Und van altena
Bij dit nr. Mort een bijvoegsel.
C. DE KEMP,
IN GOUD EN ZILVER,
Waterpoort, Heusden.
van
De Schipbreukelingen der
S. D. LMKHOÏÏEM Co's Bank.
Raamsdonksveer.
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden.
No4285. Vrijdag 13 April 1923,
FEIJILIiETOY
SPAARBANK.
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
Reparatie-Inrichting.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt /1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 45 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 4 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Het is van algemeene bekendheid dat
in de laatste jaren telkens onregel
matigheden ontdekt zijn in het beheer van
kassen van hen, die gelden van openbare be
sturen hadden te administreeren. Ik voor
mij schrijf dit toe aan drie oorzaken. Eerstens
hebben vele ambtenaren nog lang nadat de
algemeene duurte was ingetreden, een veel
te laag salaris genoten, zoodat zij zich meer
malen nood gedrongen, aan hun niet toe-
hoorende gelden hebben vergrepen. Dikwijls
toch stonden zij voor de keuze óf hun gezin
armoede te laten lijden, óf zich gelden, die
zij van anderen onder zich hadden, toe te
eigenen, meestal met de bedoeling om die
gelden terug te geven wanneer zij er later
top in staat zouden. Al is genoemde be
weegreden eenigermate begrijpelijk, goed
te praten is zij natuurlijk niet, al valt niet
te ontkennen dat den openbaren besturen
evenzeer blaam treft, omdat de ambtenaars
salarissen veel te laat op zoodanig peil
zijn gebracht, dat de ambtenaren er eenigs-
zins behoorlijk mede konden rondkomen.
Als tweede oorzaak noem ik de omstandig
heid dat in de crisisjaren personen tot
ambtenaar werden aangesteld, die de noodige
bekwaamheid, geschiktheid en betrouwbaar
heid geheel en al misten om de hem op
gedragen taak naar behooren te kunnen
vervullen. Immers waren alle mogelijke
crisisbedrijven overladen met ambtenaren,
die van geen toeten of blazen wisten. Van
administratie hadden zij niet het minste
benul en wanneer het het beheeren van
geldzaken betrof waren ze gansch en al
het pad bijster. Nu weet ik zeer goed
dat het moeilijk anders kon omdat tal van
ambtenaren door hun dienstplicht aan hun
gewone werk waren onttrokken en een veel
grooter aantal ambtenaren voor allerlei doel
einden noodig was dan vóór den oorlog,
zoodat tqn slotte de toevlucht wel moest
worden genomen tot mindere krachten,
wilde men de administratie ten minste nog
eenigszins gaande houden.
De derde oorzaak is m. i. gelegen in de
18)
»Met je verlof,antwoordde de dokter,
ïdan weten we tenminste, waaraan we ons
te houden hebben. Want, voordat ik weet,
hoe de steel in de vork zit, heb ik geen
rust. Misschien is het geen slavenhande
laar, wat ik eerder veronderstel. In allen
gevalle, laat ons de toekomende dingen
afwachten.®
Hierna keerden allen huiswaarts.
VII.
Wie was de geheimzinnige gestalte, die
Black had ontmoet Welke verklaring
moest gegeven worden aan eene verscho
ning, die even raadselachtig als spookachtig
genoemd kon worden Zou het waar zijn,
wat Black beweerde, dat men in dien man
een slavenhandelaar moest aanschouwen,
die met de slavenhandelaars der Philippyn-
sche eilanden in betrekking stond Zou
die slavenhandel zich enkel en uitsluitend
tot zwarten of ook tot blanken uitstrekken
Het eerste was waarschijnlijker dan het
tweede.
geheel onvoldoende contróle op de beheer
ders van kassen van openbare besturen.
En juist over dit punt wil ik nu eens
wat meer zeggen, omdat bedoelde contróle
in den regel veel te weinig geschiedt en
al geschiedt zij, dan vaak nog op geheel
onvoldoende wijze wordt uitgeoefend. Laat
ik er direct bijvoegen dat ik met een en
ander de financieele administratie's van
gemeenten en waterschappen op het oog
hebt.
