Und van altena
los iets over He KantBnaereflilen
PEUILLETOlit
„Het Kasteel van Kerlor."
Uitgave: Firma Lu J. VEERMAN, Heusden.
No. 4491 Woensdag 15 October 1924
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
Dit blad verschijnt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1 6 regels 90 cent. Elke regel
meer 15 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
Eenigen tijd geleden schreven we voor
ons blad een hoofdartikel, waarin we
eenige beschouwingen gaven betreffende
de wetsontwerpen tot opheffing van 34
der 101 in ons land bestaande Kanton
gerechten. Sinds dien zijn op deze wets
ontwerpen verschenen het Voorloopig
Verslag der 2e Kamer, de Memorie van
Antwoord van den Minister en het Eind
verslag der 2e Kamer en over deze drie
willen we thans wat zeggen.
Vooraf zij opgemerkt dat wij in geen
enkel groot Blad redactioneele artikelen
betreffende genoemde wetsontwerpen heb
ben kunnen vinden, met uitzondering
dan van een zeer sympathiek hoofd
artikel van de hand van Mr. G. Kolfif,
Kantonrechter te Geldermalsen, hetwelk
de Nederlander een paar maanden ge
leden gaf en van een paar artikelen in de
Residentiebode. Een en ander verwondert
ons ten zeerste wanneer we letten op de vele
artikelen, die de groote bladen in 1923
bevatten, toen het betrof de voorgenomen
opheffing der Rechtbanken te Zierikzee
en te Heerenveen. Moeten we uit het
zwijgen der groote bladen eene mindere
sympathie voor het platteland afleiden
Het is maar eene vraag, die wij stellen.
En wat nu het Voorloopig Verslag
betreft, dit geeft ons den indruk dat het
gros der Tweede Kamerleden öf geen
kennis draagt varv de toestanden ten
plattelande öf de belangen van het plat
teland als van zeer secundajr belang
beschouwt en de belangen der stadsge
meenten in de allereerste plaats wil voor
staan. Zeker is, dat het platteland tegen
woordig door allerlei drastische bezuini
gingsmaatregelen in hooge mate en niet
het minst door eene eventueele ophef
fing van 33 Kantongerechten (immers
alleen ten aanzien van het Kanton Steen-
wijk is de Minister van zijn aanvankelijk
voornemen teruggekomen) wordt gedu
peerd. En welke is daar de reden van?
De Minister noemt als motief voor die
opheffing „bezuiniging". In tot-aal zal
er op 33 Kantongerechten f225,000 a
f250,000 bezuinigd kunnen worden, al
dus de Minister, d. i. dus gemiddeld
f7000 per Kantongerecht. Hierbij zijn
de wachtgelden buiten beschouwing ge
laten en als men nu het wachtgeld per
Kantongerecht van Kantonrechter en
Griffier te zamen berekent op gemiddeld
f7000, hetgeen heusch niet te ruim is
genomen, dan blijkt wel dat van finan-
cieele bezuiniging, althans voorloopig,
geen sprake is en dat bezuiniging pas
over jaren verkregen kan worden. Maar
gesteld nu eens, dat er werkelijk direct
72
Mevrouw Crépin, een bloedverwante
van Monique Aubierge de gouver
nante van Yolande de Guidelvinec
was op Kerlor gekomen, toen graaf
Georges trouwde met Hélène.
Zij was voorgesteld en aanbevolen door
Mariana. Wij zullen weldra zien, hoe
zeer mevrouw Crépin het vertrouwen
verdiende, dat men haar schonk.
De gravin-weduwe leed geenszins door
de financieele ramp, die zoovelen zoo
zwaar had getroffenhet doel gedroomd
door Georges, Hélène en Carmen was
bereikt. Intusschen was de heer de
Kerlor veel minder tevreden dan hij
zich voordeed.
In zijn hoedanigheid van edelman
verachtte hij de fortuin, maar hij wilde
gaarne veel geld hebben voor zijn vrouw,
voor den erfgenaam, dien hij verwachtte.
Daarom had hij ook besloten om krach
tig partij te trekken van ff e gelegenheid,
zoodra de omstandigheden hem toelieten
zijn plannen tot uitvoering te brengen.
Deze plannen waren nu uitgesteld
Georges maakte daarvan gebruik om ze
ernstiger te bestudeeren.
