Eerste Blad
Firma JOH. DE MOL,
C. DE KEMP.
Und van altena
Correspondentschap le Klasse.
RAAMSDONKSVEER.
H. J. ABBliNK.
Drogisterij
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden,
4426 Vrijdag 22 Augustus 1924
Int. Telefoon no, 19. Postrekening no. 61525.
KEIZERSDIJK F. 81,
912 uur.
De door de regeering voor
gestelde wijziging der
Loterijwet.
Speciaal adres voor
Werkmansgoederen.
Engstraat HEUSDEN.
1
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Gevestigd:
TELEF. 15.
Voor verwisseling van Bank
papier en Specie, Diseontee-
ring, Beleening, Bewaar
geving, Assignatiën, enz.
is het Kantoor geopend van
Nadere inlichtingen verschaft
gaarne
De Correspondent,
Meermalen hebben we als onze mee
ning doen kennen dat wetten, welke niet
gedragen worden door de volksovertui
ging, al zeer weinig practisch succes
opleveren en tot mislukking zijn ge
doemd Zij worden door de groote menigte
geenszins als eene noodzakelijkheid ge
voeld, maar als staans-in-den-weg, waar
aan men op alle mogelijke wijzen tracht
te ontkomen. En zoo is het ook met
onze Loterijwet, die sinds 1905 loterijen
in ons land in het algemeen verbiedt.
Deze wet is er bij het volk nooit wat
men noemt, ingegaan, en wel eenvoudig
om deze redenen dat een groot gedeelte
onzer landgenooten zijn geluk door het
lot wil beproeven en in „loten" geen
moreel kwaad ziet.
In hetgeen we dagelijks zien gebeuren
met betrekking tot bevrediging van de
dobbelzucht bij ons volk, moeten we wel
concludeeren dat de Loterijwet eene mis
lukte proeve van wetgeving is geweest.
En nu is er dezer dagen bij de Tweede
Kamer nog wel een wetsontwerp inge
diend tot wijziging en aanvulling der
Loterijwet, hetwelk beoogt eene ver
scherping van het bestaande verbod.
Dit wetsontwerp betreft het tegengaan
van premieleeningen, die geen geldbe
legging bedoelen, doch verkapte loterijen
zijn. Bedoelen die leeningen geldbeleg
ging met een voor den belegger bijkom
stige kans op een premie en niet het
bevorderen van speelzucht dan zijn zij
nog toegestaan. Maar hoe dit criterium
in de praktijk te bandhaven zonder tot
willekeur te vervallen Een premie-
leening wordt steeds uitgegeven tegen
lager rentetype dan een gewone leening
en wie dus deelneemt in eene premie-
leening doet zulks enkel en alleen om
de premie, want bad hij zijn geld op
eene andere wijze belegd dan zou hij
hoogere rente kunnen ontvangen, doch
geen kans op eene premie hebben. De
premie is dus voor den deelnemer aan
een premieleening geen bijkomstig motief
maar wel degelijk een hoofdmotief voor
zijn deelname. Feitelijk bad het pas
ingediende ontwerp-wet alle premie
leeningen zonder onderscheid moeten
verbieden, indien het in de lijn van den
wetgever van 1905 had willen blijven.
