Und van altera MiM in vijf en twiniig jaren De Schipbreukelingen der Nationale Bankvereeniging ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden. No4322 Woensdag 22 Augustus 1923, 1898—1923. FEUILLETON. Kapitaal f 75.000.000.— Reserven f 36.500.000. Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden ƒ4.25, en franco per post beschikt ƒ1.40. Afzonderlijke nummers 6 cent. Int. Telefoon no, 19. Postrekening no 61525. Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht. ui De kern van deze macht ligt nog altijd in Indië, en het ontstaan van haar macht is in elk geval aan Indië te danken. Dat handel en nijverheid, zoomede bankwezen in deze kwarteeuw belang rijke wijzigingen hebben ondergaan, behoeft geen betoog. Nederland is van ouds meer export- dan nijver- heidsland, doch reeds in het laatste gedeelte der negentiende eeuw begon zich de industrie meer en meer baan te breken. Op tal van gebieden wer den belangrijke fabrieken opgericht, en hun aantal evenals hun beteekenis is in deze 25 jaren aanmerkelijk toe genomen, terwijl tegelijk de export steeg, mede voor een deel te danken aan de steeds zorgvuldiger beharti ging van de belangen van den land bouw. De zuivelproducten zijn voor Nederland een belangrijk object van export. Nu is er gedurende den oorlog wel eens wijziging ingetreden in onze handelsbalansde uitvoer werd voor een deel onmogelijk ge maakt door binnenlandsche behoeften, terwijl diezelfde behoeften eigen nijverheid deden ontstaan op een terrein waar vroeger aan de moge lijkheid getwijfeld was. Van deze dusgenaamde oorlogsnij verheid is een en ander al weer verdwenen; sommige bedrijven echter zijn behouden. De handelsbalans van Nederland heeft zich, relatief fgesproken, nog niet hersteld tot het niveau van vóór den oorlogvooral in de jaren on middellijk na den oorlog, toen een geweldige opleving scheen plaats te vinden, overtrof de invoer sterk den uitvoer, en de malaise, die ook Nederland nu doormaakt, is voor een niet gering gedeelte daaraan te wijten. Daartegenover kan geconstateerd worden, dat de banken, die handel en nijverheid financieren en met haar in nauw verband staan, zich uitnemend hebben gehouden Rééds voor den oorlog was er een 50) «Welke was die ontdekking dan «Gelieve ons slechts te volgen, wellicht kunt u ons zeggen, wat het eigenlijk is.* De dokter staakte zijn maaltijd en ging naar buiten, vergezeld van de beide stuur lieden en Harry. «Ziet eeris,* sprak de eerste stuurman, «daar staat een paaltje met een vijftal draden, die in den grond verdwijnen, wat zou het wezen De dokter naderde het paaltje en bezag het nauwkeurig. «Inderdaad is dit iets merkwaardigs Black, maar neen, hoe kon ik zoo dom wezen, kjjk, dat zijn isoleerknopjes, dus« hier hield hij even op «hebben wij hier aan electrische geleiddraden te denken, ja, dat staat vast «Dan moet er ook een batterij zijn,« vroeg Harry. «Natuurlijk, maar dat is niet noodzakelijk, de electriciteit kan door wrijving opgewekt worden «Zou h dat denken «Ik geloof het Jonhson, stellig en vast, zekere neiging merkbaar tot concen tratie in het bankwezen, en feitelijk kan gezegd worden, dat inplaats van de talrijke groote en kleine banken, die wij destijds konden, er nu vier groote groepen zijn, te wetende Nederlandsche Handel Maatschappij, ook door haar Indische relaties van groote beteekenis de Rotterdamsche Bankvereeniging de Twentsche Bank en de Amsterdamsche Bank. Om de beteekenis van de concentratie, die in deze vier banklichameu is ver kregen, duidelijk tot uiting te brengen, kan worden vermeld, dat terwijl de kapitalen van deze vier groepen in 1911 resp. 45, 15, 12| en 22 millioen bedroegen, deze zelfde cijfers in 1920 waren: ÏOIJ, 139|, 50en52^ millioen, zoodat tegenover een totaal van 1072 millioen in 1911 er een