I
Und van altena
in ïiji en
De Schipbreukelingen der
f
Nationale Bankvereeniging
ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING
Uitgave: Firma L- J. VEERMAN, Heusden.
No, 4318 Woensdag 8 Augustus 1923,
FEUILLETON.
Kapitaal f 75.000.000.—
Reserven f 36.500.000.—
y
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden 1.25, en
franco per post beschikt 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Int. Telefoon no, 19. Postrekening no 61525.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 45 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
1898—1923.
Op 6 September 1923 zal het 25
jaren geleden zijn, dat Koningin
Wilhelmina krachtens de bepalin
gen der Grondwet in de Nieuwe Kerk
te Amsterdam den eed als Koningin
aflegde en daarmede de Regeering
aanvaardde, die sedert den dood van
haar Vader in 1890, namens haar
door de Koningin Regentes was ge
voerd. De kwarteeuw, die daarmede
thans ten einde is, is voor Nederland
zeker geen onbelangrijke en ook geen
ongewone geweest. Men kan er van
zeggen, dat in deze kwarteeuw ge
heel nieuwe stroomingen zich hebben
baan gebroken, zij het gelijk de
tegenwoordige taak van het Koning
schap nu eenmaal medebrengt
niet ten gevolge van het optreden
van de Koningin, maar met haar
medewerking. Noch het Nederland
sche volk, noch zijn Koningin zijn er
schuld aan, dat de economische toe
stand thans relatief aanmerkelijk on
gunstiger is, dan in het jaar, dat zij
de regeering aanvaardde, slechts de
oorlog, die kenmerkend, deze kwart
eeuw in twee wel te onderscheiden
deelen splitste, draagt daarvan de
schuld in zich.
De Koningin aanvaardde de Re
geering ook met deze woorden „dat
Oranje nooit, ja nooit genoeg voor
Nederland kan doen". Zou dit ook
in omgekeerden zin te zeggen zijn,
waar Nederland zoowel het ver
krijgen van zijn onafhankelijk be
staan als het behoud daarvan in
moeilijke jaren (1672) aan Oranje's
te danken heeft, de Koningin heeft
het, voor zoover in haar macht lag,
in practijk gebracht, zoowel naar
binnen als naar buiten. Meermalen
heeft zij in deze kwarteeuw bezoeken
aan buitenlandsche Hoven gebracht,
die zeker niet dan ten voordeele van
den Nederlandschen naam en de
Nederlandsche belangen hebben ge
strekt Wij denken hierbij in de eerste
plaats aan de bezoeken over en weer
van den toenmaligen Duitschen Kei
zer, wij denken echter ook aan de
bezoeken aan den President der
46)
Men maakte nu een omtrekkende be
weging en sloop gelijk een kat half kruipend
naar de plaats, waar het licht brandde.
De dokter was de eerste, die den wand
had bereikt en toen hij het waagde, met
ingehouden adem naar binnen te gluren,
begon het hart hem hevig in de borst te
kloppen. Midden in de hut stond een
groot houtblok en hierop een lichtje be
staande uit een halven klapperdop met
een pitje, dat blijkbaar op olie dreef. Naast
dit licht zat een blanke man op gevorderden
leeftijd een net te breien
«Ziet ge dat a fluisterde de dokter Johnson,
die zich vlak naast hem bevond, in het oor.
De hutbewoner zag even op, alsof hij
de zachte stem hoorde, doch toen de «eerste
geen antwoord gaf, ging hij met zijn arbeid
voort, zoo nu en dan een half dof liedje
neuriënde.
De dokter kon zich schier niet inhouden.
Hij richtte zich op en wenkte de overigen
hem te volgen naar een plaats, waar men
zonder eenig gevaar veilig kon spreken.
«Vertel my eens Johnson, wat zegt gij
Fransche Republiek, aan het Belgische
Hof en laatstelijk aan de Scandina
vische Rijken. Maar, menige aanlei
ding is in deze kwarteeuw ook door
de Koningin aangegrepen om een
bezoek aan deelen van haar eigen
Rijk te brengen. Bij vele belangrijke
gebeurtenissen, belangrijk voor plaats
of gewest zelf, was zij aanwezig
van tijd tot tijd werden de verschil
lende provinciën bezochtin het
bijzonder bij militaire en historische
gebeurtenissen, ook tijdens den oorlog,
heeft de Koningin nooit ontbroken.