Hij wilde tot eiken prijs het halve
miljoefci terugwinnen, dat Jacques Ronan-
Guinec hem had ontroofd.
k Overigens wilde de jonge edelman
niet ledig blijven. Beter dan iemand
reeds een weinig bezuinigd k<?n worden,
dan vragen wij of de geringe materieele
bezuiniging inderdaad wel opweegt tegen
de groote möreele nadeelen, aan eene
massa-opheffing van Kantongerechten
verbonden
De Minister zegt ons ook dat de plat
telands-kantonrechter gewoonlijk niet
meer is de algemeene vertrouwensman
in moeilijke omstaudigheden. Ook hier
slaat de Minister de plank mis, want al
mogen vele gedeelten van het platteland
niet meer zoo geisoleerd zijn als vroeger,
toch bestaat nog in tal van kantons ten
plattelande de oude toestand n.l. dat de
kantonrechter, bij gebreke van rechts
geleerden, in allerlei kwesties adviezen
geelt en wel voornamelijk in familieza
ken en tevens dat de kantonrechter van
zeer velen de vertrouwensman is bij
uitnemendheid, wijl men weet dat hij
geheel belangeloos van raad dient. Wat
het Kanton Heusden betreït merkt de
Minister naar aanleiding van opmerkin
gen van kamerleden op, dat een groot
deel der inwoners van dat kanton te
Gorinchem ter markt gaat. Zeker be
zoeken des Maandags vele personen uit
het Land van Altena te Gorinchem de
markt, maar nog veel grooter is het
getal personen dat uit het Kanton Heus
den des Woensdags de markt te's Bosch
bezoekt. En buiten den Maandag is er
tusschen Gorinchem en het Land van
Heusden en Altena o zoo weinig contact
(uitgezonderd de Noordelijkste gemeen
ten Werkendam, de Werken c.a. en
Woudrichem). geheel anders dus dan in
vroeger jaren. De autobussen toch heb
ben het verkeer uit het Land van Heus
den en Altena geheel naar 's Bosch ver
legd, zoodat 's Bosch ook op niet-markt-
dagen door inwoners van het Kanton
Heusden druk wordt bezocht, hetgeen
met Gorinchem niet het geval is. De
autobussen rijden des morgens alle in de
richting 's Bosch over Heusden, terwijl
naar Gorinchem pas later op den dag
wordt gereden. Dat een aanmerkelijk
deel van het Land van Altena dichter
bij Dordrecht ligt dan bij 's Bosch moge
waar zijn als men den afstand hemels
breedte neemt, maar niet als men de
verkeersgelegenheden beschouwt. Uit
een en ander blijkt wel dat de Minister
met de locale toestanden niet bijster
goed op de hoogte is.
De kantons in hun geheel te laten en
de waarneming op te dragen aan de
rechters van aangrenzende kantons acht
de Minister niet doeltreffend, o. i. is
zulks juist wel doeltreffend, daar men
dan de bestaande kantons intact laat en
de mogelijkheid opent om er later weer
titularissen te benoemen, zoodra 's lands
anders in de wereld, waarin hij verkeerde,
begreep hij de noodzakelijkheid om al
de krachten, die in een mensch sluime
ren, aan het werk te stellen, hoe hoog
hij ook geplaatst zij. Niemand mag
nutteloos wezen op de wereld.
Hélène zou er nooit aan hebben ge
dacht om deze prijzenswaardige plannen
van haar echtgenoot tegen te werken
zij bestreed alleen soms de geschiktheid
der maatregelen, die hij wilde nemen
De moeder en de jonge vrouw waren
met groote voldoening weer teruggekeerd
in Bretagne, en Ceorges zou daarin zeker
hebben gedeeld, indien hij zich na en
kele dagen niet eenigszins had verveeld.
Hij had geen gezelschap meer op
zijn lange tochten te paard door veld en
beemd, of op zijn uitstapjes langs het
strand van de zee.
Indien Carmen er geweest was, zouden
de broeder en zuster althans samen
deel hebben genomen aan het vroeger
zwervend leven. Maar Georges bleef
nu alleen.
Behalve enkele tochtjes in een rijtuig,
die hem niet voldeden, en enkele wan
delingen onder de hooge boomen van
het park van Kerlor, in de nabijheid
van het kasteel, moest Georges steeds
thuis blijven, iets, waaraan hij volsterkt
niet gewoon was.
