Eerste Blad
C.DE KEMP
S. D. LANKBUYZEN Go's BANK
RAAMSDONKSVEER.
Uitgave: Firma L. J. VEERMAN, Heusden.
No. 4507. Vrijdag 5 Juni 1925,
De Vroedvrouwenschool
te Heerlen.
FKUILLRTOII.
„Het Kasteel van Kerlor".
'-AND VAN ALTENA
Int. Telefoon no. 19. Postrekening no. 61525.
Engstraat HEISDEN.
T BOONSTRA.
Dit blad verschynt WOENSDAG en VRIJDAGMIDDAG.
Abonnementsprijs: per 3 maanden f 1.25, en
franco per post beschikt f 1.40. Afzonderlijke
nummers 6 cent.
Advertentiën van 1—6 regels 90 cent. Elke regel
meer 45 cent. Groote letters naar plaatsruimte.
Advertentiën worden tot Dinsdagmiddag 1 uur en
Vrijdagmorgen 9 uur ingewacht.
In een adres van April 1925 vraagt
het Bestuur der Roomsch-Katholieke
Vereeniging,,De kweekschool voor vroed
vrouwen" te Heerlen aan de Provinciale
Staten van Noordbrabant om voor 1925
niet zooals vorige jaren eene subsidie
van f2000, maar eene van f8000 uit de
provinciale kas te mogen ontvangen.
In hun advies op dit adres geven Gede
puteerde Staten als hun meeniDg te
kennen, dat zij in de lijn van vroeger
genomen beslissingen meenen te handelen
door de Staten in overweging te geven
f 2000 te verleenen. En dit advies nu
achten wij in verband met het vroeger
in de 2e Kamer verhandelde in zake
een verzoek van voornoemd Bestuur om
subsidie uit 's Rijks kas, te vroeg uit
gebracht. Hieromtrent willen we een
en ander zeggen, maar vooral zij gemeld,
dat hetgeen we gaan zeggen geenszins
gebaseerd is op politieke overwegingen,
maar alleen op utiliteitsmotieven.
Men herinnert zich dat de Tweede
Kamer ongeveer een maand of vijf ge
leden zich met groote meerderheid ver
klaard heeft tegen een post op de be
grooting van Arbeid, Handel en Nijver
heid van f80.000 ten behoeve van de
Vroedvrouwenschool te Heerlen, zulks
omdat de Kamer de noodzakelijkheid van
V deze uitgaaf in twijfel trok, zoolang niet
de levensvatbaarheid van de school was
aangetoond. Verlangd werd een speciaal
onderzoek door eene daartoe in te stellen
commissie naar de financieels gestiê van
de school en de noodzakelijkheid van
die school uit medisch en sociaal oogpunt.
Nadat eerst een ministerieele crisis
gedreigd had. is de Minister, n 1. Minister
Aalberse ten slotte aangebleven en heeft
hij in uitzicht gesteld, dat het bedoelde
onderzoek alsnog zou worden ingesteld
en de Kamer van het resultaat daarvan
op de hoogte zou worden gebracht.
Onlangs echter heeft de Minister
bij suppletoire begrooting de f 80,000
opnieuw aangevraagd, zonder dat de
Kamer iets van den uitslag van het
onderzoek te hooren kreeg en 't was dus
niet te verwonderen dat in het Voorloopig
Verslag over deze suppletoire begrooting
door zeer vele leden werd betoogd dat
zulks toch niet aanging en dat aanneming
van den post in strijd zou zijn met de
waardigheid van de Kamer. Immers
135
Het geschil liep over een mijn van
looderts, die de geassocieerden van wij
len den markies de Penhoet aan de na
bestaanden teruggaven. Zij hadden aan
geboden deze mijn te ontginnen of er
weer eigenaars van te worden door het
betalen van een half millioea francs in
vier termijnen.
Hélène was nog jong toen haar vader
over deze zaak gesproken had, maar
enkele bijzonderheden waren haar toch
bijgebleven.
