Tweede Blad
voor het Land
van Heusden en Aitena,
de Langstraat
en de Bommelerwaard.
lo, m vrijdag 2 October
Het Noorder-Afwate
ringskanaal.
m
jm
BEHOORENDE BIJ HET
WAT IEDEREEN BEHOORT
TE WETEN.
Nierkwalen worden vaak verkeerd
begrepen, en bijgevolg worden on-
noodig veel last en pijn geleden. Het
is de taak der nieren om het bloed
te filtreeren, en als zij hierin falen,
kunnen urinezuur en andere vergif
tige onzuiverheden in het lichaam
achterblijven en uw gestel van streek
brengen. Daarom is het zoo gevaar
lijk om de eerste verschijnselen te
verwaarloozen, zooals urinekwalen,
blaaszwakte (vooral bij kinderen),
voortdurende of nu en dan voorko
mende rug- en lendepijn, rheuma-
tisclie aandoeningen, hoofdpijn,dui
zeligheid en zenuwachtigheid.
Deze verschijnselen komen ge
woonlijk niet allen tesamen voor,
doch als gij twijfelt, gebruik dan
Foster's Rugpijn Nieren Pillen. Ris
keer niet de ontwikkeling van rheu-
mathiek, ischias, spih waterzucht,
nierzand of -steen, en andere ern
stige nierkwalen. De bestanddeelen
waaruit Foster's Pillen zijn samen
gesteld, verschaffen aan de nieren
juist die hulp, welke zij noofdig heb
ben om haar gezondheid te herstel
len en 0111 ze gezond te houden.
Let op de verpakking in glazen
flacons met geel etiket (alom ver
krijgbaar), waardoor gij zeker zijl
geen verlegen buitenlandsch goed te
ontvangen. Prijs f 1.75 per flacon.
Vergadering van den raad der ge
meente WERKENDAM, op Vrijdag
25 September 1925 nam. 7 uur.
Voorzitter: Edel Ach tb. Heer W.
Beukenkamp.
Secretaris i WelEd. Heer J. A. Tim-
mernums.
Afwezig wegens ziekte de heer
Baggerman.
De notulen der vorige vergadering
worden voorgelezen en onveranderd
goedgekeurd.
Aan de orde is:
1. Mededeelingen, geene.
2. Ingekomen stukken:
i. Schrijven van Ged. St. d.d. 9
>t. 1925, houdende goedkeuring
n de rekening gesloten niet de
ank van Ned. Gemeenten.
Schrijven van hetzelfde college
2 Sept. 1925, houdende goed-
aring verhuur woning, waarin ge-
stigd het kantoor der Registratie.
c. Verzoek van den heer A. Bak
ker, om de electr. lantaarn in de
oningssteeg wat om te draaien daar
>u veel licht valt op het dak van
vil daarbij staande woning. Wordt
<ie lantaarn evenwel wat veranderd
m zal men meer licht krijgen in
meergemelde steeg.
Dit schrijven wordt in handen ge
steld van B. enW.
d. Schrijven van Ged. St. om de
begrooting eenigszins te wijzigen.
e. Schrijven van alsvoor d.d. 9
Sept. 1925, houdende goedkeuring,
wijziging begrooting, genomen in een
vorige raadsvergadering.
f. Verzoek van den veearts al
hier om het vorig raadsbesluit in te
trekken en hem wel de subsidie te
verkenen, zooals andere jaren, daar
hij toch op d,ie voorwaarden de be
trekking aanvaard heeft.
Volgens den Voorz. is het schrij
ven van den heer Dixhoorn juist.
Het schrijven wordt in handen
van B. en W. gesteld om advies aan
den raad in een volgende vergad.
In de vorige vergadering is aan
gehouden een verzoek van den heer
Bottenberg, om aan den machinist
Vjan de waterleiding een gratificatie
toe te kennen, daar door deze een
belangrijke verbetering is gebracht
aan de motoren der waterleiding.