Het was Hélène die hem verzocht
om zijne vroegere gewoonten te herne
men, in afwachting, dat zij hem weer
zou kunnen vergezellen, wat niet
zoo heel lang meer duren zou, zeide
zij met een glimlach.
Maar Georges wilde zich in de tegen-
financiën zulks toelaten. Schept men de
mogelijkheid om een kanton te laten
waarnemen door rechter en griffier van
een naburig kanton, dan wordt het noo-
dige toch bespaard, terwijl geen wrevel
wordt gewekt. Het kanton Gorinchem
wordt thans waargenomen door den
kantonrechter te Heusden, terwijl er nog
7 zoodanige gevallen in den lande zijn
en dat zulks best gaat blijkt wel hieruit
dat er geen enkele klacht wordt ver
nomen.
Onze Minister van Justitie bezit eene
groote mate van handigheid en weet de
Kamerleden immer op bewonderens
waardige wijze voor zijne plannen te
winnen. Dit blijkt ook nu weer uit de
Memorie van Antwoord, waarin hij aan
meerdere geuite wenschen tegemoet komt
op eene wijze, die getuigt van een aller
merkwaardigst doorzicht om de Kamer
leden aan zijn zijde te krijgen* Wat wil
de Minister dan? Wel Zijne Exellentie
wenscht dat de 33 door hem voorgestelde
kantons zullen worden ontbonden en dat
dan in de daardoor te ontstane veel
grootere kantons, behalve in de hoofd
plaats ook nog zitting zal kunnen worden
gehouden in eene andere gemeente van
het vergroote kanton, indien de Koningin
zulks noodig mocht oordeelen en het bij
Algemeenen Maatregel van Bestuur be
paalt. Daarbij rekent de Minister dan
op de medewerking der gemeentebesturen,
die dan de noodige localiteit gratis be
schikbaar moéten stellen. Ongetwijfeld
zullen meerdere gemeentebesturen een
localiteit ten gebruike willen afstaan,
maar wat voor localiteit zal dat in vele
gevallen zijn Hier wellicht een afge
keurd schoollokaal, daar een voormalig
distributievértrek, elders een verlaten
onderwijzerswoning enz. enz. En dan
vragen wij ons af of door het zitting
houden in dergelijke ruimten de eerbied
voor de rechterlijke macht er niet op zal
achteruitgaan.
Maar de ingediende wetsontwerpen
hebben ook nog in andere opzichten hun
nadeelige gevolgen. Denkt maar eens
aan de notariaten. Zou Heusden b.v.
ooit weer een Notaris krijgen als de
thans aldaar resideerende weg mocht
gaan Neen stellig niet, want de op
volger van den tegenwoordigen functio
naris mag zijn praktijk ten Noorden der
Maas alleen maar uitoefenen in de ge
meente Eethen, zoodat dan een groot
gedeelte der Heusdensche praktijk ver
loren gaat en hij te Heusden geen be
staan meer kan vinden. Gevolg zal dan
zijn opheffidg van het notariaat. Zoo
zal het ook gaan met Vianen, waar thans
twee notarissen gevestigd zijn. De op
heffing van dat kanton en de wijze van
woordige omstandigheden niet ver van
huis begeven.
Terwijl men op het kasteel in een
tijdperk van afwachting verkeerde, was
er een brief van Carmen gekomen, waarin
deze haar spoedige aankomst met haar
man aankondigde. De juiste datum
was evenwel niet meegedeeld.
Waarom niet? Had de schrijfster
dat vergeten in een oogenblik van ver
strooidheid Zeker wel, vooral omdat
zij niet vergat den naam van het schip
te noemen,
Carmen had van die oogenblikken van
verstrooidheid. Maar hoe dat zij, deze
brief werd met genoegen ontvangen op
het kasteel.
De Saint-Hyrreix en zijn vrouw zouden
juist bijtijds te Kerlor komen. Zij zou
den aan den doop deelnemen en bij het
kleintje als peetoom en peettante optre
den.
Na het ontbijt hadden Hélène en haar
schoonmoeder aan Georges meegedeeld,
dat zij niet zouden uitgaan. De hemel
was bewolkt en er dreigde boos weer te
komen.
De jonge vrouw wendde zich tot haar
man
Wij zullen je echter niet veroordeelen
om op het kasteel te blijven.