Zij herinnerde zich dat de markies
zich bezig hield met de werktuigen die
voor de ontginning noodig waren. Voor
al had op het meisje een diepen indruk
gemaakt de zeer aanzienlijke hydraulische
kracht, waarmee een machine gedreven
werd door het water uit een rivier daar
dichtbij.
Georges had des morgens de laatste
inlichtingen ontvangen, die hij met koorts
achtig ongeduld afwachtte.
Hij verdiepte zich in een overpein
zing die een half uur duurde, daarna
werd zijn blik vaster, hij stond op en
zijn gezicht lag een uitdrukking van
mannelijke wilskracht.
Hij riep uit
Ik ga er heen I
Zijn besluit was genomen niets zou
hem van plan doen veranderen.
vroeg de Minister juist het omgekeerde
van wat de Kamer had gewild.
Niettegenstaande de groote oppositie
in de afdeelingen heeft de Minister zijn
ontwerp niet ingetrokken, doch het in
openbare zitting doen behandelen. En
wat zien we nu gebeuren Dat het
rapport der commissie, met bovenbedoeld
onderzoek belast, (welke commissie be
stond uit de heeren Dr. N. M Josephus
Jitta, prof. dr. P. C. T. van der Hoeven
en dr. L. Heyermars) bij de openbare
behandeling in de Kamer als 't ware
uit de lucht kwam gevallen, nadat de
Kamer er om gevraagd had.
Het rapport is voor de Vroedvrouwen
school meer dan ongunstig en nu is het
juist zoo bevreemdend, dat de Minister,
die natuurlijk reeds eerder kennis droeg
van den inhoud van het rapport, juist
nog kort vóór het sluiten van de zitting
met zijn voorstel heeft durven komen.
Het rapport zelf hebben we niet ge
lezen, maar enkele punten ervan kennen
we uit den mond van eenige sprekers
in de Tweede Kamer. Zoo staat in het
rapport dat de grootsche niet op de
realiteit berustende opzet van de school
de kiem voor de mislukking bevatte.
Verder wordt opgemerkt dat de directeur
niet bezadigd optreedt naar buiten, met
iedereen op gespannen voet staat en een
bijzondere expansiezucht vertoont. Voorts
zegt het rapport dat de opzet der school
te groot en de ligging zeer ongunstig is,
terwijl ook wordt gezegd, dat de school
niet goed kan zijn, wijl de leerlingen te
weinig practise^ ervaring opdoen, het
geen zijn oorzaak vindt in de omstan
digheid dat het Mijnwerkersfonds en het
St. Jozefziekenhuis een contract hebben
gesloten inzake opname van kraamvrou
wen, hetwelk tot 1941 loopt.
Met korte woorden zegt het rapport
ons dus „de school kan niet opleiden
tot vroedvrouw en heeft geen bestaans
mogelijkheid" en die gronden zouden
naar onze meening al meer dan voldoende
hebben moeten zijn om den Minister
te verhinderen aan de Kamer voor te
stellen gelden toe te staan voor de Heer-
lensche Vroedvrouwenschool.
Maar wat doet nu de Kamer? De
gevraagde f80.000 halveert zij en staat
f40.000 toe. En dit nu kunnen we ons
niet begrijpen op grond van het uitge
brachte, voor de Vroedvrouwenschool
vernietigende rapport. Om zuivere uti
liteitsmotieven kunnen we de voorstem
mers niet peilen en we betreuren de
gevallen beslissing. Zeker kan eene
Katholieke Vroedvrouwenschool in het
bij uitstek Katholieke deel des lands
op hare plaats zijn, maar dan moet het
Hij giDg heen om vrouw en kind te
omhelzen.
Lieve Hélène, begon hij, ik heb een
besluit genomen Ik ga er heen.
Mevrouw de Kerlor werd erg bleek
en haar stem bleef in haar keel steken.
Wij gaan samen, bracht zij eindelijk
uit.
Neen, Hélène, ik ga alleen.
Georges 1
Mijn afwezigheid zal van korten duur
zijn.
Dat komt er niet op aan 1
Ik wil jou en onzen zoon niet aan
buiten gewone vermoeienissen blootstel
len.
