Eerste Blad S. D. LANKHÜYZEN Co's BANK Hekserij en tooverij. RAAMSDONKSVEER. Een pot Kloosterhalsem in huis is een groot gemak Uitgave: Firma L* J. VEERMAN, Heusden. No. 4436 Vrijdag 26 September 1924 Drogisterij Int. Telefoon no, 19. Postrekening no. 61525. Und van altena Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG. Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke nummers 6 cent. Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht. 1 HEUSDEN. Chemisch bereid TAFELWATER, VICTORIAWATER - DRACHENQUELLE. Het is wel opvallend dat we tegen woordig in onze bladen van vaderland- schen bodem weer meer dan eenige jaren geleden lezen van heksen en tooveren. En even opvallend is het dat het geloof aan heksen en tooveren voornamelijk eigen is aan sommige landsgedeelten Zoo vinden die twee zaken hier in de buurt vooral een vruchtbaren bodem in het Westelijk gedeelte van den Bom- melerwaard, terwijl ook het land van Alte na zoo nu en dan heksen en toovenaars schijnt te huisvesten. Verhalen als zouden veeren van een zwarte kip in een hoofdkus sen zekere kwalen veroorzaken of dat in 't middernachtelijk uur een veulen met een loshangenden ijzeren ketting, die flink geraas maakt, rondwaart, zijn geen zeldzaamheden. En wat heksen betreft hooren we soms de gekste dingen. Menige oude vrouw wordt beticht iemand een ongeluk te kunnen aandoen, zonder dat ze er in werkelijkheid natuurlijk part of deel aan heeft, terwijl menig ander lid van de vrouwelijke sexe den naam heeft dat ze kan heksen door een buiten natuurlijke kracht. En zoo zouden we verder kunnen gaan. Laten we eens nagaan waar de oor sprong van het geloof aan heksen is gelegen. De oude Germanen geloofden aan „wijze vrouwen", wie men vele boven natuurlijke krachten toeschreef. Zoo b.v. wisten deze vrouwen een drank te bereiden, waarmede zij haat en liefde, kwijnende ziekten, storm en onweer, maar ook genezing van allerlei kwalen bewerkten. Toen nu na verloop van tijden het volk haar goede eigenschappen vergat en haar uitsluitend van booze daden verdacht, was daarmede de kiem gelegd van het geloof aan heksen, dat zulk eene donkere bladzijde vormt in de geschiedenis der beschaving. Hoe treurig het ook is, het kan niet ont kend worden dat de invoering van het Christendom tot dat verschrikkelijk bij geloof heeft meegewerkt. De kerkvaders toch verwezen de oude heidensche goden als werkelijk bestaande wezens naar het rijk der duivels; de legenden verhalen van den strijd der heiligen tegen de duivelen en de verbeeldingskracht der monniken schildert uitvoerig de macht der hellevorsten over de menschen. Steeds vaster wortelde het geloof aan verbintenissen met den booze, doch eerst in de 15e eeuw werden de heksen van omgang met den duivel verdacht. De eerste heksen, omstreeks 1235 te Trier genoemd, beschuldigde men, dat zij zich in padden hadden veranderd. Te Toulouse vond in 1275 de eerste door oorkonden geboekstaafde verbranding plaats en wel van eene 60-jarige vrouw, die met den duivel omgang zou hebben gehad. Van Frankrijk verspreidde zich dat vreese- lijk bijgeloof ook naar andere landen het eerst naar Zwitserland, waarin het begin der 15e eeuw de heksenverbran dingen uitgevoerd werden. Voor het eerst werd bij den bul van Paus Innocentius VIII van 1484 het onderzoek naar tooverij en duivelskunsten voor den rechter gelijk gesteld met dat naar moord en diefstal. Tevens stelde de Paus twee kettermeesters aan, die algeheele volmacht kregen om de schul digen te straffen aan lijf en goed. Eén hunner, Sprenger genaamd, schreef een boek, waarin hij het heksenproces voor droeg als een «hoogst belangrijke zaak voor de christenheid, ja voor het Heilig Opperwezen zelf. In dit boek worden AG ENTSCHAP VAN DE AMSTERDAMSCHE BANK A'DAM Telefoon No. 15. Kantooruren van 9-4. Zaterdags van 9 - 12. Juni, Juli en Augustus Zaterdags gesloten wegens beursvacantie. Handels- en Landbouwcredieten Rekening-Courant Deposito's Effecten (uitsluitend solide belegging) Coupons Vreemd geld Inschrijvingen Grootboek Assurantiën Reiscredietbrieven op 3600 betaalkantoren Administratie van