Neen, zeker niet, voegde de moeder
er bij, wij eischen, dat jij je gewone
wandeling doet.
Georges was eerst van plan om zijn
paard te doen zadelen, toen bedacht hij
i zich echter en beval aan Toussaint om
S zijn tentwagentje aan te spannen. De
heer de Kerlor zou mennen, zijn bedien-
indeeling der gemeenten over twee
arrondissementen maken dat de opvol
gers der tegenwoordige notarissen geen
droog brood kunnen verdienen dus beide
notariaten er na verloop van tijd moeten
verdwijnen.
Is nu een en ander niet vreeselijk voor
het platteland Nimmer hebben wij
gesympathiseerd met eene politieke
partij, die beoogde de belangen van een
bepaald deel der bevolking meer (g be
hartigen dan die van de andere deelen,
maar als de belangen van het platte
land zóó ze«r worden achtergesteld als
tegenwoordig geschiedt dan hopen we van
harte dat de plattelandspartij, 't zij links
't zij rech'ts, zoodanig in macht moge
toenemen dat de belangen van het platte
land niet meer zoodanig in het gedrang
komen als thans het geval is.
Moge echter de Tweede Kamer toonen
een geopend oog te hebben voor het
welzijn van het platteland door de in
gediende wetsontwerpen tot opheffing
van 33 kantongerechten met groote meer
derheid van stemmen te verwerpen 1
Het betreft hier geen politieke strijd,
maar eene zakelijke aangelegenheid van
het hoogste belang, wijl een goede recht
spraak eene van de beste waarborgen is
voor een goede staatsorde.
P. S. Nadat wij vorenstaande hadden
geschreven, vernemen wij dat meerdere
gemeenten, in welke het Rijk het kan
tongerechtsgebouw van de gemeente
huurt, aangeboden hebben, bedoeld ge
bouw voortaan gratis beschikbaar te
zullen stellen, indien het kantongerecht
niet wordt opgeheven. En onder deze
gemeenten behoort ook Heusden. Dat
zulks bezuiniging voor het Rijk geeft is
duidelijk.
Wees liever verstandig dan spijtigwaarom
niet heden een flacon Foster's Maagpillen
gekocht Dit geneesmiddel wekt de lever
op, regelt de vloeiing der gal, draagt zorg
voor goede spijsvertering en houdt de in
gewanden werkzaam. Dit beduidt reiner
bloed, betere zenuwen en een helderder
hoofd. Prijs per flacon van vijftig ver-
suikerde pillen f 0.65in apotheken en
drogistzaken.
BTTITENLANDSCH OVERZICHT
De verkiezingscampagne is in Engeland
geopend, de strijd belooft feller te worden
dan nimmer te voren. Maandagochtend
heeft de premier de staatszaken irt handen
gegeven van lord Haldane, den lord-kanselier,
tot de verkiezingsstrijd gestredeD is. Maan
de zou hem vergezellen.
Na zijn móeder en zijn vrouw te heb
ben omhelsd, vertrok hij, meedeelende
dat hij niet langer dan twee uur zou
wegblij ven.
In het rijtuig dacht Georges aan den
brief van Carmen. Hij verlangde zijn
zuster terug te zienzonder twijfel was
zij nu niet ver meer van Bretagne.
Hij herinnerde zich dat de boot, waar
op de echtgenooten den overtocht de
den, de „Prins Hendrik" heette.
Georges zou zich eenvoudig naar Brest
begeven en daar in de scheepvaart-kan
toren vragen, wanneer men het stoom
schip kon verwachten, dat misschien
reeds in 't zicht was.
Welk een verrassing, zeide hij tot
zich zelf, indien ik Carmen en Firmin
meenam naar het kasteel.
Hij voegde er echter bij
Maar dat is nauwelijk, wantdeSaint-
Hyrieix zou ons wel bebben getelegra
feerd bij zijn aankomst Maar het is
waar, dat de oude looper van het tele
graafkantoor niet zoo gauw te Kerlor
zou kunnen komen Als ik weer thuis
komt ligt er misschien een telegram.
Het rijtuigje nam den weg langs het
strand.
Plotseling werd Georges de Kerlor in
zijne overdenkingen gestoord.
Bij een kromming van den weg be
merkte hij een groep mannen en vrou
wen, die druk in de weer waren.