Maar jij dan
Ik vervul mijn plicht.
De mijne is je overal te volgen.
Maar jouw plicht is de gezondheid
van Jean de Kerlor niet in gevaar te
brengen.
Zij keek hem hijgende en ontsteld
aanwel zag zij de vruchteloosheid
harer pogingen in maar zij wilde tot
het einde toe strijden.
Blijf! smeekte zij.
Dat kan ik niet. Ik moet aan ons
kind het geld teruggeven, dat ik me heb
laten ontnemen.
Kun je dat geld dan niet in Frankrijk
terugkrijgen
Dat geld behoort aan Jean I Ik wil
bet terughebben.
Georges, mijn vriend, je denkt niet
aan 't verdriet, dat je me zult veroor
zaken,
Je zult je toch niet verzetten tegen
eene goede school zijn met levensvat
baarheid.
Even als wij, wisten Gedeputeerde
Staten zeer goed dat van 's Rijkswege
een onderzoek werd ingesteld naar den
toestand der Heerlensche school en dat
de resultaten van dat onderzoek bekend
zouden worden. En daarom is het ons
niet recht duidelijk, waarom Gedepu
teerde Staten met het uitbrengen van
hun advies op de aan de Staten van
Noordbrabant gerichte aanvraag om
subsidie uit de provinciale fondsen, niet
hebben gewacht tot de winterzitting.
Thans toch wordt door hen een gunstig
advies uitgebracht op eene aanvraag om
financieelen steun voor eene inrichting,
van welke het nut en de noodzakelijk
heid van bestaan nog allerminst bewezen
is. Van de 60 leerlingen der school zijn
er 14 uit Noordbrabant Vergissen we
ons niet dan heeft de school een 3-jarigen
cursus, zoodat uit Noordbrabant 4 I 5
leerlingen per jaar gediplomeerd worden.
En nu vragen wij of dat resultaat der
school met f 2000 per jaar voor Noord
brabant niet te duur wordt gekocht?
Van harte hopen we dat de Staten
kunnen besluiten om de behandeling
der subsidieaanvrage van de Vroedvrou
wenschool te Heerlen aan te houden
tot de Winterzitting en Gedeputeerde
Staten uit te noodigen de aanvrage nog
eens te overwegen en dan aan de hand
van het rapport van meergenoemde
Rijkscommissie, welks inhoud hun niet
bekend was bij het opstellen van hun
thans uitgebracht advies aan de Staten,
hetwelk gedateerd is 6 Mei 1925 Ernstig
dient nagegaan te worden of het nut
der Heerlensche school inderdaad op
weegt tegen het financieel offer, dat van
Noordbrabant wordt gevraagd.
Mogen we ten slotte nog opmerken,
dat van de 60 leerlingen er o.a. 7 uit
Noordholland, 6 uit Overijsel en 6 uit
Gelderland komen en deze provinciën
geen cent subsidieëren, welke omstan
digheid met betrekking tot Noordbrabant
de vraag wettigt„Is het dan toch
wel noodig dat de provincie Noordbra
bant de Vroedvrouwenschool te Heerlen
steunt met een jaarlijksch bedrag van
f2000
GOUD, ZILVER, UURWERKEN.
Ruime keuze in
FANTASIE- enTROUWRINGEN.
Eigen Reparatie-inrichting.
de gebiedende noodzakelijkheid?
Georges, hernam Hélène, die nog maar
niet wilde inzien, dat zijn besluit on
herroepelijk was, begrijp je dan niet,
in welk opzicht ik zal lijden?
Dat begrijp ik, lieve vrouw.
Hij omarmde haar en antwoordde
met veranderde stem
Ja, wij zullen beiden ongelukkig zijn,
maar het moet Ik heb al te lang
gedraald. Als ik me niet liet verteede
ren, uit vrees voor je tranen, dan zou
ik de reis al gemaakt hebben, dan zou
ik al geslaagd en terug zijn. Ons kind
zou zijn fortuin terughebben. Dan zou
den wij slechts de middelen hebben te
zoeken, om het vruchtbaar te maken.