stond van 393 millioen in 1920. Dat de stevigheid van ons bank wezen daarmede is toegenomen, valt niet te ontkennen dat echter een schok, die een dezer banken zou hebben te doorstaan, zich sterker zou doen gevoelen, kan niet worden tegengesproken De scheepvaart, de van ouds tra- ditioneele tak van Nederlandsch bedrijf, heeft in deze kwarteeuw eveneens uitbreiding gekregen Be droeg in 1897 de totaal tonnenmaat van de voornaamste Nederlandsche reederijen 236.960, deze bedroeg in 19222.353 520, niettegenstaande toch in den oorlog belangrijke scheepsverliezen zijn geleden. Maar de groote lijnen op Indië, zoowel als de Holland-Amerika Lijn, die Noord- Amerika en de Koninkl. Hollandsche Lloyd, die Zuid-Amerika bedient, hebben in concurrentie met buiten- landsche scheepvaartmaatschappijen, niet geaarzeld haar vloot kwantitatief en kwalitatief aanmerkelijk uit te breiden, te doen beantwoorden aan de nieuwste eischen van comfort en ook van snelheid. Daarbij komt, dat de dusgenaamde Kon Parketvaart Maatschappij, gevestigd in Nederland, doch werkende bijna uitsluitend in Indië, haar bedrijf steeds beeft uit breid aan haar is het voor een niet gering gedeelte te danken, dat er regelmatige verbindingen bestaan tusschen Java en deze verschillende dat die Soeltan ergens een machine zal bezitten, die de electriciteit opwekt en door deze draden voert 1* «Waartoe zou dat dienstig zijn,« vroeg Black. «Electriciteit is overal goed voor daar schiet mij iets te binnen, zou de Soeltan ook de bewerker zijn van die ge weldige ontploffing, waarbij zooveel zwarten zijn omgekomen «Misschien wel en misschien niet,* liet Harry er op volgen, «is die Soeltan Co- netti «Conetti is immers al lang dood, wij hebben hem zelf begraven,* gaf de dokter ten antwoord. «Ja dat is waar,« zeide Black, «mis schien is het een van Conetti's volgelingen. «Och neen,* pruttelde de dokter, «Co netti, en zijn volgelingen zouden, als hij nog leefde, langer dan drie jaar en drie maanden hier zijn, nietwaar Daarom zal het een gewoon mannetje wezen, met wat wetenschappelijke kennis. Laten we nu eens de hut goed opnemen «Zeide hij niet, dat hij ingenieur is ge weest^ vroeg Harry, «dat bewijst al vol doende voor zijn meer dan gewoon weten schappelijke kennis I* «Het kan zijn,* gaf de dokter ten ant woord, «doch gaan wij de hut in, wellicht vinden wij dan iets, wat ons opheldering kan verschaffen, want ongetwijfeld hebben die draden een beteekenis I* Men zou juist aan dit voornemen gevolg andere groote en kleine eilanden. Al heeft ook de scheepvaart de gevolgen van den oorlogsterugslag ondervonden, op dit gebied kan Nederland met een zekeren trots terugziende Nederlandsche vlag waait nog op alle zeeën en in alle belangrijke havens, de beteekenis van de Nederlandsche scheepvaart vindt nog erkenning En ook een ander gebied is er, dat Nederland met zekeren trots vervult. Toen de Republiek in de zeventiende eeuw haar dusgenaamd gouden tijd perk beleefde, werd de wetenschap bevorderd, en ook toen een eeuw later het verval kwam, bleef deze hoog aangeschreven staan. Nederland is het land van Grotius, van Huygens, van Leeuwenhoek, van Boerhave. En, in deze kwarteeuw is Nederland vooral op het gebied van de natuur kundige wetenschappen aan de spits gekomen. Men bedenke slechts, dat het aantal Nederlandsche winnaars van Nobelprijzen voor scheikunde alleen vier bedraagt, terwijl daar nevens ook aan natuurkundigen Nobelprijzen zijn toegekend. Wie denkt niet aan de figuren van een Lorentz, die nog onlangs te Londen zoo groot succes behaalde, van Zeeman, van Van der Waals, van Kamerlingh Onnes, die het helium vloeibaar wist te maken. Tot de grootste der schei kundigen mag Nederland nog altijd rekenen Van 'tHoff, die geheel nieuwe wegen voor de scheikunde ontdekte. Wie denkt