De gevallen, waarin een met het beheer
van de kas eener openbare instelling be
last ambtenaar, op grond van wanbeheer
met den strafrechter in aanraking komt,
behooren gelukkig nog tot de uitzonderin
gen in vergelijking tot de, ik zou haast
zeggen, beheerders, wier eerlijkheid en on
kreukbaarheid rotsvast staan.
Een en ander neemt evenwel niet weg,
dat de gevallen, waarin bedrog ontdekt
wordt, toch te talrijk zijn om niet de vraag
te doen rijzen of het uitgeoefende toezicht
tot nu toe, en vooral in de laatste jaren
wel voldoende is geweest. Denken we
daarbij eens aan de ellende, die de gewezen
distributiebedrijven in vele gemeenten heb
ben gebracht en waarvan de gevolgen thans
pas worden gevoeld. Immers is bij de
afrekening der gemeenten met het rijk
gebleken dat tal van gemeenten volgens
hare berekening niet dat aan het rijk af-
afdragen, wat naar de berekening van
de zijde van het Rijk afgedragen moet
worden. En in verreweg de meeste gevallen
heeft het rijk gelijk en moeten de gemeenten
bijpassen. Nu kunnen deze wel zeggenhet
is eenmaal gebeurd en wij passen niet meer
bijmaar dat geeft haar niet veel, want het
rijk houdt het hem toekomende bedrag leuk
weg af van het bedrag dat het aan de gemeen
ten als bedrag, voortvloeiende uit de Wet,
regelende de financieele verhouding tus-
schen rijk en gemeenten, verschuldigd is.
Gevolg hiervan is voor vele vooral de
kleine gemeenten (in de groote was het
toezicht in den regel scherper) een groot
gat in de kas waarop bij het samenstellen
der begrooting niet gerekend was en welk
gat niet gemakkelijk kan worden gestopt.
En wie is van dat al de schuld M. i. de
onbekwame en soms minder eerlijke ambte
naren, maar ook de onvoldoende contróle
op hun beheer.
Maar niet alleen rijst de vraag of het
uitgeoefend toezicht wel voldoende is ge
weest, neen ook de vraag of behalve aan het
rechtstreeksche toezicht ook aan het indirecte
toezicht wel de noodige zorg is besteed
vraagt beantwoording. En onder indirect
toezicht versta ik dan de noodige adminis
tratieve- en andere maatregelen, die de
schakels vormen, welke in onderling ver
band tot eene zoo goed mogelijke contróle
kunnen leiden. Wanneer wij b.v. uit het
Met de beantwoording dezer vragen hield
dokter Arling zich bezig, toen men, in de
hut teruggekeerd, het avondmaal nuttigde,
om daarna te ruste te gaan. Er heerschte
eene pijnlijke stilte onder de aanwezigen.
De ontdekking van den tweeden stuurman
kon tot zeer rampzalige gevolgen aanleiding
geven. Want, als het waar was, dat de
onbekende een slavenkoopman was, zou
hun eigen leven bedreigd worden.
Men zal zich dus kunnen voorsteller»,
dat geen der schipbreukelingen, hoe ver
moeid ook, lust gevoelde, den slaap te
zoeken, iets wat de dokter zeer onverstan
dig vond, aangezien men den volgenden
dag wellicht al zijn krachten zou noodig
hebben. Dienovereenkomstig besloot men
toch zich in Morpheus armen neder te
leggen.
Den volgenden morgen, toen de dokter
als de eerste de oogen opendeed, stond de zon
hoog aan den hemel. Het booze weder was
uitgeraasd en overal in den omtrek weer
klonk het eigenaardig gekraai der fazanten
en boschhanen.
Een prachtige dag, mompelde de geleerde,
terwijl hij zich uitstrekte en overeind ging
zitten. Het hoofd voelde nog eenigszins
zwaar, doch overigens was hij zeer ver
kwikt. Door de bewegingen, die hij maakte,
ontwaakten weldra de anderen.
»Kom Johnson, geef ons een heerlijk
kopje thee« sprak de dokter lachend, ter
wijl hij ontzettend geeuwde.