Het zal zoolang duren, dat ik je niet
zien zal I
Ik smeek je, Hélène I wees sterk 1
Geef me een uitgebreide volmacht. Het
moet 1
Wat moet er van mij worden
Blijft Fanfan dan niet bij je? Wie
van ons beiden zal het eenzaamst zijn?
Dat is waar 1
Als ik ginds ben, in wie weet, wat
voor een afgelegen streek, zul jij hier
zijn. Je hebt je zoon om je te troosten.
En ik heb niets I
Dat is juist een rede om niet te gaan.
Ik vertrek over twee dagen.
Neem ons mee.
Neen. Je weet niet, arme vrouw, aan
welke gevaren ik u beiden zou bloot
stellen Het klimaat van Mexico is
moordend
En jij gaat er heen.
Het is mijn eerste reis niet.
TELEFOON No. 15
AGENTSCHAP VAN DE AMSTEEDAMSCHE BANK A'DAM
Verstrekt Handelscredieten tegen nader overeen te komen voorwaarden.
Opent rekening-courant met rentevergoeding.
Incasseert Binnen- en Buitenlandsche Wissels.
Belast zich met den aan- en verkoop van Effecten en nazien van Uitlotingen.
Koopt en verkoopt vreemd Bankpapier.
Verzilvert Coupons en bezorgt alle Assurantiën.
Neemt gelden a Deposito, rentevergoeding volgens overeenkomst.
Verhuurt Safe-Loketten. (Prijzen naar grootte der kastjes).
SPAARBANK. BOT Spaarboekjes gratis bij eerste storting.
Zaterdags in JUNI, JULI en AUGUSTUS gesloten wegens beursvacantie.
Nadere inlichtingen verstrekt gaarne
DE DIRECTIE
BUITENLANDSCH OVERZICHT
De Belgische regeeringscrisis is nog
steeds niet opgelost. Thans heeft de
Katholiek Poullet de door de koning ver
strekte opdracht om een nieuw Belgisch
kabinet te vormen aanvaard.
Aan journalisten gaf Poullet te kennen
dat de eerste taak der nieuwe regeering
zal zijn het evenwicht der begrooting te
herstellen. Het nieuwe kabinet zal echter,
naar hy verklaarde, tevens democratische
hervormingen trachten te verwerkelijken.
Bovendien gaf Poullet te kennen, dat hij
de medewerking zal tiachten te verkrijgen
van personen, die tot de drie traditioneele
partijen de Katholieken, de socialisten
en liberalen derhalve behooren.
Ofschoon de meeningen over de mogelijk
heid, dat de liberalen enkele ministersposten
het zouden er twee zyn zullen aan
vaarden, uiteenloopen, kan reeds nu worden
gezegd, dat zoowel een deel der socialisten
als de reactionaire Katholieken gaarne zouden
zien, dat ook de liberalen mede deregeerings-
verantwoordefijkheid droegen. Niet dat ze
de liberalen zulke aardige sympathieke lui
vinden, doch andere overwegingen spelen
in dezen een rol. De Waalsche socialisten
zijn anti-Vlaamsch gezind en zij vreezen,
dat de regeering in te Vlaamsch vaarwater
zou geraken, wanneer een Katholiek-
socialistische combinatie, waarin de Vlaamsch-
gezinde Christen-democraten een niet
Bij jou, schijnt het mij toe, zal ik
niets te duchten hebben.
Ik wil niet hebben dat de schaduw
van een gevaar je bedreigt. Weet je
dan niet dat de gele koorts vreeselijk
is en in een paar uur den dood van een
Europeaan kan kan veroorzaken Al
neem ik aan dat je het tot een plicht
rekent het gevaar te trotseeren, dan zou
het een misdaad zijn Jean de Kerlor
er aan bloot te stellen.
Mijn God 1
En bovendien, zal ik, naar ik meen,
genoodzaakt zijn veel heen en weer
te trekken. Ik zal je dus wel in een
vreemde stad moeten laten waar je ge
heel en al eenzaam bent
Neen, ik wil er niet aan denken. En
bovendien zal mijn alwezigheid slechts
enkele weken duren.