niet aan Kapteyn, den bekenden sterrenkundige, te Gronin gen langen tijd werkende met een geenszins voldoende Sterrenwacht en toch tot de grootsten op zijn gebied behoorende Wie denkt niet aan een Hugo de Vries, die op het gebied der plantkunde met zijn mutatie theorie geheel de wetenschappelijke wereld in beweging bracht Zeker, niet op elk wetenschappelijk gebied heeft Nederland zich in gelijke mate kun nen doen gelden de omstandigheden zijn daarvoor ook niet altijd gunstig geweest. Op geneeskundig gebied, waarop b.v Frankrijk zooveel grooten telt, hebben wij slechts één oogheel kundige van wereld vermaardheid als Dondersgeen Edison, geen Marconi, die voor geheel de wereld beteeke- geven, toen de Soeltan met zijne trawan ten te voorschijn trad. Beiden waren voorzien van een flinken voorraad visch. «Ik wensch de heeren goeden morgen en het zal mij aangenaam z.jn te verne men, of de heeren goed geslapen hebben en of het ontbijt den heeren naar wensch is geweest «Uitstekend,gaf de dokter ten antwoord, «we hebben ons over uwe gastvrijheid vol strekt niet te beklagen. De Voorzienigheid zij geloofd, dat we tenminste een thuis hebben gevonden. In de laatste dagen waren wij echte zwervers, die waarschijn lijk een noodlottig einde hadden gevonden, als we niet bijtijds hier waren gekomen De Soeltan glimlachte en sprak «Heb dank voor uwe hoogst vleiende bewoor dingen Ge zult nu wellicht ook kennis willen maken met eigen gefabriceerde si garen, die niet zullen smaken als Havana's of Manilla's, maar niettemin u toch eenig genot verschaffen, tenzij ge een pijp ver kiest op te steken Op dit oogenblik klonk een schril schel letje, zoo hevig, dat dokter Arling van schrik opsprong. De ingenieur vertoonde iets ongerust in zijn gelaat en terwijl hij den dokter bij den arm pakte, sprak hij luid tot de overigen «Allen de hut in Sluit alle openingen zorgvuldig,en zich tot een zijner trawanten wendende, ver volgde hij «zet de wachtklep open Sto- neman, en verbind de koperen knoppen!* «Dreigt er eenig gevaar?* vroeg dr. iiusa Kantoor: 's-HERTOGENBOSCH. VischstraatHoek Kruisstraat. Kapitaal en Reserven f 12100 000. Directie H. L. CAPPETTI. CREDIETEN DEPOSITO S REKENING-COURANT EFFECTEN COUPONS SAFE DEPOSIT. Wij vestigen er speciaal de aandacht op, dat de al onze verplichtingen ONVOORWAARDELIJK garandeert. Zitdag te HEUSDEN eiken Woensdag van 1012 uur in Hotel „CONCORDIA" nisvolle uitvindingen van practisch nut deden, zijn in Nederland geboren. (Wordt vervolgd.) 3UIÏÜNLANDSCH OVERZICHT Poincaré heeft de onthulling van een monument voor de gesneuvelden weder aangegrepen om een politieke rede te houden en te antwoorden op de Britsche bezwaren. In zijn rede herinnerde hij aan het offensief van 1918 dat tot bevrijding van de bezette departementen leidde. Toen scheen het, aldus den premier, dat de ge allieerden, die zoo nauw met elkaar samen werkten en zich zoo zeer bewust waren van de solidariteit en de wederzijds be wezen diensten, te zamen in vredestijd het werk zouden voltooien, dat zij in den oorlog waren begonnen. Inderdaad werkten alle geallieerden samen bij de opstelling van de vredesverdragen die Europa moesten herstellen, doch het is gemakkelijker in benarde tijden de noodzakelijkheid van een volkomen samenwerking te begrijpen, dan wanneer die periode voorbij is. Na de kritieke perioden wordt soms de meest heilige vriendschap min of meer verwaar loosd. Het is noodzakelijk, dat de volken er voor zorg dragen, dat zij zich niet door het egoïsme laten meeslepen, daar dit geen rekening houdt met de ware belangen der naties. Arling. «Dat wil zeggen, het is in aantocht, maar ge behoeft niet de minste vrees te koesteren, we zitten hier goed verschanst «Worden we dan overvallen door wilden «Ja mijnheer de dokter, maar die wil den