De eerste stuurman glimlachte.
relaas van de openbare terechtzitting eener
Arrondissements Rechtbank tot de verras
sende ontdekking komen, dat de veel ge
prezen vereenvoudiging in de administratie
zoo ver werd uitgestrekt, dat het opmaken
van kohieren voor de door een polderbe
stuur geheven omslagen blijkbaar een over
bodige maatregel werd geoordeeld, dan
wordt ons vertrouwen in de over de be
trokken polder-administratie uitgeoefende
contróle zeer sterk aan het wankelen ge
bracht.
Yoor de verantwoording van de geïnde
omslagen werd, blijkens aangehaald relaas,
door het polderbestuur genoegen genomen
met door door den ontvanger opgemaakte
losse lijsten. Hiermede werd dus door
het bestuur van dezen in Zuid-Holland
gelegen polder gehandeld in strijd met het
Reglemert voor de Polders in die provincie
dat ter uitvoering van de wet van 9 Mei
1902 St.bl. no. 54, tot toekenning van
eenige bevoegdheden aan de besturen van
waterschappen, veensehappen en veenpol-
ders, de opmaking van kohieren der om
slagen voorschrijft. Of het polderdestuur
in onwetendheid gezondigd heeft, weet ik
niet. Het is zeer wel mogelijk, dat èn
de wettelijke bepalingen en de provinciale
voorschriften voor het polderbestuur een
gesloten boek zijn geweest. Meermalen
toch is de functie van ontvanger en secre
taris in één persoon vereenigd en deze is
dan veelal de eenige, die de polder-admi
nistratie voert. Niet zelden is deze admi
nistratie voor de leden van het bestuur of
althans voor het meerendeel der leden
weinig administratief aangelegd als zij zijn
een diep geheim. Hunne bezigheid met
betrekking tot de polder belangen schijnt
baar hoogtepunt te bereiken in het feest
maal, dat ter gelegenheid van de jaarlijksche
vergaderingen wordt aangericht.
Wanneer dan de Gedeputeerde Staten
geen aanleiding vinden een onderzoek naar
de polderadministratie in te stellen, dan
behoeft het niet zoo groote verwondering
te wekken, dat onregelmatigheden onge
stoord gedurende een reeks van jaren kun
nen worden gepleegd.
Contróle en wel degelijke contróle is
het eenige middel om bedrog te voorkomen.
Voor den in eerlijkheid zwakken broeder
werkt ze voorkomend, d. w. z. weerhoudt
hem wellicht van handelingen, die èn voor
de belanghebbende corporatie èn voor hem
zelf minder aangename gevolgen hebben,
terwijl er voor den eerlijken ambtenaar
niets onaangenaams in is gelegen. Integen
deel stelt deze een goede contróle op hoogen
prijs, wijl een groot aantal fraudes van
collega's hem finantieel kunnen schaden,
waar ze den maatstaf vormen, die bij de
berekening der premie voor zijne te stellen
of gestelde zekerkeid, wordt aangelegd.
dAIs ik dat kon, zoude ik meer kunnen®
gat hij ten antwoord.
#Een kopje koffie is mij even welkom«
liet de dokter er op volgen.
»Ook dat niet® sprak Johnson »we heb
ben thee noch koffie en onze proviand,
daar mogen we wel om denken, raakt
gaandeweg uitgeput.®
»Geen thee, geen koffie® zuchtte de ge
leerde »nu hebben wij het nog ellendiger
dan de minste bewoners der Londensche
achterbuurten Het begint er waarlijk
treurig uit te zien jongens en als we van
daag of morgen slaven worden, zijn we
het toppunt onzer ellende genaderd 1 Heb
ben we nog kruit en kogels
x»Meer dan geld® gaf Black ten antwoord.