Wie denkt niet aan haar woorden
bij het leggen van een krans op het
graf van den Admiraal de Coligny
aan haar aanwezigheid te Groningen
in 1922aan hare aanwezigheid te
Brielle op 1 April 1922aan hare
aanwezigheid te Hoorn bij de ont
hulling van het standbeeld van Coen,
en op zoo tal van plaatsen meer.
Inderdaad, weinig Nederlanders zijn
in deze kwarteeuw niet in de gelegen
heid geweest om de Koningin te zien,
en wel het duidelijkst heeft de band,
die volk en Vorstin verbindt, ge
sproken, toen in 1919 bezoeken wer
den ondernomen naar Zeeuwsch-
Vlaanderen en Limburg om aan de
tegen eventueele annexatie gekante
bevolking gelegenheid te geven zich
uit te spreken
In de internationale positie van
Nederland is overigens in deze kwart
eeuw wel verandering gekomen Niet
in de politiek, die Nederland heeft
gevoerd deze is gebleven, gelijk zij
geheel de negentiende eeuw door was,
politiek van neutraliteit. Hoe ver
leidelijk de stemmen aanvankelijk
uit Duitschland en later uit België
en Frankrijk klonken, tot geen poli
tiek verbond is Nederland toegetreden,
en de bekende geschiedenis met het
fort te Vlissingen in 1911 is daar om
ons onafhankelijk optreden ook in
dien zin te bewijzen. Slechts met
één Staat: Venezuela, waarmede reeds
vroeger onaangename betrekkingen
meer dan eens bestonden, kwamen
wij in een verhouding, die op oorlog
geleekoverigens deed Nederland
niet anders dan zijne belangen be
schermen, wanneer dit noodig was.
Zoo in Marokko, in China, in Mexico,
in Turkije en elders, waar overigens
er van Voorspelt die ontdekking veel
goeds of acht gij het beter uit zijne nabij
heid te blijven
«Ik weet niet, wat ik daarop moet
antwoorden* gaf de «eerste« ten antwoord
«de hutbewoner is een blanke, dat wijst
zijn huidskleur ten duidelijkste aan. Ik
heb hem nooit te voren gezien, dus kennen
doe ik hem niet. Wellicht kan het een
schipbreukeling wezen, die hier op dezelfde
wijze als wij is gekomen.*
«Maar* liet Black er op volgen «ik zou
haast zeggen, dat deze streek niet door
wilden wordt bewoond of bezocht, tenzij
hij met die zwarte duivels een verbond
van vrede en vriendschap heeft gesloten,
of ze op een andere wijze van het lijf
weet te houden.*
«Bovendien* liet Harry er op volgen
«schijnt hij zich in de eenzaamheid goed
te kunnen schikken, want de man neuriede
een wysje en ik laat me hangen als het
geen Yankee is. Zijn geheele gelaat teekent
er naar dokter. Amerikanen zijn luchtig
en fluiten nog een wals, als zij met de
beenen in de kluisters zitten.*
Inderdaad maakte de hutbewoner een
zeer kalmen indruk en Harry, die hem
voor een Yankee aanzag, zou later zien,
dat hij zich niet vergist had.
«Wanneer het dus inderdaad een
Amerikaan is* liet de dokter er op volgen
«zal het niet kwaad zijn ons aan te dienen.*
Een licht gekraak in de takken deed
den dokter zwijgen. Hij trok Johnson
voortdurend in overeenstemming met
andere Mogendheden werd gehandeld
Zoo in Albanië en Anatolië, waar
Nederland zijn onderdanen afstond
om aan het verkrijgen van meer
regelmatige toestanden mede te wer
ken. Ook gedurende den oorlog kwam
er in onze neutraliteitspolitiek geen
wijzigingzij bleef gericht op die
onpartijdigheid die, gelijk Minister
London destijds heeft uiteengezet,
het kenmerk der neutraliteit is. Dat
heeft intusschen niet belet, dat Neder
land ongewild moeilijke tijden door
maakte, gelijk zijn geografische ligging
te voren te vreezen gaf. De gewel
dige strijd, zoowel te land als ter
zee uitgevochten, is niet onbemerkt
aan Nederland voorbijgegaan, al heeft
dit zijn neutraliteit kunnen bewaren
Aanvoer uit eigen Koloniën werd
slechts toegelaten dank zij de ietwat
kunstmatige instelling van het parti
culiere lichaam, dat N.O T heette
uitvoer werd op het laatst eveneens
door een particulier lichaam, de
N U.M., geleid. Vreedzame handels
schepen werden opgebracht of ge
torpedeerd, een enkelen keer door
Duitschland zelfs 7 tegelijk. De vis-
schersvloot werd een tijdlang in Engel-
sche havens opgehouden onze tele
grafische verbinding met de Koloniën
werd een tijdlang door de Engelsche
autoriteiten stopgezetbrievenmails
werden in beslag genomen. En op
het laatst, in het voorjaar van 1918
kwam met Duitschland de moeilijk
heid van het vervoer door Nederland
naar België van zand en grint tot
grooter hoeveelheden dan voor bur
gerlijk gebruik was veroorloofdmet
de Geallieerden de moeilijkheid van
het in toepassing brengen van het
dusgenaamd angarierecht, waardoor
vrijwel geheel de Nederlandsche koop
vaardijvloot, die zich op dat oogen-
blik inmiddels in de Amerkaansche
havens ophield, voor oorlogsgebruik
werd bestemd. Tegen vergoeding
natuurlijk, maar nietemin aan het
zoo noodzakelijke overzeesche ver
keer van Nederland zelf onttrokken.