Het voorstel van B. en W. om f 100
toe te kennen werd met algemeene
stemmen aangenomen.
h. Voorgesteld wordt de rekening
van het vleeschkeuringsbedrijf met
f 26 te verhoogen.
Dit voorstel wordt eveneens goed
gekeurd.
3. Verhuring woonhuis aan den
Ivievitswaard, (v. Vugt aan wie in de
vorige vergadering besloten is de wo
ning te verhuren wenscht deze niet
te betrekken.)
Ter bespreking hiervan wordt de
vergadering even geschorscht. Na
heropening deelt de Voorzitter mede
dat besloten is de woning niet te
verhuren.
Naar aanleiding van punt 4 der
agenda, voorstel van B. en W. om
evenals het vorig jaar toe te kennen
f 2.50 per leerling en per cursus, voor
het geven van herhalingsonderwijs,
werd besloten het gemelde bedrag
toe te kennen.
5. Vaststelling rekening Burgerlijk
Armbestuur dienst 1924.
De heer v. Wijk, rapporteur dei-
commissie belast met het nazien dei-
verschillende rekeningen, stelde voor
deze vast ie stellen, zooals ze zijn
aangeboden.
6. (Vaststelling rekening Waterlei
dingbedrijf dienst 1924.
De heer v. Wijk. Wat aangaat de
ze rekening, zou ik aanraden, de
hoogst mogelijke zuinigheid te be-
traeliten en zooveel mogelijk af te
schrijven, daar buizen, machines,
enz. nog jveel te hoog op de ibalans
voorkomen.
Voorzitter. B. en W. kunnen zich
hiermede volkomen vereenigen. Het
winstsaldo zal voor afschrijving die
nen.
7. Vaststelling rekening Vleesch
keuringsbedrijf dienst 1924.
Wat betreft rekening vleeschkeu
ringsbedrijf deelde de rapporteur
mede dat hiertegen geen bezwaren
zijn en stelde voor deze vast te stel
len zooals aangeboden.
7a. Vaststelling rekening gemeent.
Electr. Bedrijf over 1924 (Dit punt
kwam niet op de agenda voor.)
De straatverlichting wordt bere
kend tegen 25 ct. per K.W.U., van
daar het nadeelig slot van f 500.
Het aantal vereischte K.W.U. is
niet afgenomen van de P.N.E.M.
hierdoor is het bedrag voorgeschre
ven in het garantiefonds, niet be
reikt. Voortaan zal voor het Water
leiding bedrijf meer gebruik worden
gemaakt van de electr. zoodat dan
het aantal vastgestelde K.W.U. be
reikt zal worden.
8. Vaststelling gemeenterekening.
De heer v. Wijk. Wal aangaat pa
ragraaf 6 volgens nummer 69, on
derhoud straten, wijs ik het college
van B. en W. er op, de putten in de
straten beter na te laten zien, vooral
wat de Kerk \eeg betreft.
Volgno. 98, post van f V), voor
verbruik van water voor ambtswo
ningen komt ons wel wat te laag
voor.
Nadat door den Voorzitter is me
degedeeld, dat deze bedragen niet
veranderd kunnen worden, wordt de
rekening vastgesteld zooals aangebo
den.
9. Verzoek van het Burgerlijk
Armbestuur om verhooging van toe
gekende subsidie voor 1925 met f900.
Voorstel van B. en W. om de nver-
hoogde subsidie toe te kennen en in
verband daarmede de gemeentebe-
grooting 1925 te wijzigen.
Besloten werd dit bedrag af te
schrijven van den post onvoorziene
uitgaven.
10. Beslissing omtrent het al of
niet aankoopen der Rijkspolitieiboot.
Nadat nog even- over het voor en
tegen van den aankoop is gespro
ken werd besloten de boot niet aan
te koop en.
11. Vaststelling politie verorden.
Door B. en W. was een politie-
verord. ontworpen, concepten daar
van waren aan de raadsleden toe
gezonden, met verzoek, daarop zoo
noodig amendementen in te dienen.
Het eerst werd behandeld amen
dement Visser. Enkele daarvan wa
ren van redactioneelen aard.