Ongeveer tegelijkertijd met het verschij
nen van bedoeld wetsontwerp stonden
de couranten vol met reusachtige adver-
tentie'8 over nieuwe ondernemingen, die
feitelijk ook loterijen zijn, maar niet
volgens het systeem van eene premie
leening. Die ondernemingen zijn de
Broekhuis- en de A. B. C. Sneeuwbal,
welke ons een sterk voorbeeld geven
van de onmacht van den staat als wet
gever tegenover sluwigheden van hen,
die weten dat een groot deel van het
publiek hen steunt, omdat het nu een
maal noch uit godsdienstig noch uit
moreel oogpunt kwaad ziet in kleine
gokkerijtjes. De gokneigingen van het
meerendeel van ons volk zullen wij niet
loven en wel voornamelijk hierom niet,
omdat zij maar al te vaak aan minder
waardige personen gelegenheid bieden
zich ten koste van het publiek op hoogst
onsympathieke wijze schromelijk te ver
rijken. Maar de ergste gokkerij geschiedt
niet met kleine bedragen, die gewaagd
worden in zgn. premieleeningen of
sneeuwballen, doch die geschiedt aan
de Beurs. Daar worden sommen ge
waagd die den gokker gemakkelijk kun
nen ruïneeren. En nu mogen we toch
wel de vraag stellen waarom wel tegen
het gokken met kleinebe dragen door de
wet wordt opgetreden, terwij 1 het specu-
leeren om groote sommen in aandeelen
en valuta's ongemoeid wordt gelaten?
Het antwoord op deze vraag is gemak
kelijk te geven: „men ziet er geen kans
toe". Maar dan vragen we ons af of dit
antwoord niet in zich sluit eene veroor
deeling van elke poging om ter wille
van het godsdienstig- en zedelijkheids
beginsel slechts een deel van de gokke-
rijen te verbieden.
Volgens het aanhangig gemaakt ont
werp-wet zal de Kroon hebben te beoor-
deelen of al dan niet toestemming tot
de uitgifte van premieleeningen zal
worden verleend. Die toestemming zal
alleen kunnen worden verkregen als de
aanlegster is eene naamlooze vennoot
schap, eene coöperatie of andere rechts
persoonlijkheid bezittende vereeniging
of eene stichting, terwijl voorts moeten
worden nageleefd nadere voorschriften,
die bij algemeenen maatregel van bestuur
zullen kunnen worden gesteld. En nu
lezen we in de Vrijheid daaromtrent het
volgende, hetwelk we hier overnemen en
waarmede we gaarne instemmen
„In welken geest dit zal geschieden,
valt af te leiden uit den aanhef van de
Memorie van Toelichting, waarin de
Minister aangeeft, welke kenmerken erop
wijzen, dat een premieleening valt aan
te merken als een verkapte loterij. „Uit
gifte van stukken van kleine waarde, het
systeem van inwisselen van oude obli
gaties tegen nieuwe met bijbetaling van
een kleine vergoeding, ten einde weder
om aan een nieuwe trekking te kunnen
deelnemen, het groot aantal op elkander
volgende trekkingen, enz. wijzen erop dat
de premietrekkingen het hoofddoel vor
men en niet de geldbelegging en derhalve
slechts sprake is van verkapte loterij".
Dat alles zal dus, wordt dit ontwerp wet,
voortaan verboden zijn. Maar wat be-
teekent dit voor de praktijk? In de
eerste plaats wel dit, dat voortaan alleen
de meer gegoeden, die over eenige hon
derden of duizenden guldens ter beleg
ging de beschikking hebben, aan premie
leeningen zullen kunnen deelnemen en
een grooten prijs zullen kunnen trekken,
terwijl de kleine man, de arbeider, de
beambte of kleine neringdoende geen
kansje in een premieleening meer zal
kunnen wagen. Als eerste criterium toch
voor de verkapte loterij noemt de Minis
ter: Uitgifte van stukken van
kleine waarde. Nu achten wij juist
de beteekenis uit maatschappelijk oog
punt van de loterij hierin gelegen, dat
zij voor de minder gegoeden een
Manehesterbroeken 4.25
Pilobroeken (prima) 4.75
Blauwe jassen (kleurecht) 2.95
Blauwe Boezeroenen 1.55
mogelijkheid opent om het wat beter
te krijgen dat zij wat hoop, wat zonne
schijn brengt in menig vreugdeloos be
staan, waarin geen enkel perspectief is
om vooruit te komen. Wie hier op aarde
tot de beter gesitueerden behooren heb
ben de loterij heel wat minder noodig
dan de* kleinen, de economisch zwakken,
die toch, al spaarden zij alle guldens,
welke zij daaraan besteden, zorgvuldig
op, nooit het bedrag bij elkaar zouden
kunnen krijgen dat een gelukkigja
hun op hun briefje brengen kan. Maar
juist da&rom moet het bedrag der stuk
ken zoo klein mogelijk zijn. Wat hier
wordt voorgesteld is derhalve een be
voorrechting van het bezittend deel der
natie en gaat in tegen het volksbelang.