Eenigen hieven de handen in de
hoogte, andere liepen haastig naar een
punt in de zee, kortom, het bleek
duidelijk, dat er iets ongewoons plaats
dagavond heeft hy te Glasgow zijn campagne
ingeluid. Ook de liberale leiders zijn
Maandag het land ingegaan. Labour zal
meer dan 500 candidaten stellen, de con
servatieven hopen eveneens dit getal te be
reiken. De liberalen echter zullen zich slechts
bepalen tot het verdedigen van hetgeen
zij hebben en tot het aanvallen, waar zij
eenigen kans hebben te winnen. Zij zullen
in geen geval 500 candidaten stellen. De
Labour Party is veel beter voorbereid dan
alle andere partijen. Dit is het gevolg
van het feit, dat de partij haar organisatie
versterkt heeft in den tijd, dat zij aan het
bewind was. De parlementsleden, die een
rondreis maakten in Zuid-Afrika, zijn thans
op de thuisreis. Zy zullen 27 October in
het land terugkeeren, dus net twee dagen
voor de verkiezingen.
Op de »verkiezingsbeurs« stijgen de
cijfers van Labour. De stand was aan
vankelijk 197202, doch momenteel no
teert men reeds 205. Conservatieven no-
teer«n« 300, terwijl de liberalen niet in
tel zijn en slechts 100 halen.
Lloyd George zal waarschijnlijk dr. Ad
dison of Prof. Zimmern als Labourman
tegenover zich krijgen. Mr. Austin Jones
is zijn conservatieven tegen candidaat.
Welk een enorme hoeveelheid drukwerk
gebruikt wordt, blijke uit het feit, dat de
fabrikanten te Birmingham niet aan de
vraag naar enveloppen kunnen voldoen
De bekende eigenaar van de reederij D.
and T. G. Adams te Newcastle heeft zich
van de liberale partij afgemaakt en is
overgegaan tot Labour. In een brief geeft
hy al zyn vrienden den raad zyn besluit
te volgen en zich aan te sluiten bij Labour.
In Londen zijn de Labourmannen de andere
partyen voor geweest. Een plamfïet,
waarin de kiezers worden opgewekt op
Labour te stemmen, is in honderdduizenden
verspreid.
Spanje gaat nog steeds gedrukt onder
de moeilijkheden in Marokko., Het conflict
in Noord-Afrika is voor Madrid sinds jaren
een bron van ellende. In Juli 1921 werd
bijna het geheele Afrikaansche leger van
Spanje bij Melilla vernietigd. Er vielen
ongeveer 14000 Spanjaarden. Uitstekend
gewapend en voorzien van moderne tech
nische strijdmiddelen hadden de Noord-
Afrikanen plotseling de Spanjaarden geducht
klop gegeven. In enkele dagen tijds ver
loren de Spanjaarden meer grondgebied
dan zij na jarenlangen strijd hadden weten
te veroveren. En het is nog maar enkele
had, want de boeren van Bretagne zijn
in den regel zeer kalm, om niet te zeg
gen onverschillig.
Georges werd opmerkzaam.
Zie je dat, Toussaint? vroeg hij.
Wel zeker, meneer de graaf, ik denk,
dat daar wat te doen is. De menschen
zijn heelemaal wild.
Wat kan er wezen? vroeg de heer de
Kerlor zich zelf af.
Hij hield de teugels in en wendde
zich tot een man, die zoo hard hij kon
naar een dorpje liep, dat in het dal lag
verscholen op eenigen afstand van de
zee.
He, JuliaaD, riep Georges hem toe,
wat is er toch?
Juliaan hield eensklaps op in zijn
loop. Hij hijgde zwaar en antwoordde
Ach, meneer de graaf wat een on
gelukWat een ongeluk!
De ontroering van Georges verdubbel
de.
Ach, meneer de graaf!
Kom, kom, begin nu maar eens te
vertellen
Een zeeramp
Hier dicht bij vroeg Georges.
Ja, verklaarde Juliaan, dezen nacht.
Het weer was mooi, het moet dus be
paald een aanvaring zijn.
Zeker niet zoo heel ver weg De
zee heeft reeds heel wat op het strand
geworpen. Er zijn reeds drie lijken
aangespoeld. Maar de vloed stijgt nog
en men verwacht er nog meer.
Wordt vervolgd).
t Land in Heisden ti AlteiarltLiiistrait si It BoiDinelerwaar