie
van toelichting bedoeld, is hier geen sprake.
In den geest van de Kieswet zijn dp drie
lijsten één.
De heer Spoorenberg meende, dat enkel
het antwoord op de vraag: "Wat zegt de
wet? mocht beslissen. Eu de wet schrijft
op straffe van ongeldigheid voor, dat een
candidaat slechts op één lijst mag voor
komen. Bij de vorige verkiezing diende
de S. D. A. P. in den Statenkring Eist
met de lijst een copie daarvan in, Eist
heeft toen overeenkomstig art. 44 van de
Kieswet de candidaten geschrapt en Ged.
Staten van Gelderland hebben dit goedge
keurd. Wanneer het de bedoeling was,
dat schrapping enkel zou plaats hebben
bij concurreerende lijsten, waarom dan in
die 4 jaren dit artikel niet zoo gewijzigd,
schenken. Wie weet hoe lang wij hier
nog moeten verblijven, waardoor we den
tijd genoeg zullen vinden, het geheim in
al zijn bizonderheden na te gaan.«
De dokter boog het hoofd en erkende,
dat de hem gegeven raad inderdaad zeer
verstandig was.
»Goed bekeken hebt ge gelijksprak
hij, sik stel u dus nu voor te gaan slapen.d
Een half uur later was alles stil. Men
hoorde slechts het ronken der bemanning.
Alleen dokter Ariing kon niet slapen.
Vreemd genoeg dacht hij nu niet meer
aan het document, want toen hij zich in
een soort van half waketlden toestand be
vond, kwamen hem gansch andere beelden
voor den geest. Onder den eersten indruk
van de gewichtige gebeurtenissen had hij
in het geheel niet aan zijn vrouw en kin
deren gedacht, die te vergeefs naar den
terugkeer van man en vader zouden uitzien.
Hij dacht aan zijn moeder een zeer oude
vrouw, die het van argst zou besterven
als zij haar zoon niet meer terug zag. Al
die denkbeelden kwelden hem vreeselijk,
zij waren volkomen in staat hem krank
zinnig te maken. Waar bevond hij zich
Op een eiland van de Salomonsgroep, vol
komen afgezonderd, in de Zuidzee, op een
plaats waar nooit een schip zichtbaar zoude
wezen. Vreeselijke toekomst 1
Eindelijk werd het hem bang te moede.
Hij stond op en sloop de hut uit. Een stevige
wind woei hem in het gelaat. Het was
zoo donker als de nacht, maar daarboven
dat twijfel buitengesloten is
Een beroep op art. 98 gaat, meende de
heer Spoorenberg, niet op, daar dit niet
handelt over de geldigheid van de lijsten,
maar over het vaststellen van den uitslag
van de verkiezing.
De Voorzitter van het stembureau deelde
een geval mee, dat zich bij de raadsver
kiezingen in Waalwijk heeft voorgedaan.
Daar werd een lijst ter inlevering aange
boden door een kiezer, die deze niet on
derteekend had. Hij bood later een gelijk
luidende tweede lijst aan, die hij had
onderteekend. De eerste lijst werd inge
leverd door een daartoe gerechtigd kiezer,
zoodat er twee gelijkluidende lijsten waren.
Het stembureau heeft toen de candidaten
geschrapt, en Ged. Staten van Noordbrabant
hebben het goedgekeurd.
Het voorstel-Rink werd met 3 tegen 2
stemmen verworpen, en daarna zijn 3 tegen
2 stemmen de lijsten van den Vrijheids
bond ongeldig verklaard.
Gelukkig staat van de beslissing van het
hoofdstembureau beroep open op Gedepu
teerde Staten en beroep werd ook ingesteld
Het is gepasseerden Dinsdag in eene
vergadering van het College van Gedepu
teerden behandeld en daar op uitnemende
wijze toegelicht door Mr. G. A. Boon, Lid
van de Tweede Kamer, die met tal van
zeer gegronde argumenten de zeer benepen
opvatting van het Tielsche hoofdstembureau
bestreed. Gaarne zouden wij de rede van
den Heer Boon hier in haar geheel laten
volgen, maar jammer genoeg ontbreekt daar
voor de plaatsruimte.
's Daags na de behandeling van het be
roep in openbare vergadering van Gedepu
teerde Staten werd hunne uitspraak bekend,
welke hélaas luidde: «bevestiging van de
beslissing van het hoofdstembureauHet
Gedeputeerd College is hierdoor de vijfde
schuldige, wijl het zich evenals het hoofd
stembureau heeft geplaatst op een stand
punt, dat getuigt van eene benepenheid van
opvatting, welke de wetgever, zooals we
reeds aantoonden, stellig niet heeft gewild
en dat er tevens het zijne toe bijdraagt
om de toekomstige evenredige vertegen
woordiging in de Eerste Kamer denkbeeldig
te maken.
EUITENLANDSCH OVERZICHT.
De drie in den nacht van Zondag op
Maandag te Buer doodgeschoten Duitschers
zijn in alle stilte begraven, slechts de naaste
bloedverwanten mochten de baar volgen.