Waarlijk, wie meent, dat de weg
van de Nederlandsche Regeering in
deze oorlogsjaren over de rozen is
gegaan, zou zich zeer vergissen.
(Wordt vervolgd.)
terug en nu traden een drietal forsche
mannen, met wild over de schouders hangend
haar, te voorschijn.
«De Soeltan zal wel in zijn schik zijn*
sprak een hunner met zware stem «dat
er weer wat te smullen valt.*
«Maar minder in zijn schik, dat we om
trent het andere geen inlichtingen kunnen
verschaffen« gaf een tweede kleinere ten
antwoord,
«Wellicht* liet de derde er op volgen
zijn ze verongelukt. Enfin, daar valt niets
RRn i »c
Meer kon men oogenblikkelijk niet ver
staan, want zij liepen tamelijk snel voort.
«Wat zegt u er van dokter* sprak
Johnson «wij hebben onze aanwezigheid
verraden.*
«Leelijk genoeg« gaf de geleerde ten
antwoord. «Doch volgen wij hen. Wel
licht komen wij er meer van te weten 1
De schipbreukelingen stonden van hunne
zitplaatsen op maar zorgden, dat zij op een
behoorlijken afstand bleven. Zij zagen nu,
hoe het drietal met de buit de hut binnen
ging-
«Vlug* sprak de dokter «luisteren wij
naar wat er nu verhandeld wordt.*
Even later lagen de mannen met de ooren
tegen de hut aan, in angstige spanning
afwachtende, wat zij zouden vernemen.
De Soeltan, waarmede de oude hutbe
woner was aangeduid, had zijn plaats ver
laten en maakte een groot vuur aan met
eenige dorre bladeren.
Zi
Kantoor: 's-HERTOGENBOSCH.
VischstraatHoek Kruisstraat.
Kapitaal en Reserven t 12 100 000.
Directie H. L. CAPPETTI.
CREDIETEN DEPOSITO'S REKENING-COURANT
EFFECTEN COUPONS SAFE DEPOSIT.
Wij vestigen er speciaal de aandacht op, dat de
al onze verplichtingen ONVOORWAARDELIJK garandeert.
tdag te HEUSDEN eiken Woensdag van 1012 uur in
Hotel „CONCORDIV
BUITENLANDSCH OVERZICHT
Vrijdagmiddag kwam het bericht dat
president Harding van Noord-Amerika was
overleden.
De laatste twee presidenten de Vereenigde
Staten zijn in den laatster) tijd van hun
bewind niet gelukkig geweest, althans wat
hun gezondheidstoestand betreft. President
Wilson werd door een zeer ernstige onge
steldheid het regeeren een tijdlang volslagen
onmogelijk gemaakt en thans, vier jaren
later, neemt een onverwachts opgekomen
infectie met de gevolgen daarvan zijn op
volger weg.
Heel onverwacht is die doodstijding ge
komen. De jongste berichten en officieele
bulletins vertelden, dat de president zijri
ziekte vrijwel te boven was gekomen en
zijn herstel in zicht was. Hij las weer
kranten en praatte op zijn ziekbed opge
wekt over allerlei dingen. Zijn oude vader,
dr. Harding, te Marion, had in verband
daarmee de voorgenomen reis naar het
ziekbed van zijn zoon te San Francisco
reeds opgegeven.
Als een donderslag aan een oribewolkton
hemel verschijnt daar hetoverlijdenstelegram
van den president der machtigste republiek.
Donderdagavond half acht heeft een beroerte
een eind aan zijn leven gemaakt.