Het is ook onmenschkundig want wan
neer men den maatschappelijk zwakken
elke kans en elke hoop ontneemt om
tot een anderen staat des levens te ge
raken, dan vermeerdert men de som van
ontevredenheid, die het voortbestaan der
maatschappelijke orde bedreigt.
Om al deze redenen kunnen wij ons
met dit wetsontwerp allerminst vereeni
gen. Deze zaak is geenszins zoo onschul
dig, als sommigen wellicht meenen, het
gaat hier in wezen tegen de loterij als
zoodanig, al durft men de consequenties
niet in vollen omvang aan. Zij die be
zwaar hebben tegen de tegenwoordige
ongebreidelde mogelijkheid om ook in
solide, ja zwendelloterijen op te zetten,
zullen ons moeten toegeven, dat op ander
terrein men denke aan de oprichting
van allerlei naamlooze vennootschappen
van bedenkelijk allooi, aan het plaatsen
van aandeelen en obligaties van waar-
delooze ondernemingen straffeloos heel
wat meer en erger .geknoeid en gezwen
deld wordt en dat de daardoor berok
kende nadeelen heel wat ernstiger zijn,
dan wanneer er op loterijgebied kaf
onder het koren loopt. Intusschen ont
moet een wettelijke regeling, die tegen
oneerlijkheid en kwade praktijken op het
gebied der particuliere loterij waakt, bij
ons hoegenaamd geen principieele be
denking integendeel, wij zouden zulk
een regeling, als in het algemeen belang
met ingenomenheid begroeten. Maar het
ontwerp, dat thans is ingediend, is van
veel verdere en van zeer bedenkelijke
strekking."
En gokken de meeste menschen in
het gewone dagelijksche leven niet zon
der dat zij het beseffen Neem b.v. een
veekoopman, die eenige koeien koopt in
de hoop dat de prijs van het vee zal
rijzen; neem iemand, die bouw- of wei
land in de nabijheid eener stad koopt
voor een matig prijsje, wetende dat de
kans bestaat, dat de stad zich binnen
enkele jaren zoodanig zal uitbreiden, dat
het door hem gekochte bouw- of weiland
voor bouwterrein noodig is en dus een
groote waardevermeerdering zal onder
gaan neem een groothandelaar, die bij
lage markt eene groote hoeveelheid van
een of ander artikel opkoopt in de ver
wachting dat de markt zal oploopen
en zoo zouden we door kunnen gaan.
Staat dit alles niet gelijk met datgeen
wat we in het dagelijksche leven met
den naam „gokken" betitelen. Zeker,
in den grond is het niet anders dan
speculeeren enkel op het geluk, dus
gokken. En waar al zulke gokkerijen
geheel straffeloos mogen plaats hebben,
eenvoudig omdat zij niet te verbieden
zijn, daar is het toch zeker van den
wetge ver onj uist gezien om e e r 1 ij k e
loterijen, in welken vorm dan ook, te
verbieden. Wil de wetgever gegok en
geloot, om welk motief dat dan ook zijn
moge, tegengaan, welnu dan moet hij
alle gegok en alle geloot als contrabande
beschouwen, maar niet slechts dat gegok
of geloot, hetwelk nog het meest on
schuldige karakter draagt van wege de
geringheid der belangen, die er bij be
trokken zijn.
SUITENLANDSCH OVERZICHT
De commentaren der Britsche pers over
hetgeen de conferentie heeft bereikt, zijn
algemeen beslist gunstig.