vermogens. SAFE-DEP0SIT-INRICHT1NG (Gegarandeerd Brand-, Smelt- en lnbraakvr(je Lipsklnis). Prijzen naar grootte der kastjes ZÉÉR SCHERPE CONDITIES. Indien gewenscht bediening aan huis. SPAARBANK. &BT Spaarbankboekjes worden bij 1ste storting gratis verstrekt. Nadere inlichtingen verschaft gaarne DE DIRECTIE H. J ABBINK. alle werken des duivels en der heksen nagegaan, tot de onzinnigste eri meest onkiesche dingen toe. Ten slotte geeft de schrijver in bijzonderheden aan, hoe men een heksenproces zal inrichten alle soorten van folteringen op de pijnbank, benevens onthoofden, worgen, verdrinken en verbranden worden aanbevolen. Domheid en onbarmhartigheid komen op elke bladzijde van dit vreeselijk boek voorde minst mogelijke zaken worden hierbij voorgedragen als onom- stootelijke waarbeden en met zulk een ernst en zulk een gemoedelijken toon van overtuiging en gezag, alsof er geen twijfel kan worden aangevoerd tegen de dolste en domste verzekeringen. Spren- ger's boek, Heksenkamer getiteld en in 1489 verschenen, is in zijn gevolgen het verschrikkelijkste werk geweest, dat ooit is uitgegeven het was de grondslag der zoozeer beruchte en wreede heksenver volgingen tot in de 18e eeuw toe. Belangwekkend zou het zijn om het verloop van een heksenproces eens na te gaan, doch onze plaatsruimte laat zulks niet toe. Verreweg de meeste heksenprocessen eindigden met een dood vonnis. Op de ijselijkste wijze het leven te verliezen door water, vuur, strop of zwaard was alzoo het lot van velen, die van de beschuldigingen niet het minste begrip hadden. Zóó verachtelijk werden de heksen beschouwd, dat de beul haar niet mocht aanroeren en haar derhalve met haken en tangen naar de gerichts- plaats sleepte Talloos waren de slachtoffers, die dit vreeselijk bijgeloof eischte. Zoo werden tijdens de regeering van Frans I in Frankrijk meer dan 100.000 doodvon nissen voltrokken. In ons land waren de doodvonnissen belangrijk minder in aantal dan in andere landen. Misschien is dit voor een groot deel te danken aan de heksenwaag te Oudewater. Het was n.l. soms ook gewoonte de heksen te wegen zij die dan zwaarder of lichter werden bevonden dan een bepaald ge wicht, moesten ongetwijfeld heksen zijn en waren derhalve des doods schuldig Door eene milde bepaling van Karei V die de kans om gedood te worden aan merkelijk verminderde, werd er vooral in latere jaren van de heksenwaag te Oudewater een druk gebruik gemaakt. In ons land begonnen zich het eerst stemmen tegen de heksenprocessen te verheffen en wel 1500 door Erasmus, die ze erg belachelijk maakt. O.a. wees hij op het zotte ervan dat b.v. eene vrouw zich in een kat veranderde, want waar bleven dan haar vleesch, hare kleeren enz. Ongetwijfeld was het van Erasmus een stoute, ja gewaagde stap om in die tijden van bijgeloof zijn stam te verheffen ten gunste van de zoozeer verachte vrouwen. In ons land had het laatste doodvonnis wegens hekserij in 1597 te Schoonhoven plaats, waar de heks eerst geworgd en daarna tot asch verbrand werd. Wel zien wij in 1610 nog heksenprocessen aanhangig gemaakt te Goeree en te Schiedam, maar zij eindigden met volledige vrijspraak. „En ziet nadat het Hof dit vonnis [had gegeven, Scheen alle tooverij als uit het land [verdwenen", zegt Vader Cats, die te Goeree de vrij spraak had weten te bepleiten. En heeft Vader Cats gelijk gehad Hélaas neen, want het bijgeloof, dat zoo diepe wortels had geschoten, is nimmer verdwenen en dagelijks zien of hooren we er nog voor beelden van Ja, terwijl we dit artikel schrijven lezen we een bericht uit een Noordbrabantsch dorp, waaruit blijkt dat hekserij bij het volk nog steeds op geld doet. Eene vrouw n.l. werd er van verdacht een ziek kind van een buurman betooverd te hebben, waarvan niet slechts de ziekte van het kind het gevolg was, maar ook het niet-genezen van het kind. De gevolgen dezer verdenking waren voor de vrouw, die van den prins geen kwaad wist, allesbehalve aangenaam, want haar geheele buurt meed haar zorgvuldig uit angst ook betooverd te zullen worden en 't werd de vrouw ten slotte zóó onaangenaam gemaakt, dat zij gedwongen was naar eene