De Franschen hadden aanvankelijk ge-
eischt dat de begravenis die om zeven uur
plaats had, reeds om zes uur zou geschie
den. Daartegenover heeft de begrafenis
der beide Fransche officieren met groote
aan het oneindige firmament fonkelden de
sterren van den Zuidelijken hemel. Als
vriendelijke boden uit de gewesten des
Eeuwigen Lichts lachten zij hem tegen.
Soms scheen het of zij hem wilden nade
ren, om hem moed in te spreken. Hoog
in de lucht raasde de storm als een waan
zinnige, krijschend en gillend of brullend
en grommend als de leeuw der Afrikaan-
sche woestijnen. Langzaam schreed de ge
leerde voort, langs een schier onbegaanbaar
pad, waarboven honderd glimwormen zich
heen en weder bewogen. Ginds in de
verte schemerde de ontembare zee brui-
schend en kokend, tot woedens toe opge
jaagd door den wilden wind. Soms stond
hij stil als een verdacht geluid zijn oor
trof of een onheilspellend gekraak gevolgd
door een zwaren val, hem plotseling deed
opschrikken. Eindelijk had hij het strand
bereikt, vanwaar hij de donkere massa kon
aanschouwen, die nog geen vier en twintig
uur geleden zich bewoog, maar nu onbe
weeglijk tusschen de rotsen gevangen zat.
Hij beklom een rots en kon nu vrijer den
ken door niets of niemand gestoord. Nu
scheen hij ze duidelijker te zien, zijn vrouw
en kinderen, voor zijn oogen opduikend uit
een nevelachtige wolk, die uit de baren
van den Oceaan scheen te verrijzen. On
willekeurig stak hij de hand naar hen uit,
maar dan verwijderden zij zich plotseling.
»Neen, ik kan niet tot u komen® sprak
hij half fluisterend »ik zit hier gevangeu,
misschien om hier eeuwig te blijven Na
Gestort Kapitaal f55.000.000,
Reservefonds - 41.500.000,
f96.500.000,—
AGENTSCHAP
Telefoon No. 15.
Kantooruren van 9-4. Zaterdags van 9-12.
Handels- en Landbouwcredieten.
Rekeningen-Courant. Deposito's.
Effecten (uitsluitend soliede belegging).
Coupons. Vreemd geld.
Inschrijvingen Grootboek. Assurantiën.
Reiscredietbrievenop 3600 betaalkantoren
Administratie van vermogens.
SAFE DEPOSIT INRICHTING
(Brand- en iubraakvrye Lipskluis.)
ZEÈR SCHERPE CONDITIE's.
Indien gewenscht bediening aan huis.
Spaarboekjes worden bij eerste storting
gratis verstrekt.
Nadere inlichtingen verschaft gaarne
DE DIRECTIE.
militaire praal plaats gehad, hiervoor was
zelfs een speciale troepenafdeeling naar
Buer ontboden.
Niettegenstaande dergelijke voorvallen
niet geschikt zijn om de verhouding tus
schen Ruhrbevolking en militairen te ver
beteren, houden de geruchten aan op een
aanstaande schikking van het conflict in ds
Ruhr.
De Fransche bladen bereiden het publiek
daarop voor, de sosialistische Peuple zegt:
Er is reden om aan te nemen dat er
ondanks de in Frankrijk e:i in Duitschland
voorgewende ontoegevendheid, onderhande
lingen achter de schermen gaande zijn,
waaraan nijverheidsgroepen uit beide landen
deelnemen. Wij gelooven ons niet aan
een vergissing schuldig te maken als we
zeggen dat dit met instemming der Fran
sche en vermoedelijk ook met die der
Duitsche regeering geschiedt. Het Roer-
avontuur schjjnt mitsdien, nu het beginsel
dert mij toch en troost mij in mijn hard
lot
Hij boog het hoofd en weende. Plot
seling hief hij het hoofd op, maar het
visioen was verdwenen. Hij zag niets
anders dan lucht en water. Na eerst kon
hy zich van het beeld der Oneindigheid
een levendige voorstelling vormen het on
begrensde Heelal met zijn millioenen wereld
bollen. Als in een tooverslag verlichtte
een felle gloed den donkeren horizon. Eerst
kogelvormig, toen zich uitbreidend als een
reusachtige waaier spatte het uit elkaar,
terwijl vurige pijlen loodrecht uit de gloei
ende massa omhoog stegen en een blauw
achtig verschijnsel verspreidden.
Eerst dacht hij aan eene vulkanische uit
barsting, maar toen hij goed tuurde kwam
hij tot de ontdekking, dat daarginds op wie
weet hoeveel honderden mijlen, een schip
in brand stond. De dokter richtte zich
op en liep in allerijl naar de hut, waar
alles nog in de diepste rust lag verzonken.
jJohnson, Black, sta op, een schip in
brand 1®
De eerste en tweede stuurman ontwaak
ten onmiddellijk en zonder te vermoeden,
wat er gaande was, zagen zij den dokter
aan, die met zyn door den wind verwarde
haren er spookachtig uitzag.
»Wat staat in brand? Sapperloot, ik
heb John Brown gezien gaf den eersten
stuurman ten antwoord.
Wordt vervolgd.)
NIEUWSBLAD
voor ket Land m Heusden en AltenaJeLangstriBt ei U Buitltrviirl