Alle getroffen overeenkomsten schijnen,
zoo wordt gezegd, in Britsche oogen niet
ideaal, naar de definitieve resultaten zijn
in totaal veel beter dan enkele weken ge-
GOEDKOOPST ADRES
voor Goud- en Zilverwerken, henevens
uurwerken. Wekkers tl.75.
Eigen reparatie-inrichting
Ziet mijne etalage met prijzen.
leden mogelijk scheen. Er is harmonie
bereikt tusschen de geallieerden over de
voornaamste problemen van Europa en
Frankrijk en Duitschland zyn uit de at
mosfeer van kille nota's en korte bespre
kingen verplaatst in die van vriendschap
pelijke discussie. Ook is de deelneming
van de vereenigde Staten onofficieel,
maar buitengewoon bevordelijk aan het
doel aan den wederopbouw der oude
wereld bezegeld. In tal van bladen wordt
met veei lof gesproken over de voornaamste
gedelegeerden Macdonald, Herriot, Theu-
nis en Marx wegens hun moed en goede
gezindheid en bereidwilligheid om eikaars
moeilijkheden in te zien. Ten aanzien der
militaire ontruiming van het Roergebied
wordt met name in herinnering gebracht,
dat bij het begin der conferentie openlijk
werd verklaard, dat de bespreking alleen
al daarvan de conferentie tot een plotse
ling einde zou brengen en dat men in vele
kringen meende, dat het contact met de
Duitschers slechts zou geschieden via de
Commissie van Herstel.
Ouk de Fransche Ministerraad heeft in
groote lijnen de door Herriot in Londen
gevoerde politiek reeds goedgekeurd en
men mag veilig aannemen dat de meerder
heid van het Fransche parlement eveneens
haar instemming daarmee zal betuigen.
Wat Duitschland betreft, hierover be
staat nog geen zekerheid, doch hos langer
hoe meer wordt de verwachting uitge
sproken, dat men ook van die zijde noch
omtrent het lot der te Londen genomen
besluiten, noch omtrent dat der wetten ter
uitvoering van 't rapport-Dawes ongerus*
behoeft te zijn.
IDden komt de Duitsche Rijksdag bijeen,
om kennis te nemen van de regeerings-
voorstellen, waarna de Rijksdag verdaagd
zal worden tot Maandag. Dan zullen in
eerste en tweede lezing behandeld worden
de drie wetsontwerpen betreffende de toe
passing van het rapport-Dawes.
Men twijfelt er niet meer aan, of de
regeering zal de meerderheid in den Rijks
dag hebben.
De Duitsch nationalen en de revanche
schreeuwers, de aanhangers van Ludendorff
protesteeren nog wel, maar als het op
stemmen aankomt, zullen zij de regeering
niet in den steek laten.
De Franschen hebben Oftenburg en
Appenweier Maandagavond om 9 uur ver
laten. Van 6 uur af mocht geen soldaat
z*ch meer in uniform op straat vertoonen.
De spoorwegdirectie had opdracht gekregen,
voor eer. bijzonderen trein voor de officieren
te zorgen. De Duitsche autoriteiten hadden
affiches laten aanplakken, waarin de aan
staande ontruiming werd aangekondigd en
de bevolking werd uitgenoodigd, zich correct
te gedragen en zich van betoogingen te
onthouden. Ook werd de bevolking ver
zocht, geen vlaggen uit te steken en alles
te vermijden, wat op het laatste oogenHik
pijnlijke incidenten zou kunnen uitlokken.
De bezetting, die uit een eskadron huzaren
en een compagnie infanterie bestond, werd
voor haar vertrek door een kolonel toege
sproken en vertrok vervolgens in de richting
van Kehl. Maandagochtend 4 uur had de
Fransche opperbevelhebber instructie ont
vangen, de stad nog denzelfden dag te
ontruimen, Te Offenburg waren van Fran
sche zijde in het geheel 54 woningen in
beslag genomen. Al deze woningen zijn
weer ter beschikking van een rijkscom
missaris gesteld. Van bijna elk huis wap
perde Dinsdag een zwart-rood-gouden vlag.
o
BUITENLAND.