1. Amend, over het verbod van
schieten van schadelijk gedierte bin
nen de kom der gemeente.
2. Over het werpen van vuilnis
in (de Kasloot en Ide haven.
Amend. Hakkers-Groeneveld.
Enkele van redactioneelen aard,
een ander over het verbod om hon
den, die als waak-, werk- of trek
honden zijn aangegeven deze des
nachts NIET los te laten loopenter
voorkoming van schade, vervuiling
of hindernis aan ingezetenen.
(De pers werd verzocht hierop bij
zonder te wijzen.)
Vervolgens een over het verbod
tot het maken van verkiezingsrec
lame op lOpenb. gebouwen en straten.
Amndem. v Wijk..
Principiëele amendem. betreffende
tapperijen enz. Ander amend, van
redactioneelen aard, waarvan som
mige werden opgenomen en anderen
ingetrokken.
De heer v. Wijk eischt hoofdelijke
stemming over deze verordening.
Tegen stemde de heer v. Wijk.
Rondvraag.
v. Wijk. In de vorige raadsverga
dering is het besluit genomen om de
waterleiding uit te breiden tot Na-
bots-Wijnberg en de Keetjes, ik zou
aanraden de grootst mogelijke spoed
hiermede te betrachten.. Hoe denken
B. en W. het werk uit te voeren, in
eigen beheer?
Voorzitter. Wat aangaat punt 1
kan ik U mededeelen, dat de uit
voering eerstdaags zal plaatshebben.
Wat aangaat de tweede vraag kan
ik mededeelen, dat het werk in eigen
beheer uitgevoerd wordt, daar dit
veel voordeeliger is.
Van Wijk. Dan nog iets over de
straatverlichting. Het duurt meestal
zoo lang eer er iet:? in orde gemaakt
wordt, dit is niet de schuld van de
agent van de P.N.E.M., maar het
komt omdat alles langs den hierar-
chieken weg gaat. Kunnen we dat
niet wat vlugger regelen.
Voorzitter. Wij zullen er nota van
nemen.
v. Wijk. Dan zou ik B. en W. in
overweging willen geven om te on
derzoeken inhoeverre de kosten van
de rioleering in de buurt van Sas,
voor rekening van de gemeente ko
men.
De Boon. In een der vorige verga
deringen is besloten de grond van
de gedempte sloot op helt Slik, aan
de naastliggende eigenaren toe te
wijzen, tot nu, is dit niet geschiedt.
Kan dit thans spoedig gebeuren?
Voorzitter. Hiervan zal ook nota
worden genomen.
Vervolgens vraagt dhr. de Boon,
of het niet wenschelijk is, de lam
pen van de electr. straatlantaarns
schoon te maken daar deze ergwuil
zijn.
Voorzitter. Ik kan het den agient
wel eens opdragen.
Op een vraag van den heer Visser
of de Burgemeester bevoegd is, op
bepaalde dagen, met name het Oran
jefeest, het sluitingsuur der tappe
rijen ontspon zich een discussie, die
daar ze zich n.l. op het gebied der
politie bewoog, niet meer tot het
openbare gedeelte der vergadering
beh oorde.
Daar niemand meer het woord
verlangde sloot de Voorzitter deze
vergadering.
De heer Branderhorst zegt, dat
Minister Bongaerts heeft aangedron
gen op de oprichting van een alge-
ineen Waterschap, omdat in deze
streek zooveel tegenstrijdige belan
gen zijn, die door een centraal (li
chaam tot elkander gebracht kunnen
worden.
De heer Roelkens merkt op, dat
in het rapport niet over waterlos
sing wordt gesproken, omdat door
het polderbestuur daar heelemaaj
niet over is gesproken, men heeft
daar schijnbaar zelf niet aan ge
dacht en eerst later nadat dit rap
port was opgesteld, is men over wa
terlossing gaan spreken.
De heer D. v. Wijk wijst ook nog
op den noodtoestand die in de water-
lossing bestaat, ook deze spreker acht
verbetering hierin hoogst noodzake
lijk.