De aandacht van velen had het getrokken,
dat van het reisgezelschap in Aljaska aileen
de president vergiftigingsverschijnselen ver
toonde na het eten van zeekrabben, die
«Het is laat geworden Willy I Was
het wild lastig te vangen Of was er
iets bizonders
«Dat is te zeggen* gaf de aangesprokene
ten antwoord. «Het wild liet zich niet
zien en van de luidjes is geen spoor meer
aanwezig.*
«Hm* bromde de oude «dan zijn zij
met de algemeene ramp naar de onder
wereld gegaan. Jammer kan ik het noemen,
maar in Godsnaam, er is niets aan te
doen I Hun gezelschap zou mij niet on
aangenaam geweest zijn,*
«Wat kan je er aan doen meester*
merkte een tweede op, aangesproken met
den naam van Parrison «als wij niet te
lang gewacht hadden, als men mijn zin had
gedaan zouden zy wellicht niet zulk een
smartelijken dood hebben ondergaan.*
«Dat zijn wij tenminste zoo vrij te ver
onderstellen* liet de derde er op volgen
«het is best mogelijk, dat zij nog leven.*
«Ja* had de dokter enthousiatisch willen
uitroepen, maar hij achtte den tijd nog
niet gekomen. Eerst moest hij meer
hooren, want ofschoon de oude had gezegd,
dat hun gezelschap hem niet onaangenaam
was, bleek er nog niet voldoende uit, welke
gezindheid deze vreemde lieden hun toe
droegen.
«Bah* zeide de oude «ieder krjjgt zijn
deel, de gek is tenminste vast en stellig
om zeep gegaan. Zouden jullie dat niet
denken Maar de hoop ze terug te zien
geef ik evenwel nog niet op. By het krieken
in een koperhoudend water waren gevan
gen. Dat werd al wantrouwig in verband
gebracht met de ontdekking, eenige weken
geleden, van een communistisch complot
tegen zijn leven en de botsing van het
presidentiëele jacht, waarop hij van Vancouver
naar Californië voer, met een Amerikaansche
torpedoboot. Misdadig opzet is in dit ge
val echter vrijwel buitengesloten. Ver
scheidene leden uit de omgeving van den
president hebben eveneens de onaangename
gevolgen van de kopervergiftiging onder
vonden.
Warren G. Harding is van de laagste
maatschappelijke positie tot de hoogste
opgeklommen. In zijn studietijd moest hij
dikwijls met schoenenpoetsen en borden
wasschen in zyn onderhoud voorzien.
Zyn politieke carrière begon in 1889,
toen hij tot republikeinsch senator van den.
staat Ohio werd gekozen. In 1903 werd
hij vice-gouverneur van dien staat en in
1944 werd hij gekozen tot lid van den
Senaat der Vereenigde Staten. In November
1920 volgde zijn verkiezing tot president
der Vereenigde Staten en den 4en Maart
1921 trad bij als zoodanig in functie.
BUITENLAND.
Tragische moord.
Te Perpignan (departement Pyénés-Orien-
talis) heeft zich een tragische misdaad af
gespeeld.
Een landbouwer, Joseph Lacombe ge-
van den dag gaan we met frisschen moed
er op los. De netten zijn in orde, we
kunnen weer naar hartelust op de Diamant
rivier aan den gang gaan. Visch is een
smakelijk eten en wie er niet van houdt
noem ik een aartsbotterik.
Het gesprek werd nu gestaakt en met
rappe vingers gingen de drie mannen aan
het ontleden van een klein hert.
De dokter stond op en zocht de anderen
op. Hij wenkte ze om hem te volgen.
«Wel* sprak hij «hebben jelui wat ge
hoord
Ieder vertelde nu zijn bevindingen, en
gelijk te voorzien was klonk aller verslag
eenstemmig.
«Wat staat ons nu te doen?* vroeg de
dokter «zou het geraden zyn ons morgen
te laten zien
«De oude zei, dat wij hem niet onaan
genaam zouden zijn* gaf Harry ten ant
woord.
«Met je verlof* zeide Johnson «dat is
tweeledig op te vatten, volgens mijn be
scheiden meening. Het kunnen boeven
wezen nietwaar en dan is het raadzaam
hun uit de handen te blijven, maar het
kunnen ook vrienden zijn en dan adviseer
ik zoo spoedig mogelijk met hen kennis
te maken.*
«Juist gesproken* gaf de dokter ten
antwoord.
«Dat zou ik ook meenenc sprak Johnson.
Wordt vervólgd.)
-ira r
-
I
V
voor het Land vm Hsusdeo en AlteiaJgLanptraat en de Bommelerwaard
I