De oTerstroomingen lu China
Duizenden dooden.
Men meldt aan het »Hbld.« uit Peking
Onder groote ontsteltenis is hier de
tragedie bekend geworden van de ontzag
lijke overstrooromg in Centraal Hoenan,
Hoepeh en Kiangsi. De overstroomirig m
Kiangsi wordt door ooggetuigen de grootste
ramp van de laatste vytug jaar genoemd.
Van te grooter ernst voor China is deze
ramp in Kiangsi, daar deze provincie een
van de grootste producenten van rijst is
in China. Een geringe oogst of een mis
oogst in Kiangsi treft indirect geheel China.
Een ooggetuige, die in staat was iets
waar te nemen van de overstrooming in
Centraal Hoenan, zegt, dat het verlies aan
menschenlevens, alsmede het materieele
verlies, eenvoudig niet te schatten is.
Honderden lijken worden telkens met het
water mee aangevoerd. Waar daken van
huizen, toppen van booraen, heuvels boven
het water uitsteken, zijn ze dicht bezit
met in doodsangst schreeuwende menschen,
die op deze wyze hulp hopen te krijgen,
hetgeen meestal hele as een onmogelijkheid is.
Voor de meesten comt vroeg of laat het
oogenblik dat ze I moeten laten en ver
drinken In het wa ande water.
De oozaak van uc overstrooming is, dat
sedert Juni vrijwel onafgebroken hevige
regens zijn gevallen, zoodat de rivieren
buiten haar beddingen kwamen en de
dijken doorbraken. Behalve nog het lijden,
veroorzaakt door het water zelf, komt het
gebrek aan voedsel. Al zal waarschijnlijk
op het oogenblik, dat dit bericht Holland
bereikt, reeds veel hulp zijn gebracht en
de overstroomiog zijn verminderd, toch
zullen daarmede de ellende, de armoede
en de hongersnood niet verdwenen zijn.
o
Duelleereude Dames
In het dorpje Itri bij Napels heeft men
een dezer dagen het ongewone schouwspel
kunnen zien van een duel tustchen twee
dames. De dames waren verliefd op den
zelfden Don Juan en jaloerschheid dreef
haar tot een duel, De dames vochten als
leeuwinnen en een harer kwam als over
winnaar uit het strijdperk. Zij werd ech
ter gearresteerd, omdat zij haar tegen
standster zoodaning had toegetakeld, dat
zij naar een hospitaal moest worden ver
voerd.
Ontploffing op een sebip
Uit Buenos Aires wordt gemeld, dat
twee bommen ontploft zijn aan boord van
het Argentijrische stoomschip Asturiano»,
dat bestemd was voor Punta Arenas (Chili)
en van Buenos Aires kwam. Aan boord
waren 320 passagiers en de bemanning,
Na de ontploffiing brak een brand uit,
welke eerst na drie uur gebluscht kon
worden. Er zijn geen slachtoffers
o
Een aanslag op de Somsclie legatie te Sofia
Onbekende personen, die de vlucht namen,
losten te Sofia verscheidene revolverschoten
op een rijtuig, waarin zich bevonden de
Servische militaire attaché, kolenel Mieko-
vits en zijn legatie-secretaris, die van een
uitstapje terugkeerden
Niemand werd getroffen.
De Servische gezant te Sofia protesteerde
onmiddellijk bij den Bulgaarschen minister
president, die zyn leedwezen betuigde en
een onderzoek toezegde.
1
HEUSDEN.
Chemisch bereid TAFELWATER,
ViCTORlAWATER - DRACHENQUELLE.
-
voor het Leiil vai Hgisdei ei AlteiajeLiiostraat ei
ommelerwaar
A
ir