andere ge meente te gaan verhuizen. Zijn zulke gevallen in onzen tegenwoordigen tijd van ontwikkeling en beschaving niet meer dan bedroevend? Zeker, het geloof aan hekserij en tooverij is gelukkig heel wat minder dan b.v. een honderd jaar geitden, maar zulks neemt toch niet weg dat er nog maar al te velen zijn, die er een betreurenswaardig bijgeloof op na houden, waarvan anderen de dupe kun nen worden. ÖUITENLANDSCH OVERZICHT Dinsdag heeft, het Duitsche rijkskabinet de aangekondigde bijeenkomst gehouden, doch tot een definitieve beslissing, inzake de toetreding tot den Volkenbond is het niet gekomen. Alleen heeft het kabinet zich in beginsel bereid verklaard tot toe treding en te kennen gegeven dat het alleszins wenschelijk is dat Duitschland zoo spoedig mogelijk lid wordt. De Duitsche regeering heeft zich bij het innemen van dit standpunt laten leiden door de overweging, dat alleen, wanneer het Duitsche rijk eveneens bondslid wordt, tal van belangrijke aangelegenheden, waar mee de Volkenbond zich bezig houdt, op bevredigende wijze kunnen worden geregeld. In dit verband worden de volgende kwesties genoemdde regeling der positie van 't Saargebied, de bescherming van de minder heden, de militaire contióle, de algemeene ontwapening en verdere problemen, die de vredelievende samenwerking der volkeren betreffen. Ook in het officieele communiqué, dat de Duitsche regeering naar aanleiding van een ministerraad heeft openbaar ge maakt, laat zij niet onvermeld, dat het lidmaatschap van Duitschland de behande ling als groote mogendheid met gelijke rechten als de andere moet insluiten. Met een minderwaardige positie in den Ge- neefschen Bond wil Duitschland dus geen genoegen nemen en ook overigens blijkt, dat Duitschland niet over één nacht ijs gaat. Het moet bij de regeering eerst volkomen vaststaan, dat Duitschland zoowel op een permanenten zetel in den Volken bondsraad kan rekenen, als staat kan maken op waarborgen, dat een verzoek om toelating bij de andere mogendheden in goede aarde valt. Uit deze feiten blijkt dus, dat het re sultaat van den te Berlijn gehouden ka binetsraad alleen hierin bestaat, dat een priiicipieele bereidverklaring is afgelegd en dat pas over een tijd, die nog niet is vastgesteld en die afhangt van het ver krijgen der door Duitschland gewenschte waarborgen, de aanvrage om een lidmaat schap van den Bond zal worden ingediend. Ter huidige Volkenbondszitting, waarvan men den afloop in de eerste dagen van October tegemoet ziet, kan dus Duitsch lands verzoek om toegelaten te worden, niet meer in behandeling komen. Wel is het begrijpelijk, dat Duitschland garanties verlangt, maar aan een uitstel der aan vrage zit anderzijds ook weer het nadeel vast, dat inmiddels allerlei politieke ge beurtenissen kunnen plaats vinden, waar door Duitschland uit den Bond, waar het met vrij open armen zou worden ontvangen, zou kunnen worden geweerd. Immers men neemt aan, dat, aangezien een on middellijke toelating van Duitschland op Het is zoo prettig goed te kunnen helpen als iemand zich verwondt. Akker's Kloosterbalsem zal de pijn stillen en U snel genezen. het oogenblik zoo goed als uitgesloten is, het best einde Januari kan worden, voor en aleer op een bizondere bijeenkomst der Volkenbondsvergadering de toelatingsaan vrage van Berlijn kan worden behandeld. Er behoeft slechts een crisis in Engeland, Frankrijk of Duitschland zelf, die de na tionalisten weer op het kussen brengt, te ontstaan om de kans, dat Duitschland te Genève in de naaste toekomst zal zijn vertegenwoordigd, te verminderen. Uit Boekarest wordt draadloos gemeld, dat volgens ingekomen berichten bolsje wistische soldaten met mitrailleurs en on der bevel van sovjetofficieren in uniform invallen dsden in Bessarabische dorpen. De Roemeensche troepen rekenden afdoende met hen af, doodden 300 man en namen vele Russen gevangen, die in het bezit bleken van belangrijke documenten. De Engelsche, Amerikaansche en Ja- pansche autoriteiten te JSianghai hebben openljjk doen weten, dat zij geen plan hebben in den burgeroorlog in China tusschenbeiden te komen. Dit is de over