»Kom Johnson, geef dan maar, wat je
nog hebt, wat is er alzoo
>We bezitten nog zoowat tien of twaalf
dozijn blikjes vleesch, vier of vijf banket
hammetjes, eenige bussen beschuit, zoo hard
als staal, twee flesschen wijn
Patent® riep de dokter uit, *onze pro
viand raakt dus nog lang niet uitgeput I
Disch maar spoedig wat op en dan gaan
we er op uit, eerst naar het strand en
vervolgens het binnenland in. Als het
waar is, dat wij nog met anderen hier
wonen, ik durf er na Blacks mededeelingen
niet langer aan twijfelen, moeten wij ze
kerheid hebben, in hoeverre de bewoner of
bewoners ons vriendelijk dan wel vijandig
gezind zijn. We kunnen hier niet op onze
lauweren rusten, dat zult ge allen met mij
Zooals ik zeide, moet de contróle dege
lijk zijn, d. w. z. zij moet worden uitge
oefend door ter zake deskundigen en met
de noodige nauwgezetheid. Het mag geen
papieren contróle zijn, want dan is zij
waardeloos.
Zoo gebeurt het nog maar al te vaak
dat de gemeente-ontvangers van te
voren worden gewaarschuwd, dat de op
neming hunner kas en boeken dan en dan
zal plaats hebben. Natuurlijk geschiedt
zulks voor het gemak der controleurs, d. z.
in den regel Burgemeester en Wethouders.
Immers heeft de ontvanger dan alles
keurig in orde en de controleurs hebben
niet anders te doen dan een paar malen
hun handteekening te stellen. Nu zal ieder
het toch met mij eens zijn dat eene der
gelijke contróle niet anders dan eene schijn
beweging is, die dienen moet om aan het
wettelijk voorschrift (minstens 4 contröle's
per jaar) te voldoen. Zeker, wanneer men
een vertrouwd ambtenaar heeft, is de
verificatie niet meer dan eene formaliteit
en bovendien is er ook nog een gestelde
zekerheid om een eventueel tekort in kas
te kunnen verhalenAldus wordt door
velen geredeneerd, maar bij dergelijk ge
redeneer mogen wij ons niet neerleggen.
Vergeten we toch vooral niet, dat de
gelden, waarover we het hebben, niet pri
vaateigendom zijn, maar behooren tot eene
publiekrechtelijke gemeenschap. En met
deze gelden kan niet te sérieus worden
gehandeld.
Eene bepaling in het formulier van het
procesverbaal van kasopname dat de reken-
plichtige door de(n) verificateur(s) niet te
voren op de hoogte is gesteld, van den tijd
van opneming van kas en boeken, komt
mij in alle opzichten wenschelijk voor.
Gelukkig zijn er nog heel wat meer
wijzen, dan opneming van kas en boeken,
waarop contróle op rekenplichtige ambte
naren kan worden uitgeoefend. Zoo kon
b.v. voorgeschreven worden, dat van alle
stortingen door rekenplichtige ambtenaren
aan den ontvanger gedaan, mededeeling
moet geschieden aan het gemeente- of
waterschapsbestuur, zooals reeds voor som
mige stortingen is voorgeschreven. Ook
kunnen op ongezette tijden b.v. de markt-
of havengelden nagegaan worden, terwijl
aanslagbiljetten hondenbelasting, schoolgeld,
rioolbelasting enz. enz. zoo nu en dan aan
de huizen van sommige ingezetenen bij
wijze van stukproef, ter inzage kunnen
worden gevraagd. En zoo zijn er nog vele
manieren, die eene goede controle ten
zeerste kunnen bevorderen.
Te betreuren vind ik het dat volgens
de gangbare rechtspraak degenen, aan wie
de contróle van gemeente- of waterschaps-
kassen door de wet is opgedragen, niet
aansprakelijk zijn bij geconstateerde ver
eens zijn.®
Men gaf hem geen antwoord, maar was
er niettemin heilig van overtuigd, dat dok
ter Arling gelijk had.
»Is het niet waar Johnson, kunnen we
bier werkeloos blijven zitten, om wellicht
vanavond nog overrompeld te worden
Intusschen had de eerste stuurman het
eten in gereedheid gebracht en toen de
magen tamelijk wel gevuld waren begaf
men zich gewapend op weg.