O, Georges, ik ben wanhopig
Je moet toch maar weer moet vatten
Je wilt toch niet dat ik met een be
droefd hart vertrek? Ik reken er
niet alleen op dat je je moed gebruikt,
maar dat je mijn handelingen goedkeurt,
mij troost, woorden tegen mij zegt,
waarvan de herinnering mij zal bijblij
ven zelfs in de benardste omstandigheden.
Georges I
De jonge vrouw keek haren man hij
gende aan alsof zij er een voorgevoel
van had dat door die verwijdering al
hun geluk ineen zou vallen.
Zij slaakte een zucht die op een snik
geleekwanhopig drukte zij hare han
den tegen het hoofdmaar toch wilde
zij geen tranen storten.
Lieve Hélène, riep Georges uit, op
onbelangrijke rol zouden spelen, werd ver
werkelijkt. Vandaar dat zy gaarne zouden
rekenen op de liberale hulptroepen.
De conservatieve Katholieken hunnerzijds
zouden gaarne een paar liberalen deel zien
uitmaken van het nieuwe kabinet, omdat
de positie der socialisten daardoor zou
worden verzwakt en aan de regeering over
het algemeen iets van zijn democratische
karakter ontnemen. Het interessante geval
doet zich dus nu voor, dat een deel der
socialisten de kapitalistische en een deel
der Katholieken de anti clericale liberalen
voor de verwerkelijking hunner doeleinden
rioodig hebben. Volgens de laatste berich
ten willen de liberalen echter niet aan
een ministerie deelnemen, niettegenstaande
deze weigering lydt het geen twijfel of er
komt een coaltie tusschen de Katholieken
en Socialisten tot stand en wordt er een
regeering gevormd, dat een stevigen parle
mentairen grondslag heeft.
De laatste dagen hebben voortdurend
relletjes plaats gehad te Sjanghai, waar
het Chiieesche personeel in de Japansche
textielfabrieken het werk heeft neergelegd.
Volgens sommige berichten, hebben de
bolsjewisten de hand in een en ander en
zou het aan de communistische agitatie
zijrr te danken dat de staking aanleiding
heeft gegeven tot allerlei onregelmatigheden.
Hoe het ook zij, men krijgt hoe langer
hoe meer deu indruk, dat zich van de
teederen toon, ik wist dat ik alles voor
je was, en toch is de liefde grooterdan
ik het mij had voorgesteld Ik bemin
je nu ook nog meer Als ik terug
ben zullen wij voor altijd bij eikaar blij
ven, Dan zullen wij nooit nooit
meer van elkaar scheiden.
Ditmaal was Hélène overwonnen.
Georges hernam, op overredenden toon.
Fanfan blijft je nog over En Car
men en haar man zijn er toch ook nog
Ja, mompelde zij, alleen jij zult ver
bannen zijn.
Nu is het mogelijk dat de Saint-Hy-
rieix gedwongen is te vertrekken
Het is misschein niet aardig van mij
om dat te wenschen maar ik hoop
dat hij pas een post als gezant heeft als
ik terug ben. Zeg het maar niet tegen
dien goeden Firmin.
Als hij Frankrijk verliet, zou ik op
je wachten in het kasteel van Kerlor.
Georges zuchtte.
Ach, was moeder nog maar in Parijs I
Dan zou je op nog meer genegenheid
kunnen rekenen. Maar de goede vrouw
heeft het beter in Bretagne. En boven
dien zou hij meenen dat het voor jou
een groote opoffering was om met je
zoon, bij haar te komen. Blijf dus maar
liever in Parijs Dat is in elk geval
beter.
Ik zal je gehoorzamen, vriend.
Carmen en de Saint-Hyrieix waren
pijnlijk verrast toen Georges hun ver
telde dat hij binnenkort op reis ging.
De Saint-Hyrieix wilde nog bezwaren
maken, maar die waren zonder gevolg.
(Wordt vervolgd).
NIEUWSBLAD
?oor liet Lui m Heusdea en AlteiaJeLangstriat en Bnielcrwiari