De heer E. Sluijmers vraagt nog
maals, of de vrees die bij de Inge
landen bestaat, dat in de waterlos
sing niet zal worden voorzien, niet
kan worden weggenomen door een
clausule aan art. 3 toe te voegen.
De Voorzitter acht dit overbodig.
Behalve 'betere watervoorziening,
wordt in het rapport gesproken over
verdere verbetering van waterlossing
van het gebied dat tot het Noorder
Afw. Kanaal behoort en tot dit ge
bied behoort toch ook den Polder
van Wijk.
Het Statenlid v. Beek zegt, dat
het gaat over de vraag of de toestand
hier goed is. Is dit het geval, dan
zou het dwaasheid zijn tot liet groot
waterschap toe .te treden. Is deze
echter niet goed, dan moet men het
middel tot verbetering aangrijpen,
welk middel bestaat in de oprich
ting van het Noorder Afwaterings
kanaal. Als men nu afzonderlijk blijft
werken, zal men nooit geen verbete
ring kunnen krijgen. En wat de kos
ten betreft, hiervoor behoeft de op
richting toch ook niet achterwege
te blijven, want de bestuurskosten
worden geraamd op het luttele be
drag van f 450, doch als men f 1000,
neemt, wat beteekent dit dan nog
voor de geheele streek.
Spreker kan zich niet verbeelden
dat er leden van de Prov. Staten of
de Tweede Kamer zullen zijn, die,
als het gaat over subsidieverleening
in de kosten tot verbetering van den
toestand hun stem daaraan niet zou
den geven, als voldoende, wordt aan
getoond, dat de toestand slecht is.
De heer v. d. Schans zegt, dat de
commissie reeds meer vergaderingen
met andere waterschappen heeft ge
houden, dat men echter nog nergens
zoo zakelijk is geweest. Deze verga
dering zal zeker ten goede komen
aan de oprichting van liet Water
schap. De commissie heeft bemerkt
dat hier nog al wat te verbeteren
valt en dat wat hier is aangevoerd,
gegrond is. Spr. kan niet aannemen
dat subsidie verleend zou worden
voor werken waarbij niet voldoende
rekening werd gehouden met de be
langen van deze streek.
De heer Senden kan zich niet voor
stellen dat de tegenstrijdige belan
gen die er bestaan, tot elkaar ge
bracht kunnen worden en dat de
Polder van Wijk zou kunnen loozen
op het Noorder Afw. Kanaal.
De heer Kerssemakers meent, dat
er altijd wel tegenstrijdige belangen
zullen zijn. Deze zooveel mogelijk tot
elkaar te brengen is de taak van het
centraal lichaam. Dat de heer Sen
den geen uitzicht ziet, om deze
tegenstrijdige belangen tot elkaar te
brengen ligt aan zijn voorstellings
vermogen.
De heer Senden zegt, dat hij hier
geen oplossing ziet.
De Voorzitter brengt hiertegen in,
dat de heer Senden die niet behoeft
te zien, de technici zullen de oplos
sing wel zoeken.
De heer v. d. Maaden meent, dat
als men den weg afsnijdt tol ver
betering, geen oplossing zal worden
verkregen.
De heer Kerssemakers deelt mede,
dat hem indertijd opdracht is gege
ven, plannen te beramen tot verbe
tering in den bestaanden toestand.
Het hier aanwezige plan geeft een
idee aan, hoe volgens spr. verbete
ring tot stand is te brengen. Het is
echter heel goed mogelijk dat er
nog een janderen weg bestaat tot ver
betering en hierover is later te spre
ken gis alle belanghebbenden in een
groot verband zijn opgenomen.
Komt dit groote verband echter
niet tot stand dan krijgt men ook
niets.
De Voorzitter herhaalt, dat men
niet te veel aan het bestaande rap
port moet hechten, dit is slechts
bedoeld als leiddraad, meer niet.
Zou later blijken dat het plan niet
goed is dan wordt het ook niet uit
gevoerd.