Het was het prachtigste weder ter we
reld, eene bizonderheid, die in de geschie
denis van het tropische klimaat niet onop
gemerkt mocht blijven. Overal weerklonk
het getjilp der vogels en, als van tijd tot
tijd een boschfazant over hunne hoofden
vloog, kwam een der matrozen in de ver
leiding zijn schietkunst te beproeven, iets
wat dokter Arling niet aanbevelingswaardig
achtte, aangezien men straks wellicht ver
legen zou zitten. Veelkleurige parkieten,
gillende en schreeuwende papegaaien ver
maakten zich in het gebladerte, beloerd
door bladgroene slangen, die zich om de
stammen en takken hadden geslingerd. Op
den grond wemelde het van torren en
andere diertjes, die de dokter zandvlooien
noemde, venijnige beestjes, wier beet zeer
pijnlijk en gevaarlijk kan zijn.
Langzamerhand bereikte men het strand
en hoe groot was aller verbazing, toen het
wrak van de Seabird zich niet meer op
zijn vorige plaats bevond en men zelfs de
overblijfselen er niet van terugvond. De
waarloozing der noodige contróle. Konden
zij bij wetswijziging gedwongen worden,
om bij verzuim of achteloosheid de finan
cieele gevolgen te dragen, dan zou dat
stellig een groote stap zijn in de richting,
die wij hebben te volgen om te geraken
tot eene doelmatige, deugdzame en afdoende
contróle op gelden van gemeenten en
waterschappen.
Gestort Kapitaal f 55.000.000,-
Reservefonds - 41.500.000,-
f96.500.000,—
AGENTSCHAP
Telefoon No. 15.
Kantooruren van 9-4. Zaterdags van 9-12.
Handels- en Landbouwcredieten.
Rekeningen-Courant. Deposito's.
Effecten (uitsluitend soliede belegging).
Coupons. Vreemd geld,
Inschrijvingen Grootboek. Assurantiën.
Reiscredietbrievenop 3600 betaaikantoren
Administratie van vermogens.
SAFE DEPOSIT INRICHTING
(Brand- en iuhraakvrjje Lipskluis.)
ZEÈR SCHERPE CONDITIE's.
Indien gewenscht bediening aan huis.
Spaarboekjes worden bij eerste storting
gratis verstrekt.
Nadere inlichtingen verschaft gaarne
DE DIRECTIE.
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Buiten verwachting is de begrafenis van
de slachtoffers te Essen, die door de kogels
der Fransche soldaten zijn gevallen, zonder
incidenten afgeloopen.
De geallieerde troepen hebben zich niet la
ten zien er daardoor geen aanleiding gegeven
tot nieuwe opwinding. Het hotel Kaiserhof
dat door Fransche autoriteiten bewoond
wordt, was bij wijze van voorzorg door
een Duitsche burgerwacht afgezet, en de
bevolking kon verder ongestoord haar gang
gaan.
dokter staarde naar het punt, waar men
schipbreuk had geleden. Zelfs de rotsen,
die dreigend zich boven de oppervlakte der
zee verhieven waren verdwenen.
»Ons eiland heeft zich verplaatst® riep
de eerste stuurman verwonderd uit.
De dokter glimlachte.
»Ik geloof veel eer, dat er eene verzak
king van den zeebodem heeft plaats gehad,
een verschijnsel, dat in vulkanische streken
dikwijls waargenomen wordt.
»Met andere woorden® liet een der ma
trozen er op volgen »staan wij dus ook
aaq het gevaar bloot, in de diepte weg te
zinken
^Onmogelijk is het niet. In de Stille
Zuidzee, vooral in het gedeelte, dat den
Molukschen Archipel, Nieuw Guinea met
de daartoe behoorende eilanden, de salo-
mons-eilanden en de Louisiaden omvat, be
hooren dergelijke verschijnselen niet tot
de zeldzaamheden.®
sWe zullen dan toch vooraf gewaar
schuwd worden dokter.®
ïNiet altijd, eene vulkanische uitbarsting
laat zich dagen te voren aanzien, bij aard
bevingen geschiedt het feit zonder eenige
voorbereiding. De geologie of aardkunde
leert, dat er in het inwendige der aarde
zeer vaak holen en grotten ontstaan, waar
van het natuurlijk gevolg moet zijn, dat,
wat zich boven deze opening bevindt, nood
wendig instort. Gansche eilanden worden
daardoor zelfs onbewoonbaar.®
{Wordt vervolgd
iö van HeasElgn on Aüena, leLeniistrHat e
erwaard