zullen geen tijd vinden ons te naderen, want over eenige oogenblikken laten wij ze met de maan kennis maken Dr. Arling zette een paar groote oogen op, alsof hij daarmede wilde zeggen, dat hij den Amerikaan niet begreep. Deze gaf zijn noodige bevelen en ging toen met den dokter in een soort kelder, die zich in een hoek der hut bevond en gesloten was met een soort luik. «Ge treft het waarlijk,sprak de Ame rikaan, terwijl hij met dr. Arling afdaalde langs een breede houten trap van eigen fabrikaat, «het ziet er hier zeer primitief uit, wacht, ik zal even licht ontsteken.* Hughes drukte op een veer en plotse ling straalde uit vier hoeken bijna tege lijkertijd een helder wit licht. «Electrisch licht,* riep de dokter ver baasd uit, «voortreffelijk Prachtig Is dit uw laboratorium «Juist geraden en hier verdedig ik mij tegen mijne vijanden, de wilden, of wie het ook -zij.« De dokter was zeer benieuwd, wat nu zou gebeuren en sprak «Laat ge soms een mijn spr ingen of iets dergelijks Daar klonk weer het schelletje van zooeven, maar nu begonnen nog eenige De premier vervolgt verder, dat, naar zijn oordeel, de Britsche regeering zich vergist, wanneer zij zegt, dat de bezetting van het Roergebied de directe of indirecte oorzaak is van de werkloosheid in Engeland. Deze werkeloosheid was in het afgeloopen jaar nog grooter en toen was het Roer gebied niet bezet, aldus Poincaré. In plaats van een twistgesprek te volgen, over de wettigheid van de Roerbezetting, zouden wjj beter doen naar een practische oplossing van de problemen te zoeken. Frankrijk vraagt alleen een vrede die de heerschappij van het recht verzekert en, aldus Poincaré, Engeland kan ook geen andere vrede wenschen. Of men in Engeland met deze uiteen zetting meegaat, valt te betwijfelen, althans het Fransche antwoord wordt niet minder optimistisch tegemoet gezien dan eenige dagen geleden de verwachtingen zjjn weer pes simistischer geworden en men vreest, dat men niet tot overeenstemming zal kunnen komen. Men zal zoolang dralen en talmen dat een overeenstemming te laat komt en Duitschland geheel ontredderd is. De Berlijnsche correspondent van de Tel. verwacht, dat de reeds opnieuw begonnen duurte zeer zeker nog erger zal worden door de nieuwe verhooging van de kolen- prijzen, waaruit ten slotte alles voortkomt. Maandag is de prijsverhooging van circa 63 pCt. van het Rheinisch-Westlafische Kohlensyndicat in werking getreden en de andere te werken, zoodat de dokter vroeg «Vertel mij eens mijnheer Hughes, wat moet dat geschel beduiden «De werking van den electrischen stroom dokter «Ja ja, dat begrijp ik zeer goed, ver binding van positieve en negatieve electri citeit Neem mij niet kwalijk, als ik u vraag, wat er eigenlijk aan het handje is.« «Dat zal ik u zeggen, als ge tijd hebt om te luisteren en geduld en als ge mij veroorlooft, dat ik intusschen mijn gang ga. Hoor eens, we leven hier in een hoogst onveilige streek, de buitengewone visch- rijkdom der Diamantrievier lokt de wilden hierheen en aangezien we in de nabijheid dier rivier wonen, zouden we ons leven kunnen verspelen, begrepen. Ge begrijpt dus nietwaar, dat ik mijn maatregel heb moeten nemenDuizend duivels, neem me niet kwalijk dokter, wil even op dat knopje drukken, als ik den draad aan den inductor verbonden heb. We moeten onzen slag slaan*. Bij deze woorden kwam er op het gelaat van den ingenieur iets onheilspellends, alsof hij op het punt stond een geheele stad te verwoesten. «Zijt ge gereed dokter «Ja.« «Vooruit dan maar, in Godsnaam De Amerikaan verbond het uiteinde van een draad aan den reusachtigen inductie klos en gaf dr. Arling een wenk. nor lit Lui m Heusden ëii AltenajeLangstraat en In Bintltrvairl Wordt vervolgd.)

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1923 | | pagina 1