De heer D. v. Wijk meent, dat
als men de oprichting van het wa
terschap afstemt men geen verbete
ring zal krijgen. Komt het centraal
lichaam tot stand dan heeft men ten
minste kans op verbetering.
De Voorzitter schat deze kans op
zeker 80 pCt.
De heer Senden vraagt den Voor
zitter dit te bewijzen,'waarop deze
antwoordt dat hij dit niet bewijzen
kan.
Hierop wordt tot stemming overt
gegaan, met uitslag dat zich 54 perl
sonen voor en 18 personen tegen
oprichting van het waterschap vér!
klaren. Wij merken ook hierbij op*
dat deze opgaaf geen juist beeld van
de stemming geeft, omdat er perso
nen zijn, die meer dan een stem kun
nen uitbrengen.
Een groot gedeelte der voorstem
mers maakten het voorbehoud, dat
behalve betere watervoorziening, ook
betere waterlossing zal worden ver
kregen.
De Voorzitter brengt de aanwe
zigen dank voor de zakelijke be
sprekingen en de -inlichtingen die
zijn verstrekt.
Hierop komt de Polder van Aal
burg aan de beurt. In zijn openings
rede laat de Voorz. uitkomen dat
de Polder v. Aalburg niet het meeste
belang heeft bij de oprichting van
het waterschap. Deze polder is ech
ter in het verband opgenomen, om
dat de Prov. Waterstaat meent, dat
voor de liooge gronden van dezen
polder ook nog wel eenige verbe
tering zou zijn tot stand te brengen
door middel van betere watertoe
voer. Met het mindere belang dat
dezen polder heeft bij de oprichting
van het waterschap, zal zeer zeker
bij de classificatie rekening -war
den gehouden. Spreker wil ook nog
even opmerken dat door de plannen
van mijnheer Roelkens, omtrent ze
kere werken niets komt vast te staan,
deze zijn slechts bedoeld als een
vingerwijzing. Hij hoopt dat de be
sprek. even zakelijk zullen zijn als bij
de vorige polders en vraagt wie van
de Ingelanden het woord verlangt,
in het belang van den polder Aalburg.
De heer Jacob Mans zegt, dat de
waterlossing van den polder Aalburg
langs natuurlijken weg op de Alm
plaats heeft. Doordat de laatste jaren
echter de Alm door sterke bemaling
van andere polders op een te hoog
peil wordt gehouden, laat deze wa
terlossing veel te wenschen over,
kan hierin verbetering worden ge
bracht, dan was Polder Aalburg
reeds tevreden, het is natuurlijk on
mogelijk dat natuurlijke strooming
tegen een machine kan werken.
Spr. geeft toe dat in de waterstand f
van het hooge gedeelte wel iets te
verbeteren zou zijn, dat hiervoor een
groot waterschap zou opgericht moe
ten worden acht spr. overbodig.
Daarbij het rapport spreekt, dat4-
de polder van Aalburg zijn water
zou krijgen van den poldr van Wijk,
doch dit acht spr. een onmogelijk
heid, omdat de polder van Wijk een
lagere waterstand heeft als de pol
der van Aalburg.
De heer D. v. Wijk zou gaarne
eenige inlichtingen hebben, als bijv.
het waterschap en daarmede de voor
gestelde verbeteringen tot stand ko
men, zal dan door de uitlaatsluis te
Wijk, den polder van Aalburg van
water moeten worden voorzien en
komt daardoor de tegenwoordige wa
tervoorziening te vervallen?
De lieer Roelkens antwoordt, dat
het een gescheiden kwestie blijft on
afhankelijk van den polder van Wijk,
evenals de polder van B. Broek, b.v.
krijgt Aalburg een apart sluisje,
waarvan deze polder zelf de sleu
tel krijgt en daardoor dus zooveel
water kan krijgen als hij noodig
heeft.
De heer D. v. Wijk betoogt, dat
de waterlossing van den polder van
Aalburg veel te wenschen overlaat.