eenstemming met de opvatting te Londen, waar men meent, dat een dergelijk optre den in de tegenwoordige omstandigheden erger dan nutteloos zou zijn, omdat de stappen met het oog op bemiddeling on getwijfeld zouden worden afgewezen en in het licht van vroegere ervaringen kunnen leiden tot misverstand en aanleiding geven tot het in gevaar komen van de veiligheid en het welzijn van de buitenlandsche ko loniën in China. Voor het oogenblik be paalt zich het optreden van de groote mogendheden, die belangen in China hebben noodzakelijkerwijs tot de bescherming van het leven en het eigendom van de buiten landers in dat land. BUITENLAND. Gedead daer 127 rolt Ter waarschuwing aan degenen, die een electrischen stroom van 100 tot 200 volt ongevaarlijk achten reeds herhaaldelijk is er op gewezen, dat de spanning waar onder onze electrische huisleidingen staan, onder bepaalde omstandigheden doodelijk voor den mensch kan z(jn moge het volgende dienen Twee soldaten, in garnizoen te Aix-en- Province (Frankrijk) waren in een kamer van hun kazerne bezig aan de electrische lichtleiding. Plotseling ging de stroom hun door het lichaam en, ofschoon deze slechts een span ning had van 127 volt, werden de twee militairen op slag gedood. De storm boren Engeland Over den storm die Zaterdag en Zondag j.l. boven Engeland heeft gewoed, wordt nog nader gemeld, dat hij een snelheid bereikte van 84 mijlen per uur. De meeste schade is aangericht op de Westkust, waar vooral de kleine scheepvaart veel heeft geleden. Menschenlevens zijn gelukkig niet verloren gegaan. Een schip van de Cu- nard Lijn kon te Queenstown de passagiers niet aan land zetten. Een naar Ierland onderweg zijnd stoomschip moest naar Heysham terugkeeren. Andere schepen hebben op Man een toevlucht gezocht. De »Cambiia« werd by den overtocht naar Holyhead door zware zeeën geteisterd. Vele passagiers kregen lichte verwondingen. Op het land is de schade in Lancashire, Yorkshire, Wales en Ierland groot. De meeste telegraaflijnen zjjn vernield, Uerriot aan den dood ontsnapt Toen Dinsdag Herriot den Franschen ministerraad te Ramboirillet verliet, heeft, naar de Tel. uit Parijs verneemt, een vrouw, die ten prooi scheen aan hevige op winding, zich aangemeld aan den politie post van het kasteel, v Zij liet uit haar samengeknepen hand een revolver vallen, welke geladen bleek met vijf kogels. Het wapen werd in beslag genomen. Bij het verhoor heeft de onbekende vrouw verklaard, dat zij naar Rambouillet was gegaan met het plan, den premier te dooden, maar dat zij er op het laatste oogenblik den moed toe had gemist, Men kon geen bijzonderheden vernemen over de motieven van haar handelwijze, De gisting in Bulgarije Het Bulgaarsche gezantschap te Berlijn spreekt de geruchten tegen over een moord aanslag op Koning Boris, Italiaansche bladen vernemen uit Sofia, dat er in geheel Bulgarije buitengewone spanning heerscht en dat de stad Sofia er uitziet als een vesting. In de provincie duurt de kleine oorloge voort. De aardbeving in Armenië Volgens berichten uit Angora, zijn ten gevolge van de aardbeving 10.000 men schen dakloos. De regeering heeft besloten een bedrag van 350.000 Turksche ponden voor eerste hulp voor de noodlijdenden ter beschikking te stellen. Ovmtrooming ie St. Petersburg Dinsdagmiddag heeft te St. Petersburg oen geweldige overstrooming plaats gehad. Door den storm, die sinds enkele dagen onafgebroken woedde, steeg de Newa tien voet boven den gewonen stand en over stroomde de binnenstad. Overal werd onmiddellijk het reddingswerk ter hand voor het Land van Heusden en Altena,leLangstraat en de Boiimielerwaard A. Akker's Klooster balsem is door zijn bijzondere eigen schappen onover troffen bij ontvel lingen, schrammen brandblaren, puis ten, wonden, zwe ren, insectenbeten, wintervoeten.Ook bij spierverrekkin- gen, spit, spier pijnen, rheumatiek Groote pot van 20 gram 50 cent. Alom verkrijgbaar. Potten v: 50 gr. f 1.100 gr. f 1.75, nog voordeellger.

Kranten Streekarchief Langstraat Heusden Altena

Nieuwsblad het land van Heusden en Altena de Langstraat en de Bommelerwaard | 1924 | | pagina 1