Heeft men tengevolge van overvloe-
digen regen te veel water in den pol
der, dan gaat er 9 a 10 dagen overheen
eer men dat overtollige water kwijt
is, omdat de polder van Eethen mét
zijn krachtig electr. gemaal de Alm
op een te hoog peil houdt enjde pol
der van Aalburg daardoor zijn wa
ter niet kwijt kan.
De heer v. d. Schans noemt deze
woorden uit zijn hart gegrepen; de
heer Branderhorst maalt verschil
lende polders onder water.
De heer Mans zegt, dat de polder
van Aalburg vroeger voor dat de
Maasmond was gegraven, altijd on
der water stond. Nadien is de toe
stand echter zeer veel verbeterd en
voor de heer Branderhorst zijnelec-
trisch gemaal had zelfs zeer goed.
De heer D. v. Wijk merkt op, dat
daar straks door den heer v. d. Maa
den terecht is aangevoerd dat betere
toevoer van drinkwater, voor mensch
en dier voor deze streek van groot
belang is. Spr. is geen technici, doch
als leek kan hij niet aannemen, dat
door een inlaatsluis te Wijk de pol
der van Aalburg, voldoende van wa
ter voorzien zal kunnen worden.
De heer Branderhorst zegt, dat
hem door den polder van Aalburg
is verweten, dat hij dezen polder
onder water maalt. Spr. bestrijdt de
ze bewering, dat Aalburg zijn water
niet kwijt kan ligt niet aan het ge
maal te Eethen, doch aan oorzaken
die te Genderen liggen. Kan de pol
der van Eethen malen op liet Noor
der afwateringskanaal dan is dat ook
van belang voor Aalburg. Bovendien
is betere bevloeiïng voor het gedeelte
langs den Hoogen Maasdijk ook voor
Aalburg van belang. Voor de men-
scben die aan dien dijk wonen, kon-
deil^de zoo goed als waardel,ooze
griendjes, dan in tuint jes achter hun
ne woningen herschapen worden.
De héér v. d. Schans zegt, dat hier
voldoende aangetoond wordt de na
deden, die de polder van Eethen an
dere polders gezorgd.
Als straks plannen worden over
wogen, om hierin verbetering te bren
gen dan is het, dit blijkt uil de dis
cussies voor den polder van Aalburg
van belang, dat ook met zijne belan
gen wordt rekening gehouden en
het dus noodig dat hij in het groot
waterschap is vertegenwoordigd. Spr.
is het er niet mede eens, als de Voor
zitter van polder Aalburg zegt, dat
de toestand goed is, dit blijkt boven
dien voldoende uit de discussies.
Aangenomen echter, dat deze be
wering wel waar was, waarom moet
Aalburg dan tegen stemmen, als het
er zelf geen nadeel bij heeft en een
ander er mee kan helpen? Men
moet eerst aan zich zelf denken,
doch daarnaast ook aan de geheele
streek.
De heer Mans zegt, dat de toe
stand voor de verlegging van den
Maasmond slecht was, en hij is be
vreesd dat men dezen slechten toe
stand weder zal terug krijgen, door
toe te treden tot het groote water
schap. Spr. zag liever dat men Aal
burg niet in het verband opnam en
den toestand van thans liet besten
digen.
De Voorzitter vraagt, hoe of de
heer Mans weet, dat Aalburg door
toetreding weer in zijn slechten toe
stand van voor 'de verlegging van den
Maasmond zal terugkeeren.
De heer W. v. Wijk kan niet ^zien
dat het hooge gedeelte van Aalburg
door de inlaatsluis te Wijk van wa
ter voorzien zal kunnen worden, hoe
wil men dit water daar krijgen, zon
der dat het lage gedeelte onder wa
ter komt te staan.
De heer Roelkens geeft uitlegging
op welke manier dit zal geschieden,
namelijk door de Berenhoekstraaten
door de Aalburgsche Steeg.
De heer Brander horst voegt er aan
toe, dat men door opschutten moet
voorkomen, dat het lage gedeelte niet
Nieuwsblad
